నోటి కాన్సర్
నోటి క్యాన్సర్ పెదవులు, నోరు లేదా ఎగువ గొంతు పొరలకు సంబంధించిన క్యాన్సర్ వ్యాధి.దీనిని ఓరల్ కాన్సర్ అని అంటారు.
| నోటి కాన్సర్ | |
|---|---|
| పర్యాయపదాలు | ఓరల్ కాన్సర్ |
 | |
| నాలిక ఒకవైపు నోటి కాన్సర్ | |
| ప్రత్యేకత | ఆంకాలజీ |
| లక్షణాలు | నోటిలో 2 వారాల కంటే ఎక్కువ కాలం ఉండే తెల్లటి లేదా ఎరుపు రంగులో ఉండే స్థిరమైన మచ్చ, వ్రణోత్పత్తి, మెడలో గడ్డలు/గడ్డలు, నొప్పి, వదులుగా ఉన్న దంతాలు, మింగడంలో ఇబ్బంది |
| కారణాలు | ధూమపానం, మద్యం, HPV సంక్రమణ, సూర్యరశ్మి, పొగాకు నమలడం |
| రోగనిర్ధారణ పద్ధతి | సిటీ, ఎం.ఆర్.ఐ.పిఇటి స్కాన్, బయాప్సి |
| నివారణ | మద్యం, పొగాకు, మానివేయడం/మానిపించడము, హెచ్.పి.వి. టీకాలు వేయడం |
| చికిత్స | శస్త్ర చికిత్స, రేడియేషన్, కీమో థెరపీ |
నోటి క్యాన్సర్ పెదవులు, నోరు లేదా ఎగువ గొంతు పొరలకు సంబంధించిన క్యాన్సర్. నోటి క్యాన్సర్ అనేది తల, మెడ క్యాన్సర్ ల ఉపసమూహం.[1] నోటిలో, ఇది సాధారణంగా నొప్పిలేని తెల్లటి మచ్చగా మొదలయి మందంగా మారుతుంది, ఎర్రటి మచ్చలు, పుండు పెరుగుతూనే ఉంటాయి. పెదవులపై ఉన్నప్పుడు, ఇది సాధారణంగా పుండు లాగా కనిపిస్తుంది.[2] ఇతర లక్షణాలలో కష్టం లేదా బాధాకరమైన మింగడం, మెడలో కొత్త గడ్డలు లేదా గడ్డలు, నోటిలో వాపు లేదా నోటిలో లేదా పెదవులలో తిమ్మిరి అనుభూతి ఉండవచ్చు.[3]
లక్షణాలు మార్చు
2/3 వారాలైనా మానని పుండు; పుండు ఉన్నప్పటికీ తొలిదశలలో నొప్పి లేకపోవడము; లాలాజలం ఊరడం; నోరు సరిగ్గా తెరవలేకపోవడం; నోరు మొద్దుబారడం, స్పర్శ లేదనిపించడం; చెవి నొప్పి, చెవి దిబ్బడ; మెత్తని పదార్ధాలు తినడంవలన, ఆహారం తీసుకోలేకపోవడం వలన బరువు తగ్గడం; దంతాలు కదలడం; దుర్వాసన మొదలగునవి.[4]
కారణాలు మార్చు
సాధారణంగా నోటి పుండ్లను పట్టించుకోరు. దీనితో బాగా ముదిరిన తరువాత బయట పడుతుంటుంది. ప్రధానంగా ఈ క్రింది కారణాలను చెప్పుకోవచ్చు. పొగాకు వాడడం, వక్కలను నమలడము, మద్యం సేవించడము, పంటి గాయాలు, నోటి శుభ్రత లోపించడము, హెచ్.పి.వి.(హ్యూమన్ పాపిలోమా వైరస్), పర్యావరణ కాలుష్యం, పెరుగుతున్న వయస్సు, పోషకాల లోపం, రోగ నిరోధక శక్తి క్షీణించడం మొదలగునవి[4]
ప్రపంచవ్యాప్తంగా 2018 లో నోటి క్యాన్సర్ సంభవించిన 355,000 మందిలో సుమారు 177,000 మంది మరణించారు.[5] యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో 1999, 2015 ల మధ్య, నోటి క్యాన్సర్ 6% పెరిగింది (100,000 మందికి 10,9 నుండి 11,6 వరకు). అయితే ఈ సమయంలో నోటి క్యాన్సర్ నుండి మరణాలు 7% తగ్గాయి (100,000 మందికి 2.7 నుండి 2.55 వరకు).[6]
'ఓరల్ స్క్వామస్ సెల్ కార్సినోమా' అనేది పర్యావరణ కారకాల వ్యాధి, వీటిలో అతిపెద్దది పొగాకు. అన్ని పర్యావరణ కారకాల మాదిరిగానే, క్యాన్సర్ పెరిగే రేటు మోతాదు, ఫ్రీక్వెన్సీ కార్సినోజెన్ అప్లికేషన్ పద్ధతి (క్యాన్సర్కు కారణమయ్యే పదార్ధం) పై ఆధారపడి ఉంటుంది. సిగరెట్ ధూమపానం కాకుండా, నోటి క్యాన్సర్కు ఇతర కార్సినోజెన్లలో మద్యం, వైరస్లు (ముఖ్యంగా HPV 16, 18), రేడియేషన్, UV లైట్ ఉన్నాయి.[2]
