ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్
ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్, అనేది భారత ప్రభుత్వంలోని పెట్రోలియం, సహజ వాయువు మంత్రిత్వ శాఖ యాజమాన్యంలోని కేంద్ర ప్రభుత్వ రంగ సంస్థ. న్యూఢిల్లీలో దీని ప్రధాన కార్యాలయం ఉంది. దీని కార్యకలాపాలను పెట్రోలియం, సహజ వాయువు మంత్రిత్వ శాఖ పర్యవేక్షిస్తుంది. 2022 నాటికి ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద సంస్థల ఫార్చ్యూన్ గ్లోబల్ 500 జాబితాలో ఇండియన్ ఆయిల్ 142వ స్థానంలో నిలిచింది.[4] 2020-21 ఆర్థిక సంవత్సరానికి $6.1 బిలియన్ల నికర లాభంతో దేశంలోనే అతిపెద్ద ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని చమురు ఉత్పత్తిదారు మొదటిస్థానం సంపాదించింది.[5] 2021 మార్చి 31 నాటికి ఇండియన్ ఆయిల్ ఉద్యోగుల సంఖ్య 31,648, వీరిలో 17,762 మంది ఎగ్జిక్యూటివ్‌లు, 13,876 మంది నాన్ ఎగ్జిక్యూటివ్‌లు కాగా, 2,775 మంది మహిళలు, మొత్తం వర్క్‌ఫోర్స్‌లో 8.77% ఉన్నారు.[6][7][8]
 ది ఎనర్జీ ఆఫ్ ఇండియా | |
| రకం | భారతదేశంలో ప్రభుత్వ రంగసంస్థ |
|---|---|
| ISIN | INE242A01010 |
| పరిశ్రమ | చమురు, గ్యాస్ పరిశ్రమ |
| పూర్వీకులు | ఇండియన్ రిఫైనరీస్ లిమిటెడ్ (1958), ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ (1959) |
| స్థాపన | 1959 జూన్ 30 |
| ప్రధాన కార్యాలయం | న్యూఢిల్లీ, ముంబై |
సేవ చేసే ప్రాంతము | భారతదేశం, శ్రీలంక, మధ్యప్రాచ్యం, మారిషస్ & ప్రపంచవ్యాప్తంగా |
కీలక వ్యక్తులు | శ్రీకాంత్ మాధవ్ వైద్య (చైర్మన్)[1] |
| ఉత్పత్తులు | రిఫైనింగ్, పైప్‌లైన్ రవాణా, పెట్రోలియం ఉత్పత్తుల మార్కెటింగ్, ముడి చమురు, సహజ వాయువు, పెట్రోకెమికల్స్ |
| రెవెన్యూ |  ₹7,36,730 crore (US$92 billion) (2022)[2] |
| యజమాని | పెట్రోలియం, సహజ వాయువు మంత్రిత్వ శాఖ భారత ప్రభుత్వం[3] |
ఉద్యోగుల సంఖ్య | 33,498 (2021)[2] |
| విభాగాలు | ఇండియన్ ఆయిల్ (మారిషస్) లిమిటెడ్, లంక ఐఓసి, ఐఓసి మిడిల్ ఈస్ట్ |
| అనుబంధ సంస్థలు | ఇండనే (ఎల్పిజీ), చెన్నై పెట్రోలియం కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ |
ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ కింద రిఫైనింగ్, పైప్‌లైన్ రవాణా, పెట్రోలియం ఉత్పత్తుల మార్కెటింగ్, ముడి చమురు, సహజ వాయువు, పెట్రోకెమికల్స్ శొధన, ఉత్పత్తి ఉన్నాయి.[9] ఇండియన్ ఆయిల్ ప్రత్యామ్నాయ శక్తి, దిగువ కార్యకలాపాల ప్రపంచీకరణలోకి ప్రవేశించింది. దీనికి శ్రీలంక,[10] మారిషస్,[11] మిడిల్ ఈస్ట్ లో అనుబంధ సంస్థలు ఉన్నాయి.[12]
చరిత్ర
