చాగల్లు
చాగల్లు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనిపశ్చిమ గోదావరి జిల్లాకు చెందిన ఒక గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన నిడదవోలు నుండి 8 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 6220 ఇళ్లతో, 21703 జనాభాతో 2443 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 10843, ఆడవారి సంఖ్య 10860. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 4118 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 361. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588283.[2]
చాగల్లు | |
|---|---|
 చాగల్లు రైల్వేస్ఠేషన్ సైన్ బోర్డు | |
 | |
.svg)  చాగల్లు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°59′26.02″N 81°40′4.01″E / 16.9905611°N 81.6677806°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | తూర్పు గోదావరి |
| మండలం | చాగల్లు |
| విస్తీర్ణం | 24.43 కి.మీ2 (9.43 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 21,703 |
| • జనసాంద్రత | 890/కి.మీ2 (2,300/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 10,843 |
| • స్త్రీలు | 10,860 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,002 |
| • నివాసాలు | 6,220 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08813  ) |
| పిన్‌కోడ్ | 534342 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 588283 |
గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. చాగల్లులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.ఈ ఊరికి అతి దగ్గరలో ఉన్న పట్టణాలు కొవ్వూరు, రాజమహేంద్రవరం, నిడదవోలు.
చాగల్లు చరిత్ర
మార్చుఈ గ్రామానికి చాగల్లు అనే పేరు రావడం వెనుక చిన్న చరిత్ర ఉంది. నిరవద్యపురంగా పిలిచే నిడదవోలును ఆరోజులలో తూర్పు చాళుక్యు పరిపాలించునపుడు నగరాలకి దూరంగా ఖైదీలను ఉంచి శిక్షించేవారు. ఆ శిక్షించే ప్రాంతాన్ని "చావుల కొలను"గా (శిక్షలు విధించే స్థలంగా చెప్పవచ్చు) పేర్కొనేవారు. కాలక్రమేణా చావుల కొలను, చావుకొల్లు గాను, ఆ తర్వాత చాగల్లుగాను మార్పు చెందింది. నిరవద్యపురం నిడదవోలు చరిత్ర, వయస్సు ప్రకారం చూస్తే ఈ చాగల్లుకు కూడా సుమారు 1000 సం.ల వయస్సు ఉంటుందనుకోవచ్చు. ఈ విషయాలు ప్రముఖ జర్నలిస్టు గోపరాజు వెంకటానందం వ్రాసిన నిడదవోలు చరిత్రలో ఉన్నాయి. ఇది ఒక ప్రముఖ మండల కేంద్రం.
రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుచాగల్లుకు రైలు సౌకర్యము, బస్సు సౌకర్యము ఉంది. చాగల్లు రైలు స్టేషనులో ప్యాసింజర్ రైలు బండ్లు మాత్రమే ఆగుతాయి.చాగల్లు పేరుతో రైల్వే స్టేషను ఉన్నా, అది ఈ ఊరికి చాలా దూరం ఉంది. కాబట్టే ఈ ఊరి వారెవరూ ఈ స్టేషనులో రైలు ఎక్కరు. ఈ ఊరికి పశివేదల స్టేషను దగ్గర. ప్రజలందరూ అక్కడకి పోయి రైలు ఎక్కుతారు. చాగల్లు స్టేషనును కుంకుడుమిల్లి, చంద్రవరం, మల్లవరం, మార్కొండపాడు గ్రామాల ప్రజలు మాత్రమే ఎక్కువగా ఉపయోగించుకుంటారు. ఈ స్టేషను ఆ గ్రామాలవారికే దగ్గర. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
గ్రామప్రముఖులు
మార్చు- ప్రముఖ చలన చిత్ర దర్శకుడు వి.వి.వినాయక్ ఈగ్రామమే.
- పోలిశెట్టి వీర వేంకట సత్యనారాయణ మూర్తి - ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర న్యాయ శాఖ సహాయ కార్యదర్శి
- పోలిశెట్టి హనుమాయమ్మ - జిల్లా పరిషత్ ప్రాదేశిక నియోజకవర్గ అభ్యర్థి
పరిశ్రమలు
మార్చుsugars.jpg)
ఇక్కడే రాష్ట్రంలోనే పెద్దదైన చక్కెర కర్మాగారం- "జైపూర్ షుగర్స్" (చాగల్లు షుగర్ ఫ్యాక్టరీ) ఉంది.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 21778. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 11027, మహిళల సంఖ్య 10751, గ్రామంలో నివాసగృహాలు 5400 ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చు
చాగల్లు శ్రీ వెలగపూడి రామకృష్ణ మెమొరియల్ ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. ఒక ప్రభుత్వ అనియత విద్యా కేంద్రం ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల నిడదవోలులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల రాజమహేంద్రవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల రాజమహేంద్రవరంలోనూ, పాలీటెక్నిక్‌ తణుకులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల కొవ్వూరులోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల నిడదవోలులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల రాజమహేంద్రవరం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుచాగల్లులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ముగ్గురు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో 21 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఆరుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 14 మంది ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార సౌకర్యాలు
మార్చుచాగల్లులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుచాగల్లులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 246 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 2197 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 400 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1797 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుచాగల్లులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 1707 హెక్టార్లు
- ఇతర వనరుల ద్వారా: 90 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుచాగల్లులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుపారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుఐరన్ గ్రిల్ & గేట్స్, బెల్లం
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".