ఐజాల్ జిల్లా
ఐజాల్ జిల్లా, భారత దేశంలోని మిజోరాం రాష్ట్ర పదకొండు జిల్లాల్లో ఒక జిల్లా. ఈ జిల్లాకు ఉత్తరం వైపు కొలాసిబ్ జిల్లా, పశ్చిమం వైపు మమిట్ జిల్లా, దక్షిణం వైపు సెర్ఛిప్ జిల్లా, నైరుతి వైపు లంగ్‌లై జిల్లా, తూర్పు వైపు చంపై జిల్లా ఉన్నాయి. జిల్లా విస్తీర్ణం 3,577 చ.కి.మీ. (1,381 చ.మీ.) ఉంది. మిజోరాం రాష్ట్ర రాజధాని ఐజాల్ నగరం, ఈ జిల్లా ముఖ్య పట్టణం. 2011 నాటికి మిజోరాం రాష్ట్ర జిల్లాల్లో అత్యధిక జనాభా కలిగిన జిల్లా ఇది.[1][2]
ఐజాల్ జిల్లా | |
|---|---|
మిజోరాం రాష్ట్ర జిల్లా | |
 మిజోరాంలోని ప్రాంతం ఉనికి | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | మిజోరాం |
| ముఖ్య పట్టణం | ఐజాల్ |
| ప్రభుత్వం | |
| • లోకసభ నియోజకవర్గం | మిజోరాం లోకసభ నియోజకవర్గం |
| • శాసనసభ నియోజకవర్గం | 40 |
| విస్తీర్ణం | |
| • మొత్తం | 3,577 కి.మీ2 (1,381 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | |
| • మొత్తం | 400,309 |
| జనాభా | |
| • అక్షరాస్యత | 96.64% |
| • స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి | 1009 |
| కాలమానం | UTC+5:30 (భారత కాలమానం) |
| జాలస్థలి | aizawl |
పద వివరణసవరించు
జిల్లాకు ప్రధాన కార్యాలయంకు ఐజాల్ అనే పేరు పెట్టారు. మిజో భాషలో ఐ (ఎయిడు) అంటే అనే పదం పసుపు జాతిని సూచిస్తుంది. జాల్ అంటే క్షేత్రం అని అర్థం.
జనాభాసవరించు
2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం ఐజాల్ జిల్లాలో 4,00,309 జనాభా ఉంది. ఇది బ్రూనై దేశానికి సమానం.[3] జనాభా సంఖ్యలో భారతదేశంలోని 640 జిల్లాల్లో ఈ జిల్లా 557వ స్థానంలో ఉంది. జిల్లాలో జనాభా సాంద్రత 113/చ.కి.మీ. (290/చదరపు మైళ్ళు) ఉంది. 2001-2011 దశాబ్దంలో దాని జనాభా వృద్ధిరేటు 24.07% గా ఉంది. ఐజాల్ జిల్లాలో ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 1009 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. జిల్లా అక్షరాస్యత 98.5% గా ఉంది.
| చారిత్రికంగా జనాభా | ||
|---|---|---|
| సంవత్సరం | జనాభా | ±% p.a. |
| 1971 | 88,298 | — |
| 1981 | 1,48,607 | +5.34% |
| 1991 | 2,35,879 | +4.73% |
| 2001 | 3,25,676 | +3.28% |
| 2011 | 4,00,309 | +2.08% |
| source:[4] | ||
విభాగాలుసవరించు
ఈ జిల్లాలో ఆర్డీ బ్లాక్స్, ఐబాక్, డార్లాన్, ఫుల్లెన్, థింగ్సుల్త్లియా, త్లాంగ్నుమ్ అనే 5 విభాగాలు ఉన్నాయి.
ఈ జిల్లాలో తుయివాల్, చల్ఫిల్హ్, తవి, ఉత్తర ఐజాల్-1, ఉత్తర ఐజాల్-2, ఉత్తర ఐజాల్-3, తూర్పు ఐజాల్-1, తూర్పు ఐజాల్-2, పశ్చిమ ఐజాల్-1, పశ్చిమ ఐజాల్-2, పశ్చిమ ఐజాల్-3, దక్షిణ ఐజాల్-1, దక్షిణ ఐజాల్-2, దక్షిణ ఐజాల్-3 అనే 14 శాసనసభ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి.
వాతావరణంసవరించు
| ఐజ్‌వాల్ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Climate chart (explanation) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
రవాణాసవరించు
ఐజాల్ నగరానికి 32 కిలోమీటర్ల దూరంలో లెంగ్‌పుయి విమానాశ్రయం ఉంది. ఇక్కడినుండి కోల్‌కతా, గువహాటి నగరాలకు రోజువారీ విమానాలు, ఇంఫాల్ నగరానికి వారానికి మూడు విమానాలు నడుపబడతున్నాయి.
భాషలుసవరించు
ఐజాల్ జిల్లాలో మాట్లాడే మిజో భాషలు :
- పైట్ భాష
- రాల్టే భాష
- బైట్ లాంగ్వేజ్
- బామ్ భాష
- హాఖా చిన్ భాష
- హమర్ భాష
- పంఘు భాష
- ఫలాం చిన్ భాష
- టెడిమ్ చిన్ భాష
- థాడో భాష
- జూ భాష
- సరళమైన భాష
- ఐమోల్ భాష
- హ్రాంగ్‌ఖోల్ భాష
- మిజో భాష
రాష్ట్ర అధికారిక భాష మిజో భాషను ఎక్కువమంది మాట్లాడుతారు. దీనిని 'లూసీ/లుషాయ్' లేదా 'డుహ్లియన్' అని కూడా పిలుస్తారు.
మూలాలుసవరించు
- ↑ "District Profile". Retrieved 2020-12-27.
- ↑ "Aizawl". mizoram.gov.in. Retrieved 2020-12-27.
- ↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Retrieved 2020-12-27.
Brunei 401,890 July 2011 est.
- ↑ Decadal Variation In Population Since 1901