మార్చు2018 మేలో ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ 2017–18లో రికార్డు స్థాయిలో ₹21,346 కోట్ల లాభంతో వరుసగా రెండవ సంవత్సరం భారతదేశంలో అత్యంత లాభదాయకమైన ప్రభుత్వ సంస్థగా నిలిచింది.[13] 2020 ఫిబ్రవరిలో కంపెనీ 2020 సంవత్సరంలో రోజుకు 140,000 బ్యారెళ్ల క్రూడ్‌ను కొనుగోలు చేసేందుకు రష్యన్ చమురు కంపెనీ రోస్‌నెఫ్ట్‌తో ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది.[14] 2020 ఏప్రిల్ 1 నాటికి తెలంగాణలోని అన్ని రిటైల్ అవుట్‌లెట్లలో భారత్ స్టేజ్ VI ఇంధనాలను ప్రారంభించేందుకు ఇండియన్ ఆయిల్ సిద్ధంగా ఉంది.[15]
2021 జనవరిలో 2021 జనవరి 26 వరకు రోజుకు గరిష్టంగా 410,000 బ్యారెళ్ల చమురు వద్ద అమ్మకాలు నమోదయ్యాయి. డెలెక్, ఖతార్ ఎనర్జీ, సౌదీ అరామ్‌కో అబుదాబి నేషనల్ ఆయిల్ కంపెనీ, నేషనల్ ఇరానియన్ ఆయిల్ కంపెనీతో దాని అతిపెద్ద వ్యాపార భాగస్వాములు 2020 చివరిలో అధిక ఉత్పత్తి ఉత్పత్తిని అందించడానికి ఒప్పందాలు కుదుర్చుకున్నాయి.
2022 మార్చిలో, నిఫ్టీ 50 బెంచ్‌మార్క్ ఇండెక్స్‌లో ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్‌ను అపోలో హాస్పిటల్స్ భర్తీ చేసింది.[16]
కార్యకలాపాలు
మార్చు
వ్యాపార విభాగాలు
మార్చుసంస్థలో ఏడు ప్రధాన వ్యాపార విభాగాలు ఉన్నాయి:
ఉత్పత్తులు, సేవలు
మార్చుఇండియన్ ఆయిల్ గ్రూప్ భారతదేశంలోని 23 రిఫైనరీలలో 11 శుద్ధి కర్మాగారాలను కలిగి ఉంది.[24] సంవత్సరానికి 80.7 మిలియన్ టన్నుల శుద్ధి చేసే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.[25] ఇండియన్ ఆయిల్ క్రాస్ కంట్రీ పైప్‌లైన్ నెట్‌వర్క్, ముడి చమురును రిఫైనరీలకు, పూర్తి ఉత్పత్తులను అధిక డిమాండ్ కేంద్రాలకు రవాణా చేయడానికి, 13,000 కి.మీ.లకు పైగా విస్తరించి ఉంది. కంపెనీ క్రూడ్ ఆయిల్, పెట్రోలియం ఉత్పత్తుల కోసం సంవత్సరానికి 80.49 మిలియన్ టన్నులు, గ్యాస్ కోసం ప్రామాణిక పరిస్థితులలో రోజుకు 9.5 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్ల నిర్గమాంశ సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది. 2017, నవంబరు 19న, ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ ఓలా సహకారంతో భారతదేశపు మొట్టమొదటి ఎలక్ట్రిక్ ఛార్జింగ్ స్టేషన్‌ను నాగ్‌పూర్‌లోని దాని పెట్రోల్-డీజిల్ స్టేషన్‌లలో ప్రారంభించింది.[26] భారత ప్రభుత్వాల జాతీయ ఎలక్ట్రిక్ మొబిలిటీ మిషన్ ప్లాన్ 2013లో ప్రారంభించబడింది. 2020లో భారతదేశంలో 6 నుండి 8 మిలియన్ల వరకు ఎలక్ట్రిక్, హైబ్రిడ్ వాహనదారులను క్రమంగా నిర్ధారించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.[27]
సర్వో అనేది లూబ్రికెంట్స్ బ్రాండ్, దీని కింద ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ దాని కందెన వ్యాపారాన్ని నిర్వహిస్తుంది. సర్వో ఆటోమోటివ్, పారిశ్రామిక విభాగాలలో అత్యధికంగా అమ్ముడవుతున్న లూబ్రికెంట్ బ్రాండ్.
