జల్లెపల్లి
జల్లెపల్లి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, ఖమ్మం జిల్లా, తిరుమలాయపాలెం మండలానికి చెందిన గ్రామం.[1]
జల్లెపల్లి | |
— రెవిన్యూ గ్రామం — | |
తెలంగాణ పటంలో గ్రామ స్థానం | |
అక్షాంశరేఖాంశాలు: 17°22′25″N 79°58′13″E / 17.373607°N 79.970174°E | |
---|---|
రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
జిల్లా | ఖమ్మం |
మండలం | తిరుమలాయపాలెం |
ప్రభుత్వం | |
- సర్పంచి | బాషబోయిన శైలజ |
జనాభా (2011) | |
- మొత్తం | 2,057 |
- పురుషుల సంఖ్య | 1,048 |
- స్త్రీల సంఖ్య | 1,009 |
- గృహాల సంఖ్య | 544 |
పిన్ కోడ్ | 507183 |
ఎస్.టి.డి కోడ్ | 08742 |
ఇది మండల కేంద్రమైన తిరుమలాయపాలెం నుండి 15 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఖమ్మం నుండి 32 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 లో చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఖమ్మం జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. [2]2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 544 ఇళ్లతో, 2057 జనాభాతో 931 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1048, ఆడవారి సంఖ్య 1009. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 434 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 274. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 579624[3].పిన్ కోడ్: 507183.
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుజల్లేపల్లి ఎంతో చరిత్ర కలిగిన గ్రామం. ఇది ఖమ్మం పట్టణానికి సుమారు 30కి.మీ దూరంలో ఉంది. కాకతీయుల కాలంలో ఇక్కడ కొండపై ఒక ఖిల్లాను నిర్మించారు. దీనిని జల్లేపల్లి కోట అంటారు. కాకతీయులు నిర్మించిన దుర్గాలన్నీ శత్రుదుర్భేద్యంగా ఉండేవి. పట్టిష్టమైన రక్షణ వ్యవస్థ కలిగివుండేది. మొదటి బేతరాజు సా.శ. 992న కాకతీయ రాజ్యంను స్థాపించెను. అది మొదలు సా.శ. 1322వ సంవత్సరము కాకతీయ రాజ్యం ఢిల్లి సుల్తానుల వశమయ్యే వరకు 330 సంవత్సరాలు పరిపాలన సాగింది. తదుపరి కాలంలో జల్లేపల్లి ఖిల్లా గజపతు సామంతరాజుపై శ్రీకృష్ణదేవరాయలు దండెత్తడం జరిగింది. అప్పటి గజపతుల సామంతరాజు చిత్తాప్ ఖాన్, షితాబ్ఖాన్ అనుబిరుదులు కల సీతాపతి రాజు ఆధీనంలో ఉన్న జల్లేపల్లి విజయనగర సామ్రాజ్యాదీసుని స్వాధీ నమైయింది. దీనిని గురించి దక్షిణ భారతదేశ చరిత్ర (1336-1765) తెలుగు అకాడమీ వారి ప్రచురణ) (2001ఎం.ఎ) లో ప్రస్తావన ఉంది. అలాగే ముక్కు తిమ్మనగా ప్రసిద్దులయిన నంది తిమ్మన పారిజాతాపహరణంలో
‘‘ఉదయాద్రి వేగ యాత్యుద్ధతి సాధించె
వినుకొండ మాట మాత్రాన హరించె బెల్లముకొండయచ్చెల్ల జెఱచె దేవరకొండ యద్యృత్తి భంగము సేసె జల్లిపల్లి సమగ్ర శక్తిడులిచె గినుక మీరననంతగిరి క్రిందపడజేసె గంబంబు మెట్టు గ్రక్కున గదిల్చె
శ్రీకృష్ణదేవరాయలు ఉదయాద్రి, వినుకొండ, కొండవీడు, బెల్లంకొండ, దేవరకొండ, జల్లేపల్లి, అనంతగిరి, కంబంమెట్టు, కటకం మొదలగునవి జయించాడు. 2010 శ్రీకృష్ణదేవరాయలు పట్టాభిషేక పంచశతాబ్ది ఉత్సవాలను ఖమ్మంజిల్లా ప్రభుత్వ యంత్రాంగం ఘనంగా నిర్వహించి జల్లేపల్లి గ్రామంలో శ్రీకృష్ణదేవరాయలు నిలువెత్తు విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించారు.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి తిరుమలాయపాలెంలో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల పిండిప్రోలులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఖమ్మంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ ఖమ్మంలో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల తిరుమలాయపాలెంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు ఖమ్మంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుజల్లేపల్లిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుతాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుజల్లేపల్లిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుజల్లేపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 28 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 74 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 72 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 8 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 68 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 13 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 668 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 532 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 217 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుజల్లేపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 178 హెక్టార్లు
- చెరువులు: 39 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుజల్లేపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 236 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
- ↑ "ఖమ్మం జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-20. Retrieved 2021-01-06.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".