అంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్
అంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్;ఆర్, లైఫ్ ఎమాంగ్ ద లోలీ,[1][2] అనేది అమెరికన్ రచయిత హారియట్ బీచెర్ స్టోవ్ రాసిన బానిసత్వ వ్యతిరేక నవల, 1852లో ప్రచురితమైంది. సుప్రసిద్ధ అమెరికన్ అంతర్యుద్ధానికి నేపథ్యం సమకూర్చిపెట్టి, ప్రేరణగా నిలిచిం దని విల్ కాఫ్మన్ ప్రతిపాదించారు.[3]
స్టోవ్ కనెక్టికట్-ప్రాంతంలో జన్మించిన టీచర్. ఆమె హార్ట్ ఫర్డ్ ఫిమేల్ సెమినరీలో టీచర్ గా పనిచేస్తూ, బానిసత్వ నిర్మూలనకు కృషిచేశారు. ఈ నవల బానిసత్వం యొక్క నిజరూపాన్ని చిత్రీకరిస్తూనే, క్రైస్తవంలో ప్రతి పాదించిన ప్రేమ తోటివారిని బానిసలుగా చేసే దుర్మార్గమైన విధానాలను దాటేందుకు కృషిచేయగలమని ప్రతిపాదించింది.[4][5][6]
అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ 19వ శతాబ్దిలో రచించిన రచనల్లోకెల్లా అతిఎక్కువ అమ్ముడు పోయిన నవల, బైబిల్ తర్వాత అతిఎక్కువ ప్రతులు అమ్ముడు పోయిన పుస్తకంగా చరిత్ర సృష్టించింది.[7] 1850ల నాటి బానిసత్వ నిర్మూలన ఉద్యమానికి దన్నుగా నిలిచిందీ నవల.[8] ప్రచురితమైన మొదటి సంవత్సరం 3 లక్షల కాపీలు కేవలం యునైటెడ్ స్టేట్స్ లోనే అమ్ముడుపోయాయి; పదిలక్షల కాపీలు గ్రేట్ బ్రిటన్లో అమ్ముడయ్యాయి.[9] ప్రచురితమైన మూడేళ్ళకు 1855లో "ఈనాటి అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన నవల" అన్న పేరు సంపాదించుకుంది.[10] నవల స్ఫూర్తి, ప్రేరణగా గుర్తిస్తున్నవి చాలా పెద్దవి, అబ్రహాం లింకన్ సివిల్ వార్ ప్రారంభమైన మొదట్లో స్టోవ్ ను కలిసేందుకు వెళ్ళినప్పుడు, "అయితే ఇంత గొప్ప యుద్ధాన్ని ప్రారంభించిన చిన్న మనిషి ఈవిడేనన్నమాట." అన్నాడని చెప్తారు.[11] పై అనక్డోట్, కొటేషన్ బలహీనమైన ఆధారాలు కలిగినది; 1896 వరకూ ప్రచురణలో ఇది కనిపించలేదు, ఈ ఆధారాన్ని బట్టి "లింకన్ గ్రీటింగ్స్ అనక్డోట్ గా సాహిత్య పరిశోధనల్లో చాలాకాలం నిలబడగలగడం, సమకాలీన మేధావుల్లో సమాజంలోని మార్పులు తీసుకువచ్చేందుకు సాహిత్యం పాత్రను సమర్థించాలన్న ఆకాంక్షలోను తెలుపుతోందని" పరిశోధకులు భావించారు.[12]
ఈ పుస్తకం, దాన్ని ఆధారం చేసుకుని వచ్చిన నాటక ప్రదర్శనలు నల్లజాతీయుల గురించిన కొన్ని స్టీరియోటైప్స్ ప్రాచుర్యం చేశాయి..[13] వీటిలో అనురాగపూరితమైన, నల్లని "మామీ" (తెల్లకుటుంబంలోని పిల్లల్ని పెంచి పెద్దజేసే నల్లజాతి పెద్దామె); నల్లజాతి పిల్లలకు "పికాన్నీ" (నల్లని, నొప్పిని, బాధని తట్టుకోగలిగిన చిన్నపిల్లాడు; ఒకప్పుడు ఇది వాత్సల్యపూరితమైన పదమైనా, ప్రస్తుతానికి అవమానకరం) స్టీరియోటైప్; బాధాతప్తమైన, అత్యంత వినయపూరితమైన "అంకుల్ టామ్Uncle Tom" వంటివి ఉన్నాయి. ఇటీవలి కాలంలో, ఈ స్టీరియోటైప్స్ కి కారణంగా అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ కి వ్యతిరేకమైన సంస్థలు ఏర్పడి, కొంతవరకూ "విలువైన బానిసత్వ వ్యతిరేక ఉపకరణం"గా ఈ నవలకున్న చారిత్రిక ప్రాముఖ్యత మరిచేలా చేస్తున్నాయి.[14]
నేపథ్యం
మార్చు
స్టోవ్ అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ నవల రాసేందుకు ఒక బానిస రాసిన The Life of Josiah Henson, Formerly a Slave, Now an Inhabitant of Canada, as Narrated by Himself| ద లైఫ్ ఆఫ్ జోసైయ హెన్సన్, ఫార్మర్లీ ఎ స్లేవ్, నౌ యాన్ ఇన్హేబిటెంట్ ఆఫ్ కెనడా, యాజ్ నరేటెడ్ బై హిమ్ సెల్ఫ్ (1849) కొంతవరకూ ప్రేరణనిచ్చింది. ఒకప్పుడు బానిసగా మార్చబడి నార్త్ బెతెస్డా, మేరీలాండ్ లోని 3,700 ఎకరాల పొగాకు తోటలో పనిచేసిన వ్యక్తి హెన్సన్[15] ఎగువ కెనడా ప్రావిన్స్ (ప్రస్తుతం ఒంటారియో)కి 1830లో పారిపోయి హెన్సన్ బానిసత్వం నుంచి తప్పించుకున్నాడు, అక్కడే పారిపోయి వచ్చిన ఇతర బానిసలు స్థిరపడేలా కృషిచేసి, తాను స్వయం-సమృద్ధి సాధించి, తన గత జీవితపు అనుభవాలు రాసుకున్నాడు. 1853లో స్టోవ్ అంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్ నవల రాయడంలో హెన్సన్ రచనలు ప్రేరణ కల్పించాయని అంగీకరించారు.[16] స్టోవ్ నవల బెస్ట్ సెల్లర్ గా నిలిచినప్పుడు, హెన్సన్ తన అనుభవాలను ది మెమొయిర్స్ ఆఫ్ అంకుల్ టామ్ అన్న పేరుతో పునర్ముద్రించి, ప్రసంగాలు చేస్తూ అమెరికా, ఐరోపా ఖండాల్లో విస్తృతంగా పర్యటించారు.[15] కెనడాలోని డ్రెస్డన్ వద్ద ఉన్న హెన్సన్ ఇంటిని 1940లో సందర్శనశాల చేసినప్పుడు —అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ చారిత్రాత్మక ప్రదేశం, అన్న పేరును స్టోవ్ నవల నుంచే స్వీకరించారు. హెన్సన్ ని బానిసగా చేసినప్పుడు ఆయన నివసించిన క్యాబిన్ ప్రస్తుతం లేదు, కానీ రిలే ఫార్మ్ లోని ఓ కేబిన్ ను హెన్సన్ కేబిన్ గా భావించి పొరపాటున మాంట్గోమెరీ కౌంటీ, మేరిలాండ్ ప్రభుత్వం 2006లో కొనుగోలు చేసింది.[17] ప్రస్తుతం ఇది నేషనల్ పార్క్ సర్వీసుకు చెందిన నేషనల్ అండర్ గ్రౌండ్ రైల్ రోడ్ నెట్వర్కు టు ఫ్రీడమ్ ప్రోగ్రాంలో భాగం.,[18] ఇక్కడ ఒక సందర్శనశాల నిర్మించాలన్న ప్రతిపాదనలు, ప్రణాళికలు ఉన్నాయి.
