ఎ.సి. భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద

అభయ్ చరణారవింద భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద (1896 సెప్టెంబరు 1 - 1977 నవంబరు 14[1] ) ఇంటర్నేషనల్ సొసైటీ ఫర్ కృష్ణ కాన్షియస్‌నెస్ (ISKCON) [2][2] సంస్థాపకాచార్యులు.[1][3][4] ఇస్కాన్ అనుచరులు భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాదను చైతన్య మహాప్రభు ప్రతినిధిగా, దూతగా చూస్తారు.[5] ఈ సంఘం "హరేకృష్ణ ఉద్యమం"గా ప్రసిద్ధి పొందింది.[6]

ఎ.సి. భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద
1974లో జర్మనీలో ప్రభుపాదులు
శీర్షికఅంతర్జాతీయ కృష్ణ చైతన్య సంఘం సంస్థాపకాచార్యులు.
వ్యక్తిగతం
జననం
అభయ్ చరణ్ దే

(1896-09-01)1896 సెప్టెంబరు 1
కలకత్తా, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా.
మరణం1977 నవంబరు 14(1977-11-14) (వయసు 81)
బృందావన్, భారతదేశము
చివరి మజిలీభక్తి వేదాంతస్వామి సమాధి, బృందావనం
మతంగౌడీయ వైష్ణవం, హిందూమతము
జాతీయతభారతీయుడు
ఇతర పేర్లుఅభయ చరణారవింద,అభయ చరణ్ దే
Senior posting
Based inబృందావన్, భారతదేశము
Period in office1966 - 1977
Predecessorభక్తిసిద్ధాంత సరస్వతీ ఠాగూరు
Initiationదీక్ష–1932, సన్యాసం–1959
Postగురువు, సన్యాసి, ఆచార్యుడు
WebsiteOfficial Website of ISKCON

కలకత్తాలోని ఓ వ్యాపారస్తుల కుటుంబంలో జన్మించిన ఈయన స్కాటిష్ చర్చ్ కళాశాలలో చదివాడు. ఒక చిన్న మందుల సంస్థలో పనిచేస్తూ భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతి స్వామిని కలిసి ఆయన శిష్యుడైనాడు. 1959 లో పదవీ విరమణ చేశాక సంసారాన్ని విడిచిపెట్టి సన్యాసి అయ్యాడు. వైష్ణవ గ్రంథాలపైన వ్యాఖ్యానాలు రాయడం మొదలుపెట్టాడు. వైష్ణవ సన్యాసిగా దేశ విదేశాలు తిరుగుతూ 1966 లో ఇస్కాన్ ను స్థాపించి, దాని ద్వారా గౌడీయ వైష్ణవ సిద్ధాంతాన్ని వ్యాప్తి చేశాడు. ఈయనను చాలామంది అమెరికన్ మత పండితులు అంగీకరించినా, కల్ట్ ను వ్యతిరేకించే వారు మాత్రం విమర్శించారు. నల్లవారిపై ఆయన అభిప్రాయాలు, నిమ్నకులాల వారు, యూదుల పట్ల వివక్ష, హిట్లర్ నేరాలపై ఆయన ధృక్పథం విమర్శలకు గురయ్యాయి.[7][8][9]

జీవిత విశేషాలు మార్చు

ఈయన భారతదేశములోని కలకత్తా నగరములో 1896 వ సంవత్సరములో జన్మించాడు. కలకత్తా లోని స్కాటిష్ చర్చి కళాశాలలో విద్యాభ్యాసం చేశాడు.[10] ఆయన ఆధ్యాత్మిక గురువైన భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతీ గోస్వామిని[11]1922లో కలకత్తాలో మొదటిసారి కలుసుకున్నాడు.[12] భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతీ గోస్వామి ప్రముఖ వైదిక విద్వాంసుడు. 64 గౌడీయ మఠాలను స్థాపించాడు. ఆయన యువకుడైన ప్రభుపాదను చూసి సంతోషంతో వైదిక విజ్ఞానాన్ని బోధించడానికి తమ జీవితాన్ని అంకితం చేయమని ఉపదేశించాడు. ఆనాటి నుండి ప్రభుపాద భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతీ గోస్వామికి శిష్యుడై పదకొండు సంవత్సరాల తరువాత 1950లో దీక్షను తీసుకున్నాడు.[13]

