గావ్రీ దేవి
గావ్రీ దేవి | |
|---|---|
| జననం | గావ్రీ దేవి 1920 ఏప్రిల్ 14 |
| మరణం | 1988 జూన్ 29 (వయసు 68) |
| జాతీయత | భారతీయురాలు |
| ఇతర పేర్లు | గవారి బాయి |
| వృత్తి | జానపద గాయకురాలు |
గుర్తించదగిన సేవలు | మాండ్ గానం |
| పురస్కారాలు | రాజస్థాన్ రత్న(2013) సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు(1986) |
గావ్రీ దేవి (గవరీ బాయి అని కూడా పిలుస్తారు) (ఏప్రిల్ 14, 1920 - జూన్ 29, 1988) భారతదేశంలోని రాజస్థాన్ కు చెందిన ఒక భారతీయ జానపద గాయని.[1][2][3] మండ్ గానంతో పాటు, ఆమె తుమ్రి, భజన్, గజల్ పాడేది. ఆమెను రాజస్థాన్ కు చెందిన మారు కోకిల అని కూడా పిలిచేవారు.[1] కళ, సంగీతానికి ఆమె చేసిన సేవలకు గాను రాజస్థాన్ ప్రభుత్వం 2013లో రాజస్థాన్ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం రాజస్థాన్ రత్నతో ఆమెను మరణానంతరం సత్కరించింది. [4] [5]
వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు
20 సంవత్సరాల వయస్సులో, ఆమెకు జోధ్‌పూర్‌కు చెందిన మోహన్‌లాల్ గమేటితో వివాహం జరిగింది, ఆమెకు ఒక కుమార్తె ఉంది. ఆమె జోధ్‌పూర్ మహారాజా ఉమైద్ సింగ్ నుండి సంగీతాన్ని అభ్యసించడానికి ప్రోత్సాహాన్ని పొందింది. ఆమె ఒరిస్సా, కర్ణాటక, మహారాష్ట్ర, గోవా, బెంగాల్, కేరళ, తమిళనాడు వంటి రాష్ట్రాలతో సహా భారతదేశం అంతటా సంగీతాన్ని అందించింది. [1]
కెరీర్ మార్చు
1957లో,గావ్రీ దేవి రేడియో, దూరదర్శన్‌లలో మాండ్ సింగింగ్ ప్రోగ్రామ్ ఇవ్వడం ప్రారంభించింది, ఇది బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. రాజస్థాన్ ప్రభుత్వంలోని పర్యాటక శాఖ ప్రతి సంవత్సరం నిర్వహించే వేడుకలో ఆమె మాండ్ గానం కార్యక్రమాన్ని ప్రదర్శించింది. 1983లో, రష్యాలోని మాస్కోలో భారతదేశం నిర్వహించిన ఫెస్టివల్ ఆఫ్ ఇండియాలో ఆమె తన ప్రత్యేక ప్రదర్శనను ఇచ్చింది, కేసరియా బలం ఆవో హమారే దేస్ . [1] ఆమె 1980లో హూస్ హూ ఇన్ ఆసియాలో జాబితా చేయబడింది [6]
అవార్డులు మార్చు
1986లో, భారత ప్రభుత్వం ఆమెను సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డుతో సత్కరించింది, ఇది జానపద సంగీతానికి ఆమె చేసిన కృషికి అభ్యసిస్తున్న కళాకారులకు ఇచ్చే అత్యున్నత భారతీయ గుర్తింపు. [7] ఈ అవార్డును అప్పటి భారత రాష్ట్రపతి ఆర్. వెంకటరామన్ అందించారు. [8]
మరణం మార్చు
గావ్రీ దేవి 29 జూన్ 1988న మరణించింది.[9]
మూలాలు మార్చు
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Sharma, Nandkishor (29 June 2020). "हजारों दुख सहे लेकिन मांड गायकी से बनाई देश-दुनिया में पहचान". Patrika.com.
- ↑ Rājasthāna vārshikī. Pañcagaṅgā Prakāśana. 1997. p. 9.
- ↑ Rāmasiṃha Solaṅkī; Sukhvir Singh Gahlot (1997). Jodhapura mahilā samāja [लोक संगीत गायिका गवरी देवी]. Jodhapura Mahilā Samāja. pp. 16, 17, 18.
- ↑ "Rajsthan Ratan award for 2013". Ibn live. 16 August 2013. Archived from the original on 24 September 2013. Retrieved 16 August 2013.
- ↑ "Gavri Devi gets Rajasthan Ratna Award 2013". Rajasthan gk.net. 2 September 2013.
- ↑ Nāṭāṇī, Kamaleśa Kumāra (1999). Rājasthāna jñāna kosha. Jain Prakash Mandir Publication. p. 20. ISBN 9788187449034.
- ↑ "Sangeet Natak Akademi Puraskar (Akademi Awards)". Sangeetnatak.org. 27 July 2011. Archived from the original on 2011-10-02.
- ↑ Sharma, Nandkishor (29 June 2020). "हजारों दुख सहे लेकिन मांड गायकी से बनाई देश-दुनिया में पहचान". Patrika.com.
- ↑ "मांड गायिका गवरी नहीं रहीं" (in Hindi). Dainik Jagran. 30 June 1988.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)