ఇండియన్ లిబరల్ పార్టీ
లిబరల్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా అనేది భారతదేశ రాజకీయాల్లో ఉదారవాదాన్ని సమర్థించే ఒక రాజకీయ సంస్థ.
చరిత్ర, సంస్థ
మార్చులిబరల్ పార్టీ 1919లో స్థాపించబడింది,[1] బ్రిటీష్ మేధావులు, బ్రిటిష్ అధికారులు తరచుగా దాని కమిటీలలో సభ్యులుగా పాల్గొంటారు. బ్రిటీష్ ప్రభుత్వంతో పరిణతి చెందిన రాజకీయ సంభాషణను రూపొందించడానికి ఏర్పడిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లో మితవాదులు, దేశభక్తులు ఉన్నారు. ఉదారవాద ఆలోచనలు కలిగిన చాలామంది మితవాద నాయకులు భారత జాతీయవాదం పెరగడంతో బిపిన్ చంద్ర పాల్, లాలా లజపత్ రాయ్, బాల గంగాధర తిలక్ వంటి దేశభక్తి గల నాయకులు కాంగ్రెస్‌ను విడిచిపెట్టారు.
1918 నాటి మాంటాగు నివేదిక బహిరంగపరచబడినప్పుడు, దానిపై కాంగ్రెస్‌లో విభేదాలు వచ్చాయి. దేశభక్తులు వ్యతిరేకించగా మితవాదులు స్వాగతించారు. ఇది 1919లో మితవాద నాయకులు "ఇండియన్ నేషనల్ లిబరల్ ఫెడరేషన్"ను ఏర్పాటు చేయడంతో కాంగ్రెస్‌లో విభేదాలకు దారితీసింది. పార్టీ ని సురేంద్రనాథ్ బెనర్జీ స్థాపించారు, దాని ప్రముఖ నాయకులలో తేజ్ బహదూర్ సప్రు, విఎస్ శ్రీనివాస శాస్త్రి, ఎంఆర్ జయకర్ ఉన్నారు.
తేజ్ బహదూర్ సప్రు ఉదారవాదులలో అత్యంత ముఖ్యమైన నాయకుడిగా ఎదిగారు. సైమన్ కమిషన్‌కు వ్యతిరేకంగా జరిగిన ఆందోళన సమయంలో, అంగీకరించిన రాజ్యాంగ పథకాన్ని సిద్ధం చేయడానికి భారతదేశంలో అఖిలపక్ష సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేసే ఆలోచనను ఆయన ప్రారంభించారు. దీని ఫలితంగా " నెహ్రూ నివేదిక " రాజ్యాంగాన్ని ప్రతిపాదించింది. బ్రిటన్‌లోని కొత్త లేబర్ ప్రభుత్వాన్ని భారతదేశానికి రౌండ్ టేబుల్ కాన్ఫరెన్స్‌ని అందించడానికి ఒప్పించింది.
సప్రు, శాస్త్రితో సహా అనేకమంది ఉదారవాదులు మొదటి రౌండ్ టేబుల్ సమావేశానికి (నవంబర్ 1930 నుండి జనవరి 1931 వరకు) హాజరయ్యారు. వారు ఆల్-ఇండియా ఫెడరల్ యూనియన్ ఆలోచనకు భారతీయ యువరాజులను సమీకరించారు. సప్రు, శాస్త్రి కూడా మతపరమైన సమస్యపై దాడి చేశారు, ప్రధానంగా ముహమ్మద్ అలీ జిన్నా ద్వారా పనిచేశారు. ఇద్దరు ఉదారవాదుల అంతిమ లక్ష్యం రాజ్యాంగ ఒప్పందాన్ని పొందడం, అంతిమంగా కాకపోయినా తాత్కాలికమైనది.
