మక్తమాదారం
మక్తమాధారం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, రంగారెడ్డి జిల్లా, కడ్తాల్ మండలంలోని గ్రామం.[1]
| మక్తమాదారం | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  మక్తమాదారం |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 16°58′13″N 78°27′03″E / 16.970214°N 78.450892°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | రంగారెడ్డి |
| మండలం | తలకొండపల్లి |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 1,834 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 916 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 918 |
| - గృహాల సంఖ్య | 405 |
| పిన్ కోడ్ | : 509408. |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది మండల కేంద్రమైన కడ్తాల్ నుండి కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన హైదరాబాద్ నుండి 50 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో
మార్చు2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలోని తలకొండపల్లి మండలంలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో దీన్ని కొత్తగా ఏర్పాటుచేసిన కడ్తాల్ మండలంలోకి చేర్చారు.[2]
గణాంకాలు
మార్చు2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 405 ఇళ్లతో, 1834 జనాభాతో 1106 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 916, ఆడవారి సంఖ్య 918. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 574 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 439. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575251.[3]
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి , ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప మాధ్యమిక పాఠశాల రావిచేడులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల రావిచేదులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కడ్తల్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ హైదరాబాద్లో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హైదరాబాద్లో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుసమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుతాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుసబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుమక్తమాధారంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 16 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 37 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 15 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 15 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 161 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 307 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 552 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 955 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 66 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుమక్తమాధారంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 66 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుమక్తమాధారంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుశ్రీ రుక్మిణీ సత్యభామా సమేత శ్రీ వేణుగోపాల స్వామి దేవాలయము
మార్చు
మఖ్తా మాధవరంలో కల శ్రీ రుక్మిణీ సత్యభామా సమేత శ్రీ వేణుగోపాల స్వామి వారి దేవాలయము సుమారు 400 సంవత్సరముల క్రితము అక్కన్న, మాదన్నల కాలంలో వారి మంత్రి వర్గంలోని గొబ్బూరు శ్రీ వేంకటపతి, నర్సపతి రాజుల స్వప్నంలో స్వామి దర్శనమిచ్చి, ఢిల్లీ సుల్తాను కొలువులో వున్న శ్రీ రుక్మిణీ సత్యభామా సమేత శ్రీ వేణుగోపాల స్వామిని ఈ స్థలమందు దేవాలయము నిర్మించి ప్రతిష్ఠ కావించమని ఆదేశించినారట. స్వామి వారి ఆదేశానుసారము ఈ స్థలమందు ఆలయము నిర్మించి విగ్రహ ప్రతిష్ఠ చేసినారని పురాణము.
సుమారు 100 సంవత్సరములకు పూర్వము స్వామి వారి నిత్య పూజా విధానానికి లోటు జరగగా, ఉభయ వేదాంత ప్రవర్తకులైనటువంటి శ్రీమాన్ తిరుమల వింజమూరి నర్సింహాచార్యుల వారిచే పున:ప్రతిష్ఠించబడి, అర్చన, ఉత్సవ కైంకర్యములు పాంచరాత్ర ఆగమ ప్రకారముగా ఈ రోజు వరకు వారి వంశస్థులు శ్రీమాన్ తిరుమల వింజమూరి రామానుజాచార్యులు వారిచే నిర్వహించ బడుతుంది.
శ్రీ సుదర్శన స్వామి వారు అర్చకులయిన శ్రీమాన్ తిరుమల వింజమూరి రామానుజాచార్యుల వారికి స్వప్నములో ఒక యంత్రముగా దర్శనమిచ్చి ఒక భక్తుడైనటువంటి శ్రీ గొబ్బూరు నరసింహారావు ద్వారా ఆ యంత్రమును అర్చకుల ద్వారా మక్తా మాధవరంలో స్థాపించమని, యాదగిరి క్షేత్రాచార్యుడైనటువంటి శ్రీమాన్ గోవర్ధనం నర్సింహా చార్యుల వద్ద మంత్ర ఉపదేశం గావించి, ఇట్టి క్షేత్రంలో 108 సుదర్శన హోమాలు నిర్విఘ్నంగా నిర్వహించమని ఆదేశించగా, అదే ప్రకారముగా ఈ క్షేత్రములో 108 సుదర్శన హోమాలు అత్యంత వైభవముగా జరిపి, శ్రీ శ్రీ శ్రీ జగద్గురువులైన తోతాద్రి కలియన్ వానమామలై రామానుజ జీయర్ స్వామి వారి కరకమలములచే ది.9-6-2005న శ్రీ సుధర్శన నారసింహ, శ్రీ భగవాన్ ధన్వంతరిల మూల విగ్రహ ప్రతిష్ఠ కావించారు.
భక్తుల సహకారంతో ప్రతి సంవత్సరము వైశాఖ శుద్ధ పాడ్యమి రోజున స్వామివారి బ్రహ్మోత్సవాలు కడు వైభవంగా జరుగతాయి.
మూలాలు
మార్చు- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 250 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
- ↑ "రంగారెడ్డి జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-27. Retrieved 2022-08-02.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".