పెళ్లూరు (గ్రామీణ)
పెళ్ళూరు (గ్రా) ప్రకాశం జిల్లా, ఒంగోలు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన ఒంగోలు నుండి 5 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 786 ఇళ్లతో, 3012 జనాభాతో 1821 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1505, ఆడవారి సంఖ్య 1507. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 157 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 4. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591342[2].
పెళ్లూరు (గ్రామీణ) | |
|---|---|
 | |
.svg)  పెళ్లూరు (గ్రామీణ) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°27′22.14″N 80°3′0.54″E / 15.4561500°N 80.0501500°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ప్రకాశం |
| మండలం | ఒంగోలు |
| విస్తీర్ణం | 18.21 కి.మీ2 (7.03 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 3,012 |
| • జనసాంద్రత | 170/కి.మీ2 (430/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 1,505 |
| • స్త్రీలు | 1,507 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,001 |
| • నివాసాలు | 786 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08598  ) |
| పిన్‌కోడ్ | 523272 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 591342 |
సమీప గ్రామాలు
మార్చుకారుమంచి 3.6 కి.మీ,చెరువుకొమ్ముపాలెం 3.9 కి.మీ,సర్వేరెడ్డిపాలెం 4.2 కి.మీ,జయవరం 4.4 కి.మీ,ఒంగోలు 6.4 కి.మీ.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 2,772. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1,398, మహిళల సంఖ్య 1,374, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 668 ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఒంగోలులో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలులో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుపెళ్ళూరు (గ్రా)లో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో సిండికేటు బ్యాంకు ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ గురునాధేశ్వర స్వామి సమేత జ్వాలాముఖి అమ్మవారి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయం ఒంగోలు-నెల్లూరు జాతీయ రహదారిపై, ఒంగోలుకు 3 కి.మీ.దూరంలో ఉంది.
చారిత్రిక కథనం
మార్చుఒంగోలు రాజులకు వెంకటగిరిరాజులకు మధ్య జరిగిన యుద్ధంలో, పెళ్ళూరు సంస్థానానికి అంతరంగీకుడైన అద్దంకి రామచంద్రయ్య, ఒక మహా యఙాన్ని ప్రారంభిస్తాడు. ఆ సమయంలో ఉద్భవించిన శక్తులలో ఒక అమ్మవారు పెళ్ళూరు జ్వాలాముఖి అమ్మవారుగా వెలసినదని చారిత్రిక కథనం, భక్తుల విశ్వాసం.
చతుర్భుజ దర్శనం
మార్చుఈ ఆలయంలో అమ్మవారు భక్తులకు చతుర్భుజాలతో దర్శనమిస్తుంది. వేద శిల్పశాస్త్రం ప్రకారం, ప్రధృతో వరముద్రికా అంటే ఎడమచేయి క్రిందికి ఉంచిన అమ్మవారు, తన పాదాలను ఆశ్రయించమని సూచిస్తుంది. తవ చరణ యుగ్నే అంటూ అమ్మ పాదాలను పట్టినవారికి కొంగు బంగారమై నిలుస్తుంది. కుడి చేతిలో శక్తిఖడ్గం, మిగిలిన రెండు చేతులూ ఊర్ధ్వముఖంగా ఉండి, త్రిశూలం, నాగాస్త్రంతో కూడిన ఢమరుకం పట్టి ఉంటవి. ఇవన్నీ అద్భుత తాత్విక చిహ్నాలు. శివశక్తులు ఒక్కటేనని జగద్గురు శ్రీ ఆదిశంకరాచార్యులవారు చెప్పినట్లుగా, శ్రీచక్రంలోని నాలుగు చక్రాలు, ఐదు శక్తిచక్రాలు కలిపి మొత్తం తొమ్మిది చక్రాల భైరవ యామళం అనే అర్ధాన్ని ఇవి స్ఫురిస్తాయి. అందుకే అమ్మవారు జ్వాలా స్తంభ జనితమైన పరమేశ్వరునికి, ఆయనకు మూలమైన ఆదిపరాశక్తికి ప్రతీకగా ఇక్కడ పూజలందుకొనుచున్నది.
