శివానీ
శివానీగా ప్రసిద్ధి చెందిన గౌరా పంత్ (అక్టోబర్ 17, 1923 - మార్చి 21, 2003), 20 వ శతాబ్దానికి చెందిన హిందీ రచయిత్రి, భారతీయ మహిళా-కేంద్రీకృత కల్పనలను రాయడంలో మార్గదర్శకురాలు. హిందీ సాహిత్యానికి ఆమె చేసిన కృషికి గాను 1982లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది.[1] [2]
| గౌరా పంత్ | |
|---|---|
| దస్త్రం:Gaura Pant 'Shivani' (1923 –2003) .jpg | |
| పుట్టిన తేదీ, స్థలం | 1923 అక్టోబరు 17 రాజ్ కోట్, గుజరాత్, భారతదేశం |
| మరణం | 2003 మార్చి 21 (వయసు 79) న్యూ ఢిల్లీ, భారతదేశం |
| కలం పేరు | శివానీ |
| వృత్తి | నవలా రచయిత |
| జాతీయత | ఇండియన్ |
_.jpg){kind=link}
1960, 1970 లలో టెలివిజన్ పూర్వ యుగంలో ఆమె ఫాలోయింగ్ సంపాదించింది, కృష్ణకాళి వంటి ఆమె సాహిత్య రచనలు ధర్మయుగ్, సప్తాహిక్ హిందుస్థాన్ వంటి హిందీ పత్రికలలో ధారావాహికంగా ప్రచురితమయ్యాయి. ఆమె తన రచనల ద్వారా భారతదేశంలోని హిందీ మాట్లాడేవారికి కుమావూన్ సంస్కృతిని తెలియజేసింది. ఆమె నవల కరియే చిమా సినిమాగా రూపొందగా, ఆమె రాసిన ఇతర నవలలైన సురంగమా, రతివిలాప్, మేరా బేటా, తీస్రా బేటా టెలివిజన్ సీరియల్స్ గా రూపాంతరం చెందాయి.[3] [4]
జీవితం తొలి దశలో
మార్చుగౌరా పంత్ 'శివానీ' 1923 అక్టోబరు 17న గుజరాత్ లోని రాజ్ కోట్ లో విజయ దశమి రోజున జన్మించింది, ఆమె తండ్రి అశ్వినీ కుమార్ పాండే రాజ్ కోట్ సంస్థానంలో ఉపాధ్యాయునిగా పనిచేశారు. ఆయన కుమావోని బ్రాహ్మణుడు. ఆమె తల్లి సంస్కృత పండితురాలు, లక్నో మహిళా విద్యాలయ మొదటి విద్యార్థిని. తరువాత ఆమె తండ్రి రాంపూర్ నవాబు వద్ద దివాను, వైస్రాయ్ బార్ కౌన్సిల్ సభ్యుడు అయ్యాడు, ఆ తరువాత కుటుంబం ఓర్చా సంస్థానానికి మారింది, అక్కడ ఆమె తండ్రి ఒక ముఖ్యమైన పదవిలో ఉన్నాడు. ఈ విధంగా శివానీ బాల్యం ఈ వైవిధ్యమైన ప్రదేశాల ప్రభావాలను కలిగి ఉంది, ప్రత్యేక హోదా కలిగిన మహిళల గురించి అంతర్దృష్టిని కలిగి ఉంది, ఇది ఆమె రచనలలో చాలావరకు ప్రతిబింబించింది. లక్నోలో, ఆమె స్థానిక లక్నో మహిళా విద్యాలయం మొదటి విద్యార్థిని అయింది.[5]
పన్నెండేళ్ల వయసులో 1935లో హిందీ బాలల పత్రిక నట్ఖత్ లో శివానీ తొలి కథ ప్రచురితమైంది. ఆ సమయంలోనే ముగ్గురు తోబుట్టువులను శాంతినికేతన్ లోని రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయంలో అధ్యయనానికి పంపారు. శివానీ మరో 9 సంవత్సరాలు శాంతినికేతన్ లో ఉండి, 1943 లో గ్రాడ్యుయేట్ గా వెళ్ళిపోయింది. శాంతినికేతన్ లో గడిపిన సంవత్సరాల్లో ఆమె తీవ్రమైన రచనలు ప్రారంభమయ్యాయి. ఈ కాలమే ఆమె రచనను సంపూర్ణంగా స్వీకరించింది, ఆమె రచనా సున్నితత్వంలో అత్యంత లోతైన ప్రభావాన్ని చూపింది, ఈ కాలాన్ని ఆమె తన పుస్తకం అమేదార్ శాంతినికేతన్ లో స్పష్టంగా వివరించారు.[6] [7] [8]
కుటుంబం
మార్చుశివానీ ఉత్తర ప్రదేశ్ విద్యాశాఖలో పనిచేసే ఉపాధ్యాయుడు షుక్ దేవ్ పంత్ ను వివాహం చేసుకుంది, దీని ఫలితంగా కుటుంబం అలహాబాద్, నైనిటాల్ లోని ప్రియారీ లాడ్జితో సహా వివిధ ప్రదేశాలకు ప్రయాణించింది, తరువాత లక్నోలో స్థిరపడింది, ఆమె తన చివరి రోజుల వరకు అక్కడే ఉన్నారు. ఆమెకు నలుగురు పిల్లలు, ఏడుగురు మనుమలు, ముగ్గురు మనుమలు ఉన్నారు.
