టెన్సింగ్ నార్కే
టెన్సింగ్ నార్కే (జ.మే 29, 1914 - మే 9, 1986) నేపాల్ కి చెందిన ఒక పర్వతారోహకుడు. ఆయన జన్మనామం "నామ్‌గైల్ వాంగ్డీ ". ఆయన ఎవరెస్టు శిఖరాన్ని ఎక్కిన మొదటి వ్యక్తులలో ఒకరు. ఆయన సహచరుడు అయిన ఎడ్మండ్ హిల్లరీతో కలసి ఎవరెస్టు శిఖరాన్ని మే 29, 1953లో అధిరోహించి చరిత్రలో మొదటి వ్యక్తిగా నిలిచారు.[1]. టైమ్‌ మ్యాగజిన్ ప్రచురించిన 20 వ శతాబ్దంలో ప్రపంచ ప్రాచుర్యం పొందిన 100 మంది ప్రముఖులలో ఒకరిగా పేరు పొందారు.
.jpg) ఎడ్మండ్ హిల్లరీ తో టెన్సింగ్ నార్కే | |
| వ్యక్తిగత సమాచారం | |
|---|---|
| బాల్యనామం | నామ్‌గైల్ వాంగ్డీ |
| ప్రధాన రంగం | పర్వతారోహకుడు |
| జననం | మే 1914 కుంబూ, నేపాల్ రాజ్యం |
| మరణం | 1986 మే 9 (వయసు 71) డార్జిలింగ్, భారత దేశము |
| జాతీయత | నేపాలీ, భారత దేశం |
| వృత్తి జీవితం | |
| ప్రారంభ వయస్సు | 19 సంవత్సరాలు |
| ప్రారంభ రంగం | Porter |
| గుర్తించదగిన ఆధిరోహణలు | First ascent Mount Everest −1953 |
| ప్రసిద్ధ భాగస్వామ్యాలు | Edmund Hillary |
| కుటుంబం | |
| జీవిత భాగస్వామి | డవ ఫుటి, ఆంగ్ లాహ్ము, డక్కు |
| పిల్లలు | పెమ్‌పెం , నిమా, జామ్లింగ్, నోర్బు. |
1953 లో నేపాల్ రాజు త్రిభువన్ ఆర్డర్ ఆఫ్ ది స్టార్ పురస్కారాన్ని ప్రకటించాడు. 1959 లో ఈయనకు భారత ప్రభుత్వం పద్మభూషణ్ పురస్కారాన్ని ఇచ్చింది.
బాల్యం
మార్చుఆయన బాల్య విశేషాల గురించి పరస్పర విరుద్ధమైన అంశాలున్నాయి. ఆయన కొద్ది సంవత్సరాల క్రిందట తెలిపిన స్వీయ చరిత్ర ఆధారంగా ఆయన తన కుటుంబం షెర్ఫా తెగకు చెందినదనీ, నేపాల్లో గల ఉత్తర హిమాలయ ప్రాంతంలోని "కుంబూ"లో గల "టెంగ్‌బోఖె" గ్రామానికి చేరుకున్నారనీ తెలిపాడు.[2] "కుంబూ" ప్రాంతం ఎవరెస్టు శిఖరానికి దగ్గరగా ఉన్న ప్రాంతం. ఈ ప్రాంతాన్ని "టిబెటన్లు, షెర్ఫా"లు "ఖోమొలుంగ్మా" అని పిలుస్తారు. ఈ పదానికి టిబెట్ భాషలో "హోలీ మదర్" అని అర్థం. అతడు బౌద్ధమతస్తుడు. ఆ ప్రాంతములో గల "టిబెటన్లు, షెర్ఫా"లు బౌద్ధ మతస్తులే. అతని అసలైన పుట్టిన తేదీ గురించి ఖచ్చితంగా తెలియరాలేదు. ఆయన చెప్పినదానిని బట్టి మే నెల చివరిలో ఉండెడిదని తెలుస్తుంది. ఎవరెస్టు శిఖరం ఎక్కిన తదుపరి ఆయన తన పుట్టినతేదీని మే 29 న జరుపుకొనేవారు. టిబెటన్ కాలెండరు ప్రకారం ఆయన పుట్టిన సంవత్సరం "ఇయర్ ఆఫ్ రాబిట్"గా పిలుస్తారు. ఆయన 1914 లో జన్మించారు.[2] ఆయన యొక్క బాల్య నామం "నామ్‌గ్యాల్ వాంగ్డి". ఆయన బాల్య నామం ప్రముఖ లామా అయిన "న్గావాంగ్ టెన్సింగ్ నోర్బు" యొక్క సలహా మేరకు మార్చబడింది. టెన్సింగ్ నార్కే అనగా "మతానికి ధనవంతుడైన, భాగ్య శాలి అయిన అనుచరుడు" . ఆయన తండ్రి "యాక్" మందలు కాసుకొనే వ్యక్తి (పశువుల కాపరి). ఆయన పేరు "లా మిన్‌గ్మా" (మరణం.1949). టెన్సింగ్ నార్కే తల్లి పేరు "డోక్మో కిన్‌జోమ్". టెన్సింగ్ తన 13 మంది సహోదరులలో 11 వ వాడు. అందులో చాలామంది శైశవ దశలోనే మరణించినవారే.[2]
