పైడిమడుగు
పైడిమడుగు, తెలంగాణ రాష్ట్రం, జగిత్యాల జిల్లా, కోరుట్ల మండలంలోని గ్రామం.[1]
| పైడిమడుగు | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
.svg)  పైడిమడుగు |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 18°52′19″N 78°46′28″E / 18.871878°N 78.774360°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | జగిత్యాల జిల్లా |
| మండలం | కోరుట్ల |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 4,353 |
| - పురుషుల | 2,128 |
| - స్త్రీల | 2,225 |
| - గృహాల సంఖ్య | 1,175 |
| పిన్ కోడ్ | |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది మండల కేంద్రమైన కోరుట్ల నుండి 10 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.కోరుట్ల, రాయికల్లుల మధ్య కోరుట్లకు తొమ్మిది కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత కరీంనగర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.[2] 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1175 ఇళ్లతో, 4353 జనాభాతో 1114 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2128, ఆడవారి సంఖ్య 2225. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 738 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 11. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 572115[3].పిన్ కోడ్: 505460.ఈ గ్రామం మండలం లోని పెద్ద గ్రామాల్లో ఒకటి
సరిహద్దు గ్రామాలు
మార్చుతూర్పున జోగన్ పల్లి, పడమరన కల్లూరు, ఉత్తరాన రైకాల్, దక్షిణాన మాదాపూర్ గ్రామాలున్నాయి
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చువిద్య విషయాలలో ఎంతో ముందంజలో ఉంది.గవర్నెమెంట్ ప్రైమరీ స్కూల్ ఒకటి, గవర్నెమెంట్ హైస్కూల్స్ రెండు, ప్రైవేటు హైస్కూల్స్ ఒకటి ఉన్నాయి.ఇక్కడ చదువుకున్నవారిలో ఎందరో ఉన్నత స్థాయీలో ఉన్నారు. గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కోరుట్లలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల జగిత్యాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల కరీంనగర్లోను, పాలీటెక్నిక్ జగిత్యాలలోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం కోరుట్లలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కరీంనగర్ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుపైడిమడుగులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఐదుగురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుపైడిమడుగులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో ఇండియన్ బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుపైడిమడుగులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 111 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 65 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 101 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 833 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 518 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 416 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుపైడిమడుగులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 197 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 115 హెక్టార్లు* చెరువులు: 104 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుపైడిమడుగులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ఈ గ్రామంలో పండిన చెరుకు పంటను సమీప చిట్టాపూర్ గ్రామంలో ఉన్న చెరుకు ఫ్యాక్టరీకి తరలిస్తారు.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుపారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుబీడీలు
విశేషాలు
మార్చుమహా మర్రివృక్షం
మార్చుఈ ఊరు రాయకల్లు మార్గము వైపుగా కల ఒక మహామర్రివృక్షము ద్వారా బహు ప్రసిద్దము.ఇక్కడ ఉన్న ప్రత్యేకతలు ఏమిటంటే పూర్వ కాలపు మర్రిచెట్టు ఉంది. ఇది దాదాపు ౩౦౦ సంవత్సరాల క్రితం నాటిది .ఇది దాదాపు 5 ఎకరాల విస్తీర్ణంతో ఉంది .ఇక్కడి వాతావరణం ఎంతో హహ్లాదకరంగా ఉంటుంది. ఈ రావి వృక్షము దాదాపు ఐదు ఎకరాల విస్తీర్ణములో ఊడలద్వారా మరిన్నిచెట్లతో పెరుగుతూ పెనువృక్షముగా మారింది. ఈ వృక్షమును చూచేందుకు పలు ప్రాంతముల నుండి పర్యాటకులు వస్తుంటారు. ఈ వృక్షము వలన ఇదొక చిన్న పర్యాటక ప్రాంతముగా మారింది.