ఆమె భర్త చిన్న వయసులోనే చనిపోవడంతో నలుగురు పిల్లల బాగోగులు చూసుకోవాల్సి వచ్చింది. ఈమెకు ముగ్గురు కుమార్తెలు వీణా జోషి, మృణాల్ పాండే, ఇరా పాండే, ఒక కుమారుడు ముక్తేష్ పంత్ ఉన్నారు. [9]
సాహిత్య వృత్తి
మార్చు1951 లో, ఆమె చిన్న కథ, మై ముర్గా హున్ ('ఐ యామ్ ఎ చికెన్') శివాని కలం పేరుతో ధర్మయుగంలో ప్రచురించబడింది. ఆమె అరవైలలో తన మొదటి నవల లాల్ హవేలీని ప్రచురించింది, తరువాతి పది సంవత్సరాలలో ఆమె అనేక ప్రధాన రచనలను నిర్మించింది, అవి ధర్మయుగ్ లో ధారావాహికంగా ప్రసారమయ్యాయి. శివానీ హిందీ సాహిత్యానికి చేసిన కృషికి గాను 1982లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది.
ఆమె గొప్ప రచయిత్రి; ఆమె గ్రంథ పట్టికలో 40కి పైగా నవలలు, అనేక చిన్న కథలు, వందలాది వ్యాసాలు, వ్యాసాలు ఉన్నాయి. ఆమె అత్యంత ప్రసిద్ధ రచనలలో చౌదా ఫెరే, కృష్ణకాళి, లాల్ హవేలీ, స్మాషాన్ చంపా, భారవి, రతి విలాప్, విష్కన్య, అప్రాధిని ఉన్నాయి. ఆమె తన లండన్ ప్రయాణాల ఆధారంగా యాత్రికి, రష్యా పర్యటనల ఆధారంగా చరివతి వంటి యాత్రా కథనాలను కూడా ప్రచురించింది.[10]
తన జీవిత చరమాంకంలో, శివానీ తన స్వీయచరిత్రాత్మక రచనలను ప్రారంభించింది, మొదట తన పుస్తకం, శివానీ కి శ్రేష్ఠ్ కహానియన్ లో కనిపించింది, తరువాత ఆమె రెండు భాగాల జ్ఞాపకం, స్మృతి కలష్, సోన్ దే, దీని శీర్షికను ఆమె 18 వ శతాబ్దపు ఉర్దూ కవి నజీర్ అక్బరాబాది బిరుదు నుండి తీసుకుంది: [11]
శివానీ తన చివరి రోజుల వరకు రాయడం కొనసాగించింది, 2003 మార్చి 21 న న్యూఢిల్లీలో మరణించింది.[12]
మరణం, వారసత్వం
మార్చుఆమె మరణానంతరం ప్రెస్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరో "హిందీ సాహిత్య ప్రపంచం ఒక ప్రసిద్ధ, ప్రసిద్ధ నవలా రచయితను కోల్పోయింది, ఆ శూన్యతను పూడ్చడం కష్టం" అని పేర్కొంది.[13]
2005లో, ఆమె కుమార్తె, హిందీ రచయిత్రి ఇరా పాండే, శివానీ జీవితం ఆధారంగా దిడ్డీ మై మదర్స్ వాయిస్ పేరుతో ఒక జ్ఞాపకాన్ని ప్రచురించారు. కుమావోనిలో దిడ్డి అంటే అక్క అని అర్థం, ఆమె పిల్లలు ఆమెను అలా సంబోధించేవారు, ఎందుకంటే ఆమె నిజంగా వారికి స్నేహితురాలు.[14]
గ్రంథ పట్టిక
మార్చు- చరీవేటి — రష్యాలో ప్రయాణం, సాహిత్యవేత్తలతో ఆమె కలుసుకున్న కథనం
- అతిథి (1991) — ఒక నవల, ఆమె ప్రధాన పాత్ర, జయ, వివాహం విఫలమైన తర్వాత ఆమెకు ప్రపోజ్ చేసిన శేఖర్
- పూతోన్వాలి (1998) — రెండు నవలలు, మూడు చిన్న కథల సంకలనం
- ఝరోఖా (1991)
- చల్ ఖుసారో ఘర్ ఆప్నే (1998)
- వటయన్ (1999)
- ఏక్ తీ రామరతి (1998)
- మేరా భాయ్ / పతేయా (1997) — ఒక నవల, ఆమె సంఘటనలు, వ్యక్తుల జ్ఞాపకాలు
- యాత్రిక్ (1999) — ఇంగ్లండ్‌లో ఆమె తన కొడుకు పెళ్లి కోసం ప్రయాణించిన అనుభవాలు
- జలక్ (1999) — 48 చిన్న జ్ఞాపకాలు
- అమదర్ శాంతినికేతన్ (1999) — శాంతినికేతన్ జ్ఞాపకాలు
- మానిక్ — నోవెల్లెట్, ఇతర కథలు (జోకర్, తర్పన్)