ఏటా 20 బిలియన్ డాలర్ల విలువైన ఇండియన్ ఆయిల్ కంపెనీతో ఆసియాలో సరఫరా కోసం ప్రత్యేకమైన వ్యాపార ప్రణాళికల కోసం రాయల్ డచ్ షెల్, సుర్గుట్‌నెఫ్టెగాస్, చెవ్రాన్ కార్పొరేషన్‌లతో ఒప్పందాలు కుదుర్చుకున్నట్లు చెప్పబడింది.
రిఫైనరీ స్థానాలు
మార్చు- బరౌని రిఫైనరీ
- బొంగైగావ్ రిఫైనరీ
- సిపిసిఎల్, చెన్నై
- నాగపట్నం రిఫైనరీ
- డిగ్బోయ్ రిఫైనరీ
- గౌహతి రిఫైనరీ
- హల్దియా రిఫైనరీ
- కోయాలి రిఫైనరీ
- మధుర రిఫైనరీ
- పానిపట్ రిఫైనరీ
- పారాదీప్ రిఫైనరీ
పైపులైన్లు
మార్చు- సలయ - మధుర ముడి చమురు పైప్‌లైన్
- ముంద్రా - పానిపట్ ముడి చమురు పైప్‌లైన్
- పారాదీప్-హల్దియా-బరౌనీ ముడి చమురు పైప్‌లైన్
- కాండ్లా-భటిండా ఆయిల్ పైప్‌లైన్
- కోయలి - మోహన్‌పురా ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- కోయాలి - అహ్మదాబాద్ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- గౌహతి - సిలిగురి ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- బరౌని - కాన్పూర్ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- హల్దియా - మౌరిగ్రామ్ - రాజ్‌బంద్ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- హల్దియా - బరౌని ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- పానిపట్ - జలంధర్ ఎల్పిజీ పైప్‌లైన్
- దాద్రీ - పానిపట్ ఆర్-ఎల్పిజీ పైప్‌లైన్
- కోయలి - రత్లాం ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- కోయాలి - దహేజ్/ హజీరా ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- పానిపట్ - భటిండా ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- పానిపట్ - రేవారి ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- పానిపట్ - అంబాలా - జలంధర్ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- మధుర - ఢిల్లీ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- మధుర - భరత్‌పూర్ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- మధుర - తుండ్ల ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- చెన్నై - తిరుచ్చి - మధురై ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- చెన్నై - బెంగళూరు ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- చెన్నై ఏటిఎఫ్ పైప్‌లైన్
- బెంగళూరు ఏటిఎఫ్ పైప్‌లైన్
- కోల్‌కతా ఏటిఎఫ్ పైప్‌లైన్
- పారాదీప్ - రాయ్‌పూర్ - రాంచీ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- జైపూర్ పానిపట్ నాఫ్తా పైప్‌లైన్
- పారాదీప్ - హైదరాబాద్ ఉత్పత్తి పైప్‌లైన్
- పారాదీప్-హల్దియా-దుర్గాపూర్ ఎల్పిజీ పైప్‌లైన్
విదేశీ అనుబంధ సంస్థలు
మార్చుఅనుబంధ సంస్థలు:[28]
- ఇండియన్ ఆయిల్ (మారిషస్) లిమిటెడ్
- ఐఓసి మిడిల్ ఈస్ట్, యుఏఈ
- లంక ఐఓసి పిఎల్సీ, శ్రీలంక
- ఐఓసి స్వీడన్, స్వీడన్
- ఐఓసిఎల్, యుఎస్ఏ
- ఇండ్ ఆయిల్ గ్లోబల్ నెదర్లాండ్స్
- ఐఓసిఎల్ సింగపూర్
2021 మార్చి 31 నాటికి కంపెనీలో 31,648 మంది ఉద్యోగులు ఉన్నారు. అందులో 2,775 మంది మహిళలు (8.77%) ఉన్నారు. దీని వర్క్‌ఫోర్స్‌లో 17,762 ఎగ్జిక్యూటివ్‌లు, 13,886 నాన్ ఎగ్జిక్యూటివ్‌లు ఉన్నారు.[6][29] ఇండియన్ ఆయిల్‌లో అట్రిషన్ రేటు దాదాపు 1.5%.[30] 2016–17 ఆర్థిక సంవత్సరంలో కంపెనీ ఉద్యోగుల ప్రయోజనాల కోసం ₹96.57 బిలియన్లు ఖర్చు చేసింది.[29]
