చోటా చార్ ధామ్
చోటా చార్ ధామ్, హిమాలయాల ప్రాంతంలోని ఉత్తరాఖండ్‌లోని ఒక ముఖ్యమైన హిందూ తీర్థయాత్ర సర్క్యూట్.[1] ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రంలోని గర్వాల్ ప్రాంతంలో ఉన్న యమునోత్రి, గంగోత్రి, కేదార్‌నాథ్, బద్రీనాథ్ సర్క్యూట్ నాలుగు ప్రదేశాలలో ఇదీ ఒకటి.[2] చోటా చార్ ధామ్‌కు దాని పేరు వచ్చే అవకాశం ఉన్న పొడవైన చార్ ధామ్‌లోని నాలుగు గమ్యస్థానాలలో బద్రీనాథ్ కూడా ఒకటి.[3][4]
| చోటా చార్ ధామ్ | |
|---|---|
| భౌగోళికం | |
| దేశం | భారదేశం |
| రాష్ట్రం | ఉత్తరాఖండ్ |
| సంస్కృతి | |
| దైవం | శివుడు (కేదార్‌నాథ్) విష్ణువు (బద్రీనాథ్) గంగాదేవి (గంగోత్రి) యమునా (యమునోత్రి) |
| వాస్తుశైలి | |
| నిర్మాణ శైలులు | ఉత్తర భారత వాస్తుశిల్పం |
అక్షయ తృతీయ సమయంలో చోటా చార్ ధామ్ యాత్ర ప్రారంభమై, దీపావళి పండుగ 2 రోజుల తర్వాత భాయ్-బీజ్ (భాయ్ దూజ్) రోజున ముగుస్తుంది.[5] మే, జూన్ నెలల్లో పర్యాటకుల సంఖ్య అధికంగా ఉంది. జూలై చివరలో, ఆగస్టులో భారీ వర్షాల కారణంగా రోడ్‌బ్లాక్‌లు/కొండచరియలు విరిగిపడే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి.
2013 ఉత్తరాఖండ్ వరదలు సమయంలో నిలిపివేయబడిన వార్షిక చోటా చార్ ధామ్ యాత్ర 2014 మే నెలలో తిరిగి ప్రారంభమైంది. ఉత్తరాఖండ్ ప్రభుత్వం తీసుకున్న చురుకైన చర్యల కారణంగా సందర్శకుల సంఖ్య మెరుగుపడింది.[6] 2022లో కేవలం 2 నెలల్లో (10 జూన్ - 10 ఆగస్టు), 2.8 మిలియన్ (28 లక్షలు ) యాత్రికులు ఈ ధామ్‌లను సందర్శించారు.[7]
2022 నవంబరు వరకు రికార్డుస్థాయిలో 41 లక్షల మంది యాత్రికులు చోటా చార్ ధామ్‌ను సందర్శించారు.[8] ఇప్పటికే 14 లక్షల మంది యాత్రికులు కేదార్‌నాథ్‌ను సందర్శించగా, 6 లక్షలమంది గంగోత్రిని, 5 లక్షల మంది యమునోత్రిని సందర్శించారు. ఈ ఏడాది ఇప్పటికే దాదాపు 15 లక్షల మంది యాత్రికులు బద్రీనాథ్‌ను సందర్శించారు.[9] ఈ సీజన్‌లో 2023లో చార్ ధామ్ యాత్రకు విశేష స్పందన లభించింది, కేవలం 44 రోజుల్లోనే 21 లక్షల మంది యాత్రికులు సందర్శించారు.
తీర్థయాత్ర
మార్చుతీర్థయాత్రకు హరిద్వార్ లేదా రిషికేశ్ లేదా డెహ్రాడూన్ నుండి ప్రవేశం ఉంది.
- యమునోత్రి, యమునా నది మూలం, యమునా దేవత అధిపతి.
- గంగోత్రి, గంగా (గంగా నది) మూలం, గంగా దేవత అధిపతి.
- కేదార్‌నాథ్, ఇక్కడ హిందూ దేవుడు శివుని రూపాన్ని 12 జ్యోతిర్లింగాలలో ఒకటిగా పూజిస్తారు, ఇది ఉత్తరాఖండ్‌లోని పంచ కేదార్ దేవాలయాలలో కూడా మొదటిది.
- బద్రీనాథ్, 108 దివ్యదేశాలలో ఒకటైన బద్రీనారాయణుని అంశంలో హిందూ దేవుడు విష్ణువు స్థానం.
సంబంధిత యాత్రలు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ Chardham to get rail connectivity; Indian Railways pilgrimage linking project to cost Rs 43.29k crore, India.com, 12-May-2017
- ↑ Chard Dham Yatra Archived 12 మే 2009 at the Wayback Machine – Govt. of Uttarakhand, Official website.
- ↑ Char Dham yatra kicks off as portals open – Hindustan Times
- ↑ Destination Profiles of the Holy Char Dhams, Uttarakhand
- ↑ "Char Dham Yatra Opening Dates – Badrinath Kedarnath Gangotri Temples 2021 Closing Opening Dates". chardham.euttaranchal.com. Retrieved 2022-11-06.
- ↑ "Char Dham and Hemkund Sahib Yatra to restart from May 2014". IANS. news.biharprabha.com. Retrieved 2022-11-06.
- ↑ "Uttarakhand: 28 lakh pilgrims visit Char Dham in 60 days, choppers flying like auto-rickshaws, experts warn of consequences". The Times of India. 10 August 2022. Retrieved 2022-11-06.
- ↑ https://indiathrills.com/char-dham-yatra
- ↑ https://news.abplive.com/news/india/pm-modi-dons-traditional-chola-dora-hand-made-by-chamba-women-for-prayers-in-uttarakhand-1559239