సన్యాసం మార్చు

మొదటి సమావేశములోనే భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతీ ఠాకూరు ఆంగ్ల భాష ద్వారా వైదిక విజ్ఞానాన్ని ప్రచారము చేయమని ప్రభుపాదులను కోరాడు. తరువాతి సంవత్సరాలలో ఆయన భగవద్గీతకు భాష్యం వ్రాసి, గౌడీయమఠ కార్యక్రమాలకు తోడ్పడ్డారు. 1944లో బ్యాక్ టు గాడ్ హెడ్ (భగవద్దర్శనం) అనే ఆంగ్ల పక్ష పత్రికను స్థాపించాడు. అది ఇప్పుడు పాశ్చాత్య దేశాలలో వారి శిష్యుల చేత ముప్పయి కంటే ఎక్కువ భాషలలో కొనసాగిస్తున్నారు. ప్రభుపాదుల భక్తి, విజ్ఞానాలను గుర్తించి 1947 లో గౌడీయ వైష్ణవ సంఘం వారికి భక్తివేదాంత బిరుదును ఇచ్చి గౌరవించింది. 1950 లో 54 సంవత్సరాల వయస్సులో ఆయన వైవాహిక జీవితాన్ని విడిచిపెట్టి ఎక్కువ కాలం గ్రంథాలను చదవడానికి, వ్రాయడానికి, వినియోగించ సాగాడు. తరువాత వారు బృందావనానికి వెళ్ళి అక్కడ మధ్య యుగంలో చరిత్ర ప్రసిద్ధి కెక్కిన శ్రీ శ్రీ రాధా దామోదర మందిరములో అతి నిరాడంబర జీవితమును గడిపాడు.

రచనలు మార్చు

బృందావనంలో ఆయన చాలా సంవత్సరాల పాటు విద్యా వ్యాసంగం చేసి అనేక గ్రంథాలను రచించాడు. 1959లో సన్యాసాన్ని స్వీకరించాడు. వైష్ణవ తత్వంపై రచనలు చేయడం మొదలు పెట్టాడు.[14] తమ జీవిత ముఖ్యరచన అయిన శ్రీమద్భాగవతములోని 18,000 శ్లోకాలను అనువాదము వ్యాఖ్యానాలతో కూడిన అనేక సంపుటాలుగా రచనను ప్రారంభించాడు. గ్రహాంతర సులభమానం అనే మరో గ్రంథాన్ని కూడా రచించాడు.

శ్రీ మద్భాగవతము మూడు సంపుటాలుగా ప్రచురించాక ఆయన తమ ఆధ్యాత్మికాచార్యుల కోరికను నెరవేర్చడానికి 1965 లో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలకు వెళ్ళాడు. అప్పటి నుండి భారతీయ వేదాంత గ్రంథాలపై ప్రామాణికాలైన వ్యాఖ్యానాలు, భాషాంతరీకరణలు, సంగ్రహ వ్యాఖ్యలు 70 సంపుటాలకు పైగా రచించాడు.

అంతర్జాతీయ కృష్ణ చైతన్య సంఘం స్థాపన మార్చు

1965లో ఆయన మొట్టమొదటిసారిగా ఒక వాణిజ్య నౌకలో న్యూయార్క్ నగరానికి వెళ్ళినపుడు అతని చేతిలో ఒక్క పైసా కూడా లేదు. తరువాత ఒక సంవత్సరానికి అంటే 1966 జూలైలో అతికష్టము మీద అంతర్జాతీయ కృష్ణ చైతన్య సంఘాన్ని (ఇస్కాన్) ను స్థాపించగలిగాడు.[11][15] పదిసంవత్సరాల లోపలే ఆ సమాజం బాగా అభివృద్ధి చెంది ప్రపంచమంతటా వ్యాపించసాగింది. పాఠశాలలు, మందిరాలను, ఆశ్రమాలను మొదలైనవాటిని నెలకొల్పగలిగింది.

