పెదకాకాని
పెదకాకాని, గుంటూరు జిల్లా, పెదకాకాని మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఈ మండలానికి కేంద్రం కూడా. ఇది సమీప పట్టణమైన గుంటూరు నుండి 8 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 6256 ఇళ్లతో, 23201 జనాభాతో 1660 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 11315, ఆడవారి సంఖ్య 11886. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 4977 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 576. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590251.[1]
పెదకాకాని | |
---|---|
అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°23′N 80°30′E / 16.383°N 80.500°E | |
దేశం | భారతదేశం |
రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
జిల్లా | గుంటూరు |
మండలం | పెదకాకాని |
విస్తీర్ణం | 16.6 కి.మీ2 (6.4 చ. మై) |
జనాభా (2011) | 23,201 |
• జనసాంద్రత | 1,400/కి.మీ2 (3,600/చ. మై.) |
అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
• పురుషులు | 11,315 |
• స్త్రీలు | 11,886 |
• లింగ నిష్పత్తి | 1,050 |
• నివాసాలు | 6,256 |
ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 0863 ) |
పిన్కోడ్ | 522509 |
2011 జనగణన కోడ్ | 590251 |
గ్రామ చరిత్ర
మార్చురుద్రమదేవి కాలంలో, ఆత్రమల్లుడు తన తల్లి సిరియమ్మ, తండ్రి బాబినాయనల పేరుమీదుగా ఈ గ్రామంలోని గోపాలదేవరకు భూదానం చేసినట్లు శాసనం దొరికింది.
సమీప గ్రామాలు
మార్చుకొప్పురావూరు 3 కి.మీ, మద్దిరాల కాలని 3 కి.మీ, బసవతారకరామ నగర్ 3 కి.మీ, గోరంట్ల 3 కి.మీ, శివారెడ్డిపాలెం 3 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 9, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉంది.
- జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల:- ఈ పాఠశాలలో 9వ తరగతి చదువుచున్న దీపిక అను విద్యార్థిని తయారుచేసిన, "హోం మేడ్ జనరేటర్ ఎయిర్ కండిషనర్" అను ప్రాజెక్టు, ఇటీవల విజయవాడలో నిర్వహించిన ఇన్స్ పైర్ రాష్ట్రస్థాయి విద్యా వైఙానిక ప్రదర్శనలో ప్రశంసలు పొంది, జాతీయస్థాయి ప్రదర్శనకు ఎంపికైనది. [8]
- బి.సి.బాలికల వసతి గృహం:- పెదకాకాని గ్రామంలో నూతనంగా నిర్మాణం చేసిన ఈ వసతిగృహ భవనాన్ని, 2015, సెప్టెంబరు-9న ప్రారంభించెదరు. [7]సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల గుంటూరులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నంబూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల నంబూరులోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు గుంటూరులోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరులో ఉన్నాయి.
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చుగుంటూరు జిల్లా కొల్లూరు గ్రామానికి చెందిన అద్దేపల్లి వ్యాసనారాయణ అవధాని, పెదకాకాని శ్రీ భ్రమరాంబా మల్లేశ్వరస్వామివారి ఆలయంలో గత 25 సంవత్సరాలుగా కృష్ణ యజుర్వేద పారాయణ చేస్తున్నారు. వీరు పలు ఉన్నత పురస్కారాలు అందుకున్నారు. వీరిని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, ఉగాది పురస్కారానికి ఎంపికచేసారు. వీరికి ఈ పురస్కారాన్ని, గుంటూరు జిల్లా, తుళ్ళూరు మండలంలోని అనంతవరం గ్రామంలో, తొలిసారిగా, అధికారికంగా నిర్వహించుచున్న ఉగాది పండుగరోజున (2015, మార్చి-21వ తేదీన) ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబునాయుడు చేతుల మీదుగా అందజేసారు.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 18,947. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 9,451, స్త్రీల సంఖ్య 9,496, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 4,680 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 1,660 హెక్టారులు.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుపెదకాకానిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. మూడు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో 15 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు నలుగురు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 10 మంది ఉన్నారు. నాలుగు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.