తన కౌమర దశలో రెండు సార్లు ఇంటి నుండి వెళ్ళిపోయాడు. మొదటిసారి కాఠ్మండుకు రెండవసారి డార్జిలింగ్ కు పారిపోయాడు. తను బౌద్ధ సన్యాసిగా మారడానికి బౌద్ధ సంఘానికి తరలించ బడ్డాడు. కానీ తనకు అది సరియైనది కాదని నిర్ణయించుకుని వెనుతిరిగాడు.[3] తన 19 సంవత్సరాల వయస్సులో డార్జిలింగ్ లో గల "షెర్ఫా" సమాజంతో స్థిరపడ్డాడు.
పర్వతారోహణ
మార్చు
1935 లో ఆయన ఎవరెస్టు శిఖరాన్ని అధిరోహించిన వర్గానికి నాయకుడుగా నియమింపబడి మొదటిసారి ఎవరెస్టు శిఖరాన్ని అధిరోహించే అవకాశాన్ని పొందాడు. తన 20 సంవత్సరాల వయసులో ఇతర పర్వతారోహకులిద్దరు వైద్య పరీక్షలో విఫలం అయినందున ఈయనకు ఈ అవకాశం వచ్చింది.
పురస్కారాలు
మార్చు1953 లో నేపాల్ రాజు త్రిభువన్ ఆర్డర్ ఆఫ్ ది స్టార్ పురస్కారాన్ని ప్రకటించాడు.[4] 1959 లో ఈయనకు భారత ప్రభుత్వం పద్మభూషణ్ పురస్కారాన్ని ఇచ్చింది.[5]
నోట్సు
మార్చు- ↑ Conquerors of Everest Archived 2013-08-25 at the Wayback Machine. Time.com (14 June 1999). Retrieved on 2012-05-21.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Tenzing Norgay and James Ramsey Ullman, Man of Everest (1955, also published as Tiger of the Snows)
- ↑ Ortner, Sherry B. (2001). Life and Death on Mt. Everest: Sherpas and Himalayan Mountaineering. Princeton University Press. p. 112. ISBN 0-691-07448-8.
- ↑ "Tenzing Norgay photograph". Achievement.org. Archived from the original on 12 December 2013. Retrieved 21 February 2014.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 19 అక్టోబరు 2017. Retrieved 21 July 2015.
మూలాలు
మార్చు- Tony Astill, Mount Everest The Reconnaissance 1935 (2005)
- George Band, Everest Exposed (2005), an account of the 1953 expedition
- Tashi Tenzing and Judy Tenzing, Tenzing Norgay and Sherpas of Everest (2003)
- Ed Webster, Snow in the Kingdom (2000)
- Ed Douglas, Tenzing: Hero of Everest (2003)
- Jamling Tenzing Norgay, Touching My Father's Soul (2002)
బయటి లంకెలు
మార్చు
- Article Archived 2007-04-14 at the Wayback Machine on Tenzing from Royal Geographical Society
- Entry from People database
- [1] Eric Shipton leader of The Mount Everest Reconnaissance 1935