రోహిణి నీలేకని (జననం 1960) ఒక భారతీయ రచయిత్రి, పరోపకారి. [1] ఆమె 2001లో స్థాపించబడిన నీరు, పారిశుద్ధ్య సమస్యలపై దృష్టి సారించే లాభాపేక్ష లేని అర్ఘ్యం ఫౌండేషన్ వ్యవస్థాపకురాలు. [2] [3] ఆమె ప్రాథమిక విద్యపై దృష్టి సారించే అక్షర ఫౌండేషన్‌కు కూడా అధ్యక్షత వహిస్తుంది. [4] నీలేకని నాన్-ప్రాఫిట్ ఎడ్యుకేషన్ ప్లాట్‌ఫామ్, EkStep సహ వ్యవస్థాపకుడు, డైరెక్టర్‌గా పనిచేస్తున్నారు. [5] [6] ఆమె రోహిణి నీలేకని ఫిలాంత్రోపీస్ చైర్‌పర్సన్. [7]

రోహిణి నీలేకని
జనవరి 2013లో రోహిణి నీలేకని
జననం1960
జాతీయతభారతీయురాలు
ఇతర పేర్లునోని
విశ్వవిద్యాలయాలుఎల్ఫిన్‌స్టోన్ కాలేజ్
సెయింట్. జేవియర్స్ కాలేజ్, ముంబై
వృత్తిరచయిత్రి, పరోపకారి, అర్ఘ్యం ఫౌండేషన్ మాజీ చైర్‌పర్సన్
సంస్థఇన్ఫోసిస్, అర్ఘ్యం ఫౌండేషన్, అక్షర ఫౌండేషన్, ప్రథమ్ బుక్స్, ఎక్‌స్టెప్, రోహిణి నీలేకని దాతృత్వాలు
Notable work(s)స్టిల్‌బోర్న్ (1998)
టెలివిజన్అన్‌కామన్ గ్రౌండ్ (ఎన్డిటివి)
భార్య / భర్తనందన్ నీలేకని

జీవితం తొలి దశలో మార్చు

రోహిణి భారతదేశంలోని ముంబైలో మధ్యతరగతి కుటుంబంలో పెరిగారు. ఆమె తండ్రి ఇంజనీర్, ఆమె తల్లి గృహిణి. ఆమె ఎల్ఫిన్‌స్టోన్ కళాశాల నుండి ఫ్రెంచ్ సాహిత్యంలో పట్టా పొందారు. [8]

కెరీర్ మార్చు

తన చదువు పూర్తయిన తర్వాత, రోహిణి 1980లో ఇప్పుడు పనికిరాని బాంబే మ్యాగజైన్‌లో రిపోర్టర్‌గా పనిచేయడం ప్రారంభించింది, ఆ తర్వాత బెంగళూరులో సండే మ్యాగజైన్‌లో పని చేసింది. [9]

1998లో, ఆమె తన మొదటి నవల స్టిల్‌బోర్న్‌ని విడుదల చేసింది, దీనిని పెంగ్విన్ బుక్స్ ప్రచురించింది. స్టిల్‌బోర్న్ ఒక మెడికల్ థ్రిల్లర్ నవల, పాఠకుల నుండి మంచి ఆదరణ పొందింది. [10] ఆమె 2004లో సహ-స్థాపించిన బాలల పుస్తకాల యొక్క లాభాపేక్ష లేని ప్రచురణకర్త అయిన ప్రథమ్ బుక్స్ ద్వారా ప్రచురించబడిన తన స్వంత పిల్లల కథలు శృంగేరి సిరీస్‌ను వ్రాసి ప్రచురించింది [10]

 
కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి జైరాం రమేష్ సెప్టెంబర్ 28, 2012న న్యూఢిల్లీలో పారిశుధ్యంపై అవగాహన కల్పించేందుకు 'నిర్మల్ భారత్ యాత్ర' గురించి వివరించారు. నటి విద్యాబాలన్, రోహిణి నీలేకని కూడా కనిపిస్తారు.