జీవనాధారం
మార్చుఇక్కడ వ్యవసాయం ప్రదాన జీవనాదారం. ఎపుడు పాడి పంటలుతో సస్యశ్యామలంగా ఉంటుంది.ఇక్కడ ప్రదాన ఆహార పంట వరి, ఇంక వాణిజ్య పంటలు చెరకు, మొక్కజొన్న, వేరుశెనగ.ఇంకా గొర్రెల పెంపకం, కోళ్ళ పెంపకం, చేపల పెంపకం.ఇంకా బీడిల పరిశ్రమలు కూడా చాల ఉన్నాయి. ఇక్కడి ఆడవారు, గృహిణులు బీడిలు చుట్టడం సర్వ సాధారణం.వీరికి ఇవే జీవనాదారం.బీడిలు చుట్టేవారిలో పద్మసాలి, కాపు, మంగలి, పెరుక, కుమ్మరి ఇంకా చాల కులాలు వీటి మీద ఆధారపడి ఉన్నాయి.ఇక్కడ ఈ ఊరిలో, హరిజన వాడ, గౌండ్ల వాడ, కుమ్మరి వాడ, పెరుక వాడ, గొల్ల వాడ, చాకలి వాడ, బోరింగు వాడ, ప్లాట్స్ వాడ, ఒడ్డె వాడలు ఉన్నాయి.వీరు చిన్న పెద్ద తేడా లేకుండా కలిసిమెలిసి ఉంటారు ఒకరికి ఒకరు సహాయం చేసుకుంటారు.
దేవాలయాలు/ప్రదేశాలు
మార్చుఇంకా ఇక్కడ కొత్తగా నిర్మించిన శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామి గుడి ఉంది.ఇక్కడి ఊరు వారు ప్రతి ఇంటి నుండి చందాలు వేసి, ఈ గుడిని నిర్మించారు. శ్రీవెంకటేశ్వర స్వామి ఇక్కడ కొలువై తమ ఊరి ప్రజలను కాపాడుతూ ఉంటాడు.ఈ గుడి ఊరికి ముఖ ద్వారంన ఉంది. ఇంకా గ్రామంలో హనుమాన్ మందిర్, శివాలయం, పోచమ్మ గుడి, తాత అమ్మ గుడి, మహాలక్ష్మి గుడి ఉన్నాయి.
ఇక్కడ నిర్వహించు ప్రధాన మైన ఉత్సవాలు దసరా, దీపావళి, సంక్రాంతి, పీర్ల పండుగ, శివ రాత్రి, అయ్యప్ప మాలాదారణ, హనుమాన్ మాలదారణ, పోచమ్మ పండుగలు ముఖ్యమైనవి. చాల మంది దీన్ని పిక్నిక్ పాయింట్ గా ఎంచుకుంటారు ప్రతి శుక్రవారం ఇక్కడ సంతోషి మాత అమ్మవారి ఉత్సవాలుఉంటాయి .
ఆ రోజు అమ్మవారికి మేకలు బలి ఇస్తుంటారు, అందరు కలిసి వనబోజనం చేస్తారు, తమ కోరిన కోర్కెలు అమ్మవారు తీరుస్తారు అని ఇక్కడి ప్రజల నమ్మకం . ఇక్కడ ఆ రోజు ఎంతో కన్నుల పండుగగా ఉంటుంది .తిరుమల గుడి, వాగు, లింగయ్య గుండు చూడడానికి ఎంతో బాగుంటాయి..