థియోడర్ డ్వైట్ వెల్డ్, గ్రిమ్కె సిస్టర్స్ రచించిన అమెరికన్ స్లేవరీ యాజ్ ఇటీజ్: టెస్టిమనీ ఆఫ్ థౌజండ్ విట్నెసెస్, కూడా నవలలోని కొన్ని భాగాలు రాసేందుకు మూలాలుగా పనికివచ్చాయి.[19] తన నవలను బానిసత్వం నుంచి తప్పించుకు పారిపోయిన పలువురు వ్యక్తులను బానిస రాష్ట్రమైన కెంటకీ ఆవల ఓహియో నది ఒడ్డున ఉన్న ఓహియోలోని సిన్సిన్నాటీలో తాను జీవించినప్పుడు చేసిన ఇంటర్వ్యూలను నవలకు ఆధారంగా వినియోగించుకున్నానని స్టోవ్ తెలిపారు. దక్షిణ రాష్ట్రాల నుంచి తప్పించుకుపోతున్న బానిసలు పారిపోయేందుకు బానిసత్వ రద్దు ఉద్యమకారులు, సానుభూతిపరులు సిన్సిన్నాటిలోని భూగర్భ రైల్ రోడ్డును వినియోగించుకునేవారు.
ఎ కీ టూ అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ (1853)లో స్టోవ్ తన నవలకు తీసుకున్న అనేకమైన ప్రేరణలను, మూలాలలను వెల్లడించారు. ఆ కాల్పనికేతర రచన స్టోవ్ బానిసత్వం గురించి చేసిన వాదనల వెనుక వాస్తవాలను వివరించేందుకు ఉద్దేశించారు.[20] ఏదేమైనా, తర్వాతి పరిశోధనల స్టోవ్ పేర్కొన్న అనేకమైన పుస్తకాలను ఆమె నవల ప్రచురించేంతవరకూ చదవలేదని సూచిస్తున్నాయి..[20]
ప్రచురణ
మార్చు
అంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్ మొట్టమొదట ద నేషనల్ ఎరా అనే అబాలిషనిస్ట్ (బానిసత్వపు రద్దు ఉద్యమం) పత్రికలో 1851 జూన్ 5 సంచిక నుంచి 40 వారాల సీరియల్ గా ప్రచురితమైంది. నవల ప్రాచుర్యం కావడంతో, ప్రచురణకర్త జాన్ పి. జూయెట్ సీరియల్ ని పుస్తకంగా మలిచేందుకు స్టోవ్ తో కాంట్రాక్టు కుదుర్చుకున్నారు. మొదట స్టోవ్ అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ ని అసలెవరైనా పుస్తకంగా చదువుతారా అని ప్రశ్నించినా, తర్వాత అతనిచ్చిన అవకాశాన్ని అంగీకరించారు.
పుస్తకం ప్రాచుర్యం పొందుతుందన్న విషయాన్ని నమ్మిన జూయెట్ అప్పటి కాలానికి అసాధారణమైన రీతిలో హామ్మెట్ బిల్లింగ్స్ తో ఆరు ఫుల్ పేజీ వర్ణచిత్రాలు మొదటి ప్రచురణ కోసం వేయించారు.[21] 1852 మార్చి 20లో పుస్తకం ప్రచురణ పొందింది, నవల అత్యంత వేగంగా అవుట్ ఆఫ్ ప్రింట్ కు అమ్ముడుపోయింది. త్వరలోనే ఇతర సంచికలు కూడా ప్రచురితమయ్యాయి. వీటిలో బిల్లింగ్స్ వేసిన 117 చిత్రాలతో కూడిన 1853 నాటి డీలక్స్ ప్రతి కూడా ఉంది.[22]
ప్రచురణ జరిగిన తొలి సంవత్సరంలో అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ నవల 3లక్షల ప్రతులు అమ్ముడుపోయింది. ఒకానొక సమయంలో, డిమాండ్ లో అనూహ్యమైన నిలుపుదల ఏర్పడింది. కొన్ని సంవత్సరాల పాటు ఇక ప్రతులు విడుదల చేసిందేలేదు. 1862లో అబ్రహాం లింకన్ స్టోవ్ ని గొప్ప యుద్ధానికి కారణమైన పుస్తకం రాసిన బుల్లి మనిషిగా అభివర్ణించినట్టు చెప్పబడే కాలానికి అనేక సంవత్సరాలుగా పుస్తకం అవుటాఫ్ ప్రింట్ స్థితిలో వుంది.జూయెట్ వ్యాపారం నుంచి వైదొలిగాడు, మళ్ళీ 1862 నవంబరులో టిక్నర్ అండ్ ఫీల్డ్స్ తిరిగి ప్రచురించాకా డిమాండ్ పెరగడం ప్రారంభమైంది.[23]