1968 లో ప్రభుపాద న్యూవర్జీనియాలో కొండల పైన ఆధ్యాత్మిక సమాజాన్ని స్థాపించి దానికి నూతన బృందావనం అని పేరును పెట్టాడు.[16] అక్కడే ఒక వైదిక పాఠశాలను నెలకొల్పి పాశ్చాత్య దేశాలకు సైతం వైదిక గురుకుల విద్యావిధానాన్ని అందుబాటులోకి తెచ్చాడు. ఆ నూతన బృందావనం ఇప్పుడు వేయి ఎకరాల పైగా వైశాల్యము గల ప్రదేశములో విరాజిల్లుతోంది. అమెరికాలోని వారి శిష్యులు అలాంటి సంఘాలను చాలా వరకు స్థాపించారు.

1972 లో ఆయన పాశ్చాత్య దేశాలలోని డల్లాస్, టెక్సస్ లో వైదిక పద్ధతిలో గురుకులాలను ఏర్పాటు చేశాడు. 1972లో ముగ్గురు విద్యార్థులతో ప్రారంభమైన గురుకులము 1975 నాటికి 150 మంది విద్యార్థులతో విరాజిల్లింది.[17]

భారతదేశంలో ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాలు మార్చు

 
భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతీ ఠాకూరు

ప్రభుపాద భారతదేశంలో అంతర్జాతీయ కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రోత్సహించాడు. పశ్చిమ బెంగాల్లోని మాయాపూరులో శ్రీథామం అనే అంతర్జాతీయ ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాన్ని నిర్మించాడు. అది వైదిక పఠనానికి అనుకూలంగా నిర్మించబడింది. భారతదేశంలోని బృందావనంలో మహోన్నతమైన కృష్ణబలరామ మందిరం ఆ పద్ధతుల ప్రకారమే నిర్మించారు. అక్కడ ఒక అంతర్జాతీయ అతిథి గృహం కూడా నిర్మించారు. పాశ్చాత్యులక్కడ నుండి వైదిక సంస్కృతిని స్వయంగా నేర్చుకునే అవకాశం ఉంది. భారతదేశంలో సుమారు పద్దెనిమిది ముఖ్య స్థానాలలో ఇతర కేంద్రాల నిర్మాణం జరుగుతున్నది.

గ్రంథ రచనలు మార్చు

 
వృందావనంలో అతను సమాధి

ప్రభుపాద చేసిన ముఖ్యమైన సేవ గ్రంథరచన. దానిద్వారా ఆయన ప్రసిద్ధి పొందాడు. వారి గ్రంథాలు ప్రామాణికత్వానికీ, జ్ఞాన గాంభీర్యానికీ, వైదుష్యానికిపెట్టింది పేరు. అవి విద్వాంసుల చేత ఎంతగానో గౌరవింపబడ్డాయి. అనేక కళాశాలల్లో ప్రామాణిక పాఠ్య గ్రంథాలుగా నిర్ణయించబడ్డాయి. వారి రచనలు ఎనభైకి పైగా భాషలలోకి అనువదించబడ్డాయి. ఆయన గ్రంథాలను ముద్రించి, ప్రకటించడం కోసం 1972 మేలో భక్తివేదాంత బుక్ ట్రస్టు అనే సంస్థను స్థాపించారు.[18] అది ఇప్పుడు భారతీయ వైదిక తత్వ విషయాలపై గ్రంథాలను ప్రచురించే ప్రపంచ ప్రముఖ సంస్థగా రూపొందింది.

