గంజాం జిల్లా

గంజాం జిల్లా
గంజాం జిల్లా
జిల్లా
	ఒడిశా పటంలో జిల్లా స్థానం
దేశం	India
రాష్ట్రం	ఒడిశా
ప్రధాన కార్యాలయం	ఛత్రపూర్
Government
• కలెక్టరు	Shri Krishna Kumar, IAS
• పార్లమెంటు సభ్యుడు	Siddhanta Mahapatra, BJD
• పార్లమెంటు సభ్యుడు	Nityananda Pradhan, BJD
విస్తీర్ణం
• Total	8,070.6 కి.మీ2 (3,116.1 చ. మై)
జనాభా (2011)
• Total	35,20,151
• Rank	1st
• జనసాంద్రత	429/కి.మీ2 (1,110/చ. మై.)
భాషలు
• అధికార	ఒరియా, హిందీ,ఇంగ్లీషు తెలుగు
Time zone	UTC+5:30 (IST)
పిన్‌కోడ్	761 xxx
Vehicle registration	OR-07/ OD-07
సమీప పట్టణం	Brahmapur, Bhubaneswar
లింగ నిష్పత్తి	981 ♂/♀
అక్షరాస్యత	71.88%
లోక్‌సభ నియోజకవర్గం	Berhampur; Aska
శాసనసభ నియోజకవర్గాలు	13 Bhanjanagar(123); Polasara(124); Kabisuryanagar(125); Khallikote(126); Chhatrapur(127); Asika(128); Surada(129); Sanakhemundi(130); Hinjili(131); Gopalpur(132); Berhampur(133); Digapahandi(134); Chikiti(135);
అవపాతం	1,295.6 మిల్లీమీటర్లు (51.01 అం.)

ఒడిషా రాష్ట్రం లోని జిల్లాలలో గంజాం జిల్లా (ఒడిషా: ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା) ఒకటి. ఈ జిల్లా ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర సరిహద్దులో ఉంది. జిల్లా వైశాల్యం 3,116 చ.కి.మీ. జనసంఖ్య 2,704,056. జిల్లా సముద్రతీరాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. బంగాళాఖాతం సముద్రతీరంలో ఉన్న " గోపాల్‌పూర్-ఆన్- సీ " సముద్రతీరం, ధవళేశ్వరం జిల్లాలో ప్రత్యేక పర్యాటక ఆకర్షణగా ఉంది. బెరహంపూర్ జిల్లాలో అత్యధిక జనసాంద్రత కలిగిన పట్టణంగాగుర్తించబడుతుంది. బెరహంపూర్ వెండిజరి తయారీ, బంగారు, వెండి జరీ చీరెల తయారీకి ప్రత్యేకత కలిగి ఉంది. చత్రపూర్ పట్టణం జిల్లాకేంద్రంగా ఉంది. గంజాం జిల్లా 3 ఉపవిభాగాలుగా విభజించబడి ఉంది:- చత్తర్‌పూర్, బెర్హంపూర్, భంజనగర్. 1908లో మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ బ్రాహ్మణులు అధికసంఖ్యలో ఉన్న గంజాం, తంజావూరు, సౌత్ కెనరాలను జిల్లాలుగా ప్రకటించింది. 2011 గణాంకాలను అనుసరించి గంజాం జిల్లా రాధ్ట్రంలో అత్యధిక జనసాంధ్రత కలిగిన జిల్లాగా గుర్తించబడింది.^[1]

చరిత్ర

1950కి ముందు అవిభాజిత చారిత్రక గంజాం జిల్లాలో ప్రస్తుత గజపతి జిల్లా, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన శ్రీకాకుళం జిల్లాలో కొంతభాగం ఉండేది. 1950లో గంజాం జిల్లా నుండి శ్రీకాకుళం, టెక్కలి ప్రాంతాలు మరుయు విశాఖపట్టణం జిల్లాలోని పాలకొండ ప్రాంతాలను కలిపి శ్రీకాకుళం జిల్లా రూపొందించబడింది. 1992లో పరలకేముండి, కాశీనగర్, రాంగిరి ఉదయగిరి ప్రాంతాలు గంజాం నుండి వేరుచేసి గజపతి జిల్లా రూపొందించబడింది. ఆరంభంలో గంజాం పట్టణం జిల్లా కేంద్రగా ఉండేది. తరువాత జిల్లా కేంద్రం చత్రపూర్‌కు మార్చబడింది. ఈ జిల్లా " రెడ్‌కార్పెట్ "లో భాగంగా ఉంది.^[2]

భౌగోళికం

ప్రధాన పట్టణాలు

అసిక, బదగద, బల్లిపదర్, బెలగుంథ, బిజయ ధనంజయ పూర్ సాసాన్, భంజనగర్, బ్రహ్మపుర్ (ఒడిషా), బుగుడ, చ్హత్రపుర్, చికితి, ఘర్, చెంగది, ఢరకొతె, దిగపహంది, గండోలాగా, గంజాం, గోపాల్పూర్ ఆన్ సీ, హింజిలిచుత్, జగన్నాథ్ ప్రసాద్, కబిసుర్యనగర్, ఖాల్లికోట్, కొదల, కొంకొరద, కుకుదఖంది, మకుందపుర్, నూగం, ఫత్రపుర్, ఫొలసర, ఫురుసొత్తంపుర్, సనఖెముంది, షెరగద, సురద, రంభ, ఒడిషా, షిస్మగిరి.

