హల్ధర్ నాగ్
డాక్టర్ హల్ధర్ నాగ్ (జననం 31 మార్చి1950) భారతదేశంలోని ఒడిశా రాష్ట్రం,బర్‌గఢ్ కు చెందిన సంబల్పురి కవి, రచయిత[2]. ఇతను "లోక్ కబీ రత్న" గా పేరు పొందాడు.భారత ప్రభుత్వం భారతదేశ నాల్గవ అత్యున్నత పౌరపురస్కారం పద్మశ్రీని 2016 లో హల్ధర్ నాగ్ కు ప్రదానం చేసింది.అతను ఘెన్స్ పేద కుటుంబంలో జన్మించాడు. 2016 అక్టోబరు 2న ప్రారంభించిన నాగ్ ఎంచుకున్న కవిత్వం, ఆంగ్ల అనువాదం సంకలనం కావ్యాంజలి అనే రచనకు అతను బాగా పేరుపొందాడు.[3] అతను కావ్యంజలిపై తన 3వ సంపుటి రచనను విడుదల చేశాడు.[4] 2019లో హల్ధర్ నాగ్‌కు సంబల్పూర్ విశ్వవిద్యాలయం డాక్టరేట్ డిగ్రీ ఇచ్చింది.[5]
| హల్ధర్ నాగ్ | |
|---|---|
.jpg) | |
| పుట్టిన తేదీ, స్థలం | 1950 మార్చి 31 ఘేన్స్,బార్ఘర్,ఒడిషా,భారతదేశం |
| వృత్తి | కవి, సామాజిక కార్యకర్త |
| భాష | సంబల్పురి |
| జాతీయత | భారతీయుడు |
| పౌరసత్వం | భారతీయుడు |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ[1] |
| జీవిత భాగస్వామి | మాలతి నాగ్ |
| సంతానం | ఒక కుమార్తె |
| సంతకం |  |
సంబల్పూర్ విశ్వవిద్యాలయం అతని రచనలను హల్ధర్ గ్రంథబాలి -2 అనే పేరుతో సంకలనంచేసి, దానిని సిలబస్‌లో ఒక భాగంగా చేర్చింది.[6]
హల్ధర్ నాగ్ జీవితం తొలిదశ
మార్చుఅతను ఒడిశాలోని బర్‌గఢ్ జిల్లాలోని గోపాల్ కులానికిచెందిన పేద (యాదవ) కుటుంబంలో జన్మించాడు. చాలా చిన్న వయస్సులో,అతను తన ఆర్ధికంగా సమర్థుడైన తన తండ్రిని కోల్పోయాడు,దాని కారణంగా తన కుటుంబం కోసం అతను చాలా కష్టపడి పని చేయాల్సి వచ్చింది.హల్ధర్ నాగ్ 3వ తరగతి చదువుతున్నప్పుడు తన పాఠశాలను వదిలివేయవలసి వచ్చింది.[7]అతను తన కుటుంబాన్ని పోషించడానికి ఒకస్థానిక మిఠాయి దుకాణంలో పాత్రలు కడిగేపని చేయవలసి వచ్చింది. హల్ధర్ నాగ్ పరిస్థితి తెలుసుకున్న స్థానిక గ్రామ అధిపతి ఉన్నత పాఠశాలకు తీసుకువెళ్ళాడు.అక్కడ అతను10 సంవత్సరాలకు పైగా వంటవాడిగా పనిచేస్తూ,ఒక వెయ్యి రుపాయలు అప్పుతీసుకుని దానికితోడుగా అతను పాఠశాల సమీపంలో ఒక చిన్న స్టేషనరీ దుకాణాన్ని కూడా తెరిచాడు, [6] ఆ పుస్తకాల దుకాణమే అతనికి సాహిత్యంపై మక్కువ కలిగేలా చేసింది. ఆవిధంగా సాహిత్య రచన చేయడం ప్రారంభించాడు. ఆయన రాసిన తొలి పద్యం ధోడో బార్‌గజ్ (పెద్ద మర్రిచెట్టు) ఆయనకు బాగా పేరు తెచ్చిపెట్టింది. 1990లో స్థానిక పత్రికలో ఈ రచన ప్రచురించబడింది. ఆ తర్వాత నాగ్ సాహిత్య రచనలో అంచెలంచెలుగా ఎదిగాడు. ఉన్నత స్థితికి చేరుకున్నాడు. ఒడిశాలో 'లోక్ కవిరత్న 'గా గుర్తింపు తెచ్చుకున్నాడు. మూడో తరగతి వరకు మాత్రమే చదువుకున్న ఈ కవి రచనలపై విశ్వవిద్యాలయాల్లో ఐదుగురు విద్యార్థులు పి.