ఉల్పర
ఉల్పర, తెలంగాణ రాష్ట్రం, నాగర్‌కర్నూల్ జిల్లా, వంగూరు మండలంలోని గ్రామం.[1]
| ఉల్పర | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  ఉల్పర |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 16°34′15″N 78°32′36″E / 16.5707675°N 78.5433701°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | నాగర్ కర్నూలు జిల్లా |
| మండలం | వంగూరు |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 1,505 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 761 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 744 |
| - గృహాల సంఖ్య | 345 |
| పిన్ కోడ్ 509 349 | |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ 08541 | |
ఇది మండల కేంద్రమైన వంగూరు నుండి 25 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మహబూబ్ నగర్ నుండి 70 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. [2]కల్వకుర్తి నియోజక వర్గానికి 20 కిలో మీటర్ల దూరంలో, నాగర్ కర్నూల్ నియోజక వర్గానికి 35 కిలోమీటర్లు, అచ్చంపేట నియోజక వర్గానికి 17 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది ఉల్పర గ్రామం.
భౌగోళికం, సరిహద్దులు
మార్చుఉల్పర సరిహద్దులు – పోతిరెడ్డిపల్లి, మిట్టసదుగోడు, మొల్గర, చింతపల్లి,
ఉల్పర గ్రామ సరిహద్దుల నుంచి కృష్ణా నది ఉపనది అయిన దుందుభీ నది ప్రవహిస్తుంది. గ్రామం చివరన శివాలయంతో పాటు నాటి రాజులు నిర్మించిన కోనేరు ఉంది. ఉల్పర గ్రామం మధ్యలో రాళ్లతో నిర్మించిన బుర్జు నెలవై ఉంది.ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజన తర్వాత నూతనంగా ఏర్పడ్డ తెలంగాణ రాష్ట్రం 31 జిల్లాలుగా విభజన చెందింది. అప్పుడు మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలో ఉన్న ఉల్పర గ్రామం విభజన తర్వాత కొత్తగా ఏర్పడ్డ నాగర్ కర్నూలు జిల్లాలోకి చేరింది. కల్వకుర్తి రెవెన్యూ డివిజన్ లోకి వంగూర్ మండలం వెళ్లడంతో, ఉల్పరకు కల్వకుర్తి ప్రస్తుతం రెవెన్యూ డివిజన్ గా ఉంది.
గణాంకాలు
మార్చు2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 345 ఇళ్లతో, 1505 జనాభాతో 1057 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 761, ఆడవారి సంఖ్య 744. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 349 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 8. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575612[3].పిన్ కోడ్: 509349.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి కల్వకుర్తిలో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కల్వకుర్తిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మహబూబ్ నగర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ మహబూబ్ నగర్లో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల కల్వకుర్తిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు మహబూబ్ నగర్లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుఉల్పరలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుఉల్పరలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 50 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుఉల్పరలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 55 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 27 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 54 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 11 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 341 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 566 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 653 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 254 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుఉల్పరలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 254 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుఉల్పరలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చువ్యవసాయం
మార్చుగ్రామ ప్రజల ప్రధాన జీవనాధారం వ్యవసాయం. ఇక్కడి ప్రధాన పంటలు వరి, ఆముదాలు, వేరుశనగ, ప్రత్తి, మొక్కజొన్న
ఆలయాలు
మార్చుగ్రామంలోని ప్రధాన ఆలయాలు: ఆంజనేయస్వామిదేవాలయం, ఊరి చివరనున్న శివాలయం పేర్గాంచినవి. చెన్నకేశవ స్వామి దేవస్థానం,బొడ్రాయి వంటి ఆలయాలు గ్రామంలో ఉన్నాయి.
గ్రామ ప్రత్యేకతలు
మార్చుఉల్పర ప్రత్యేకతలు – 3 పట్టణాలకు మధ్యలో ఉంటుంది. ప్రత్యేకించి దాదాపు 60 శాతం మందికి డ్రైవింగ్‌ నేర్చిన వారు అధికం.ఎవరినైనా ఆదరించగల మమకారం ఉల్పర సొంతం. ఆప్యాయతానురాగాలతో అందరిని పలకరిస్తుంది ఈ గ్రామం. ఉల్పరలో జర్నలిజం, ఎంబీఏ, ఎంసీఏ, బీటెక్, సీఏ, ఎంఎస్సీ, డీఈడీ, బీఈడీ, ఫార్మసీ, డిగ్రీ వంటి కోర్సులు చేసిన వారు పదుల సంఖ్యలో ఉన్నారు. గ్రామంలో సుమారు ముగ్గురు వ్యక్తులు కానిస్టేబుల్ పోస్టుకు ఎంపికయ్యారు. ఇటీవల ఉన్నత చదువులు చదివి మంచి స్థానంలో, అన్ని రంగాల్లో ఎంపికైన యువత ఉల్పరలో ఉన్నారు. ఈ మధ్య కాలంలో పెంటమరాజు వంశస్తులు గ్రామంలోని ఆంజనేయ స్వామి దేవస్థానానికి, ప్రహారీకి స్థలం కేటాయించడం జరిగింది.
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చుఊరిలో ప్రముఖ వ్యక్తులు – పెంటమరాజు రంగారావు గారు. ఈయన గ్రామపరిపాలనాధికారిగా (వీఏవో) 30 యేళ్లు విధులు నిర్వర్తించి ఉల్పర గ్రామానికి మంచి పేరు తెచ్చిపెట్టారు. ఎంతో మందికి వ్యవసాయ భూములు ఉచితంగా దానం చేశారు. ఎంతో మంది పేద ప్రజలకు ఇళ్ల స్థలాలు ఉచితంగా కేటాయించారు. అంతేగాక పలువురు పెద్దలు గ్రామాభివృద్ధికి కృషి చేశారు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు GO. Ms. No. 243, Revenue (DA-CMRF) Department, Date: 11.10.2016
- ↑ "నాగర్ కర్నూల్ జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-28. Retrieved 2021-01-06.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".