పరివారంతో సహా
మార్చుఅమ్మ ఎక్కడుంటే తనయులు గూదా అక్కడ ఉండాల్సిందే. ఇది అమ్మలోని విశ్వమాతృక తత్వానికి నిదర్శనం. అందుకే ఆలయంలో మహా గణపతి, కుమారస్వామివారలతోపాటు గురునాధేశ్వరస్వామిగా శివయ్య అక్కడే వేంచేసియున్నారు. తాను ఎలాగైతే కుటుంబంతో సహా కొలువుదీరి భక్తులను కరుణిస్తున్నాడో, మీరు గూడా అలాగే సకుటుంబ సపరివారంగా సకాలం చల్లగా ఉండాలనే విషయాన్ని అమ్మ ప్రత్యక్షంగా తెలియజేయుచున్నది.
ఉత్సవాలకు నెలవు
మార్చుజగన్మాత వెలిస్తే జనసందడికి లోటా, చెప్పండి. అందుకే ఆలయం సంవత్సరం పొడవునా కళకళలాడుతూ ఉంటుంది. ముఖ్యంగా కార్తీకమాసం, శరన్నవాత్రుల సమయంలో అయితే చెప్పనలవికాదు. గ్రామస్థులు సామూహికంగా కలశపూజలు, కుంకుమపూజలు చేస్తుంటారు. కొబ్బరికాయలు కొట్టేవారు, పొంగళ్ళు సమర్పిచే వారు, మొక్కుబడులు తీర్చుకునేవారు, ఇలా అందరూ అమ్మ అనుగ్రహానికి పాత్రులవుతుంటారు.
అమ్మవారికి ప్రతి సంవత్సరం మాఘమాసం, శుక్లపక్షంలో ఐదురోజులపాటు వేదపండితుల ఆధ్వర్యంలో శతచండీ యాగం నిర్వహించెదరు. ఈ సందర్భంగా అమ్మవారికి నిర్వహించు 108 కలశాలతో క్షీరాభిషేకం, 108 తామరపూలతో పుష్పార్చన, శ్రీవిద్యా, మహా విద్యా పారాయణం మొదలైన భక్తుల ధార్మికానందం కలిగించే కార్యక్రమాలు భక్తులకు ధార్మికానందం కలిగించుతవి. ఆఖరిరోజున శ్రీ గురునాథేశ్వరస్వామి, జ్వాలాముఖి అమ్మవారల వార్షిక కళ్యాణం నిర్వహించెదరు.
ఈ ఆలయంలో సప్తమ వార్షికోత్సవాలు 2014, ఫిబ్రవరి-7,8,9 తేదీలలో అంగరంగ వైభవంగా జరిగినవి. ఆఖరి రోజైన 9వ తేదీ ఆదివారం, అమ్మవారి కళ్యాణం జరిగింది. అనంతరం భక్తులకు అన్నదానం చేశారు. తరువాత ప్రధాన వీధులలో అమ్మవారి నగరోత్సవం నిర్వహించారు.
శ్రీ గంగమ్మ,పోలేరమ్మతల్లి ఆలయం
మార్చుజాతీయ రహదారి ప్రక్కన నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో, 2015,నవంబరు-26వ తేదీ గురువారంనాడు, గంగమ్మ తల్లి, పోలేరమ్మ తల్లి విగ్రహాలను, అర్చకుల వేదమంత్రల నడుమ, వైభవంగా నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమానికి పెళ్ళూరు, తదితర గ్రామాలనుండి భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొన్ని అమ్మవారల్లను దర్శించుకొని తీర్ధప్రసాదాలను అందుకున్నారు. ఈ సందర్భంగా సుమారు 5,000 మందికి పైగా భక్తులకు అన్నసంతర్పణ నిర్వహించారు.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుపెళ్ళూరు (గ్రా)లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 821 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 87 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 273 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 62 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 575 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 790 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 121 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుపెళ్ళూరు (గ్రా)లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 1 హెక్టార్లు
- చెరువులు: 119 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుపెళ్ళూరు (గ్రా)లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుప్రధాన వృత్తులు
మార్చువ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".