హెచ్.డి. పట్టా కొరకు సిద్ధాంత గ్రంథాలను సమర్పించారు. ఇటీవల రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ చేతుల మీదుగా నాగ్ పద్మశ్రీ పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు. ఒడిశాలోని సంబల్ వర్సిటీ హల్‌ధార్ రచనలను గ్రంథబలీ-2 పేరుతో రూపొందించిన విశ్వవ్విద్యాలయ పాఠ్యప్రణాళికలో భాగం చేసింది. తెల్లటి పంచె, బనీను నిత్య వస్త్రధారణగా కలిగి అతి సాధారణ జీవితం గడిపే హల్‌ధార్ నాగ్ ఎందరికో ఆదర్శప్రాయుడు. కవిత్వం గురించి నాగ్ మాట్లాడుతూ... నా దృష్టిలో కవిత్వానికి నిజ జీవితంతో సంబంధం ఉండాలి. ప్రజలకు ఓ సందేశాన్ని అందించాలి అంటాడు.
అతను భారతదేశంలో అత్యున్నత పురస్కారమైన పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీత అయినప్పటికీ,అతను తన ప్రధాన ఆదాయవనరుగా కేవలం అతని దుకాణం, వీధులవెంట తిరిగి అమ్మేవాడిగా సరళమైన జీవితాన్ని గడిపాడు.అతను రాగ్ చనా (భారతీయ తినుబండారాలు లేదా ఫలహారాలు ముఖ్యంగా పశ్చిమ ఒడిశా) వీధిలో విక్రయించాడు.[8]
సాహిత్య వృత్తి
మార్చుసంబల్పురి రచనా శైలికి అతనిని గంగాధర్ మెహర్‌తో పోల్చారు. [9] [6] బిబిసి అతని జీవితం,రచనల గురించి ఒక సంక్షిప్త చిత్రం చేసింది. [10] ధోడో బార్గాచ్ ది ఓల్డ్ బన్యన్ ట్రీ అనే స్థానిక పత్రికలో ప్రచురించారు. ఇదిఅతని మొదటికవితలో ఒకటి.అతని సాహిత్యరచనలలో ఎక్కువగా మానవగౌరవాన్ని కాపాడటంద్వారా తనసొంత,సామాజిక సంస్కరణలో ఒక పోరాటయోధుడు ఉన్నాడు.సంబల్పురి శైలిలో తన సాహిత్య రచనలను ఇష్టపడే ప్రజలు అతనిని ఎంతో ప్రోత్సహించారని అతను మాటలలో చెప్పాడు:
"నన్నుసత్కరించారు,ఇది మరింత రాయడానికి నన్ను ప్రోత్సహించింది," -లోక్ కబీ రత్న.
అతను తన సమృద్ధిగా ఉన్న జ్ఞాపకశక్తికి ప్రసిద్ది చెందాడు,తన చివరి కవిత్వం ప్రజలకు తెలిసినంత వరకు అతను రాసిన కవితలన్నీ గుర్తుకు తెచ్చుకోవచ్చు.
అతను మళ్ళీ మనల్నిగుర్తుచేసుకున్నాడు,అతను దానిని నమ్ముతాడు. . . సరళమైన అవసరాలున్న వ్యక్తి,"కవిత్వానికి నిజ జీవిత సంబంధం,ప్రజలకు సందేశం ఉండాలి."
అతని కవిత్వాన్ని ఇప్పుడు ఐదుగురు పరిశోధక పండితులు పరిశోధన అంశంగా భావిస్తున్నారు.[11] సంబల్పూర్ విశ్వవిద్యాలయం అతని రచనలను హల్దార్ గ్రంథబాలి -2 అనే పుస్తకంలో సంకలనం చేసింది. 2017 సంవత్సరంలో,భారతదేశపు నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీని సంబల్పూర్ భాషకు చేసిన కృషికిగాను 13వ భారత రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ నుండి అందుకున్నాడు.