రాజకీయం
మార్చులిబరల్స్ మితవాద జాతీయవాదులు, వారు బ్రిటిష్ పాలన నుండి భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం కోసం బహిరంగంగా అనుసరించారు. బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదం యొక్క మితిమీరిన ఆగ్రహాన్ని వ్యక్తం చేశారు. వారు స్వాతంత్ర్యం సాధించే సాధనంగా విప్లవాత్మక పద్ధతుల కంటే క్రమమైన రాజ్యాంగ సంస్కరణకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. వారు రాజ్యాంగ సంస్కరణను ధిక్కరించడం కంటే బ్రిటిష్ అధికారానికి సహకరించడం ద్వారా రాజ్యాంగ సంస్కరణను పొందేందుకు ప్రయత్నించారు. వారి లక్ష్యాలు, పద్ధతులు బ్రిటిష్ లిబరలిజం నుండి ప్రేరణ పొందాయి. వారు పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకున్నారు, ఇందులో సంస్థాగత నిర్మాణం మాత్రమే కాకుండా, శాంతియుత చర్చలు, పోటీ ప్రజా ప్రయోజనాల మధ్య రాజీ ద్వారా జాతీయ సంక్షేమాన్ని సాధించడం ద్వారా జాతీయ సంక్షేమాన్ని సాధించాలని నొక్కిచెప్పే విలువల వ్యవస్థ.[1] అందువల్ల, ఉదారవాదులు పట్టణం, ప్రాంతీయ, కేంద్ర స్థాయిలలో శాసన మండలిలు, అసెంబ్లీలలో క్రమం తప్పకుండా పాల్గొంటారు.
భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1919 చట్టసభలకు సభ్యత్వాన్ని విస్తరించింది. ఉదారవాదులు కొత్త చట్టసభల్లోకి ప్రవేశించి, భారతదేశాన్ని పూర్తి స్వపరిపాలన దిశగా ముందుకు తీసుకెళ్లేందుకు సంస్కరణలను విజయవంతం చేసేందుకు ప్రయత్నించారు. భారతీయులు విశ్వాసపాత్రులైన ప్రతిపక్షం, స్వపరిపాలన కోసం బాగా సిద్ధమైనవారని, భారతీయుల ఆత్మగౌరవాన్ని పెంపొందించడానికి, విప్లవాత్మక తిరుగుబాటు అనవసరం, ప్రమాదకరమని నిరూపించడానికి వారు బ్రిటిష్ వారిని ఒప్పించేందుకు ప్రయత్నించారు. ప్రాంతీయ, కేంద్ర ప్రభుత్వం రెండింటిలోనూ విస్తృతమైన భారతీయ పాత్రను కోరుతూ మరింత రాజ్యాంగ సంస్కరణ కోసం వారు కోరారు. అయినప్పటికీ, వారికి చట్టసభలలో మైనారిటీ స్థానం ఉంది, అందువల్ల బలహీనపడింది.[1]
1923 శాసనసభ ఎన్నికలలో, చాలా మంది ఉదారవాద అభ్యర్థులు ఓడిపోయారు, అయితే కొందరు కేంద్రం, ప్రావిన్సులలో తిరిగి వచ్చారు, అయితే కొంతమంది ప్రధాన నాయకులు కూడా నామినేషన్ ద్వారా సీట్లు తిరిగి పొందారు. వారి ప్రభావం 1924-1926 మధ్యకాలంలో స్వరాజ్ పార్టీ వంటి సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీలోని ఇతర ప్రధాన పార్టీలతో వారి సంబంధాలపై ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంది. ఉదారవాదులు తరచుగా ఈ ఇతర పార్టీలతో ఓటు వేసేవారు, అయితే వారు సాధారణంగా అత్యంత వివాదాస్పద విషయాలపై స్వరాజ్ పార్టీ నుండి వేరుగా ఉంటారు. అయితే, సాధారణంగా, వారు ఇతర పార్టీల కంటే కొంచెం ఎక్కువ సంప్రదాయవాద స్థానాన్ని ఆక్రమించారు. 1925లో, ఉదారవాదులు రాజ్యాంగ సంస్కరణల గురించి చర్చించడానికి రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాన్ని డిమాండ్ చేయడానికి స్వరాజ్ పార్టీలో చేరారు.[1]
మరింత భారత రాజ్యాంగ పురోగమనం కోసం కేసును సమీక్షించడానికి 1919 భారత సంస్కరణ చట్టం నిబంధనల ప్రకారం షెడ్యూల్ చేయబడిన చట్టబద్ధమైన కమిషన్‌లో బ్రిటిష్, భారతీయ సభ్యులు ఉండాలని ఉదారవాదులు ముందుగానే కోరారు. అయితే సర్ జాన్ సైమన్ ఆధ్వర్యంలో పూర్తి ఆంగ్ల కమిషన్ ప్రకటించబడింది. ఉదారవాదులు దీనిని ఖండించి బహిష్కరించాలని పిలుపునిచ్చారు.[1]