రాజ్ గురు
హరి శివరాం రాజ్ గురు (1908 ఆగస్టు 24 - 1931 మార్చి 23) భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, ఉద్యమకారుడు.[1].[2] ఇతను భగత్ సింగ్, సుఖ్‌దేవ్ ల సహచరునిగా గుర్తింపు పొందాడు. 1928లో లాలా లజపతి రాయ్ మరణానికి కారణమైన బ్రిటిష్ వారిపై పగతీర్చుకోవడానికి, ఫిరోజ్ పూర్లో బ్రిటిష్ పోలీసు అధికారి జె.పి.సాండర్స్ ను హతమార్చినందుకు గాను 1931 మార్చి 23న భగత్‌సింగ్, సుఖ్‌దేవ్ లతో పాటు ఉరితీసారు.
హటాత్మా శివరాం హరి రాజ్‌గురు | |
|---|---|
 2013లో భారత తపాలా బిళ్ళపై రాజ్‌గురు | |
| జననం | 1908 ఆగష్టు 24 |
| మరణం | 1931 మార్చి 23 (వయసు 22) |
| జాతీయత | భారతీయుడు |
| వృత్తి | భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు |
| హిందూస్థాన్ సోషలిస్టు రిపబ్లిక్ అసోసియేషన్ | |
| ఉద్యమం | భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం |
బాల్య జీవితం
మార్చు
రాజ్‌గురు మరాఠీ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో 1908 ఆగస్టు 24న ఖేద్ వద్ద పార్వతి దేవి, హరినారాయణ రాజ్‌గురు దంపతులకు జన్మించాడు.[3] ఖేద్ పూనా (ప్రస్తుత పూణే) సమీపంలో బీమా నది ఒడ్డున ఉంది. అతనికి ఆరేళ్ల వయసులో అతని మరణించాడు. కుటుంబ బాధ్యత అతని అన్నయ్య దిన్‌కర్ మీద పడింది. అతను ఖేద్ వద్ద ప్రాథమిక విద్యను పూర్తిచేసి, తరువాత పూణేలోని న్యూ ఇంగ్లీష్ హైస్కూల్లో చదువుకున్నాడు[1].
విప్లవాత్మక కార్యకలాపాలు
మార్చుఅతను హిందూస్తాన్ సోషలిస్ట్ రిపబ్లికన్ అసోసియేషన్ సభ్యుడు. అతను బ్రిటిష్ పాలన నుండి భారతదేశం ఏ విధంగానైనా విముక్తి పొందాలని కోరుకున్నాడు[2]. రాజ్‌గురు, భగత్ సింగ్, సుఖ్‌దేవ్‌లు సహోద్యోగులయ్యారు. 1928లో లాహోర్‌లో బ్రిటిష్ పోలీసు అధికారి జె పి సాండర్స్ హత్యలో పాల్గొన్నారు. సైమన్ కమిషన్‌ను నిరసిస్తూ కవాతు చేస్తున్న ఉద్యమకారులపై పోలీసుల చర్యకు దెబ్బతిన్న లాలాలజపతిరాయ్ పక్షం రోజులలో మరణించినందున ప్రతీకారం తీర్చుకోవడాఅనికి వారు ఈ హత్యలో పాల్గొన్నారు.[2] రాయ్ మరణం పోలీసుల చర్యల వల్ల సంభవించిందనే భావన వారికి ఉంది. అయినప్పటికీ అతను తరువాత ఒక సమావేశంలో ప్రసంగించాడు[4][5]. ముగ్గురు పురుషులు, 21 మంది ఇతర సహ-కుట్రదారులను 1930 లో ప్రత్యేకంగా నిబంధనల ప్రకారం విచారించారు[6]. ఈ ముగ్గురూ అభియోగాలకు పాల్పడ్డారు.