సాహిత్య శైలి
మార్చుఅతని కవిత్వంలో రోజువారీజీవితంలో సామాజిక సమస్యలు,ప్రకృతి,మతం,అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా పోరాడటం వంటి అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
రచనలు
మార్చుఇప్పటికీ అతనికి ఇష్టమైనకొన్ని రచనలు: - [9]
- లోక్‌గీత్
- సంపర్దా
- క్రుష్నగురు
- మహాసతి ఉర్మిల
- తారా మండోదరి
- అచియా
- బచ్చర్
- సిరి సోమలై
- వీర్ సురేంద్ర సాయి
- కరంసాని
- రసియా కవి (తులసిదాస్ జీవిత చరిత్ర)
- ప్రేమ్ పేచన్
- కావ్యంజలి 3 ప్రతి (22 నవంబరు 2019 న విడుదలైంది) [4]
సాంఘిక ప్రసార మాధ్యమం
మార్చుభారత్ పతాకంపై 1,000 యథార్థ లఘు చిత్రాలను నిర్మించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న ప్రచార చిత్ర తయారీ డాక్యుమెంటరీ డైరెక్టర్ భరత్బాలా గుల్జార్ చేత చెందిన లిటరేచర్, ఫిల్మ్ డైరెక్టర్ సంపూరన్ సింగ్ కల్రా హల్ధర్ నాగ్ గురించి వివరించారు.
ఈ లఘు చిత్రంలో అతను కథనం "నేను మీకు హల్ధర్ ఒక లేఖ రాస్తున్నాను.ఈ ఆదివాసీ కవి సంబల్పూర్ నేల కుమారుడు.అతని భాష సంబల్పురి. "
ఈ ధారావాహికలో భాగంగా, గుల్జార్ నాగ్ గురించి సంక్షిప్త యథార్థ సారాంశాన్ని 8 నిమిషాల సుదీర్ఘ కథలో భారత్‌లో వివరించాడు.ఇది వివిధ రంగాలలో భారతదేశం గురించి చిన్న కథల సమాహారం. బహుమతి టోకెన్గా గుల్జార్ అతనికి ₹ 50,000 పంపండి.[12]
పరిశోధనా కేంద్రం
మార్చుహల్ధర్ నాగ్ పేరుతో బార్‌గఢ్ జిల్లాలోని ఘెన్స్ గ్రామంలో సంబల్పురి భాషా, సాహిత్య పరిశోధనా కేంద్రం త్వరలో ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు ఒడిశా ప్రభుత్వం ప్రకటించింది.[13]
మూలాలు
మార్చు- ↑ PrameyaNews7. "Odisha's Nila Madhab Panda and Sambalpuri poet Haldhar Nag chosen for Padma Shri Award". Prameya News7. Archived from the original on 20 జూలై 2021. Retrieved 25 January 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ చదివింది మూడు, పీహెచ్‌డీలకు తోడు, ఈనాడు దినపత్రిక, తేది:31.03.2016, పుట-4
- ↑ "Translation takes Nag's poems to more readers". www.telegraphindia.com (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 14 February 2019.
- ↑ 4.0 4.1 "3rd volume of Kavyanjali released on 22nd November 2019 in Bargarh". OdishaDiary (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2019-11-23. Retrieved 2019-12-19.
- ↑ "Sambalpur University honour for poets". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). 1 January 2019. Retrieved 2019-11-29.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Krishnan, Madhuvanti S. (13 April 2016). "Poetic crusader". The Hindu (in Indian English). Retrieved 14 February 2019.
- ↑ "Haldhar Nag - the Class 3 dropout poet is Padma Shri recipient. Know more about him". 30 March 2016.
- ↑ "I take pride in earning money from my labour: Padmashree Haldhar Nag". The Statesman (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2019-07-15. Retrieved 2019-12-19.
- ↑ 9.0 9.1 Sudeep Kumar Guru (25 September 2010). "Poetry makes him known as new GangadharMeher". The Telegraph (India). Ananda Publishers. Retrieved 4 November 2010.
- ↑ "Haldhar Nag's poetic journey…". Latest Indian news, Top Breaking headlines, Today Headlines, Top Stories at Free Press Journal (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-12-19.
- ↑ "Padma Shri Poet Haldhar Nag is a Class 3 Dropout, but His Odia Poetry is Now a PHD Subject". 31 March 2016.
- ↑ "Haldhar Nag features in Bharatbala's short film".
- ↑ "Kosli dailect and research centre in Odisha".