దూపాడు (ఫ్రకాశం జిల్లా)
దూపాడు ప్రకాశం జిల్లా, త్రిపురాంతకం మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన త్రిపురాంతకం నుండి 13 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మార్కాపురం నుండి 29 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1889 ఇళ్లతో, 8271 జనాభాతో 3439 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3984, ఆడవారి సంఖ్య 4287. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2235 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 235. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590580.[2].
దూపాడు (ఫ్రకాశం జిల్లా) | |
|---|---|
 | |
.svg)  దూపాడు (ఫ్రకాశం జిల్లా) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°55′N 79°22′E / 15.917°N 79.367°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ప్రకాశం |
| మండలం | త్రిపురాంతకం |
| విస్తీర్ణం | 34.39 కి.మీ2 (13.28 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 8,271 |
| • జనసాంద్రత | 240/కి.మీ2 (620/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,984 |
| • స్త్రీలు | 4,287 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,076 |
| • నివాసాలు | 1,889 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08403  ) |
| పిన్‌కోడ్ | 523330 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590580 |
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుదూపాడు గ్రామం ప్రతాపరుద్రుని కాలంలో నిర్మించబడింది. పూర్వం ఇది జాగీర్దారు కచ్చేరీ పట్టణంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. సమీపంలో 549 ఎకరాలుకు సాగుకు సరిపడ నీరు సరఫరా చెరువు ఉంది.[3]
సమీప గ్రామాలు
మార్చువిశ్వనాధపురం 5.2 కి.మీ, రామాపురం 6.7 కి.మీ, లేళ్లపల్లి 7.1 కి.మీ, పోలేపల్లి 8.7 కి.మీ,
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 8, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి త్రిపురాంతకంలో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల త్రిపురాంతకంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మార్కాపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు మార్కాపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం మార్కాపురంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుదూపాడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుదూపాడులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుదూపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 421 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 389 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 72 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 316 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 828 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 462 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 946 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1291 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 946 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుదూపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 208 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 737 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుదూపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుమౌలిక వసతులు
మార్చుబ్యాంకులు
మార్చుస్టేట్ ఆఫ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ హైదరాబాదు.
వ్యవసాయం, సాగునీటి సౌకర్యం
మార్చునాగార్జున సాగర్ ఎడమకాలువ ద్వారా ఇక్కడ పంటలు పండుతాయి.ఇక్కడ రెండు రిజర్వాయర్లు ఉన్నాయి. ఒకటి నిర్మాణంలో ఉంది. సమీపంలో 549 ఎకరాలను సాగుచేసే చెరువు ఉంది.
రాజకీయాలు
మార్చుఇక్కడ రాజకీయాల వ్యవహారం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ప్రస్తుతం ఇక్కడ తెలుగుదేశం పార్టీ అధికారంలో ఉంది.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చుదూపాడు త్రిపురాంతకము మండలంలో పెద్ద గ్రామం. ఇక్కడ కులమతభేదాలు లేకుండా అందరు కలసిమెలసి ఉంటారు.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చు- దూపాడు గ్రామంలో శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు కట్టించిన శివాలయం చాలా ప్రాముఖ్యత గలిగినది.
- దూపాడుకు తీగలేరుకు మధ్యన ఉన్న రాళ్ళగుట్టను స్థానికులు "దీటగుట్ట" అని పిలుస్తారు. 1977 లో పురావస్తుశాఖ వారు ఇక్కడ త్రవ్వకాలు జరిపి స్థూపాకారంగా ఉన్న ఒక మండపాన్ని కనుగొన్నారు. ఇక్కడ ఉన్న ఆయకవేదిక గుర్తులు, బుద్ధుని జీవితంలోని ఐదు ముఖ్య ఘట్టాలను తెలియజేస్తవి.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 7,163. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,558, మహిళల సంఖ్య 3,605, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,421 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 3,439 హెక్టారులు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ A manual of the Kurnool district in the presidency of Madras By Narahari Gopalakristnamah Chetty