కొత్తపల్లి (హవేలి)
కొత్తపల్లి (హవేలి), తెలంగాణ రాష్ట్రం, కరీంనగర్ జిల్లా, కొత్తపల్లి మండలానికి చెందిన గ్రామం, పాక్షిక పట్టణం.[1] 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత కరీంనగర్ జిల్లా లోని కరీంనగర్ మండలంలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో దీన్ని కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన కొత్తపల్లి మండలం (కరీంనగర్) లోకి చేర్చారు. [2] తెలంగాణ ప్రభుత్వం చేసిన పురపాలక సవరణ బిల్లులో భాగంగా 2018, ఆగస్టు 2న కొత్తపల్లి పురపాలకసంఘంగా ఏర్పడింది.[3]
| కొత్తపల్లి | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  కొత్తపల్లి |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 18°29′47″N 79°05′36″E / 18.496266°N 79.093396°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | కరీంనగర్ జిల్లా |
| మండలం | కరీంనగర్ |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 11,058 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 5,401 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 5,657 |
| - గృహాల సంఖ్య | 2,821 |
| పిన్ కోడ్ | |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
గణాంకాలు
మార్చు2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2821 ఇళ్లతో, 11058 జనాభాతో 1606 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5401, ఆడవారి సంఖ్య 5657. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2143 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 118. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 572308[4].పిన్ కోడ్: 505451.
అనుబంధ, శివారు గ్రామాలు
మార్చు2016 లో ఏర్పడిన మండలం
మార్చులోగడ కొత్తపల్లి గ్రామం,కరీంనగర్ జిల్లా, కరీంనగర్ రెవెన్యూ డివిజను పరిధిలో, కరీంనగర్ మండలానికి చెందిన పట్టణ పరిధిలోని ప్రాంతం.2014 లో తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పడిన తరువాత మొదటిసారిగా 2016 లో ప్రభుత్వం నూతన జిల్లాలు, రెవెన్యూ డివిజన్లు, మండలాల పునర్య్వస్థీకరణలో భాగంగా కొత్తపల్లి (హవేలి) గ్రామాన్ని (1+11) పదకొండు గ్రామాలుతో నూతన మండల కేంధ్రంగా కరీంనగర్ - జిల్లా,కరీంనగర్ రెవెన్యూ డివిజను పరిధిలో చేర్చుతూ ది.11.10.2016 నుండి అమలులోకి తెస్తూ ప్రభుత్వం ఉత్తర్వు జారీచేసింది.[5]
చరిత్రకు ఆనవాలు - పురాతన ఆలయాలు
మార్చు
కొత్తపల్లి హవేలిలో చికాటి గుడి శిధిలాలు ఉన్నాయి. ఇది నాగునూర్ గ్రామంలో కనిపించే ప్రధాన శివాలయానికి కొంతవరకు సమానంగా ఉంటుంది.ఆ ఆలయం వలె తెలంగాణాలో శిధిలమైన అనేక హిందూ, జైన, బౌద్ధ శిధిలాలలో ఇది ఒకటి. స్వాతంత్య్రానంతరం, ఆలయం లోపలి భాగం శుభ్రం చేయబడింది, కాని ఈ నిర్మాణం దశాబ్దాలుగా నిర్లక్ష్యంగా ఉంది.చికాటి గుడి అసాధారణమైంది. ప్రవేశానికి ఇది దక్షిణం వైపుగా అక్కడ ఒక వాకిలి ఉంది.
ఈ ఆలయం భారతదేశంలోని ఇతర ముఖ్యమైన దేవాలయాల మాదిరిగా 6.5 అడుగుల ఎత్తైన (ఉపపిత, జగతి) పెద్ద వేదికపై ఉంది. జగతి అచ్చు వేయబడింది. ఈ ఉపపత్రం ఆలయం చుట్టూ సుమారు 10.5 వరకు విస్తరించి ఉంది, తద్వారా భక్తులకు (ప్రదక్షిణపథ) ప్రదక్షిణ మార్గం అందిస్తుంది.ఒక మండపాన్ని మూడు గర్భాలయలతో (త్రికూటేశ్వర) పంచుకుంటుంది. గోడలు చక్కగా చెక్కిన శిల్పాలతో కలిగిన పిల్లర్లతో శిల్పులు అనేక కణాలు, ఫ్రేములతో చెక్కారు. ఒకప్పుడు హిందూ దేవతల చిత్రాలు ఉన్నాయి. ఇప్పుడు లేవు. ఇది శివుడికి అంకితం అయిన దేవాలయం అని నమ్ముతారు.ఈ ప్రాంతంలో అనేక ఇతర ఆలయ శిధిలాలు ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఐదుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు , ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు ఏడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు నాలుగు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంది.ఒక ప్రైవేటు ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఉంది.గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు మేనేజిమెంటు కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కరీంనగర్లో ఉంది. సమీప వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కరీంనగర్లో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కరీంనగర్లో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుకొత్తపల్లి (హవేలి)లో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు , ఐదుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.సమీప మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో12 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు 12 మంది, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఐదుగురు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ ఉంది.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుకొత్తపల్లి (హవేలి)లో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు,గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుకొత్తపల్లి (హవేలి)లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 125 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 100 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 6 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 25 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 682 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 266 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 395 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1075 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 268 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుకొత్తపల్లి (హవేలి)లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 101 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 21 హెక్టార్లు* చెరువులు: 146 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుకొత్తపల్లి (హవేలి)లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుపారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుపవర్ లూమ్స్, ఇటుకలు
మూలాలు
మార్చు- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 225 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
- ↑ "కరీంనగర్ జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2022-01-06. Retrieved 2021-01-06.
- ↑ నమస్తే తెలంగాణ (28 March 2018). "రాష్ట్రంలో కొత్త పురపాలికలు ఇవే..." Archived from the original on 13 September 2018. Retrieved 9 May 2021.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ http://www.mines.telangana.gov.in/MinesAndGeology/Documents/GO's/New%20District%20Gos/Karimnagar.pdf