యశోధర దాసప్ప
యశోధర దాసప్ప, భారతీయ స్వాతంత్ర్య కార్యకర్త, గాంధేయవాది, సంఘ సంస్కర్త, కర్ణాటక రాష్ట్ర మాజీమంత్రి.[2] భారతీయ జాతీయ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ నాయకురాలిగా ఉంటూ ఎస్ఆర్ కాంతి (1962),[3] ఎస్. నిజలింగప్ప (1969) మంత్రివర్గంలో కర్ణాటక రాష్ట్ర మంత్రిగా పనిచేసింది.[4]
యశోధర దాసప్ప | |
|---|---|
 | |
| జననం | 1905 మే 28 [1] |
| మరణం | 1980 |
| విద్యాసంస్థ | క్వీన్ మేరీ కళాశాల, మద్రాస్ |
| వృత్తి | గాంధేయవాది సంఘ సంస్కర్త కర్ణాటక రాష్ట్ర మాజీమంత్రి. |
| జీవిత భాగస్వామి | హెచ్.సి. దాసప్ప |
| పిల్లలు | రాందాస్, తులసీదాస్, ప్రభామోహన్ చంపా |
| పురస్కారాలు | పద్మభూషణ్ |
జననం, విద్యాభ్యాసం మార్చు
యశోధర దాసప్ప 1905, మే 28న కర్ణాటక రాష్ట్ర రాజధాని బెంగుళూరులోని వొక్కలిగ కుటుంబంలో జన్మించింది.[5] తండ్రి కెహెచ్ రామయ్య సామాజిక కార్యకర్త. సంపన్న కుటుంబంలో జన్మించిన యశోధర, సామాజిక కార్యకర్తగా పనిచేస్తూ భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొన్నది.[6] లండన్ మిషన్ స్కూల్ లో, మద్రాస్‌లోని క్వీన్ మేరీస్ కాలేజీలో తన చదువును పూర్తిచేసింది.
వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు
జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మంత్రివర్గంలో మంత్రిగా పనిచేసిన హెచ్‌సి దాసప్పతో యశోధర వివాహం జరిగింది.[7] వారి చిన్న కుమారుడు తులసీదాస్ దాసప్ప, చరణ్ సింగ్ మంత్రివర్గంలో కేంద్ర మంత్రిగా పనిచేశాడు.[2]
రాజకీయ జీవితం మార్చు
భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటం, 1930ల అటవీ సత్యాగ్రహ ఉద్యమం వంటి అనేక సామాజిక ఉద్యమాలలో చురుకుగా పనిచేసింది. ఆ ఉద్యమాల వల్ల 1200 మందికి పైగా జైలుకు పంపబడ్డారు.[8] 1938లో విదురాశ్వత ఎపిసోడ్ 35 మంది పోలీసు కాల్పుల్లో మరణించారు.[9] ఈ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు, యశోధర జైలు శిక్షను కూడా అనుభవించింది.[10]
భూగర్భ సత్యాగ్రహం (స్వాతంత్ర్య పోరాటం) కార్యకలాపాలకు యశోధర ఇల్లు ఒక సమావేశ స్థానంగా ఉండేది. ఆందోళన చేస్తున్న నిరసనకారులపై క్రూరత్వానికి పేరుగాంచిన హామిల్టన్ పేరును ఒక భవనానికి పేరు పెట్టాలని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు ఆమె ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా అనేక ప్రసంగాలు వ్రాసింది.[6]
నిజలింగప్ప మంత్రివర్గంలో సీనియర్ మంత్రిగా పనిచేస్తున్నప్పుడు, కర్ణాటక రాష్ట్రంలో నిషేధాన్ని ఎత్తివేయడాన్ని నిరసిస్తూ ఆమె ఆ పదవికి రాజీనామా చేసి వార్తల్లోకెక్కింది.[3] సమాజానికి ఆమె చేసిన కృషికి భారత ప్రభుత్వం 1972లో భారతదేశ మూడవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మభూషణ్ ను ప్రదానం చేసింది.[11][12]
మరణం మార్చు
యశోధర 1980లో మరణించింది.[4]
మూలాలు మార్చు
- ↑ "The Role of Women ,in the Freedom Movement of Princely Mysore" (PDF). shodhganga.inflibnet.ac.in. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ 2.0 2.1 "Tulasidas Dasappa, former MP, passes away". The Hindu. 20 April 2005. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ 3.0 3.1 "Position of women in governance still weak". The Hindu. 12 November 2009. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ 4.0 4.1 "Tulasidas Dasappa is no more". Deccan Herald. 20 April 2005. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ Gowda, H.H.Annaiah (5 September 1971). "Vokkaligas". The Illustrated Weekly Of India Vol.92, No.27-39(july-sept)1971. Bombay: Times of India Press. p. 11-13.
- ↑ 6.0 6.1 "Yashodhara Dasappa: The firebrand Gandhian from Bengaluru who brought in women into the Satyagraha movement". InUth (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2017-08-12. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ "Union cabinet reshuffle: Karnataka gets lion's share in Singh's ministry". Anil Kumar M. The Times of India. 17 June 2013. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ Dr. Melkunde Shashidhar. A HISTORY OF FREEDOM AND UNIFICATION MOVEMENT IN KARNATAKA. Lulu.com. pp. 157–. ISBN 978-1-329-82501-7.
- ↑ "FREEDOM FIGHTER AND SOCIAL REFORMER SMT. YASHODHARAMMA DASAPPA". Karnataka Ithihasa Academy. 2014. Archived from the original on 25 నవంబరు 2015. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ itihasaacademy (2014-08-21). "Freedom fighter and social reformer Smt. Yashodharamma Dasappa". Karnataka Itihasa Academy. Archived from the original on 2017-08-19. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from the original (PDF) on 15 నవంబరు 2014. Retrieved 1 September 2021.
- ↑ "Padma Bhushan Awardees". Ministry of Home Affairs, Government of India. Archived from the original on 4 మార్చి 2016. Retrieved 1 September 2021.
బయటి లింకులు మార్చు
- Dr. Mahadevi (2010). "Yashodharamma Dasappa — Biography". Karnataka Ithihasa Academy. 25.
- March of Mysore. 1966. p. 106. Retrieved 4 April 2016.