పుస్తకం అన్ని ప్రధానమైన భాషల్లోకి అనువాదమైంది, అమెరికాలో బైబిల్ తర్వాత రెండవ బెస్ట్ సెల్లర్ గా నిలిచింది.[7] ప్రారంభంలోని అనేక ముద్రణలు బానిసత్వ రద్దు గురించిన అభిప్రాయాలకు పేరుపడ్డ లండన్లోని స్వతంత్ర చర్చిల నేత రెవరెండ్ జేమ్స్ షెర్మాన్ రాసిన పీఠికతో వెలువడ్డాయి. బ్రిటన్లో కూడా అంకుల్ టామ్స్ కాబిన్ అమెరికాతో సరిసమానాంగా బాగా అమ్ముడుపోయింది. మొదటి లండన్ ముద్రణ 1852 మేలో వచ్చింది. అది రెండు లక్షల కాపీలు అమ్ముడయింది.[24] కొద్ది సంవత్సరాల్లోనే 15 లక్షల ప్రతులు బ్రిటన్ అంతటా ఉన్నాయి, వీటిలో ఎక్కువ భాగం పైరేటెడ్ ప్రతులే (ఇదే పరిస్థితి అమెరికాలోనూ ఏర్పడింది).[25]
కథాంశం
మార్చుఎలైజా తన కొడుకుతో తప్పించుకోవడం, టామ్ ని "నది కిందే" అమ్మివేయడం
మార్చు
పుస్తకం ఆర్థర్ షెల్బై అనే కెంటకీ రైతు అప్పుల కారణంగా సాగులో నష్టాలు ఎదుర్కోవడంతో ప్రారంభం అవుతుంది. అతను, అతని భార్య ఎమిలీ షెల్బైలు తాము, తమ బానిలసలతో ప్రేమపూర్వకమైన అనుబంధం కలిగివున్నామని భావించినా అవసరమైన నిధులు సమకూర్చుకునేందుకు బానిసల వ్యాపారికి భార్యాపిల్లలున్న మధ్యవయస్కుడైన అంకుల్ టామ్ నీ, ఎమిలీ షెల్బై యొక్క పనిమనిషి ఎలైజా కొడుకు హ్యారీని అమ్మేసేందుకు నిర్ణయించుకుంటారు. ఎమిలీ షెల్బై తనపనిమనిషికి ఆమె కొడుకును ఎప్పటికీ అమ్మనని మాట ఇచ్చిందువల్ల ఈ ఆలోచనని అసహ్యించుకుంటుంది, ఎమిలీ కొడుకు, జార్జ్ షెల్బై, తాను మార్గదర్శిగానూ, స్నేహితునిగానూ భావించే అంకుల్ టామ్ వెళ్లిపోవడాన్ని చూడలేక బాధపడతాడు.
ఎలైజా షెల్బై దంపతులు టామ్, హ్యారీలను అమ్మేసే విషయాన్ని చర్చించుకోవడం విని, తన కొడుకుతో పారిపోయేందుకు నిశ్చయించుకుంటుంది. నవల ప్రకారం రెండు గర్భస్రావాల అనంతరం పుట్టిన ఒక్కగానొక్క కొడుకుని కోల్పోవడాన్ని గురించి భయపడ్డ ఎలైజా ఈ నిర్ణయం తీసుకుంటుంది. తన యజమానురాలిని క్షమించమని కోరుతో ఓ చీటీ పెట్టి, ఆ రాత్రి ఎలైజా అక్కడి నుంచి వెళ్లిపోతుంది.
టామ్ని అమ్మేయగా, అతన్ని మిసిసిపీ నదిలో నడుస్తున్న ఓ పడవలో పంపిస్తారు. ఎవా అన్న పేరుగల తెల్ల యువతిని ఆ పడవపై కలిసి టామ్ స్నేహం చేస్తాడు. ఎవా తండ్రి అగస్టీన్ సెయింట్ క్లారె బానిసల వ్యాపారి నుంచి కొనుగోలు చేసి, తన కుటుంబంతో సహా న్యూ ఓర్లెన్స్ లోని తన ఇంటికి తీసుకువెళ్తుంటాడు. క్రైస్తవంపై తామిద్దరికీఉన్న లోతైన నమ్మకం వల్ల టామ్, ఎవా మంచి స్నేహితులవుతారు.
ఎలైజా కుటుంబంపై వేట, సెయింట్ క్లారెతో టామ్ జీవితం
మార్చు
ఎలైజా తప్పించుకుపోతున్నప్పుడు, గతంలో తప్పించుకు పారిపోయిన ఆమె భర్త జార్జ్ హేరిస్ ని కలుస్తుంది. కెనడా చేరుకునేందుకు ప్రయత్నించాలని వారు నిర్ణయించుకుంటారు. బానిసల వేటగాడైన టామ్ లాకర్ వారిని వెంటాడుతూంటాడు. ఆ క్రమంలో, లాకర్, అతని మనుషులు ఎలైజా కుటుంబాన్ని పట్టుకుంటారు. ఆ సమయంలో జార్జ్ ఓ శిఖరం నుంచి లాకర్ ని తోసివేస్తాడు. లాకర్ చనిపోతాడని భయపడ్డ ఎలైజా, ఆ బానిసల వేటగాణ్ణి దగ్గరలోని క్వాకర్ సెటిల్మెంట్ కి వైద్యసేవల కోసం తీసుకువెళ్ళేందుకు ఒప్పిస్తుంది.
న్యూ ఒర్లెన్స్ లో, సెయింట్ క్లారే అతని ఉత్తర అమెరికాకు చెందిన కజిన్ ఒఫీలియాతో బానిసత్వం విషయమై వాదిస్తాడు. తానొక బానిసల యజమానినైనా, పక్షపాత రహితుణ్ణని సెయింట్ క్లారే నమ్ముతూంటాడు. నల్లవాళ్ళ పట్ల ఒఫీలియా అభిప్రాయాలు తప్పని నిరూపించేందుకు టాప్సీ అనే నల్ల బానిస యువకుణ్ణి కొనుగోలు చేస్తాడు క్లారే. ఆపైన ఆమెని విద్యావంతురాలిని చేయమని సెయింట్ క్లారే ఆమెని కోరతాడు.
