గ్రంథాలయ సర్వస్వము

గ్రంథాలయ సర్వస్వము ఒక తెలుగు పత్రిక. ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రంథాలయ సంఘం గ్రంథాలయోద్యమాభివృద్ధి కోసం ఈ గ్రంథాలయ సర్వస్వం పత్రికను 1915 సంవత్సరం నుంచి ప్రచురణ నిర్వహిస్తొంది. ఇది దేశంలోనే పురాతనమైన ప్రాంతీయ భాషా పత్రిక. తొలినాటి సంపుటాలలో గ్రంథాలయాలకు సంబంధించిన వార్తలు, వ్యాసాలు, బాల భటోద్యమ విశేషాలు సాహిత్య చర్చలు, ఆధునిక కవుల పద్యాలు, గేయాలు, ప్రదేశాలకు చెందిన చారిత్రిక విశేషాలు, వైజ్ఞానిక రచనలు వెలువడేవి. క్రమంగా గాంధీజీ నిర్మాణ కార్యక్రమానికి చెందిన అంశాలతో పాటు, గ్రంథాలయాలు, గ్రంథ సమీక్షలను చేర్చారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లా గ్రంథాలయ సంస్థ ఉద్యోగుల కొరకు పౌర గ్రంథాలయాధికారి జారీ చేసిన ఉత్తర్వులు కూడా ప్రచురించుతొంది.

గ్రంథాలయ సర్వస్వము

మొదటి సంచిక మొదటి పేజీ
మొదటి సంచిక	1916
భాష	తెలుగు

ప్రచురణ చరిత్ర

గ్రంథాలయ సర్వస్వం ప్రచురణకు పూర్వం గ్రంథాలయోద్యమం కొరకు పనిచేసే వారికి తమ వ్యాసాలు, వార్తలు, విశేషాలు, అభిప్రాయాలు ప్రచురించడానికి ఇతర పత్రికల మీద ఆధార పడవలసి రావడంతో సంఘం తమ స్వంత పత్రికను ఆరంభించింది. 20వ శతాబ్ది రెండవ దశకంలో 1915 లో త్రైమాసికగా ప్రారంభమైన ఈ పత్రిక రెండు సంవత్సరాల తరువాత ద్వైమాసిక పత్రికగా వెలువడింది. 6వ సంపుటము తరువాత మాస పత్రికగా ప్రచురించారు. మధ్యలో (1921) కొంతకాలం ఆగిపోయి 1928 జూలైలో తిరిగి మాసపత్రికగా ప్రారంభమైంది. గ్రంథాలయ సర్వస్వం పత్రిక 1930-33 సంవత్సరాల మధ్య కాలంలో ప్రచురణ నిలచి కూడా 1934లో పునరుద్ధరించాక 11 సంపుటాలు పూర్తిచేసుకున్నది. పత్రికా ప్రచురణ కొంత ఒడుదుడులకు లోనైనప్పటికీ గ్రంథాలయోద్యమ పితామహుడు అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య పూనికతో తిరిగి 1948 జనవరి నుండి ప్రారంభమై ఇప్పటికీ నిర్విఘ్నంగా ప్రచురితమౌతున్నది.
1939 సెప్టెంబరు - 1941 అక్టోబరు ల మధ్య కాలంలో పత్రిక ఆంధ్రగ్రంధాలయం పేరుతో ఆంధ్రాంగ్ల భాషలలో త్రైమాసికగా నిర్వహించారు. ఆంగ్లంలో కూడా ప్రచురించుట వలన దీని ప్రచారం ఇతర రాష్ట్రాలకు, ఖండాంతరాలకు కూడా వ్యాపించింది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో కాగితం కరవు ఏర్పడటంతో ప్రచురణ నిలచిపోయింది. దీనితో తెనాలి తాలుకా పెదపాలెం, అనంతపురం జిల్లా హిందూపురంలో వరుసగా జరిగిన 23,24 ఆంధ్రదేశ గ్రంథాలయ మహాసభల సంచికలను పత్రికకు బదులుగా ప్రచురించారు. అనుకూల పరిస్థితులు ఏర్పడంతో 1948 జనవరిలో ఈ సంఘ వ్యవస్థాపకులు అయ్యంకి వెంకట రమణయ్య అభీస్ఠానుసారం గ్రంథాలయ సర్వస్వాన్ని అదే పేరుతో పునరుద్ధరించి 12వ సంపుటముగా ప్రారంభించారు. అప్పటినుంచి ఈ మాస పత్రిక క్రమంగా వెలువడుతున్నది.