- శ్మషన్ చంపా (1997)
- సురంగమా — ఒక రాజకీయ వ్యక్తి, అతని వ్యక్తిగత జీవితం దుర్భరమైన సంబంధాలతో కప్పబడిన నవల
- మాయాపురి — సంబంధాల గురించిన నవల
- కైంజా — ఒక నవల, 7 చిన్న కథలు
- భైర్వీ — ఒక నవల
- గైండా - ఒక నవల, రెండు పొడవైన కథలు
- కృష్ణవేణి — ఒక నవల, రెండు చిన్న కథలు
- స్వయం సిద్ధ — ఒక నవల, 6 చిన్న కథలు
- కరియ చీమ — 7 చిన్న కథలు
- అప్ ప్రీతి — 2 చిన్న నవలలు, ఒక కథ, 13 నాన్ ఫిక్షన్ కథనాలు
- చిర్ స్వయంవర — 10 చిన్న కథలు, 5 స్కెచ్‌లు
- విష్కన్య — ఒక నవల, 5 చిన్న కథలు
- కృష్ణకాళి - ఒక నవల
- కస్తూరి మృగ్ — ఒక చిన్న నవల, అనేక వ్యాసాలు
- అపరాధిని - ఒక నవల
- రథ్య - ఒక నవల
- చౌదా ఫేరే - ఒక నవల
- రతీ విలాప్ — 3 నవలలు, 3 చిన్న కథలు
- శివాని కి శ్రేష్ట్ కహానియన్ —13 చిన్న కథలు
- స్మృతి కలాష్ - 10 వ్యాసాలు
- సున్హు తాత్ యే అకాత్ కహానీ — స్వీయచరిత్ర కథనాలు
- హే దత్తాత్రేయ — కుమావోన్ జానపద సంస్కృతి, సాహిత్యం
- మణిమాల కి హంసి — చిన్న కథలు, వ్యాసాలు, జ్ఞాపకాలు, స్కెచ్‌లు
- శివాని కి మషూర్ కహానియన్ — 12 చిన్న కథలు [15]
ఆంగ్ల అనువాదాలు
మార్చు- నమ్మకం, ఇతర కథలు . కలకత్తా: రైటర్స్ వర్క్‌షాప్, 1985.
- కృష్ణకాళి, ఇతర కథలు . ట్రాన్స్. మసూమా అలీ ద్వారా. కలకత్తా: రూపా & కో., 1995. .
ఇది కూడ చూడు
మార్చు- కుమౌని ప్రజలు
మూలాలు
మార్చు- ↑ A Memoir, Ira Pande
- ↑ Shivani Guara Pant Official Padma Shri List.
- ↑ Shivani The Hindu, 4 May 2003
- ↑ Shivani Profile www.abhivyakti-hindi.org.
- ↑ Shivani Gaura Pant – Biography Archived 2023-08-02 at the Wayback Machine Biography at readers-café.
- ↑ First story Archived 4 డిసెంబరు 2021 at the Wayback Machine Biography at kalpana.it.
- ↑ Shivani Archived 17 మార్చి 2008 at the Wayback Machine Deccan Herald, 23 July 2005.
- ↑ "Calcutta years, kalpana". Archived from the original on 4 December 2021. Retrieved 1 December 2007.
- ↑ Shivani Gaura Pant: A Tribute Archived 27 మే 2006 at the Wayback Machine
- ↑ "Gaura Pant Shivani, List of works". Archived from the original on 2023-08-02. Retrieved 2024-01-08.
- ↑ Lokvani interviews Shivani, 2002
- ↑ The Tribune, 22 March 2003
- ↑ Obituary, 2003 pib.nic.in.
- ↑ Ira Pande remembers kamlabhattshow.com.
- ↑ Books of Shivani Archived 20 అక్టోబరు 2007 at the Wayback Machine www.indiaclub.com.
మరింత చదవడానికి
మార్చు- దిద్ది, నా మదర్స్ వాయిస్. ఇరా పాండే, జనవరి 2005, పెంగ్విన్.ISBN 0-14-303346-8ISBN 0-14-303346-8 .
బాహ్య లింకులు
మార్చు- ఎ కన్జర్వేటివ్ రెబెల్: మెమోరీస్ ఆఫ్ యాన్ అసాధారణ తల్లి, ఎ మెమోయిర్, ఇరా పాండే
- ఆమె తల్లి శివానిపై ఇరా పాండేతో సంభాషణ
- ఆన్‌లైన్‌లో పనులు