ఆర్ధికం

2006 గణాంకాలను అనుసరించి పచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వశాఖ భారతదేశ జిల్లాలు (640) లో వెనుకబడిన 250 జిల్లాలలో గజాం జిల్లా ఒకటి అని గుర్తించింది.^[3] బ్యాక్‌వర్డ్ రీజన్ గ్రాంటు ఫండు నుండి నిధులను అందుకుంటున్న ఒడిషా రాష్ట్ర 19 జిల్లాలలో ఈ జిల్లా ఒకటి.^[3]

సస్కృతి

ప్రముఖులు

ఉపేంద్ర భంజ:- కవిసామ్రాట్ ఉపేంద్ర భంజగా ప్రసిద్ధికెక్కాడు.
శషి భూషన్ రాథ్:- సూరదాలో జన్మించిన శషి భూషన్ రాథ్ సాంఘిక సంస్కర్తగా పేరుపొందాడు. గతంలో బెర్హంపూర్ ముంసిపాలిటీకి , మద్రాసు అసెంబ్లీ కౌన్సిల్ ఈ చైర్మన్‌గా ఎన్నిక చేయబడ్డాడు. ఒరియా భాషాలో ప్రచురితమౌతున్న " ఆషా " అనే పత్రికను స్థాపించి సంపాదకత్వ బాధ్యత వహించాడు.
బిజు పాట్నాయక్.
ఆనెపు పరసురాం పాత్రొ : ఇండియన్ జస్టిస్ పార్టీకి నాయకత్వం వహించాడు. పనగల్ రాజా పాలనలో విద్యామంత్రిగా పనిచేసాడు. బ్రిటిష్ ఇండియా ప్రభుత్వంలో కులాల ఆధారిత రిజర్వేషన్లు

అమలు చేసాడు.

వి.వి గిరి:- గత దేశాధ్యక్షుడు.
బిస్వనాథ్ దాస్ :- గత ఒడిషా ప్రొవింస్ ప్రధానమంత్రి (1837-39), ఉత్తర ప్రదేశ్ గవర్నర్ (1962-1967) , ఒడిషా ముఖ్యమంత్రి (1971-1972) గా పదవీ బాధ్యత వహించాడు.
సిద్ధాంత మహాపాత్ర :- చలనచిత్ర నటుడు, రాజకీయ నాయకుడు.

పర్యాటక ప్రదేశాలు

మా శ్యామలా ఆలయం, హింజిల్కాటు పురుషోత్తంపూర్ సమీపంలో
మాతా తారా తరిణి ఆలయం,
బిరంచి నారాయణ ఆలయం, బుగుడ
మాతా ఫులకాశిని ఆలయం, నియర్ బదగడ
మహూరి కలుయా సమీపంలో బెర్హంపూర్
శనిదేబ ఆలయం, మథుర, షెరగడ , బదగడ రోడ్డు మధ్య.

2001 లో గణాంకాలు

విషయాలు	వివరణలు
జిల్లా జనసంఖ్య .	3,520,151,^[1]
ఇది దాదాపు.	లితుయానియా దేశ జనసంఖ్యకు సమానం.^[4]
అమెరికాలోని.	కనెక్టికట్ నగర జనసంఖ్యకు సమం.^[5]
640 భారతదేశ జిల్లాలలో.	83 వ స్థానంలో ఉంది.^[1]
1చ.కి.మీ జనసాంద్రత.	429 .^[1]
2001-11 కుటుంబనియంత్రణ శాతం.	11.37%.^[1]
స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి.	981:1000 ^[1]
జాతియ సరాసరి (928) కంటే.	అధికం
అక్షరాస్యత శాతం.	71.88%.^[1]
జాతియ సరాసరి (72%) కంటే.	తక్కువ

రాజకీయాలు

అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు

జిల్లాలో 13 శాసనసభ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి.^[6]^[7] ^[8]