సంపాదకులు

ఈ గ్రంథాలయ సర్వస్వం పత్రికకు అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య, పాతూరి నాగభూషణం, గద్దె రామమూర్తి సంపాదకులుగా పనిచేశారు. ప్రస్తుతం పాతూరి నాగభూషణం కుమార్తె రావి శారద గ్రంథాలయ సర్వస్వం పత్రికకు 1989 వ సంవత్సరం నుండి సంపాదకులు, ముద్రణ, ప్రచురణకర్తగా కొనసాగిస్తున్నారు.వారి వివరాలు ఈ క్రింది పట్టికలో ఈయబడ్డాయి.

సంపాదకులు	సంపుటాలు	సంవత్సరం
అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య	1-11	1915-1938
పాతూరి నాగభూషణం	12-48	1948-1987
గద్దె రామమూర్తి	48-49	1987-1988
రావి శారద	49-	1989 -

ప్రత్యేక సంచికలు

జాతిపిత మహాత్మా గాంధీ 150వ జయంతి సందర్భంగా నిర్వహించిన సత్యపథం కార్యక్రమం వేదిక

ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రంథాలయ సంఘ వివిధ సందర్భాలననుసరించి గ్రంథాలయ సర్వస్వం ప్రత్యేక సంచికలను ప్రచురిస్తొందిు. వాటిని ఒక నిర్దుష్ట విషయం లేదా సందర్భానికి సంబంధించిన సాహిత్యానికి, విశేషాలకు కేటాయిస్తున్నారు. ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబరు సంచికలో ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణా రాష్ట్రాలలోని వివిధ ప్రభుత్వ ఇతర గ్రంథాలయాలలో "జాతీయ గ్రంధాలయ వారోత్సవాలకు సంబంధించిన అంశాలు, వార్తలు ప్రచురిస్తారు. 2010 నుండి ప్రచురించబడిన కొన్ని ప్రత్యేక సంచికలు ఇక్కడ ఇవ్వబడ్డాయి.

1. రవీంద్రుని 150వ జయంతి ప్రత్యేక సంచిక (2012 మే)..
2. నాగినేని వెంకయ్య గ్రంధాలయోద్యమ రైతు నాయకులు శత జయంతి సంచిక (2013 జూలై).
3. ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రంధాలయ సంఘ శత జయంతి ఉత్సవాల ప్రత్యేక సంచిక (2014 మే).
4. కోదాటి శత జయంతి సంచిక (2014 డిసెంబర్).
5. గ్రంధాలయ పితామహ పద్మశ్రీ అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య, 125 వ జయంతి సంచిక (2015 జూలై).
6. రంగనాథన్ 125వ జయంతి ప్రత్యేక సంచిక (2017 ఆగస్టు).
7. వీరశలింగం శతవర్ధంతి సంచిక (2019 మే).
8. మహాత్మా గాంధీ 150వ జయంతి ప్రత్యేక సంచిక (2019 అక్టోబర్).
9. గాడిచెర్ల హరిసర్వోత్తమరావు 60వ వర్ధంతి సంచిక (2020 మార్చి).

పత్రికను ప్రచురిస్తున్న ఆంధ్ర దేశ గ్రంథాలయ సంఘం 1939లో విజయవాడలో సొంత భవనాన్ని ఏర్పరచుకొని దానికి "సర్వోత్తమ భవనం" అని గాడిచెర్ల హరిసర్వోత్తమరావు పేరును పెట్టారు. రాష్ట్రంలో గ్రంథాలయోద్యమాన్ని నిర్మించడంలో ప్రముఖ పాత్ర వహించిన ఈ పత్రిక ప్రతులు ఇప్పుడు సర్వోత్తమ భవనంలో భద్రంగా ఉన్నాయి.

1956-57 సంవత్సరంలో ఆంధ్ర దేశ గ్రంథాలయ సంఘం విశాలాంధ్ర అవతరణ అనంతరం ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రంథాలయ సంఘం అయింది. భాషా పరిణామ క్రమంలో భాగంగా గ్రంథాలయ సర్వస్వము చివరి అక్షరాన్ని పూర్ణానుస్వారంగా మార్చుకొని గ్రంథాలయ సర్వస్వం అయింది.

బయటి లింకులు

• ప్రెస్ అకాడమీలో 1968 సంచిక. Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine