గుడిమల్లం పరశురామేశ్వరాలయం

గుడిమల్లం శివలింగం అనేది ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం తిరుపతి జిల్లా ఏర్పేడు మండలంలో ఒక చిన్న గ్రామం గుడిమల్లంలోని పరశురామేశ్వర స్వామి ఆలయంలో ఉన్న ఒక పురాతన లింగం.^[1] ఇది తిరుపతి నగరానికి ఆగ్నేయంగా 13 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.

గుడిమల్లం ఒక చిన్న గ్రామం అయినప్పటికీ, భారతదేశంలోనే మొదటి శివాలయంగా బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇది మహాశివుడికి అంకితం చేయబడిన ఆంధ్ర శాతవాహనుల కాలంనాటి పురాతన హిందూ దేవాలయం.^[2]

ఇది క్రీస్తుశకం 1వ, 2వ శతబ్దములో కాలంలో నిర్మించినట్లు ఇక్కడ బయటపడిన శాసనాలద్వారా తెలుస్తోంది. అయితే, శాస్తజ్ఞ్రుల విస్తృత పరిశోధన తరువాత భారత పురాతత్వ సర్వేక్షణ ఈ శివాలయం క్రీస్తుపూర్వం రెండో శతాబ్దం నాటిదని నిర్ణయించింది. 1973లో ఈ ఆలయాన్ని జాతీయసంపదగా గుర్తించింది. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం కంటే ప్రచీనమయిన ఈ ఆలయంలోని శివలింగాని పరశురాముడు పూజలు చేసాడని ప్రశస్తి.^[2]^[3]^[4]^[5] ఈ ఆలయం లింగం కంటే తరువాతది, ప్రస్తుతం ఉన్న భవనం చోళ, విజయనగరం రాజుల కాలాల తరువాతది, అంటే శిల్పం ప్రతిష్టించిన తరువాత వెయ్యి సంవత్సరాలకు గుడి నిర్మించినట్లు తెలుస్తోంది. లింగం బహుశా మొదట బహిరంగ ప్రదేశంలో ఉంచబడి ఉండవచ్చు, దీర్ఘచతురస్రాకార రాయి చుట్టూ ఉండి, చెక్క నిర్మాణం లోపల ఉంది. ఈ ఆలయం 1954 నుండి భారత పురాతత్వ సర్వేక్షణ (ఎఎస్ఐ) చేత రక్షించబడింది.

వివరణ

గుడిమల్లం లింగం సెక్షనల్ ప్లాన్

గుడిమల్లం విగ్రహం వివరాలు

పురావస్తు శాస్త్రవేత్త టి. ఎ. గోపినాథరావు సర్వే ప్రకారం, లింగం ముదురు గోధుమ రంగులో ఉన్న గట్టి రాతితో చెక్కబడింది. ఇది 5 అడుగుల కంటే ఎక్కువ ఎత్తు, ప్రధాన కొమ్ముపై ఒక అడుగు వ్యాసం కంటే కొంచెం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఆయన ఎత్తు సరిగ్గా 5 అడుగులు అని ఇస్తాడు, కానీ పూర్తి పొడవును చూడలేదు, ఎందుకంటే లింగం దిగువ భాగాన్ని నేలలో పూడ్చిపెట్టారు. గ్లాన్స్ పురుషాంగం స్పష్టంగా విస్తృతంగా ఉండటం ద్వారా షాఫ్ట్ నుండి వేరు చేయబడుతుంది, లింగం పై నుండి ఒక అడుగు చుట్టూ లోతైన వాలుగా ఉండే గాడి కత్తిరించబడుతుంది. అసాధారణంగా, గర్భగుడిలో ఉన్న లింగం వెనుక వంగి, పాక్షికంగా వృత్తాకారంలో ఉంటుంది.

లింగం ముందు భాగంలో మరుగుజ్జు అపస్మార బొమ్మ భుజాలపై నిలబడి ఉన్నాడు. శివుడి బొమ్మ ఒక బలమైన వేటగాడిని పోలి ఉంటుంది, అతను తన కుడి చేతిలో ఒక జింకను, ఎడమ చేతిలో ఒక చిన్న నీటి కుండను పట్టుకున్నాడు. అతని ఎడమ భుజం మీద ఒక గొడ్డలి ఉంది. అతను భారీ చెవిపోగులు, నెక్లెస్ ధరించాడు. అతని చేతులు ఐదు కంకణాలతో అలంకరించబడి, ప్రతి మణికట్టు మీద వివిధ డిజైన్లతో, ప్రతి వైపు ఎత్తైన చేతి ఉంగరంతో అలంకరించబడి ఉంటాయి. అతను చాలా సన్నని పదార్థంతో కూడిన ధోతి ధరిస్తాడు, అతని నడుము వద్ద విశాల-మేఖలా ధరించి ఉంటాడు. ఇది లింగం మొత్తం కొమ్ముల చుట్టూ విస్తరించి ఉంటుంది.^[2] ఆయనకు యజ్ఞోపవీతము లేదు. తలపాగా, తలపై అతని జుట్టు పొడవుగా ఉంటుంది.