సెయింట్ క్లారేతో టామ్ రెండేళ్ళు నివసించాకా, ఎవా విపరీతంగా జబ్బుపడుతుంది. ఆమె మరణించేముందు స్వర్గం నుంచి ఓ దృశ్యాన్ని అనుభూతి చెందుతుంది, తన చుట్టూవున్నవారితో దాన్ని ఆమె పంచుకుంటుంది. ఆమె మరణం, దృశ్యం వంటివాటి వల్ల, ఆమె చుట్టూతిరిగి ఇతర పాత్రల జీవితాల్లో మార్పు జరగబోతుంది. ఒఫీలియా తనకు వ్యక్తిగతంగా నల్లవారిపై ఉన్న వ్యతిరేకభావం తొలగించుకునేందుకు, టాప్సీ తనను తాను మెరుగుపరుచుందుకు సెయింట్ క్లారే టామ్ ని స్వేచ్ఛగా వదిలేసేందుకు ఆమెకి మాట ఇస్తారు.
టామ్ సిమన్ లెగ్రీకి అమ్ముడవడం
మార్చుసెయింట్ క్లారే తానిచ్చిన మాట నిలుపుకునే లోపే ఓ దుకాణం బయట కత్తిపోట్ల బారినపడి మరణిస్తారు. అతని భార్య గతించిన భర్త వాగ్దానాన్ని అమలుచేసేందుకు ఒప్పుకోకుండా, టామ్ ని దుర్మార్గుడైన ఓ తోటల యజమాని సిమన్ లెగ్రీకి వేలంలో అమ్మేస్తుంది. వలసవచ్చిన ఉత్తరాది మనిషి లెగ్రీ టామ్ నీ, అతనితో పాటుగా కొనుగోలు చేసిన ఎమ్మెలైన్ నీ లూసియానాలోని గ్రామీణ ప్రాంతానికి తీసుకువెళ్తాడు. అక్కడ వారిద్దరూ లెగ్రీ ఇతర బానిసలను కలుస్తారు.
టామ్ తన తోటి బానిసలను కొరడాతో కొట్టి పనిచేయించమన్న ఆదేశాలను తిరస్కరించినందుకు లెగ్రీ అతన్ని ద్వేషించడం ఆరంభిస్తాడు. లెగ్రీ అత్యంత క్రూరంగా కొట్టి, అతనికి దేవునిపై ఉన్న నమ్మకాన్ని అణచివేసేందుకు ప్రయత్నిస్తాడు. లెగ్రీ క్రూరత్వాన్ని చవిచూస్తున్నా, టామ్ బైబిల్ చదవడం మానేందుకు, తోటివారికి తాను చేసే సాయం మానేందుకు నిరాకరిస్తాడు. వ్యవసాయపు పనుల్లో టామ్ లెగ్రీ యొక్క మరో బానిస కాస్సీని కలుస్తాడు. గతంలో కాస్సీ కొడుకు, కూతురుని ఆమె నుంచి విడదీసి అమ్మేయడంతో, తన మరో బిడ్డను విడదీసి అమ్మేయడం చూడలేక తనకు తానే మూడో సంతానాన్ని చంపుకుంది.
ఈ సమయంలో కథలోకి బానిసల వేటగాడు టామ్ లాకర్ తిరిగివస్తాడు. క్వేకర్స్ తన గాయాలను నయంచేశాకా లాకర్ మారిపోతాడు. జార్జ్, ఎలైజా, హేరీలు కెనడాలోకి ప్రవేశించడంతో స్వేచ్ఛని పొందుతారు. లూసియానాలో, వ్యవసాయపు పనుల కష్టనిష్టూరాలతో దేవునిపై విశ్వాసం పరీక్షింపబడతూండగా అంకుల్ టామ్ దాదాపుగా నిరాశకు లొంగిపోతాడు. ఎవా ద్వారా లభించిందీ, క్రీస్తు ద్వారా లభించిందీ మొత్తం రెండు విజన్స్ కలిగివుంటాడతను. తద్వారా మరణం వరకూ కూడా విశ్వాసం కలిగిన క్రైస్తవునిగా జీవించేలా పునరుద్ధరింపబడతాడు. కాస్సీని తప్పించుకొమ్మని ప్రోత్సహిస్తూంటాడు. చివరకామె ఎమ్మెలీన్ ని తీసుకుని తప్పించుంటుంది. కాస్సీ, ఎమ్మెలీన్ ఎక్కడకి పారిపోయారో చెప్పేందుకు టామ్ నిరాకరించడంతో లెగ్రీ తనవద్ద ఉన్న పర్యవేక్షకులతో టామ్ ని చంపమని ఆదేశిస్తాడు. మరణిస్తూ కూడా టామ్,తీవ్రంగా కొట్టిన పర్యవేక్షకులను క్షమిస్తాడు. తాము చంపిన వ్యక్తి ఉన్నతమైన వ్యక్తిత్వానికి లొంగిపోయిన ఆ ఇద్దరూ నిజమైన క్రైస్తవులవుతారు. టామ్ మరణించిన కొద్దికాలానికే ఆర్థర్ షెల్బై కొడుకు టామ్ షెల్బై టామ్ స్వేచ్ఛని కొనుగోలు చేసేందుకు వస్తాడు, కానీ అప్పటికే ఆలస్యమైపోయివుంటుంది.
తుది విభాగం
మార్చుస్వేచ్ఛవైపుకు చేస్తున్న పడవప్రయాణంలో, కాస్సీ, ఎమ్మెలైన్ లు జార్జ్ హారీ చెల్లెల్ని కెనడాకు వెళ్ళే దారిలో కలుస్తారు. ఎలైజా ఏనాడో యజమాని అమ్మేయగా తప్పిపోయిన తన కుమార్తేనని కాస్సీ తెలుసుకుంటుంది. ఇప్పుడు వారి కుటుంబం తిరిగి కలిసి, ఫ్రాన్స్ ప్రయాణించి, ఆపైన గత ఆఫ్రికన్ బానిసల కోసం ఏర్పడిన ఆఫ్రికన్ దేశం లైబీరియాకీ చేరుకుంటారు. జార్జ్ షెల్బై కెంటకీ వ్యవసాయ క్షేత్రం చేరుకుని అతని బానిసలు అందరినీ విడుదల చేస్తాడు. జార్జ్ వారిని టామ్ చేసిన త్యాగం, అతనికి క్రైస్తవం యొక్క నిజమైన అర్థం పట్ల ఉన్న విశ్వాసాలను మరచిపోవద్దని చెప్తాడు.