లిస్టింగ్,షేర్ హోల్డింగ్
మార్చుఇండియన్ ఆయిల్ ఈక్విటీ షేర్లు బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్, నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ ఆఫ్ ఇండియాలో జాబితా చేయబడ్డాయి.[31]
2018 సెప్టెంబరు నాటికి ఇది 57% భారత ప్రభుత్వం (భారత రాష్ట్రపతి ద్వారా), 43% ఇతర సంస్థల యాజమాన్యంలో ఉంది. తరువాతి సంస్థలలో కార్పొరేట్ సంస్థలు (20%), ఆయిల్ అండ్ నాచురల్ గ్యాస్ కార్పొరేషన్ (14%), భారత జీవిత బీమా సంస్థ (6%), విదేశీ పోర్ట్‌ఫోలియో పెట్టుబడిదారులు, (6%)[32] ఆయిల్ ఇండియా లిమిటెడ్ (5%), ఇండియన్ మ్యూచువల్ ఫండ్స్ (4%) ఉన్నాయి.[33]
2017 డిసెంబరు 31 నాటికి భారత ప్రమోటర్ల ప్రభుత్వం సుమారుగా ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్‌లో 56.98% షేర్లు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ మిగిలిన షేర్లను కలిగి ఉన్నారు - 43.02%. ఇందులో మ్యూచువల్ ఫండ్ కంపెనీలు, విదేశీ పోర్ట్‌ఫోలియో పెట్టుబడిదారులు, ఆర్థిక సంస్థలు/బ్యాంకులు, బీమా కంపెనీలు, వ్యక్తిగత వాటాదారులు, ట్రస్ట్‌లు ఉన్నాయి.[34]
| వాటాదారులు (2020 మార్చి 31 నాటికి) [35] | షేర్ హోల్డింగ్ |
|---|---|
| ప్రమోటర్ గ్రూప్ (భారత అధ్యక్షుడు ) | 51.50% |
| కేంద్ర ప్రభుత్వం | 0.11% |
| విదేశీ సంస్థాగత పెట్టుబడిదారులు | 5.81% |
| మ్యూచువల్ ఫండ్స్ | 4.66% |
| సాధారణ ప్రజానీకం | 6.01% |
| ఆర్థిక సంస్థలు | 8.32% |
| ఇతరులు | 23.59% |
| మొత్తం | 100.0% |
వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాలు
మార్చుఐఓసి ఫినర్జీ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్
మార్చుఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల కోసం అల్యూమినియం-ఎయిర్ బ్యాటరీల (అల్-ఎయిర్ బ్యాటరీలు) తయారీ, అభివృద్ధి, విక్రయం కోసం ఫినెర్జీ (ఇజ్రాయెల్ )లో వాటాను కొనుగోలు చేసింది. ఈ జాయింట్ వెంచర్ భారతదేశంలో ఫ్యాక్టరీని స్థాపించాలనే ఉద్దేశ్యంతో అల్-ఎయిర్ టెక్నాలజీని అభివృద్ధి చేయడానికి సిద్ధంగా ఉంది.[36]
పోటీ
మార్చుఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్‌కు రెండు ప్రధాన దేశీయ పోటీదారులు ఉన్నారు - భారత్ పెట్రోలియం, హిందుస్థాన్ పెట్రోలియం - ఇవి రెండూ ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ నియంత్రణలో ఉన్నాయి. ప్రధాన ప్రైవేట్ పోటీదారులు - రిలయన్స్ పెట్రోలియం, ఎస్సార్ ఆయిల్, షెల్ ఉన్నాయి.
చమురు పరిశ్రమ అభివృద్ధి బోర్డు
మార్చుభారతదేశం 37.4 million barrels (5,950,000 మీ3) వ్యూహాత్మక ముడి చమురు నిల్వను అభివృద్ధి చేయడం ప్రారంభించింది. ఇది రెండు వారాల వినియోగానికి సరిపోతుంది.[37] పెట్రోలియం నిల్వలు ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్ నుండి ఆయిల్ ఇండస్ట్రీ డెవలప్‌మెంట్ బోర్డుకి బదిలీ చేయబడ్డాయి.[38][39]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Shrikant Madhav Vaidya has taken over as the new chairman of Indian Oil Corporation Ltd". Times of India.