వివిధ కోణాల నుండి వీక్షణలు

చంద్రగిరి కోటలోని వస్తు ప్రదర్శనా శాలలో, ఈ ఆలయంలోని మూల విరాట్టు ప్రతిమను తిలకించవచ్చు. రూపు, రంగు, ఆకారం, పరిమాణం ఇలా అన్నివిధాల ఒకే విధంగా ఉన్న ప్రతి రూపాన్ని ప్రత్యేకంగా ఇక్కడ ప్రదర్శనకు పెట్టారు.

ఆలయ ప్రణాళిక, ఎత్తు

గుడిమల్లం ఆలయం

చరిత్ర

ప్రధాన మందిరం అప్సైడల్, బయటి గోడ వివిధ లిపిలో చెక్కబడింది. ఈ శాసనాలు శతాబ్దాలుగా ఆలయానికి విరాళాలను వివరిస్తాయి. ఈ ఆలయం వివిధ పునర్నిర్మాణాలు, విస్తరణలకు సాక్ష్యాలను చూపుతుంది.

ఈ ఆలయం పేరు శాసనాలలో పరశురామేశ్వర ఆలయం అని ప్రస్తావించబడింది. ఈ శాసనాలు ఆలయ అసలు నిర్మాతలను సూచించవు. కానీ వారు ఆలయానికి ఇచ్చిన భూమి, డబ్బు, ఆవులు వంటి బహుమతులను ఆలయంలో రోజువారీ ఆరాధన నిర్వహణ కోసం నమోదు చేస్తారు. క్రీ. శ. 2వ లేదా 3వ శతాబ్దానికి చెందిన నల్ల, ఎర్రటి వస్తువుల షెర్డ్స్ 1973లో నిర్వహించిన తవ్వకాల సమయంలో వెలుగులోకి వచ్చాయి. ఆంధ్ర శాతవాహన కాలం (క్రీ. శ. 1వ శతాబ్దం నుండి క్రీ. శ 2వ శతాబ్దం వరకు) కు చెందిన కుండలు, అదే కాలానికి చెందిన 42x21x6 అంగుళాల పెద్ద పరిమాణపు ఇటుకలు కూడా కనుగొనబడ్డాయి. అందువల్ల కొంతమంది చరిత్రకారులు ఈ ఆలయాన్ని శాతవాహన కాలం నాటిదిగా పేర్కొన్నారు.

పరశురామేశ్వర స్వామి ఆలయ గర్భగుడి ఒక చతురస్రాకార ప్రణాళికను కలిగి ఉంది, ఇది ఒక అగ్రభాగపు నిర్మాణంలో పొందుపరచబడింది. హిమాన్షు రే ప్రకారం, ఈ అప్సైడల్ డిజైన్ పాడైపోయే పదార్థాలతో తయారు చేసిన పురాతన ఆలయ నిర్మాణాన్ని ధృవీకరిస్తుంది. తరువాతి పునరుద్ధరణలు మునుపటి రూపకల్పనలో పునర్నిర్మించబడ్డాయి.^[6]

రాజకీయ చరిత్ర, ఈ ప్రదేశం పేరు గురించి చరిత్రకారులు విభేదిస్తున్నారు. ఆలయ గోడలపై, ఆలయ ప్రాంగణంలోని రాతి పలకలపై పల్లవ, యాదవ దేవరాయలు, గంగా పల్లవ, బాణ, చోళ కాలానికి చెందిన అనేక శాసనాలు ఉన్నాయి. అత్యంత పురాతన శాసనం నందివర్మ పల్లవ (క్రీ. శ. 802) పాలనకు చెందినది. అన్ని శాసనాలు దాతలు ఆలయానికి ఇచ్చిన బహుమతులను ప్రస్తావించాయి. అయితే, ఏ శాసనం కూడా ఈ గ్రామానికి గుడిమల్లం పేరు అని లేదు.

ఎలా చేరుకోవాలి..?

ఈ ఆలయం చిత్తూరు జిల్లా ఏర్పేడు మండలంలోని గుడిమల్లం అనే గ్రామంలో ఉంది. ఇది తిరుపతికి సుమారు నలబై కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. రేణిగుంట విమానాశ్రయం ముందు నుండి పాపానాయుడు పేట మీదుగా ఈ క్షేత్రానికి చేరుకోవచ్చు. తిరుపతి నుండి విరివిగా బస్సులున్నవి. ప్రత్యేకించి ఈ క్షేత్రానికి మాత్రమే ఎటువంటి రవాణా సౌకర్యంలేదు.