ప్రధాన పాత్రలు
మార్చుఅంకుల్ టామ్
మార్చు
టైటిల్ పాత్ర, అంకుల్ టామ్ ని, మొదట్లో గొప్ప, సుదీర్ఘకాలం బాధలుపడ్డ క్రైస్తవ బానిసగా చూశారు. ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో, తెల్లవారికి అమ్ముడుపోయిన ఆఫ్రికన్-అమెరికన్లను సూచించేందుకు ఉపకరించే విశేషణంగా ఆ పాత్ర పేరు ఉపకరిస్తోంది. స్టోవ్ టామ్ ని "గొప్ప హీరో"గా,[26] గౌరవానికి అర్హునిగా మలచాలని భావించారు. నవల పొడవునా, పీడనని అంగీకరించడం అటుంచితే, టామ్ తన విశ్వాసాలకు నిలబడుతూ, చివరకు శత్రువులు కూడా అసూయతో ఆరాధించేలా నిలుస్తాడు.
ఎలైజా
మార్చుమిసెస్. షెల్బైకి ఎలైజా బానిస, వ్యక్తిగత సహాయకురాలు. ఆమె 5 ఏళ్ళ కుమారుడు హ్యారీని అమ్మేస్తున్నారని తెలిసి ఉత్తరానికి తప్పించుకుపోతుంది. ఆమె భర్త జార్జి ఓహియోలో ఎలైజా, హ్యారీలను కనిపెట్టి, కెనడాకు, తర్వాత ఫ్రాన్స్ కి, ఆపైన లైబీరియాకీ వలసవెళ్తారు.
ఎలైజా పాత్ర జాన్ రాంక్లిన్ లేన్ థియోలాజికల్ సెమినరీ, సిన్సిన్నెటీ వద్ద స్టోవ్ భర్త, స్కూల్లో ప్రొఫెసర్ గా పనిచేస్తూన్న కెల్విన్ కి చెప్పిన విషయం ప్రేరణగా రాసినది. రాంకిన్ వివరించినదాని ప్రకారం, 1838 ఫిబ్రవరిలో రిప్లేయ్ నగరానికి మంచుతో గడ్డకట్టిన ఓహియో నది మీంచి చేతిలో బిడ్డతో తప్పించుకుని పారిపోయి, మరింత ఉత్తరాన ఉన్న రింకాన్ ఇంట్లో తలదాచుకున్నది.[27]
ఎవా
మార్చు
మతబోధకుడు సెయింట్ క్లేర్ కుమార్తె ఎవా. అంకుల్ టామ్ అమ్మకానికి న్యూ ఓర్లేన్స్కి స్టీమ్ షిప్ మీద వెళ్తున్నప్పుడు ఆమె కథనంలోకి ప్రవేశిస్తుంది. అప్పుడు అయిదేళ్ళ పసిపిల్లగా ఉన్న ఎవాను టామ్ నదిలో మునిగిపోతూంటే కాపాడతాడు. టామ్ ని కొనమని ఎవా వేడుకుంటుంది, దాంతో అతను కొంటాడు. దేవదూతలాంటి ఎవాతోనే అతను తన సమయంలో ఎక్కువ భాగం గడుపుతాడు. ఎవా ఎల్లప్పుడూ ప్రేమ, క్షమాపణల గురించి మాట్లాడుతూంటుంది, మౌనంగా, స్నేహానికి స్పందించని బానిస పిల్ల టాప్సీ కూడా ప్రేమకు అర్హురాలేనని భావిస్తుంది. తన ఆంట్ ఓఫెలియా హృదయాన్ని తాకుతుంది.
క్రమంగా ఎవా ప్రాణాంతకమైన అనారోగ్యం పాలయింది. చనిపోయేముందు, తనకున్నవి తన బానిసలకు పంచిపెడుతూ, వారంతా నిజమైన క్రైస్తవులు కావాలని దానివల్ల తిరిగి అందరూ స్వర్గంలో ఒకరినొకరు చూసుకోవచ్చని చెప్తుంది. తన మరణశయ్యపై, తన తండ్రిని టామ్ కి స్వేచ్ఛ ప్రసాదించేందుకు ఒప్పిస్తుంది, పరిస్థితులు ప్రతికూలంగా మారడంతో ఆ ప్రమాణం వాస్తవరూపం దాల్చదు.
తర్వాతికాలంలో ఫిలిప్ జె.కోజన్స్ రాసిన లిటిల్ ఎవా: ద ఫ్లవర్ ఆఫ్ ది సౌత్ నవలలో ఇలాంటి పాత్రే, లిటిల్ ఎవా పేరుతో కనిపిచింది. (విచిత్రంగా ఆ నవల, టామ్ వ్యతిరేక నవల).
సిమోన్ లెగ్రీ
మార్చు
సిమోన్ లెగ్రీ క్రూరుడైన బానిసల యజమాని. పుట్టుకతో ఉత్తరాదివాడు-అతని పేరు దురాశకు మారుపేరుగా నిలిచింది. చర్చనీయంగా అతను నవలలోని ప్రధానమైన విలన్. టామ్ ని అవినీతిపరుణ్ణి చేసి, మతవిశ్వాసం నుంచి మళ్ళించడం అతని లక్ష్యం; చివర్లో దేవుని పట్ల మరల్చలేని విశ్వాసం పట్ల ఆగ్రహంతో టామ్ ని చంపమని ఆదేశిస్తాడు. అతను యువకునిగా ఉన్నప్పుడు జబ్బుపడ్డ తల్లిని సముద్రం వద్ద జీవించమని వదిలేసి, మరణశయ్యపై ఉండగా తనను చూడమని ఆమె నించి వచ్చిన ఉత్తరాన్ని కూడా పట్టించుకోడు. కాస్సీని సెక్స్ కోసం బాధిస్తూంటాడు, చివరకు అతనిని వదిలేసి ఎమ్మెలైన్ ని కూడా తీసుకుని పారిపోతుంది.