క్ర.సం	నియోజకవర్గం	రిజర్వేషను	పరిధి	14 వ శాసనసభ సభ్యులు	పార్టీ
123	భంజనగర్	లేదు	భంజనగర్ (ఎన్.ఎ.సి), భంజనగర్, జగన్నాథ్ ప్రసాద్.	బికరం కేషరి అరుఖ	బి.జె.డి
124	పొలసర	లేదు	బగుడా (ఎన్.ఎ.సి), పొలసర (ఎన్.ఎ.సి), బగుడ, పొలసర	శ్రీకాంత్ సాహు	బి.జె.డి
125	కబిసూర్యనగర్	లేదు	కబిసూర్యనగర్ (ఎన్.ఎ.సి), కొడల (ఎన్.ఎ.సి), బెగునియాపద, కబిసూర్యనగర్ (భాగం) ,పురుసోత్తంపూర్ (భాగం)	శ్రీమతి.వి. సుగ్నన కుమారి దేవ్	బి.జె.డి
126	ఖలికొటే	షెడ్యూల్డ్ కులాలు	ఖలికీటే (ఎన్.ఎ.సి), పురొషోత్తం (ఎన్.ఎ.సి), ఖలికొటే, పురిషోత్తంపూర్ (భాగం)	పూర్ణ చంద్ర సేథీ	బి.జె.డి
127	చత్రపూర్	షెడ్యూల్డ్ కులాలు	చత్రపూర్ (ఎన్.ఎ.సి), గంజాం (ఎన్.ఎ.సి), రంభ (ఎన్.ఎ.సి), గంజాం, చత్రపూర్.	ప్రొయంషు ప్రధాన్	బి.జె.డి
128	అసిక	లేదు	అసిక (ఎన్.ఎ.సి), అసిక, కబిసూర్యనగర్ (భాగం)	దేబరాజ్ మొహంతి	బి.జె.డి
129	సురద	లేదు	సురద (ఎన్.ఎ.సి), బెలగుంత (ఎన్.ఎ.సి), సురద, బెలగుంత.	పూర్ణ చంద్ర సైన్.	బి.జె.డి
130	శనఖెముండి	లేదు	శనఖెముండి, ధరకొటే.	నంది దేవి.	బి.జె.డి
131	హింజిలి	లేదు	హింజిలి కట్ (ఎన్.ఎ.సి), హింజిలికట్, హింజిలి షెరగడ.	నవీన్ పాట్నాయక్	బి.జె.డి
132	గోపల్పూర్	లేదు	గోపాల్పూర్ (ఎన్.ఎ.సి), రంగైలుంద, కుకుదఖండి (భాగం) , Berhampur (M) (part)	ప్రదీప్ కుమార్ పాణిగ్రాహి	బి.జె.డి
133	బెర్హంపూర్	లేదు	బెర్హంపూర్ (ఎం) (భాగం)	రామేష్ చంద్రా చ్యాయు పత్నైక్	బి.జె.డి
134	డిగపహంది	లేదు	డిగపహంది (ఎన్.ఎ.సి), డిగపహండి, కుకుదఖండి (భాగం)	సూర్య నారాయణ పాత్రొ	బి.జె.పి
135	చికితి	లేదు	చికితి (ఎన్.ఎ.సి), చితికి, పత్రపూర్.	శ్రీమతి. ఉషాదేవి.	బి.జె.డి

మూలాలు

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 ^1.5 ^1.6 "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.
↑ "83 districts under the Security Related Expenditure Scheme". IntelliBriefs. 2009-12-11. Archived from the original on 2011-10-27. Retrieved 2011-09-17.
↑ ^3.0 ^3.1 Ministry of Panchayati Raj (September 8, 2009). "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. Archived from the original (PDF) on 2012-04-05. Retrieved September 27, 2011.
↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2011-10-01. Lithuania 3,535,547 July 2011 est.
↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 2011-08-23. Retrieved 2011-09-30. Connecticut 3,574,097
↑ Assembly Constituencies and their EXtent
↑ Seats of Odisha
↑ "List of Member in Fourteenth Assembly". ws.ori.nic.in. Archived from the original on 2 మే 2007. Retrieved 19 February 2013. MEMBER NAME

వెలుపలి లింకులు

అధికారిక వెబ్‌సైటు

వెలుపలి లింకులు

[districtcensus-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 ^1.5 ^1.6 "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.

[2] "83 districts under the Security Related Expenditure Scheme". IntelliBriefs. 2009-12-11. Archived from the original on 2011-10-27. Retrieved 2011-09-17.

[brgf-3] 3.0 ^3.1 Ministry of Panchayati Raj (September 8, 2009). "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. Archived from the original (PDF) on 2012-04-05. Retrieved September 27, 2011.

[cia-4] US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2011-10-01. Lithuania 3,535,547 July 2011 est.

[5] "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 2011-08-23. Retrieved 2011-09-30. Connecticut 3,574,097

[6] Assembly Constituencies and their EXtent

[7] Seats of Odisha

[8] "List of Member in Fourteenth Assembly". ws.ori.nic.in. Archived from the original on 2 మే 2007. Retrieved 19 February 2013. MEMBER NAME

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]