కల్పవృక్షం
కల్పవృక్షం కోరిన కోరికలు ఇచ్చే చెట్టు. ఇది దేవతలు దానవులు కలిపిచేసిన క్షీర సాగర మథనం సమయంలో పుట్టింది. దీనిని దేవతలకు రాజైన ఇంద్రుడు గ్రహిస్తాడు.
మత విశ్వాసాలు
మార్చుకల్పవృక్ష అనేది హిందూ భాగవతాలు, జైనులు, బౌద్ధులకు సాధారణమైన ఒక కళాత్మక, సాహిత్య ఇతివృత్తం. [1]
హిందూ మతంలో
మార్చుజీవిత వృక్షం అయిన కల్పావృక్షానికి "ప్రపంచ చెట్టు" అని అర్ధం చతుర్వేదాలు లో ప్రస్తావించబడింది. క్షీరసాగర మథనం లేదా "పాల మహాసముద్రంచిలకడం " యొక్క ప్రారంభ వృత్తాంతంలో, కల్పవృక్ష సముద్రపు మధన ప్రక్రియలో ప్రాథమిక జలాల నుండి ఉద్భవించింది, అన్ని అవసరాలను అందించే దైవిక ఆవు అయిన కామధేనుతో పాటు, . ఈ చెట్టు పాలపుంత లేదా సిరియస్ నక్షత్రం నక్షత్రాల జన్మస్థలం అని కూడా అంటారు. దేవతల రాజు, ఇంద్రుడు ఈ కల్పవృక్షానితో స్వర్గంలో తన నివాసానికి తిరిగి వచ్చి అక్కడ నాటాడు. శిల్ప శాస్త్రాలలో భాగమైన మనసార అనే సంస్కృత వచనంలో కూడా ఈ చెట్టు ప్రస్తావించబడింది. [2] [3] మరో పురాణం ప్రకారం, కల్పవృక్షము భూమిపై ఉంది, ప్రజలు చెడు విషయాలను కోరుకోవడం ద్వారా దీనిని దుర్వినియోగం చేయడం ప్రారంభించిన తరువాత ఇంద్రుని నివాసానికి రవాణా చేయబడింది . [4] ఇంద్రుడు యొక్క "దేవలోకం"లో ఐదు కల్పవృక్షాలు ఉన్నాయి అని చెబుతారు ఇది మందాన, పారిజాతము, శంతన, కల్ప వృక్షం, హరిచందన అని పిలుస్తారు. వివిధ కోరికలు తీర్చే ఇవన్నీ [4] ఇంద్రుడి ఐదు స్వర్ోటల మధ్యలో ఉన్న మేరు శిఖరం వద్ద నాటినట్లు చెబుతారు. . ఈ కోరికలు తీర్చే చెట్ల కారణంగానే, కల్పవ్రిక్ష నుండి పొందుతున్న "దైవిక పువ్వులు , పండ్ల" నుండి ఉచితంగా ప్రయోజనం పొందిన స్వర్గపు దేవతల పైన ఆ చెట్టు వేర్లు, కాండం వద్ద నివసిస్తూ తులనాత్మకంగా తక్కువ లాభం పొందుతున్న అసురులు శాశ్వత యుద్ధం చేస్తారు. పారిజాతాలను తరచూ దాని భూగోళ ప్రతిరూపమైన ( వాజ్యపుచెట్టుఐర్త్రినా ఇండికా ) తో గుర్తిస్తారు, అయితే ఇది చాలా తరచుగా మాగ్నోలియా లేదా దేవగన్నేరు ( సంస్కృతముగపు త్కృతం : చంపక ) చెట్టు వలె చిత్రీకరించబడుతుంది. బంగారంతో చేసిన మూలాలు, ఒక వెండి,మాను లాపిస్లాజులి కొమ్మలు, ప్రవాళంఆకులు, ముత్యాల పువ్వు, రత్నాల మొగ్గలు, వజ్రాల పండ్లతో ఇది వర్ణించబడింది. [3] పార్వతి ఒంటరితనం నుండి ఉపశమనం కలిగించడానికి కల్పవృక్షం చెట్టు నుండి అశోకసుందరి సృష్టించబడిందని కూడా అంటారు.