ఆమె రెండవ పుస్తకం, అన్‌కామన్ గ్రౌండ్, అదే పేరుతో 2008 భారతీయ TV ప్రోగ్రామ్‌కు యాంకర్‌గా ఆమె రిపోర్టింగ్ ఆధారంగా నాన్ ఫిక్షన్ వర్క్. అన్‌కామన్ గ్రౌండ్‌ను కూడా 2011లో పెంగ్విన్ బుక్స్ ప్రచురించింది [11] [12] 2001లో, రోహిణి నీలేకని అర్ఘ్యం ఫౌండేషన్‌ను స్థాపించారు, ఇది లాభాపేక్ష రహితంగా నీరు, పారిశుద్ధ్య సమస్యలపై పనిచేస్తుంది, ఆమె వ్యక్తిగత సహాయానికి నిధులు సమకూరుస్తుంది. [13]

నీలేకని అశోక ట్రస్ట్ ఫర్ రీసెర్చ్ ఇన్ ఎకాలజీ అండ్ ది ఎన్విరాన్‌మెంట్ (ATREE) ట్రస్టీల బోర్డులో ఉన్నారు. [14] ఆమె మే 2012 నుండి కాంపిటీషన్ కమీషన్ ఆఫ్ ఇండియా యొక్క ఎమినెంట్ పర్సన్స్ అడ్వైజరీ గ్రూప్‌లో పనిచేస్తున్నారు [15] జూలై 2011లో, ఆమె కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా యొక్క ఆడిట్ అడ్వైజరీ బోర్డు సభ్యురాలిగా నియమితులయ్యారు. [16] ఆమె 2017లో అమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ సైన్సెస్‌లో విదేశీ గౌరవ సభ్యురాలిగా చేర్చబడింది [17]

ఆమె సెప్టెంబర్ 2021లో అర్ఘ్యం ఫౌండేషన్ ఛైర్‌పర్సన్‌గా పదవీ విరమణ చేసింది [18] నీలేకని ప్రస్తుతం వాతావరణ మార్పు, లింగ సమానత్వం, న్యాయం, పాలన, జంతు సంక్షేమంపై పనిచేస్తున్న 80 పౌర సమాజ సంస్థలకు మద్దతు ఇస్తున్నారు. [19]

పుస్తకాలను ప్రచురించారు మార్చు

సంవత్సరం శీర్షిక ప్రచురుణ భవనం అంతర్జాతీయ ప్రామాణిక పుస్తక సంఖ్య
1998 ఇంకా పుట్టింది పెంగ్విన్ ఇండియా ISBN 9780670085620
2011 అసాధారణ మైదానం పెంగ్విన్ ఇండియా ISBN 9788182638945
2020 ది హంగ్రీ లిటిల్ స్కై మాన్స్టర్ జగ్గర్నాట్ పుస్తకాలు ISBN 9789353451349
2022 సమాజ్, సర్కార్, బజార్: పౌరుడు-మొదటి విధానం నోషన్ ప్రెస్ ISBN 9798887336947

