పశ్చిమ బెంగాల్

భారతీయ రాష్ట్రం

పశ్చిమ బెంగాల్, భారతదేశం తూర్పుభాగాన ఉన్న రాష్ట్రం. దీనికి పశ్చిమోత్తరాన నేపాల్, సిక్కిం ఉన్నాయి. ఉత్తరాన భూటాన్, ఈశాన్యాన అస్సాం, తూర్పున బంగ్లాదేశ్ ఉన్నాయి. దక్షిణాన బంగాళాఖాతం , వాయువ్యాన ఒడిషా, జార్ఖండ్, బీహార్ రాష్ట్రాలున్నాయి.

పశ్చిమ బెంగాల్
పశ్చిమ బెంగాల్ ప్రదేశాలు (పై నుండి): కోల్‌కాతా స్కైలైన్,
కోల్‌కాతా సమిపంలో దక్షిణేశ్వర కాళికాలయము, కోల్‌కాతా గెట్, డువర్స్ ఛాయ్ తోటలు, హజార్దురి రాజభవనం, దీఘా సముద్రతీరం, సుందర్‌బన్స్‌ జాతీయ ఉద్యానవనంలో బెంగాల్ పులి,
డార్జిలింగ్
భారతదేశంలో పశ్చిమ బెంగాల్ ఉనికి
భారతదేశంలో పశ్చిమ బెంగాల్ ఉనికి
దేశం భారతదేశం
అవతరణ26 జనవరి 1950
రాజధానికోల్‌కాతా
  • అతిపెద్ద ఊరు
కోల్‌కాతా
జిల్లాలు
Government
 • గవర్నర్జగ్దిప్ ఢంకర్ (భారతీయ జనతా పార్టీ)[1]
 • ముఖ్యమంత్రిమమతా బెనర్జీ (అఖిల భారత తృణమూల్ కాంగ్రెస్)
 • పశ్చిమ బెంగాల్ శాసనసభపశ్చిమ బెంగాల్ శాసనసభ (295)
 • ఉన్నత న్యాయస్థానంకోల్‌కాతా ఉన్నత న్యాయస్థానం
 • ప్రధాన న్యాయమూర్తులుతొట్టతిలి బి. రాధకృష్ణన్
Area
 • Total88,752 km2 (34,267 sq mi)
 • Rank13వ స్థానం
Population
 (2011)[2]
 • Total9,13,47,736
 • Rank4 వ ర్యాంకు
 • Density1,029/km2 (2,670/sq mi)
Demonymబెంగాలీ జనాభా
జి.డి.పి (2018–19)
 • మొత్తం11.77 లక్ష కోట్లు (US$150 billion)
 • తలసరి ఆదాయం1,09,491 (US$1,400)
భాష
 • అధికారిక
Time zoneUTC+05:30 (ప్రామాణిక కాలమానం)
ISO 3166 codeIN-WB
Vehicle registrationWB
HDI (2017)Increase 0.637 (medium) ·21 వ ర్యాంకు[5]
అక్షరాస్యత (2011)77.08%[6]
లింగ నిష్పత్తి (2011)(పురుషులు) 1000:950 (స్తీలు) [7]
^* 294 ఎన్నికైనవారు, 1 నియమించినవారు
Symbols of పశ్చిమ బెంగాల్
Emblemఅశోక స్తంభం, బెంగాలి అక్షరం
Language
బాంగ్లా & ఆంగ్లం
Bird
కింగ్ఫిషర్
కింగ్ఫిషర్
కింగ్ఫిషర్
Flower
పారిజాతం
పారిజాతం
పారిజాతం పువ్వు
Tree
ఆల్స్టోనియా
ఆల్స్టోనియా
ఆల్స్టోనియా
River
పశ్చిమ బెంగాల్ లొని, బల్లి పైన తీసిన హుగ్లీ నది యొక్క వైమానిక చిత్రం
పశ్చిమ బెంగాల్ లొని, బల్లి పైన తీసిన హుగ్లీ నది యొక్క వైమానిక చిత్రం
హుగ్లీ నది,
Sport
కాల్బంతి
కాల్బంతి
ఫుట్‌బాల్