లెగ్రీ పాత్ర ఎవరైనా నిజజీవిత వ్యక్తులను ఆధారం చేసుకుని పుట్టిందో లేదో స్పష్టతలేదు. 1870 తర్వాత లూసియానాలో రెడ్ రివర్ ఒడ్డున అలెగ్జాండ్రియా వద్ద స్థిరపడ్డ సంపన్నుడైన పత్తి, చెరకు పంట యజమాని మెరెడిత్ కాల్హౌన్ ఆ పాత్ర విషయంలో స్టోవ్ మనసులో ఉన్నట్టు నివేదికలు వెలువడ్డాయి. అయితే కల్హౌన్ వ్యక్తిగత లక్షణాలు ("బాగా విద్యావంతుడు, నాగరికుడు") వికారమూ, క్రూరమూ అయిన లెగ్రీతో సంవదించవు. కాల్హౌన్ కోల్ఫాక్స్ లో ప్రచురితమైన స్వంత వార్తాపత్రికకు సంపాదకత్వం వహించారు. మొదట్లో "కాల్హౌన్స్ లాండింగ్" అన్న పేరుతోనూ, కాల్హౌన్ మరణానంతరం నేషనల్ డెమొక్రాట్ గా వెలువడింది. అయితే కాల్హౌన్ వద్దనున్న పర్యవేక్షకులు లెగ్రీ హేయమైన పద్ధతులు, ప్రేరణలకు దగ్గరగా ఉండివుండొచ్చు.[28]
ఇతర పాత్రలు
మార్చుఅంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్లో అనేకమైన ద్వితీయశ్రేణి, చిన్నతరహా పాత్రలున్నాయి. వాటి ప్రఖ్యాతమైనవి:
- ఆర్థర్ షెల్బై – కెంటకీలో టామ్ యజమాని. షెల్బై పాత్ర దయకల బానిస యజమాని, సాధారణమైన దక్షిణాది పెద్దమనిషి.
- ఎమిలీ షెల్బై – ఆర్థర్ షెల్బై భార్య. ఆమె ఆధ్యాత్మికత కలిగిన స్త్రీ. దయగా ఉండేందుకు ప్రయత్నించే మనిషి, ఆమె బానిసలపై ఎమిలీ నైతిక ప్రభావం ఉంటుంది. ఆమె దయాగుణం తన భర్త బానిసలను బానిస వ్యాపారికి అమ్మేద్దామని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు వెలికివస్తుంది. ఆనాటి స్త్రీగా, ఆమెకు దాన్ని అడ్డుకునేందకు ఏ అధికారమూ ఉండదు, ఎందుకంటే మొత్తం ఆస్తి మీద ఆధిపత్యం చట్టప్రకారం ఆమె భర్తకే ఉంటుంది.
- జార్జ్ షెల్బై – ఆర్థర్, ఎమిలీల కొడుకు, టామ్ ని స్నేహితునిగానూ, పరిపూర్ణమైన క్రైస్తవునిగానూ భావస్తూంటాడు. చివర్లో టామ్ స్వేచ్ఛని కొందామని వెళ్తే టామ్ చావుకబురు తెలుసుకుని, తన బానిసలందరికీ స్వేచ్ఛ ప్రసాదించే వ్యక్తి.
- క్లోరే – టామ్ భార్య.
- అగస్టీన్ సెయింట్ క్లారే – టామ్ మూడవ యజమాని, ఎవా తండ్రి. క్లారే సంక్లిష్టమైన, అప్పుడప్పుడు వ్యంగ్యమైన మాటతీరు కలవాడు. సెయింట్ క్లారే పశువుల్లా మనుషులను బానిసలు చేసుకోవడంలో ఉన్న చెడు తెలుసు, కానీ తద్వారా వచ్చే సంపదను వదులుకునేందకు అతను ఇష్టపడడు. అతని కూతురి మరణం తర్వాత తన మతపరమైన ఆలోచనల్లో మరింత నిజాయితీగా వ్యవహరిస్తాడు, టామ్ కోసం బైబిల్ చదివి వినిపించడం ప్రారంభిస్తాడు. బానిసత్వానికి వ్యతిరేకంగా బానిసలకు స్వేచ్ఛ ప్రసాదించేందుకు ప్రయత్నిస్తాడ, కానీ అతని సదుద్దేశాలు చివరకి నిష్పలంగా మిగులుతాయి.
- మేరీ సెయింట్ క్లారే – అగస్టీన్ భార్య, ఆమె చుట్టూఉన్నవారి పట్ల జాలి, దయ కూడా లేని స్వయంకేంద్రిత స్త్రీ, చివరకి కుటుంబసభ్యుల పట్ల కూడా దయలేని మనిషి. అంతూదరీ లేని జబ్బుల జాబితా (సాధారణంగా ఊహాత్మకమైనవి) చెప్తూ, తన పట్ల ఎవరికీ జాలిలేదని వాపోతూంటూంది. తన వ్యక్తిగత పనిమనిషి, మామీ పనిలో అడ్డుపడుతున్నారన్న చిన్న కారణంతో ఆమె ఇద్దరు పిల్లల నుంచి విడదీస్తుంది. మామీని విసిగించేస్థాయికి తీసుకువచ్చి ఆపైన తన స్వంత కుటుంబసభ్యులనే చూసుకునే స్వార్థపరురాలని విమర్శిస్తూంటుంది. అగస్టీన్ అనుకోకుండా మరణం చెందాకా, టామ్ కి స్వేచ్ఛని ఇచ్చే చట్టపరమైన ప్రక్రియని రద్దుచేస్తుంది.
- జార్జ్ హ్యారిస్ – ఎలైజా భర్త. తెలివైన సగం తెల్ల బానిస, తన కుటుంబం పట్ల గట్టి నిజాయితీ కలవాడు.