హిందూ మతం పురాణాలు లో అంధకాసురుడు యుద్ధం ప్రకటించినప్పుడు తమ కుమార్తె అయిన ఆర్యని సురక్షణ కోసం శివుడు, పార్వతి చాలా బాధాకరమైన చర్చలు తర్వాత ఆమెను దైవ కల్ప వృక్షానికి ఆమె సురక్షణ బాధ్యతలను అప్పగించారు .పార్వతి తన కుమార్తెను "భద్రత, వివేకం, ఆరోగ్యం , ఆనందంతో" పెంచుకోవాలని, ఆమెను అడవుల రక్షకురాలైన వనదేవిగా చేయమని కల్పవృక్షాన్ని అభ్యర్థించింది. [5]
జైన మతంలో
మార్చుజైన విశ్వోద్భవ శాస్త్రంలో కల్పవృక్షాలు ప్రపంచ చక్రం యొక్క ప్రారంభ దశలలో ప్రజల కోరికలను తీర్చగల శక్తి ఉన్న చెట్లుగా భావించారు . ప్రారంభ కాలంలో పిల్లలు జతలుగా (అబ్బాయి, అమ్మాయి) పుడతారు, ఎటువంటి కర్మలు చేయరు.[6] 10 విభిన్న ఆహారాలను ఇచ్చే 10 కల్పవృక్షాలు ఉన్నాయి. నివసించడానికి నివాసం, వస్త్రాలు, పాత్రలు, పండ్లు,మిఠాయిలతోతో సహా పోషణ, ఆహ్లాదకరమైన సంగీతం, ఆభరణాలు, సువాసనగల పువ్వులు, మెరిసే దీపాలు, రాత్రి సమయంలో ఒక ప్రకాశవంతమైన కాంతి వంటి మొదలైనవి ఈ కల్పవృక్షాలు అందించేవి .
జైన విశ్వోద్భవ శాస్త్రం ప్రకారం, అవరోహణ ఆర్క్ ( అవసార్పిని ) యొక్క మూడు అరస్ (అసమాన కాలాలలో)లలో, కల్పవృక్షాలు అవసరమైనవన్నీ అందించాయి, కాని మూడవ అరా చివరికి, వాటి నుండి వచ్చే దిగుబడి తగ్గిపోయింది. కొన్ని గ్రంథాలలో ఈ చెట్ల యొక్క ఎనిమిది రకాలు వివరించబడ్డాయి, వీటిలో ప్రతి ఒక్కటి వేర్వేరు వస్తువులను అందించాయి. అందువల్ల "మద్యంగాచెట్టు" నుండి రుచికరమైన, పోషకమైన పానీయాలు పొందవచ్చు; "భోజనంగ" నుండి, రుచికరమైన ఆహారం; "యోటిరంగ" నుండి, సూర్యుడు, చంద్రుల కంటే ప్రకాశవంతమైన కాంతి ఉంటుంది; "డోపాంగా" నుండి గృహము లోపలి కాంతిని అందించేది . ఇతర చెట్లు గృహాలు, సంగీత పరికరాలు, టేబుల్ సామాను, చక్కటి వస్త్రాలు, దండలు, సువాసనలను అందించాయి. [4]
ఇతర వివరాలు
మార్చుతన ఒంటరితనం తగ్గించడంకోసం ఒక కుమార్తె కావాలని పార్వతి కోరుకున్నప్పుడు ఆశ నెరవేరి కల్పవృక్షం చెట్టు నుండి అశోక సుందరి సృష్టించబడింది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Agrawala 2003, p. 87.
- ↑ Toole 2015, p. 73.
- ↑ 3.0 3.1 Beer 2003, p. 19.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Dalal 2014, p. 620.
- ↑ Sivkishen 2015, p. 578.
- ↑ "Kalchakra". Jainism simplified.