చరిత్ర మార్చు

సా.శ. 750 నుండి 1161 వరకు బెంగాల్ ను పాలవంశపు రాజులు పాలించారు. తరువాత 1095 నుండి 1260 వరకు సేనవంశపురాజుల పాలన సాగింది. 13వ శతాబ్దంనుండి మహమ్మదీయుల పాలన ఆరంభమైంది. అప్పటినుండి, ప్రధానంగా మొఘల్ సామ్రాజ్యం కాలంలో బెంగాల్ ప్రముఖమైన, సంపన్నకరమైన వాణిజ్య, పారిశ్రామిక ప్రాంతంగా అభివృద్ధి చెందింది. 15వ శతాబ్దంలో బ్రిటిష్ ఈస్టిండియా కంపెనీ రూపంలో అడుగుపెట్టిన ఆంగ్లేయులు 18వ శతాబ్దంలో అధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్నారు. అక్కడినుండి క్రమంగా బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం భారతదేశం అంతా విస్తరించింది.

 
1757లో ప్లాసీ యుద్ధంలో గెలిచిన తరువాత బ్రిటీష్ ఈష్టిండియా కంపెనీకి చెందిన రాబర్ట్ క్లైవ్.

1947 లో స్వాతంత్ర్యం లభించినపుడు బెంగాల్ విభజింపబడింది. ముస్లిం జనాభా ఎక్కువగా ఉన్న తూర్పు బెంగాల్ పాకిస్తాన్ లో ఒక భాగమై తూర్పు పాకిస్తాన్‌గా పిలువబడింది. తరువాత ఇదే భాగం 1971లో పాకిస్తాన్‌నుండి విడివడి స్వతంత్ర బంగ్లాదేశ్‌గా అవతరించింది.

ఇక పశ్చిమ బెంగాల్ 1947 నుండి స్వతంత్ర భారతదేశంలో ఒక రాష్ట్రమయ్యింది. ఫ్రెంచివారి పాలనలో ఉన్న చందానగర్ 1950లో భారతదేశంలో విలీనమైంది. 1955 అక్టోబరు 2 నుండి అది పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలో ఒక భాగమైనది.

రాష్ట్రం మార్చు

 
బెంగాల్ పులి

పశ్చిమబెంగాల్ రాష్ట్రానికి కొలకత్తా నగరం రాజధాని. ఇక్కడ బంగ్లా భాష ప్రధానమైన భాష.. 1977 నుండి ఈ రాష్ట్రంలో వామపక్ష పార్టీలు ఎన్నికలలో నిరంతరాయంగా గెలుస్తూ అధికారాన్ని నిలుపుకొంటూ వస్తున్నాయి.

వాతావరణం మార్చు

 
డార్జిలింగ్ హిమాలయ పర్వత ప్రాంతంలో తీస్తా నది తీరం వెంట, కాలింపోంగ్ వద్ద మెలికలు తిరుగుతూ సాగుతున్న భారత జాతీయ రహదారి 31A

పశ్చిమ బెంగాల్ వాతావరణం ప్రధానంగా ఉష్ణమండలం వాతావరణం. భూభాగం ఎక్కువగా మైదానప్రాతం. ఉత్తరాన హిమాలయ పర్వతసానువుల్లోని డార్జిలింగ్ ప్రాంతం మంచి నాణ్యమైన తేయాకుకు ప్రసిద్ధము. దక్షిణాన గంగానది ముఖద్వారాన్న సుందర్ బన్స్ డెల్టా ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద డెల్టా ప్రాంతము. ఇది పశ్చిమ బెంగాల్ లోను, బంగ్లాదేశ్ లోను విస్తరించి ఉంది. ప్రసిద్ధమైన బెంగాల్ టైగర్కు ఈ ప్రాంతంలోని అడవులు నివాస స్థానము.