- టాప్సీ – తుంటరి, అనాథ, చిరాకు కలిగించే బానిస యువతి. నిన్ను ఎవరు తయారుచేశారో తెలుసా? అని అడిగితే దేవుడు, తల్లి ఇద్దరి పట్ల అజ్ఞానంతో "నా అంతట నేనే పెరిగాను. ఎవరైనా ఎప్పుడైనా నన్ను తయారుచేశారని అనుకోను" అంటూ సమాధానం చెప్తుంది. ఎవా ప్రేమతో ఆమె మారిపోతుంది. 20వ శతాబ్ది తొలినాళ్ళ నుంచి మధ్యవరకూ, ఎందరో బొమ్మల తయారీదార్లు టాప్సీ, టాప్సీ తరహా బొమ్మలు తయారుచేశారు. టాప్సీలా పెరిగింది ("growed like Topsy") (తర్వాతికాలంలో "టాప్సీలా పెరగడం") అన్న పదబంధం ఆంగ్లభాషలోకి చేరింది, ప్రారంభంలో దీనికి ప్రణాళికారహితమైన ఎదుగుదల అన్న స్పష్టమైన అర్థం ఉండేది, తర్వాత అనూహ్యమైన ఎదుగుదల అన్న అర్థాన్నీ ఇచ్చింది[29]
- మిస్ ఒఫీలియా – అగస్టీన్ సెయింట్ క్లారే యొక్క ఆరాధించదగ్గ, కష్టపడి పనిచేసే, బానిసత్వ వ్యతిరేక భావజాలం కల కజిన్. అప్పట్లో పలువురు ఉత్తరాది వారికి ఆఫ్రికన్-అమెరికన్ల పట్ల ఉన్న అస్పష్టతమైన ఆలోచనలు ప్రదర్శిస్తుంది. అయినా బానిసత్వానికి వ్యతిరేకంగా వాదిస్తుంది, అయితే తర్వాత్తర్వాత ఆమె అభిప్రాయాలు బలహీనపడతాయి. చివర్లో బానిసల పట్ల తనకున్న ఫిర్యాదులు వదులుకోవాలని ఎవా చెప్తే అంగీకరిస్తుంది.
- క్వింబో, సాంబో – తోటల పర్యవేక్షకులుగా వ్యవహరించే సిమాన్ లెగ్రీ బానిసలు. లెగ్రీ ఆదేశాల మేరకు టామ్ ని క్రూరంగా కొరడాలతో కొట్టి హింసిస్తారు. కానీ తర్వాత తాము చేసిన పనికి పశ్చాత్తపం పొంది కన్నీటితో క్షమాపణలు అభ్యర్థిస్తారు. టామ్ చనిపోతూ వారిని క్షమిస్తాడు.
ప్రధానమైన నేపథ్యాలు
మార్చుఅంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్ నవలలో బానిసత్వం యొక్క చెడు, అనైతికత అనే ప్రధానమైన నేపథ్యం ఆధిపత్యం వహిస్తుంది.[30] స్టోవ్ అనుబంధ నేపథ్యాలను మొత్తం రచన అంతటా అల్లారు. వాటిలో ముఖ్యమైనవి మాతృత్వం యొక్క నైతిక అధికారం, క్రైస్తవం అందించే అవకాశాలను తిరిగి స్వీకరించడం,[5] ఆమె వీటికీ, బానిసత్వం యొక్క దారుణమైన విషయాలకు సంబంధాన్ని నొక్కిచెప్తారు. కథ చెప్పే కంఠస్వరాన్ని ఒక్కోసారి మార్చి బానిసత్వం యొక్క విధ్వంసకరమైన స్వభావంపై ఉపదేశాలు చేస్తారు.[31] (టామ్ ని దక్షిణ రాష్ట్రాలకు తీసుకుపోయే పడవలోని తెల్లయువతి, "బానిసత్వంలోని అత్యంత భయానకమైన భాగం ఏమని నాకు తడుతోందంటే అనుభూతులు, ఆప్యాయతలపై చేసే దౌర్జన్యం—ఉదాహరణకు కుటుంబాలను విడదీయడం.").[32] ఒకవిధంగా స్టోవ్ బానిసత్వపు దౌష్ట్యాన్ని చూపించగలిగినది[24] ఈ అసాధారణమైన వ్యవస్థ ఎలా బలవంతంగా కుటుంబంలోని వ్యక్తులను విడదీస్తుందన్న విషయం.[33]
స్టోవ్ మాతృత్వాన్ని అమెరికన్ జీవనానికి నైతికమైన నిర్మాణ నమూనాగా చూడడం,[34] బానిసత్వమనే భూతం నుంచి అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలను కాపాడేందుకు నైతిక అధికారం మహిళలకే ఉందని భావించడంతో[35] అంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్ నవలలో మరొక ప్రధానమైన నేపథ్యం స్త్రీ యొక్క నైతిక శక్తి, పవిత్రత. తన కొడుకుని కాపాడేందుకు బానిసత్వం నుంచి తప్పించుకునిపోయే ఎలైజా, (ఆ క్రమంలో తన కుటుంబాన్ని తిరిగి ఏకం చేస్తుంది), లేదా ఆదర్శవంతమైన క్రైస్తవురాలిగా చూపించే ఎవా,[36] స్త్రీలు తమ చుట్టూ ఉన్నవారిని ఎలా అత్యంత దారుణమైన అన్యాయాల నుంచైనా కాపాడుతారో స్టోవ్ చూపించారు. తర్వాతికాలం నాటి విమర్శకులు స్టోవ్ స్త్రీ పాత్రలు విసుగెత్తించే ఊహాజనితమైనవే తప్ప వాస్తవికమైన మహిళా పాత్రలు కావని రాశారు.,[37] స్టోవ్ నవల "స్త్రీ ప్రభావాన్ని పునరుద్ఘాటించింది", మహిళా హక్కుల ఉద్యమానికి బాటలు పరిచింది.[38]
స్టోవ్ మతవిశ్వాసాలు నవల తుదిలో కనిపిస్తాయి, క్రైస్తవం స్వభావాన్ని శోధించడమనే బలమైన నేపథ్యం కనిపిస్తుంది.[5] అలానే క్రైస్తవ మతసిద్ధాంతం ప్రాథమికంగా బానిసత్వంతో సరిపడదన్న నమ్మకమూ కనిపిస్తుంది.[39] సెయింట్ క్లారెని అతని ప్రియపుత్రిక ఎవా మరణించినాకా టామ్ "క్రీస్తువైపు చూడండి" అని పురిగొల్పినపుడు ఈ నేపథ్యం మరింత స్పష్టమవుతుంది. టామ్ మరణించాకా, జార్జ్ షెల్బై అతన్ని స్తుతిస్తూ "క్రైస్తవుడు కావడమంటే అది ఎలాంటి విషయం" ("What a thing it is to be a Christian.") అంటాడు.[40] క్రైస్తవత్వం నేపథ్యం తరచు అంకుల్ టామ్ క్యాబిన్ నవలలో పెద్ద పాత్రను తీసుకోవడం, స్టోవ్ తరచు రచయిత ప్రత్యక్షంగా కలగజేసుకోవడంతో నవల తరచుగా ప్రవచనం రూపం తీసుకుంటూంటుంది.[41]
నోట్స్
మార్చు- ↑ Beecher Stowe, Harriet (1852). Uncle Tom's Cabin; or, Life Among the Lowly. Vol. I. Boston: John P. Jewitt.