దాతృత్వం మార్చు

నీలేకని కూడా పరోపకారి, అశోక ట్రస్ట్ ఫర్ రీసెర్చ్ ఇన్ ఎకాలజీ అండ్ ది ఎన్విరాన్‌మెంట్ (ATREE)కి 50 కోట్లను తాకట్టు పెట్టారు. [20] డిసెంబర్ 2013లో, రోహిణి, ఆమె భర్త, నందన్ నీలేకని నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అప్లైడ్ ఎకనామిక్ రీసెర్చ్ న్యూ ఢిల్లీ క్యాంపస్‌లో కొత్త ఇండియా సెంటర్‌ను నిర్మించడానికి 50 కోట్లను విరాళంగా ఇచ్చారు. [21] ఆగస్ట్ 2013లో, దాతృత్వ కార్యక్రమాల కోసం ఆమె ఇన్ఫోసిస్‌లో 5.77 లక్షల షేర్లను విక్రయించి సుమారు 164 కోట్లు సేకరించింది. [22] ఆమె 2010, 2014లో ఫోర్బ్స్ మ్యాగజైన్ ద్వారా ఆసియాలోని దాతృత్వపు హీరోలలో ఒకరిగా ఎంపికైంది [23] [24] వాతావరణ మార్పు, లింగ సమానత్వం, స్వతంత్ర మీడియా, పాలన, జంతు సంక్షేమ రంగంలో పనిచేస్తున్న సుమారు 80 పౌర సమాజ సంస్థలకు ఆమె మద్దతు ఇస్తుంది. [25] ఆమె మార్చి 2022లో ఫోర్బ్స్ ఇండియా లీడర్‌షిప్ అవార్డులలో ఉత్తమ గ్రాస్‌రూట్ పరోపకారిని గెలుచుకుంది [25] ఆమె అసోసియేటెడ్ ఛాంబర్స్ ఆఫ్ కామర్స్ అండ్ ఇండస్ట్రీ ఆఫ్ ఇండియా (ASSOCHAM) నుండి ఫిలాంత్రోపిస్ట్ ఆఫ్ ది ఇయర్ 2020-21 అవార్డును అందుకుంది. [26]

అక్టోబర్ 2022లో, ఎడెల్ గివ్ హురున్ ఇండియా ఫిలాంత్రోపీ లిస్ట్ 2022 విడుదల చేయబడింది, ఇందులో పురుష, స్త్రీ పరోపకారి ఇద్దరికీ ర్యాంకింగ్‌లు ఉన్నాయి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 120 కోట్ల విరాళం అందించడం ద్వారా రోహిణి నీలేకని మహిళా దాతృత్వ జాబితాలో అగ్రస్థానంలో ఉన్నారు. ఆమె విరాళాలు ప్రధానంగా విద్య, పర్యావరణ సుస్థిరత రంగాలపై కేంద్రీకరించబడ్డాయి. [27] నవంబర్ 2022లో, రోహిణి నీలేకని కిరణ్ మజుందార్-షా, క్రిస్ గోపాలకృష్ణన్‌లతో కలిసి పరిశోధన-ఆధారిత నిశ్చితార్థం కోసం లాభాపేక్షలేని ప్రభుత్వ సంస్థ అయిన సైన్స్ గ్యాలరీ బెంగళూరు (SGB)కి సమిష్టిగా 51 కోట్లు విరాళంగా అందించారు. [28]

ఏప్రిల్ 2023లో, రోహిణి నీలేకని, రోహిణి నీలేకని ఫిలాంత్రోపీస్ ఫౌండేషన్ ద్వారా, బెంగుళూరులోని నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెంటల్ హెల్త్ అండ్ న్యూరోసైన్సెస్ (నిమ్హాన్స్)కి 100 కోట్ల విరాళాన్ని అందించారు. [29] [30]

వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు

రోహిణి నందన్ నీలేకనిని పెళ్లాడింది. ఆమె 1977లో తన కళాశాలలో జరిగిన క్విజ్ పోటీలో అతనిని కలుసుకుంది. ఈ దంపతులకు జాన్హవి, నిహార్ అనే ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నారు. [31] ఆమె కుమార్తె జాన్హవి నీలేకని తల్లి ఆరోగ్య రంగంలో పనిచేస్తున్న ఆస్త్రికా ఫౌండేషన్ వ్యవస్థాపకురాలు. [32]