ఉరిశిక్షలు
మార్చుమార్చి 24న ఉరి తీయడానికి సిద్ధం చేయబడిన ఆ ముగ్గురు స్వాతంత్ర్య సమరయోధులను 1931 మార్చి 23న ఉరితీశారు. పంజాబ్‌లోని ఫిరోజ్‌పూర్ జిల్లాలోని సట్లెజ్ నది ఒడ్డున ఉన్న హుస్సేనివాలా వద్ద దహనం చేశారు.[1][7]
వారసత్వం, జ్ఞాపకాలు
మార్చుజాతీయ అమరవీరుల స్మారక చిహ్నం
మార్చుభారతదేశంలోని పంజాబ్‌లోని ఫిరోజ్‌పూర్ జిల్లాలోని హుస్సేనివాలా వద్ద నేషనల్ మెమోరియల్ ఉంది. లాహోర్ జైలులో ఉరిశిక్ష తరువాత, శివరామ్ రాజ్‌గురు, భగత్ సింగ్, సుఖ్‌దేవ్ థాపర్ మృతదేహాలను రహస్యంగా ఇక్కడికి తీసుకువచ్చారు. వాటిని అధికారులు ఇక్కడ అనాలోచితంగా దహనం చేశారు. ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 23 న, అమరవీరుల దినోత్సవం (షాహీద్ దివాస్)నాడు ముగ్గురు విప్లవకారులను జ్ఞాపకం చేసుకుంటారు. స్మారక చిహ్నం వద్ద నివాళులు అర్పించారు[7].[8]
రాజ్‌గురు నగర్
మార్చు
అతని గౌరవార్థం అతని జన్మస్థలమైన ఖేద్ రాజ్‌గురునగర్ గా పేరు మార్చబడింది[2]. రాజ్‌గురునగర్ మహారాష్ట్రలోని పూణే జిల్లాలోని ఖేద్ తహసీల్‌లోని రెవెన్యూ పట్టణం.[9]
రాజ్‌గురు వాడ
మార్చురాజ్గురు వాడా రాజ్‌గురు జన్మించిన పూర్వీకుల ఇల్లు. 2,788 చదరపు మీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఇది పూణే - నాసిక్ రోడ్‌లోని బీమా నది ఒడ్డున ఉంది. దీనిని శివరామ్ రాజ్‌గురు జ్ఞాపకార్థం నిర్వహిస్తున్నారు. స్థానిక సంస్థ, హుతాత్మా రాజ్‌గురు స్మారక్ సమితి (హెచ్‌ఆర్‌ఎస్ఎస్) 2004 నుండి గణతంత్ర దినోత్సవం సందర్భంగా ఇక్కడ జాతీయ జెండాను ఎగురవేసింది.[10]
కళాశాల
మార్చుషాహీద్ రాజ్‌గురు కాలేజ్ ఆఫ్ అప్లైడ్ సైన్సెస్ ఫర్ ఉమెన్ ఢిల్లీలోణి వసుంధర ఎన్‌క్లేవ్‌లో ఉంది. ఇది ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలోని ఒక కళాశాల.[11]
ఇవి కూడా చూడండి
మార్చుచిత్రమాలిక
మార్చు-
-
హుటాత్మ రాజగురువు పుట్టిన గది -
రాజగురు, భగత్ సింగ్ లేఖలు -
(క్లాక్ వైజ్) భగత్ సింగ్, రాజ్ గురు, బటుకేశ్వర్, సుఖ్‌దేవ్ -
రాజగురు వాడా మ్యూజియం
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 1.2 Verma, Anil (15 September 2017). RAJGURU – THE INVINCIBLE REVOLUTIONARY. Publications Division Ministry of Information & Broadcasting. ISBN 978-81-230-2522-3.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "Remembering Shivaram Hari Rajguru on his birthday". India Today. 24 August 2015. Retrieved 28 May 2018.
- ↑ "Bhagat Singh a 'Jat', Rajguru 'Brahmin'". Zee News. 2011-04-12. Retrieved 2019-09-11.
- ↑ Sawhney, Simona (2012). "Bhagat Singh: A Politics of Death and Hope". In Malhotra, Anshu; Mir, Farina (eds.). Punjab Reconsidered: History, Culture, and Practice. Oxford University Press. p. 380. doi:10.1093/acprof:oso/9780198078012.003.0054. ISBN 978-0-19807-801-2.
- ↑ Nair, Neeti (May 2009). "Bhagat Singh as 'Satyagrahi': The Limits to Non-violence in Late Colonial India". Modern Asian Studies. 43 (3). Cambridge University Press: 649–681. doi:10.1017/s0026749x08003491. JSTOR 20488099.
- ↑ Dam, Shubhankar (2013). Presidential Legislation in India: The Law and Practice of Ordinances. Cambridge University Press. p. 44. ISBN 978-1-10772-953-7.
- ↑ 7.0 7.1 "National Martyrs Memorial Hussainiwala". Firozepur district official website. Archived from the original on 1 జూన్ 2018. Retrieved 27 May 2018.
- ↑ "Five decades on, heritage status eludes Hussainiwala memorial". The Tribune (Chandigarh). 27 September 2017. Archived from the original on 29 మే 2018. Retrieved 28 May 2018.
- ↑ "Rajgurunagar Population Census 2011". 2011 Census of India. Archived from the original on 28 మే 2018. Retrieved 28 May 2018.
- ↑ "Freedom fighter Rajguru's wada". DNA India. 21 September 2013. Retrieved 27 May 2018.
- ↑ "Shaheed Rajguru College of Applied Sciences for Women". Official website of college. Archived from the original on 28 మే 2018. Retrieved 28 May 2018.
ఇతర పఠనాలు
మార్చు
- Noorani, Abdul Gafoor Abdul Majeed (2001) [1996]. The Trial of Bhagat Singh: Politics of Justice. Oxford University Press. ISBN 0195796675.