- ↑ Beecher Stowe, Harriet (1852). Uncle Tom's Cabin; or, Life Among the Lowly. Vol. II. Boston: John P. Jewitt.
- ↑ Will Kaufman, The Civil War in American Culture, Edinburgh University Press, 2006, p. 18.
- ↑ Uncle Tom's Cabin by Harriet Beecher Stowe, Spark Publishers, 2002, p. 19, states the novel is about the "destructive power of slavery and the ability of Christian love to overcome it.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Laurie E.
- ↑ Deborah C. de Rosa, Domestic Abolitionism and Juvenile Literature, 1830–1865, SUNY Press, 2003, p. 121.
- ↑ 7.0 7.1 "Introduction to Uncle Tom's Cabin Study Guide". BookRags.com. Retrieved May 16, 2006.
- ↑ Goldner, Ellen J
- ↑ Geoffrey Wheatcroft, "The Cousins' War: review of Amanda Foreman, 'A World on Fire'", New York Times Book Review, July 3, 2011, p. 1
- ↑ Everon, Ernest.
- ↑ Charles Edward Stowe, Harriet Beecher Stowe: The Story of Her Life (1911) p. 203.
- ↑ Vollaro, Daniel R. (Winter 2009), Lincoln, Stowe, and the "Little Woman/Great War" Story: The Making, and Breaking, of a Great American Anecdote, vol. 30, Journal of the Abraham Lincoln Association, archived from the original on 2009-08-08, retrieved 2015-06-15
- ↑ Hulser, Kathleen.
- ↑ Henry Louis Gates, Kwame Anthony Appiah, Africana: Arts and Letters: An A-to-Z Reference of Writers, Musicians, and Artists of the African American Experience, Running Press, 2005, p. 544.
- ↑ 15.0 15.1 Susan Logue, "Historic Uncle Tom's Cabin Saved", VOA News, January 12, 2006.
- ↑ Harriet Beecher Stowe, A Key to Uncle Tom's Cabin 1853, p. 42, in which Stowe states: "A last instance parallel with that of Uncle Tom is to be found in the published memoirs of the venerable Josiah Henson].
- ↑ Annys Shin, "After buying historic home, Md. officials find it wasn't really Uncle Tom's Cabin", Washington Post, October 3, 2010.
- ↑ "Official Montgomery Parks Josiah Henson Park site". Archived from the original on 2013-04-15. Retrieved 2015-06-15.
- ↑ "Weld, Theodore Dwight". Archived from the original on 2009-02-25. Retrieved 2015-06-15.
- ↑ 20.0 20.1 A Key to Uncle Tom's Cabin, Uncle Tom's Cabin and American Culture, a Multi-Media Archive.
- ↑ First Edition Illustrations, Uncle Tom's Cabin and American Culture, a Multi-Media Archive.
- ↑ Illustrations for the "Splendid Edition", Uncle Tom's Cabin and American Culture, a Multi-Media Archive.
- ↑ Michael Winship, "Uncle Tom's Cabin: History of the Book in the 19th-Century United States."
- ↑ 24.0 24.1 "Slave narratives and Uncle Tom's Cabin", Africans in America, PBS, accessed February 16, 2007.
- ↑ "publishing, history of." (2007).
- ↑ Debra J. Rosenthal, A Routledge Literary Sourcebook on Harriet Beecher Stowe's Uncle Tom's Cabin, Routledge, 2003, p. 31.
- ↑ Hagedorn, Ann. Beyond The River: The Untold Story of the Heroes of the Underground Railroad. Simon & Schuster, 2002, pp. 135–139.
- ↑ J. E. Dunn (August 31, 1896). "About Uncle Tom's Cabin: A Louisianian Says Meredith Calhoun Was Not a Model for Legree". Washington Post. Retrieved December 23, 2010.
- ↑ The Word Detective, issue of May 20, 2003, accessed February 16, 2007.
- ↑ Homelessness in American Literature: Romanticism, Realism, and Testimony by John Allen, Routledge, 2004, p. 24, బానిసత్వం యొక్క అనైతికత, చెడుల గురించి స్టోవ్ నిర్దిష్టమైన నమ్మకాలు కలిగివుంది, అలానే దాన్ని అడ్డుకోవడంలో అమెరికన్ల పాత్రపైన కూడా అని అంకుల్ టామ్స్ క్యాబిన్ గురించి ప్రస్తావించినప్పుడు పేర్కొన్నది. స్టోవ్ బానిసత్వాన్ని పాపంగా ఎలా చూసిందో వివరిస్తూ అన్ డగ్లస్ కొటేషన్ ని పుస్తకం పేర్కొంది.
- ↑ Drawn With the Sword: Reflections on the American Civil War by James Munro McPherson, Oxford University Press, 1997, p. 30.
- ↑ Uncle Tom's Cabin by Harriet Beecher Stowe, Vintage Books, Modern Library Edition, 1991, p. 150.
- ↑ James Munro McPherson, Drawn With the Sword: Reflections on the American Civil War, Oxford University Press, 1997, p. 29.
- ↑ Elizabeth Ammons, "Stowe's Dream of the Mother-Savior: Uncle Tom's Cabin and American Women Writers Before the 1920s", in Eric J. Sundquist (ed.), New Essays on Uncle Tom's Cabin, Cambridge University Press, 1986, p. 159.
- ↑ Joy Jordan-Lake, Whitewashing Uncle Tom's Cabin: Nineteenth-Century Women Novelists Respond to Stowe, Vanderbilt University Press, 2005, p. 61.
- ↑ Somatic Fictions: imagining illness in Victorian culture by Athena Vrettos, Stanford University Press, 1995, p. 101.
- ↑ Mason I. Lowance, Jr., Ellen E. Westbrook, R. C. De Prospo, The Stowe Debate: Rhetorical Strategies in Uncle Tom's Cabin, University of Massachusetts Press, 1994, p. 132.
- ↑ Linda Eisenmann, Historical Dictionary of Women's Education in the United States, Greenwood Press, 1998, p. 3.
- ↑ David L. Larsen, The Company of the Creative: A Christian Reader's Guide to Great Literature and Its Themes, Kregel Publications, 2000, pp. 386–387.
- ↑ Larsen, The Company of the Creative (2000), p. 387.
- ↑ Sacvan Bercovitch and Cyrus R. K. Patell, The Cambridge History of American Literature, Cambridge University Press, 1994, p. 119.