పర్యటనలు మార్చు

వార్థక్యం సమీపించినా అతను సుమారు పన్నెండు సంవత్సరాలలో ప్రపంచమంతటా పద్నాలుగు సార్లు ఉపన్యాస యాత్ర సాగిస్తూ ఆరు ఖండాలలో పర్యటించాడు. అంతటి నిర్విరామ కార్యక్రమాలలో నిమగ్నమై ఉన్నప్పటికీ వారు తమ గ్రంథ రచనలు కొనసాగిస్తూనే ఉండేవాడు. వారి గ్రంథాలన్నింటినీ కలిపితే ఒక ప్రఖ్యాత వైదిక వేదాంత సాహిత్య సంస్కృతీ గ్రంథాలయము అవుతుంది.

అస్తమయం మార్చు

ఆయన నవంబరు 14 1977 న ఉత్తరప్రదేశ్ లోని బృందావనంలో మరణించాడు.[19] ప్రపంచమంతటా 100కిపైగా ఆశ్రమాలు, మందిరాలను, సంస్థలను స్థాపించి కృష్ణ చైతన్య సంఘాన్ని అంతర్జాతీయ సంస్థగా (ఇస్కాన్) తీర్చి దిద్దాడు.

చిత్రమాలిక మార్చు

మూలాలు మార్చు

  1. 1.0 1.1 Jones, Constance (2007). Encyclopedia of Hinduism. New York: Infobase Publishing. pp. 77–78. ISBN 978-0-8160-5458-9.
  2. 2.0 2.1 Goswami et al. 1983, p. 986
  3. Who's Who in Religion (2nd ed.). Chicago, Illinois: Marquis Who's Who. 1977. p. 531. ISBN 0-8379-1602-X. Prabhupada, A. C. Bhaktivedanta Swami, leader, Hare Krishna Movement. Founder, Internat. Soc. for Krishna Consciousness, 1965.
  4. బ్రిటానికా విజ్ఞాన సర్వస్వము లో Hare Krishna సమగ్ర వివరాలు
  5. Satsvarupa dasa Goswami (1968). Prabhupada: Messenger of The Supreme Lord. India: Bhaktivedanta Book Trust Publications. pp. vi. ISBN 978-8189574307.
  6. Melton, John Gordon. Hare Krishna. www.britannica.com. Archived from the original on 16 జూన్ 2008. Retrieved 9 April 2015. {{cite encyclopedia}}: |work= ignored (help)
  7. Bryant, E.; Ekstrand, M. (2004). The Hare Krishna Movement: The Postcharismatic Fate of a Religious Transplant. Columbia University Press. pp. 350–377. ISBN 978-0-231-50843-8. Archived from the original on 22 April 2023. Retrieved 24 February 2023.
  8. Rochford, E.B. (2007). Hare Krishna Transformed. New and Alternative Religions. New York University Press. p. 126. ISBN 978-0-8147-7688-9. Archived from the original on 1 March 2023. Retrieved 1 March 2023.
  9. Scheck, Frank (21 June 2017). "'Hare Krishna! The Mantra, the Movement and the Swami Who Started It All': Film Review". The Hollywood Reporter. Archived from the original on 1 March 2023. Retrieved 1 March 2023.
  10. Jones, Constance (2007). Encyclopedia of Hinduism. New York: Infobase Publishing. pp. 77–78. ISBN 0-8160-5458-4.
  11. 11.0 11.1 Klostermaier 2007, p. 217
  12. Goswami 1984, page xv
  13. Goswami 2002, Vol.1 Chapter 6
  14. Goswami 2002, Vol.1 Chapter 9
  15. Ekstrand & Bryant 2004, p. 23
  16. Charles S. J. White (2004). A Catalogue of Vaishnava Literature on Microfilms in the Adyar Library. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-2067-3.
  17. Klostermaier 2007, p. 309
  18. Cole & Dwayer 2007, p. 25
  19. Vasan & Lewis 2005, p. 128

ఇవి కూడా చూడండి మార్చు

బయటి లింకులు మార్చు