అన్నపూర్ణ (దేవత)
అన్నపూర్ణ (అన్నపూర్ణేశ్వరి), శివుని భార్య అయిన పార్వతీ దేవి అభివ్యక్తి.[1][2] ఆరాధన, ఆహార నైవేద్యాలు హిందూమతంలో చాలా ప్రశంసించబడ్డాయి, కాబట్టి, అన్నపూర్ణ దేవిని ప్రముఖ దేవతగా పరిగణిస్తారు. భరతచంద్ర రేచే బెంగాలీ భాషలో రాసిన అన్నద మంగళ్ అనే పద్యంలో అన్నపూర్ణేశ్వరి ప్రశంసించబడింది. అన్నపూర్ణ సహస్రనామం, అన్నపూర్ణ శతనామ స్తోత్రాలు దేవతకు అంకితం చేయబడ్డాయి.
| అన్నపూర్ణ | |
|---|---|
 | |
| ఆహారం, పోషణ దేవత | |
| అనుబంధం | పార్వతి, దేవి, దుర్గ, ఆది పరాశక్తి |
| నివాసం | కైలాస పర్వతం |
| గుర్తు | కుండ, గరిటె |
| భర్త / భార్య | శివుడు |
ఈ దేవతకు అంకితం చేయబడిన కొన్ని దేవాలయాలు కూడా ఉన్నాయి. వాటిలో హొరనాడు పట్టణంలో తుంగభద్ర నది ఒడ్డున అగస్త్య మహర్షి స్థాపించిన అన్నపూర్ణ దేవాలయం, వారణాసి నగరంలోని అన్నపూర్ణా దేవి మందిరం ప్రముఖమైనవి. అక్షయ తృతీయ అన్నపూర్ణ దేవి జన్మదినంగా పరిగణించబడుతుంది కాబట్టి, బంగారు ఆభరణాలను కొనుగోలు చేయడానికి ఆ రోజు చాలా శుభప్రదమని భక్తులు నమ్ముతారు.
పద వివరణ
మార్చుఅన్నపూర్ణ అనే పదం సంస్కృతం నుండి ఉద్భవించింది. ఆహారం, పోషణను ఇచ్చేది అని అర్థం. అన్నా అంటే "ఆహారం" లేదా "ధాన్యాలు", పూర్ణ అంటే "పూర్తి, పరిపూర్ణం" అని అర్థం
పర్వతాల రాజు హిమవత్ కుమార్తెలలో అన్నపూర్ణ ఒకరు అని నమ్ముతారు కాబట్టి హిమాలయాలలోని అన్నపూర్ణ పర్వతానికి ఆమె పేరు పెట్టబడింది. పాశ్చాత్య ప్రపంచం ఆహార పదార్థాలతో అనుబంధాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని "హిందూ గాడ్ ఆఫ్ కుకింగ్" అని పేరు కూడా పెట్టింది.
అన్నపూర్ణేశ్వరికి గల ఇతర పేర్లు: [3]
- విశాలాక్షి - పెద్ద కళ్ళు కలది
- విశ్వశక్తి – ప్రపంచ శక్తి
- విశ్వమాత – ప్రపంచానికి తల్లి
- సృష్టిహేతుకావరదానీ – ప్రపంచం కొరకు వరం ఇచ్చేది
- భువనేశ్వరి – భూమి దేవత
- రేణు - ఆటం దేవత
- అన్నదా – ఆహార దాత
ఐకానోగ్రఫీ
మార్చుఆగమాలు (మత గ్రంధాలు) అన్నపూర్ణ ప్రతిమను ఒక యవ్వన దేవతగా వర్ణించాయి. పౌర్ణమి వంటి ముఖం, మూడు కళ్ళు, నాలుగు చేతులతో ఎరుపు రంగు కలిగి ఉంటుంది. దిగువ ఎడమ చేతి రుచికరమైన గంజితో నిండిన పాత్రను పట్టుకున్నట్లు చిత్రీకరించబడింది. వివిధ ఆభరణాలతో అలంకరించబడిన బంగారు గరిటెతో కుడి చేతి, మిగిలిన రెండు చేతులు అభయ, వరద ముద్రలను వర్ణిస్తున్నాయి. ఆమె ఛాతీపైన, మణికట్టుపైన బంగారు ఆభరణాలతో చిత్రీకరించబడింది. దేవత తలపై చంద్రవంకతో అలంకరించబడిన సింహాసనంపై కూర్చుంది.[4]
కొన్ని వర్ణనలలో, శివుడు భిక్షాపాత్రతో ఆమె కుడివైపు నిలబడి, భిక్షాటన కోసం వేడుకుంటాడు. అన్నపూర్ణ స్తోత్రంలో శివుడు, పాత్ర, గరిటె స్థానంలో దేవత ఎల్లప్పుడూ గ్రంధం, అక్షమాల, మోక్షం తలుపులను ఆమె చేతుల్లో పట్టుకుని ఉంటాడని వర్ణించాడు. అన్నపూర్ణకు తన ప్రార్థన ఆహారం కంటే ఆధ్యాత్మిక పరిపూర్ణతను సూచిస్తుంది.[5]
మూలాలు
మార్చు- ↑ P. 2001, p. 13
- ↑ Williams, Monier. "Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary". faculty.washington.edu. Archived from the original on 26 January 2017. Retrieved 18 November 2017.
annapūrṇa : pūrṇa mfn. filled with or possessed of food; (ā), f. N. of a goddess, a form of Durgā
- ↑ P. 2001, p. 17
- ↑ P. 2001, p. 19
- ↑ P. 2001, p. 20