మూలాలు మార్చు

  1. Kallury, Kruttika (24 January 2011). "The fountain heads". India Today.
  2. "Woman of 2013 - Rohini Nilekani: One of India's best-known philanthropists". The Economic Times. 5 January 2014.
  3. "ET Women's Forum: Kiran Nadar, Rohini Nilekani, Dipali Goenka battled sexism, prejudice to stay on top". The Economic Times. 11 February 2019.
  4. Belle, Nithin (11 December 2011). "Hosting dialogues between unlike groups of people". Khaleej Times.
  5. Goyal, Malini; Aravind, Indulekha (12 July 2015). "Nandan & Rohini Nilekani's 'world of good': How they are working on community-minded projects like EkStep". The Economic Times.
  6. "Balancing Act: How Rohini Nilekani juggled motherhood and career pressures". CNBC TV18. 28 September 2019.
  7. Kumar, Chethan (April 2, 2023). "Mental health needs more funding: Rohini Nilekani". The Times of India.
  8. Banerjee, Soumyadipta. "'I carry the spirit of Mumbai in myself'". DNA India.
  9. Belle, Nithin (11 December 2011). "Hosting dialogues between unlike groups of people". Khaleej Times.
  10. 10.0 10.1 "Balancing Act: How Rohini Nilekani juggled motherhood and career pressures". CNBC TV18. 28 September 2019.
  11. "Rohini Nilekani's book launched". Deccan Herald. 14 October 2011.
  12. "Balancing Act: How Rohini Nilekani juggled motherhood and career pressures". CNBC TV18. 28 September 2019.
  13. Belle, Nithin (11 December 2011). "Hosting dialogues between unlike groups of people". Khaleej Times.
  14. "Boards". atree.org. Archived from the original on 11 మే 2020. Retrieved 25 April 2020.
  15. Nigam, Aditi (8 May 2012). "Competition panel sets up eminent persons advisory group". The Hindu Business Line.
  16. "New audit advisory board for CAG". The Hindu. 23 July 2011.
  17. Albanese Jr., Giovanni (19 April 2017). "Accomplished Scholars Elected New Members of American Academy of Arts and Sciences". India West. Archived from the original on 19 April 2017.
  18. "Arghyam announces Rohini Nilekani's retirement; Sunita Nadhamuni to succeed from Oct 1". The Economic Times. 28 June 2021.
  19. Shekhar, Divya J (25 March 2022). "Indian philanthropists need to become bolder, lead with trust, look for new areas to fund: Rohini Nilekani". Forbes India.
  20. "Rohini Nilekani pledges ₹50 cr. to ATREE". The Hindu (in Indian English). 2021-04-12. ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-04-30.
  21. "Nilekani couple gifts Rs 50 cr to NCAER". The Hindu Business Line. 18 December 2013.
  22. "Rohini Nilekani sells Infosys shares, raises '163 cr for charity". Livemint. 3 August 2013.
  23. "Asia's Heroes Of Philanthropy". Forbes Magazine. 8 March 2010.
  24. "4 Indians make it to the Forbes Asia philanthropy list". Rediff.com. 27 June 2014.
  25. 25.0 25.1 Shekhar, Divya J (25 March 2022). "Indian philanthropists need to become bolder, lead with trust, look for new areas to fund: Rohini Nilekani". Forbes India.
  26. "ASSOCHAM's 10th Responsible Organisation Excellence Awards 2020-21". ASSOCHAM. 16 Mar 2022.
  27. Saeed, Umaima (27 October 2022). "Rohini Nilekani is India's most generous woman with an annual donation of Rs 120 crore". GQ (Indian edition).
  28. Kumar, Chethan (November 14, 2022). "Bengaluru: Kiran Mazumdar-Shaw, Kris Gopalakrishnan and Rohini Nilekani donate Rs 51 crore to Science Gallery". The Times of India.
  29. "Rohini Nilekani's trust grants Rs 100 crore to Nimhans to boost research in 5 mental ailments". Indian Express. April 1, 2023.
  30. Kumar, Chethan (April 2, 2023). "Mental health needs more funding: Rohini Nilekani". The Times of India.
  31. "How Nilekani's children reacted to half their inheritance being donated". The Economic Times. 23 November 2017.
  32. P., Suraksha (July 17, 2022). "Accidental healthcare entrepreneur Janhavi Nilekani wants to transform childbirth experience". The Economic Times.