- ↑ 2.0 2.1 "Indian Oil Corporation Ltd. Financial Statements". moneycontrol.com.
- ↑ "Latest Shareholding Pattern - Indian Oil Corporation Ltd". trendlyne.com.
- ↑ "Fortune Global 500 list". Archived from the original on 7 August 2019. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Annual Profit". Global500. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ 6.0 6.1 Annual Report 2020-21. "Financial Performance : Oil and Energy News". iocl.com. Archived from the original on 2021-09-03. Retrieved 2022-10-27.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "Indian Oil Corporation Ltd Management Discussions". IIFL Securities. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Annual Report 2019-20" (PDF). IOC - official website. Indian oil corporation. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "${Instrument_CompanyName} ${Instrument_Ric} Profile | Reuters.com". U.S. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "IndianOil Corporation | Lanka IOC PLC". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "IndianOil Corporation | IndianOil (Mauritius) Ltd". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "IndianOil Corporation | Group Companies". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "IOC most profitable PSU for 2nd yr in a row; displaces ONGC". India Today. 31 May 2018. Archived from the original on 6 June 2018. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "India's IOC signs annual deal on option to buy crude from Russia's Rosneft". Reuters (in ఇంగ్లీష్). 5 February 2020. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Indian Oil to supply BS-VI fuels in Telangana from April 1". mint. 12 March 2020.
- ↑ "Apollo Hospitals replaces IOC in Nifty50 as NSE revises eligibility norms, swaps stocks in key indices".
- ↑ "Refining : Oil and Gas Technology : IndianOil". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Pipelines : Oil and Gas Pipeline : Gas and Oil Energy". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Marketing : Oil and Gas Service Companies". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "R & D Centre : Indian Oil". www.iocl.com. Archived from the original on 1 July 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Petrochemicals : World Class Petrochemicals". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Exploration and Production: Oil and Gas Exploration and Production". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Exploration and Production: Oil and Gas Exploration and Production". www.iocl.com. Archived from the original on 16 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "India Oil Corporation nears first deal to export fuel to Bangladesh: Sources". @businessline (in ఇంగ్లీష్).
- ↑ "Indian Oil Corporation". 13th Pipeline Technology Conference (in ఇంగ్లీష్). 3 July 2011. Archived from the original on 18 September 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Indian Oil sets up India's first electric vehicle charging station". The Hindu BusinessLine. 22 November 2017. Archived from the original on 22 November 2017. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "National Electric Mobility Mission Plan". Government of India Press Information Bureau. 10 March 2015. Archived from the original on 17 March 2018. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "IndianOil Group Companies : Oil and Gas Industry". iocl.com. Archived from the original on 2021-05-14. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ 29.0 29.1 "IOCL Management Discussions" (PDF). BSE India.
- ↑ "HighTea Chat Transcript with Mr. Biswajit Roy: GM (HRD), Indian Oil Corporation". Times Jobs. 22 January 2014. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Listing Information – Indian Oil Corporation Limited". Economic Times. Archived from the original on 27 February 2014. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ https://rbidocs.rbi.org.in/rdocs/notification/PDFs/71APDIR030215.pdf Archived 2016-10-18 at the Wayback Machine [bare URL PDF]
- ↑ "Share holding pattern 30 September 2018" (PDF). IOC Official website. IOC. Archived (PDF) from the original on 11 October 2018. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Indian Oil Corporation | Shareholding Pattern" (PDF). www.iocl.com. 31 December 2017. Archived (PDF) from the original on 25 February 2018. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Indian Oil Corporation | Shareholding Pattern". 31 March 2021. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "IndianOil buys stake in Phinergy of Israel for manufacturing of aluminium-air batteries - ET EnergyWorld". ETEnergyworld.com.
- ↑ "Alexander's Gas & Oil Connections – India to build up storage of crude oil". Gasandoil.com. 21 September 2004. Archived from the original on 18 April 2009. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "Strategic oil reserves to come directly under Govt". The Hindu Business Line. 2 April 2006. Archived from the original on 12 February 2009. Retrieved 2022-10-27.
- ↑ "'India to form crude oil reserve of 5 mmt'- Oil & Gas-Energy-News By Industry-News-The Economic Times". Economictimes.indiatimes.com. 20 June 2007. Archived from the original on 11 January 2009. Retrieved 2022-10-27.