రోగ నిర్ధారణ, చికిత్స మార్చు
మొదలుగా నోటిని పూర్తిగా పరీక్ష చేసి, అనుమానం ఉన్న చోట్ల పూర్తి నిర్ధారణకు చిన్న కణజాల ముక్కను పరీక్షకు (బైయాప్సి) పంపుతారు. దీనిని 4 దశలలో గుర్తిస్తారు. పుండు 2 సెం .మీ కంటే చిన్నగా ఉంటే తొలి దశగాను; 2-4 సెం .మీ మధ్య ఉంటే 2వ దశ గా; పుండు 4 సెం .మీ కంటే పెద్దగా ఉండి మెడపక్కన ఉండే శోషరస (లింఫ్) గ్రంథికి పాకితే 3వ దశగా భావిస్తారు. దవడ ఎముక క్షీణించి పై చర్మం వరకు విస్తరించి, నోటి కండరాలు బిగుసుకు పోయి నోరు తెరవ లేని స్థితి ఉంటే దానిని 4వ దశగా పరిగణిస్తారు. బుగ్గ మీద రంధ్రము పడవచ్చు. సిటీ, ఎం.ఆర్.ఐ. స్కాన్లు వాడుతారు.[4] పిఇటి స్కాన్ (PET Scan) పరీక్ష శరీరంలోని వ్యాధి సుదూర ప్రాంతాలకు వ్యాపించిందో లేదో తెలుసుకోవడానికి చేస్తారు.[2]
మొదటి రెండు దశ లలో శస్త్ర చికిత్స చేసి అప్పుడు తీసిన కణజాల ముక్కలు కూడా పరీక్ష కు పంపుతారు. 3వ దశలో రేడియేషన్ జోడిస్తారు. నాల్గవ దశలో కీమో థెరపీ కూడా ఇస్తారు. [4]
నివారణ మార్చు
మద్యం, పొగాకు రెండింటినీ ఉపయోగించేవారికి నోటి క్యాన్సర్ వచ్చే ప్రమాదం 15 రెట్లు ఎక్కువ[7]. మన దేశంలో వచ్చే నోటి కాన్సర్ లలో 85-90% పొగాకు, మద్యం వంటి వాటి వల్ల వస్తుంది కాబట్టి అటువంటి అలవాట్లను మానివేయడం/మానిపించడము, ఆ అలవాటున్న వారికి ముందస్తు నోటి పరీక్షలు (స్క్రీనింగ్) చేయించడము వలన ఈ నోటి కాన్సర్ మరణాలు 30% తగ్గాయని కేరళ లో నిర్వహించిన అధ్యయనాలు తెలియచేస్తున్నాయి. హెచ్. పి. వి. టీకాలు వేయడం, పాన్ నివారించడం ద్వారా నోటి క్యాన్సర్ను నివారించవచ్చు.[2] పోషకాహారలోపం లేకుండా చూసుకోవాలి. నిల్వ పదార్ధాలు (ప్రొసెస్డ్ పదార్ధాలు) తినకపోవడం, వ్యాయామం, నిద్ర పోవడం, మానసిక వత్తిడి లేకుండా చూసుకోవడం ముఖ్యం.
మూలాలు మార్చు
- ↑ Edge SB, et al. (American Joint Committee on Cancer) (2010). AJCC cancer staging manual (7th ed.). New York: Springer. ISBN 9780387884400. OCLC 316431417.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Marx RE, Stern D (2003). Oral and maxillofacial pathology : a rationale for diagnosis and treatment. Stern, Diane. Chicago: Quintessence Pub. Co. ISBN 978-0867153903. OCLC 49566229.
- ↑ "Head and Neck Cancers". CDC. 2019-01-17. Retrieved 2019-03-10.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 డా. ఎల్.ఎం., చంద్ర శేఖర రావు (16 April 2024). "నోటి కాన్సర్ జాగ్రత్త సుమా". ఈనాడు.
- ↑ "Cancer today". gco.iarc.fr (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 9 June 2019.
- ↑ "USCS Data Visualizations". gis.cdc.gov. Archived from the original on 2019-01-25. Retrieved 2019-03-10.
- ↑ "The Tobacco Connection". The Oral Cancer Foundation. Retrieved 2019-03-10.