సంస్కృతి మార్చు

 
పశ్చిమ మిడ్నాపూర్‌లో ఒక గ్రామీణ దృశ్యం. రాష్ట్రంలోని 72% జనాభా గ్రామాలలో నివసిస్తారు.
 
కలకత్తాలో ఒక వామపక్ష రాజకీయ ప్రదర్శన

భారతదేశపు సాంస్కృతికవేదికలో బెంగాల్ కు విశిష్టమైన స్థానం ఉంది. "నేటి బెంగాల్ ఆలోచన. రేపటి భారత్ ఆలోచన" అని ఒక నానుడి ఉంది. ఎందరో కవులకు, రచయితలకు, సంస్కర్తలకు, జాతీయవాదులకు, తాత్వికులకు బెంగాల్ పుట్టినిల్లు. వారిలో చాలామంది భారతదేశపు సాంస్కృతిక ప్రస్థానానికి మార్గదర్శకులైనారు.

ప్రసిద్ధులైన వారు మార్చు

సాహితీ వేత్తలు మార్చు

సంగీతకారులు మార్చు

విజ్ఙాన వేత్తలు మార్చు

జాతీయోద్యమ నాయకులు మార్చు

రాజకీయ నాయకులు మార్చు

విప్లవనాయకులు మార్చు

సంఘసంస్కర్తలు మార్చు

తాత్వికులు మార్చు

ఆధ్యాత్మిక గురువులు మార్చు

కళాకారులు మార్చు

సినిమా కళాకారులు మార్చు

క్రీడాకారులు మార్చు

జనవిస్తరణ మార్చు

పశ్చిమ బెంగాల్ లో బెంగాలీ ప్రధానమైన భాష. బీహారీలు కూడా రాష్ట్రమంతా నివసిస్తున్నారు. సిక్కిం సరిహద్దు ప్రాంతంలో షెర్పాలు, టిబెటన్ జాతివారు ముఖ్యమైన తెగ. డార్జిలింగ్ ప్రాతంలోని నేపాలీ భాష మాట్లాడేవారు ప్రత్యేకరాష్ట్రం కోసం చాలాకాలం ఉద్యమం సాగించారు. వారికి పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలోనే స్వతంత్రప్రతిపత్తి ఇవ్వబడింది.

విభాగాలు మార్చు

పశ్చిమ బెంగాల్ లో 2019 నాటికి 23 జిల్లాలు ఉన్నాయి.

ఇవి కూడ చూడండి మార్చు

రామ్ చంద్ర విద్యాబాగీష్

మూలాలు మార్చు

  1. PTI (20 July 2019). "Centre appoints four new Governors, Jagdeep Dhankar now in-charge of West Bengal". The Hindu (in Indian English). Archived from the original on 20 July 2019. Retrieved 20 July 2019.
  2. "Area, population, decennial growth rate and density for 2001 and 2011 at a glance for West Bengal and the districts: provisional population totals paper 1 of 2011: West Bengal". Registrar General & Census Commissioner, India. Archived from the original on 7 జనవరి 2012. Retrieved 26 జనవరి 2012.
  3. "MOSPI Gross State Domestic Product". Ministry of Statistics and Programme Implementation, Government of India. 1 August 2019. Retrieved 16 September 2019.
  4. "Fact and Figures". www.wb.gov.in. Retrieved 30 March 2018.
  5. "Sub-national HDI – Area Database". Global Data Lab (in ఇంగ్లీష్). Institute for Management Research, Radboud University. Archived from the original on 23 September 2018. Retrieved 25 September 2018.
  6. "Sex ratio, 0–6 age population, literates and literacy rate by sex for 2001 and 2011 at a glance for West Bengal and the districts: provisional population totals paper 1 of 2011: West Bengal". Government of India:Ministry of Home Affairs. Archived from the original on 7 జనవరి 2012. Retrieved 29 జనవరి 2012.
  7. "Sex Ratio in West Bengal". Census of India 2011. Archived from the original on 27 ఫిబ్రవరి 2014. Retrieved 23 January 2020.

బయటి లంకెలు మార్చు