సిమ్మింగ్ వాగు
మార్చుఈ ఊరి పత్యేక విషయం ఏమిటంటే..ఈ ఊరి చుట్టూ అల్లుకుపోయీ ఉన్న వాగు.ఊరు మొదలు కొని ఊరి చివరి దాక ఈ వాగు విస్తరించి ఉంది.ఇంక ఇందులో ఊరి ప్రజలు చేపలు కూడా పడుతుంటారు, ఈ వాగు పైన చక్కని వంతెన కూడా నిర్మించారు. ఈ వంతెన రైకాల్, కోరుట్లను కలుపుతుంది.మద్యలో ఈ పైడిమడుగు ఉంది.ఎండాకాలం ఈవాగులో పిల్లలు పెద్దలు అనే తేడ లేకుండా చల్లదనం కోసం స్నానాలు చేస్తుంటారు, ఈ వాగులో స్విమింగ్ చేస్తుంటారు. స్విమ్మింగ్ కోసం లింగయ గుండు స్పాట్ కి వెళుతుంటారు చాల వరకు వ్యవసాయం చేసే వారు దీని మీద ఆధారపడి జీవించు చున్నారు.లింగయ గుండు ఇక్కడ చాల ప్రాచుర్యం చెందింది. ఇక్కడ చెరువులు కూడా చాల ఉన్నాయి. పెద్దమ్మ చెరువు, పెద్ద చెరువు, హరిజన్ వాడ చెరువు, కుంట మొదలగునవి ఉన్నాయి. ఇక్కడ తయారైన ఈత కల్లు, తాటి కల్లు ప్రసిద్ధి చెందింది
కల్లుకు ప్రసిద్ది
మార్చుఈ ఉరిలో ఇంకో గొప్ప విషయం ఏమిటంటే ప్రకృతి పరంగా దొరికే ఈత కల్లు, తాటి కల్లు.ఈ ఊరి చుట్టూ ఈత వనం ఉంది. ఏడాది కాలంగా ఈత కళ్ళు ఉంటుంది.ఈ కల్లును తాగటానికి పొరుగు ఊరువారు కూడా వస్తారు. ఇక్కడి ఈ కల్లును ప్రకృతి వరంగా భావిస్తారు. ఇక్కడి ప్రజలలో గీత కార్మికులు ఎక్కువ. దీనిని నమ్ము కొని చాల మంది పనిచేస్తారు.ఇక ఆదివారం వచ్చిందంటే ఊరి పొలిమేర పెద్ద జాతర లాగా ఉంటుంది. ఒక్క చెట్టు కల్లు ఇక్కడ స్పెషల్, నిజంగా ఈ కల్లు త్రాగటం వలన ఆరోగ్యానికి ఎంతో మంచిది.బీర్, విస్కీలు త్రాగి ఆరోగ్యం పాడు చేసుకునే బదులు చల్లని ఈత కల్లు త్రాగి కడుపునిండా భోజనం చేయటం ఎంతో మేలు అని ఇక్కడి ప్రజల నమ్మకం.ఈ ఈత కల్లు చలి కాలంలో ఐతే తియ్యగా, చల్లగా కొబ్బరి నీళ్ళ లాగా త్రాగటానికి బాగుంటుంది.ఊరి యువకులు డబ్బులు సంపాదించాదానికి ముంబై, దుబాయ్, మస్కట్ ఇలా చాల దేశాలు జీవనోపాధి నిమిత్తం వెళుతుంటారు.కష్టపడి పనిచేసి వచ్చిన తరువాత మాత్రం ఈ చల్లని కల్లు త్రాగి ఎంతో ఆనందాన్ని పొందుతారు.
తాత అమ్మ గుడి
మార్చుఇక్కడ పురాతన మైన తాత అమ్మ గుడి ఉంది.ఈ గుడిలో తాత, అమ్మ ఇద్దరు కొలువై ఉన్నారు.ఇక్కడి ప్రజలు ప్రతి సంవత్సరం ఈ గుడికి వచ్చి తాత అమ్మను దర్శించుకుంటారు అతి ముఖ్యమైన దసరా పండుగను ఈ గుడి ముందరే జరుపుకోవటం ఇక్కడి విశేషం.ఈ గుడి ఇరు ప్రక్కల పెద్ద పెద్ద చెరువులు, పంట పొలాలు చూడటానికి ఎంతో హయిగా ఉంటుంది .
మూలాలు
మార్చు- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-04-30. Retrieved 2018-03-17.
- ↑ "జగిత్యాల జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2022-01-06. Retrieved 2021-01-06.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".