మణికేశ్వరం
మణికేశ్వరం బాపట్ల జిల్లా, అద్దంకి మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన అద్దంకి నుండి 10 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఒంగోలు నుండి 35 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 469 ఇళ్లతో, 1785 జనాభాతో 852 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 896, ఆడవారి సంఖ్య 889. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 760 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 41. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590776[2].
మణికేశ్వరం | |
|---|---|
 | |
.svg)  మణికేశ్వరం | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°45′9.04″N 79°57′38.88″E / 15.7525111°N 79.9608000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | బాపట్ల |
| మండలం | అద్దంకి |
| విస్తీర్ణం | 8.52 కి.మీ2 (3.29 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 1,785 |
| • జనసాంద్రత | 210/కి.మీ2 (540/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 896 |
| • స్త్రీలు | 889 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 992 |
| • నివాసాలు | 469 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 523212 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590776 |
గ్రామ భౌగోళికం
మార్చుఈ గ్రామం అద్దంకి పట్టణానికి 10 కి.మీ.దూరంలో ఉంది. ఈ గ్రామ సమీపంలో గుండ్లకమ్మ (గుండికా) నది ఉంది. ఈ గ్రామం గుండ్లకమ్మ ప్రాజెక్టు ముంపు గ్రామం.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు అద్దంకిలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల అద్దంకిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు అద్దంకిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అద్దంకిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుమాణికేశ్వరంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుమాణికేశ్వరంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుమాణికేశ్వరంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 160 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 106 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 40 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 36 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 504 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 533 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 11 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుమాణికేశ్వరంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 10 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 1 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుమాణికేశ్వరంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుగ్రామ చరిత్ర
మార్చుఈనాటి ప్రముఖ శైవక్షేత్రం మణికేశ్వరం, ఒకప్పుడు బౌద్ధక్షేత్రం. ఆలయానికి ముందుభాగంలో ఉన్న పాలరాతి స్తంభం, లోపల ఉన్న స్తంభాలపై అక్షరాలు, బౌద్ధ ఆనవాళ్ళను స్పష్టం చేయుచున్నవి. ఇవి సా.శ..మూడవ శతాబ్దంనాటివి. ఆయక స్తంభాలపై కలువపువ్వు రేకులు, శాక్యసింహుడిగా గౌతముడిని ప్రతిపాదించుచూ సింహం బొమ్మ ఉన్నాయి.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు- ఈ గ్రామానికి చెందిన కీ.శే.మారెడ్డి వెంకటరెడ్డి, ఎం.ఏ.చదివారు. ఈయన ఉద్యోగం వచ్చినా, గ్రామాభివృద్ధికే కంకణం కట్టుకున్నారు. 1970-71 లో ఈ గ్రామ సర్పంచి పదవి చేపట్టి, తన ముద్ర వేసుకున్నారు. ఈయన సోదరుడు కీ.శే, రామచంద్రారెడ్డి, 1965-69లో సర్పంచిగా, 1969-81 లో కొరిశపాడు సమితి అధ్యక్షులుగా పనిచేశారు. వీరిద్దరూ, మణికేశ్వరం గ్రామ ప్రజల హృదయాలలో సుస్థిర స్థానం సంపాదించుకున్నారు. అప్పటి రాష్ట్రపతి శ్రీ నీలం సంజీవరెడ్డి, ముఖ్యమంత్రి శ్రీ కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి గార్ల ద్వారా గ్రామాభివృద్ధికి కృషిచేశారు. కొంగపాడు - మణికేశ్వరం రహదారికి 60 సెంట్ల స్వంతభూమిని విరాళంగా ఇచ్చి, అభివృద్ధిచేశారు. పాఠశాల, వైద్యశాల, విద్యుద్దీకరణ ఏర్పాటు చేశారు. ఆ తరువాత వచ్చిన శ్రె ఈదా అంజిరెడ్డి (1988-1995), ఆయన భార్య శ్రీమతి లక్ష్మీదేవమ్మ (2000-2006), కుమారుడు శ్రీనివాసరెడ్డి (2006-2011), వారసత్వంగా గ్రామానికి సర్పంచులుగా పలు అభివృద్ధి పనులు చేసారు.
- 2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో ఉంగరాల ఖాదర్ బీ, సర్పంచిగా ఎన్నికైంది.
దర్శనీయప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ గంగా భాగీరధీ సమేత మల్లేశ్వరస్వామి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయం గుండ్లకమ్మ నది ఒడ్డున ఉంది. ఈ ఆలయంలో, కార్తీక మాస ప్రత్యేక పూజలూ, విశిష్ట పూజలూ నెలరోజులూ వైభవంగా జరుపుతారు. ఈ దేవాలయంలో మహాశివరాత్రికి వార్షిక తిరునాళ్ళు వైభవంగా జరుగును. ఈ ఆలయానికి 31.43 ఎకరాల వ్యవసాయ మాన్యం భూములు (వ్యవసాయ భూములు) ఉన్నాయి.
గ్రామ విశేషాలు
మార్చుఈ గ్రామంలోని మల్లేశ్వరస్వామి కొండపై, రాక్షస గూళ్ళు ఉన్నట్లు చారిత్రిక పరిశోధకుల కథనం. ఇవి క్రీస్తు పూర్వానికి చెందినట్లుగా చారిత్రిక ఆధారాలున్నట్లు గుర్తించారు. ఆ కాలంలో, గిరిజన తెగలు వీటిని నిర్మించి ఉండవచ్చని భావించుచున్నారు. అప్పట్లో మృతి చెందినవారిని పెద్ద మట్టి బానలో ఉంచి, దానిని భూమిలో పాతిపెట్టి, దాని చుట్టూ ఎత్తుగా పెద్ద పెద్ద బండరాళ్ళను పేర్చేవారు. వీటినే తరువాత, "రాక్షస గూళ్ళు"గా పిలిచేవారు. వీటితో పాటు ఆ కాలంలో ఉపయోగించే రోలు, తిరుగలితో పాటు, వివిధ ఆకారాలలో ఉన్న రాళ్ళను గుర్తించారు.[3]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఈనాడు ప్రకాశం/ఒంగోలు; 4వపేజీ". 20 July 2014.