శంకర కంటి వైద్యశాల,అమెరికన్ అంకాలజీ కాన్సర్ వైద్యశాల,రాజజేశ్వరి వైద్యశాల ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుపెదకాకానిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు, ప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది.జాతీయ రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకులు భారతీయ స్టేట్ బ్యాంకు, కెనరా బ్యాంకు, చైతన్య గోదావరి బ్యాంక్, ఐసిసి బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 20 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుపెదకాకానిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 1111 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 1 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 547 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 241 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 305 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుపెదకాకానిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 184 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 19 హెక్టార్లు
- చెరువులు: 101 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుపెదకాకానిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చువరి, ప్రతి, మిర్చి
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుకార్డుబోర్డు
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో ఆళ్ళ వీరరాఘవమ్మ, 4,340 ఓట్ల మెజారిటీతో, సర్పంచిగా ఎన్నికైనాడు
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ భ్రమరాంబా సమేత మల్లేశ్వర స్వామివారి ఆలయం
మార్చుఎంతో పురాతనమైన, చరిత్రాత్మకమైన ఈ శివాలయం, ఆది శంకరాచార్యుల చేత ప్రతిష్ఠింపబడి, శ్రీకృష్ణదేవరాయలచే పునః ప్రతిష్ఠింపచేయబడింది, రాష్ట్ర ప్రఖ్యాతి గాంచింది. కోరిన కోర్కెలు తీర్చే స్వామిగా, ఎంతో దూరం నుండి యాత్రీకులు వేలసంఖ్యలో ఇక్కడికి వస్తారు. ఇక్కడ నిత్యాన్నదానం జరుగుతున్నది. నవరాత్రులు, శివరాత్రి ఒకటేమిటి, నిత్య కైలాసమే ఈ క్షేత్రం.
శ్రీ కోదండ రామాలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం, శ్రీరామనవమి సందర్భంగా శ్రీ సీతారాముల కళ్యాణ మహోత్సవం వైభవంగా నిర్వహించెదరు. అనంతరం విచ్చేసిన భక్తులకు అన్నసమారాధన నిర్వహించెదరు. [6]
శ్రీ రామాలయం
మార్చుసగరపాలెం.
శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయం
మార్చుచిలకలూరిపేట జమీందారు, జాతీయ రహదారి ప్రక్కనే ఉన్న 8.57 ఎకరాల భూమిని ఈ ఆలయానికి దానంగా వ్రాసి ఇచ్చారు. ఆలయ పూజారి ఆ భూమిని కౌలుకు ఇచ్చుకుంటూ, వచ్చిన అదాయంతో స్వామివారికి ధూపదీప నైవేద్యాలు ఏర్పాటు చేయుచూ, తన పోషణ గూడా చేసుకుంటున్నడు.
శ్రీ పేరంటాలమ్మ అమ్మవారి ఆలయం
మార్చుఇక్కడి జైనుల దేవాలయం ప్రసిద్ధమైనది
మార్చుశ్రీ గణేష సాయి మందిరం
మార్చుఈ మందిరం స్థానిక కోమటికుంట చెరువుకట్టపై ఆటోనగర్ బైపాస్ వద్ద ఉంది. ఈ ఆలయ సప్తమ వార్షికోత్సవాలు, 2015, డిసెంబరు-25వ తేదీ శుక్రవారం, 26వ తేదీ శనివారం, రెండు రోజులపాటు నిర్వహించెదరు.
శ్రీ అభయాంజనేయస్వామివారి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయం స్థానిక గిరిజాంబాదేవి ఆలయ సమీపంలో ఉంది.
శ్రీ హజరత్ బాజీ షహీద్ అవూలియా దర్గా
మార్చుఈ దర్గా చాలా ప్రసిద్ధి చెందినది. శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు బాజీ బాబా ఆశీర్వాదాలు పొంది ఇక్కడ బావి తవ్వించాడని చరిత్ర. ప్రతి ఏటా జరిగే ఉరుసులో గుర్రానికి తినిపించిన ఎంగిలి మిఠాయి భక్తులు ఎగబడి తింటారు. శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు బాజీ బాబా ఆశీర్వాదాలు పొంది ఇక్కడ బావినీళ్ళతో స్నానం చేసి యుద్ధాలకు వెళ్ళాడని చెబుతారు.
తోట జీసస్
మార్చుఇక్కడి "తోట జీసస్" ప్రార్థనలకు గూడ భక్తులు వేలలో వస్తారు.