మాణిక్యవాచకర్
మాణిక్యవాచకర్ లేక మాణిక్కవాసగర్ శివుడిని కీర్తిస్తూ తిరువాసకం అన్న గ్రంథం రాసిన 9వ శతాబ్దికి చెందిన తమిళ కవి.అతను రచనలు తమిళంలోని శైవ సిద్ధాంతానికి కీలకమైన తిరుమురై అన్న గ్రంథంలో మాణిక్యవాచకర్ రచనలు ఒక భాగం.శైవ తిరుమురై రచయితల్లో మాణిక్యవాచకర్ ఒకరు మాణిత్యవాచకర్ ఒకరు. అరిమర్దన పాండ్యన్ అన్న బిరుదు పొందిన పాండ్యరాజు వరగుణవర్మన్ (సా.శ. 862-885) మంత్రుల్లో ఒకరిగా మాణిక్యవాచకర్ మదురై నగరంలో జీవించాడు.
భగవంతుని సాన్నిధ్యం వల్ల కలిగే సంతోషం, భగవంతునితో ఎడబాటు వల్ల కలిగే దుఃఖం వలన అతనిలో నుండి కవిత్వం పుట్టుకొచ్చింది.దక్షిణ భారతదేశంలో శైవ సంప్రదాయంలో అత్యంత ప్రధానమైన యోగుల్లో, కవుల్లో అతను ఒకరైనా అరవై ముగ్గురు నాయనార్లలో అతనిని చేర్చలేదు.
జీవితం
మార్చుమాణిక్కవాచకర్ మధురై జిల్లా నుండి ఏడు మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న వైగై నది ఒడ్డున వధవూర్ (మదురై జిల్లాలోని మేలూర్ సమీపంలో) లో జన్మించినట్లు చెబుతారు.ఆ కారణంగా ప్రజలు అతన్ని వడవురార్ [వాదవూర్ నుండి వచ్చిన వ్యక్తి] అని పిలిచేవారు.అతను పండితార్ శైవ ఆలయ పూజారుల సంఘానికి చెందినవాడు.అతని తండ్రి ఆలయ పూజారి.మాణిక్యవాచకర్ హిందూ భక్తి పునరుజ్జీవన కవులలో ఒకరు. అతని రచన తమిళ శైవ సిద్ధాంత ముఖ్య మత గ్రంథమైన తిరుమురై ఒక సంపుటిని రూపొందించింది.అతని పని దేవుని అనుభవ ఆనందం నుండి వేరు చేయబడిన జీవిత వేదన కవితల ద్వారా వ్యక్తీకరించటం.
నాయనర్లలో మణిక్యవాచకర్ ఒకరు
మార్చు.jpg)
ఆధ్యాత్మిక, మత పునరుజ్జీవనానికి సహకరించిన మణిక్యవాచకర్ పరమ శివుడికి తనను తాను ఉద్ధరించే మార్గాన్ని చూపించడానికి ప్రపంచంలో జన్మించిన శైవ మతం నాలుగు సమాయక్ కురవర్కల్ (నాయనర్) లో ఒకరిగా గౌరవించబడ్డాడు.జ్ఞానసంబంధర్, అప్పర్, సుందరమూర్తి, మణిక్యవాచకర్ ఈ నలుగురు గొప్ప అల్వార్లుగా ప్రసిద్ధి పొందారు.[1] జ్ఞానసంబంధర్ శివుని కుమారుడిగా, అప్పర్ను సేవకుడిగా, సుందరమూర్తిని స్నేహితుడిగా, మణిక్యవాచకర్ ను ప్రియమైన భక్తుడుగా శివుడితో విభిన్న సంబంధాలు కలిగి ఉన్నారని ప్రకటించిన ఒక నమ్ముతున్న ప్రసిద్ధ ప్రకటన ప్రచారంలో ఉంది.
మాణిక్య వాచకర్ పేరు “ఆభరణాలు వంటి అర్థాలు వచ్చే పదాలుతో ఇమిడి ఉంది” అని ఒక తమిళ కవి రాసిన అత్యంత ప్రసిద్ధ కూర్పు తిరువకాకం అని పిలువబడే శైవ శ్లోకాల పుస్తకంలో ఉంది.అతని జీవితపు పురాతన రికార్డు తిరువిలయటల్ పురాణం నుండి వచ్చింది. ఇది మదురై ఆలయంతో మాణిక్య వాచకర్ కు సంబంధం ఉన్న దైవిక సంఘటనలను వివరిస్తుంది.ఈ రచనలోని నాలుగు అధ్యాయాలు, (యాభై ఎనిమిది నుండి అరవై ఒకటి పేజీల వరకు) మణిక్యవాచకర్ కథకు అంకితం చేయబడ్డాయి.అతను అన్ని మత పుస్తకాలను చదివాడు. అందులోని పాఠాలను క్షుణ్ణంగా గ్రహించాడు.శివుని పట్ల ఉన్న భక్తికి, అలాగే జీవులపై అతను చూపిన దయకు ప్రసిద్ధి చెందాడు.
పాండ్యరాజు రాజ్యానికి ప్రధాన మంత్రి
మార్చుమాణిక్యవాచకర్ గురించి విన్న పాండ్య రాజు అతనిని పిలిచి తన ప్రధానిగా నియమించాడు. అతనికి “తెన్నవన్ బ్రహ్మారాయణ” అనే బిరుదును ఇచ్చాడు. అనగా ‘దక్షిణాది బ్రాహ్మణులలో ప్రధానమంత్రి’ అని అర్ఠం. అతను మంత్రిగా తన విధులను తెలివిగా, చిత్తశుద్ధితో నిర్వర్తించినప్పటికీ, భౌతిక ఆనందం కోసం అతనికి కోరిక లేదు.అతని మనస్సు ఎల్లప్పుడూ ఆధ్యాత్మిక విషయాలపై మరల్చేది.జ్ఞాన సాధనకు, గురువు దయ అవసరం అని నమ్ముతూ, దాని గురించి ఆరా తీస్తూనే ఉండేవాడు.ఒకసారి పాండ్య రాజు కొన్ని మంచి గుర్రాలను కొని తన వద్దకు తీసుకురావాలని మంత్రిగా ఉన్న మాణిక్యవాచకర్ ను ఆదేశించాడు. అతను అప్పటికే తనకు కావాల్సిన గురువును వెతుక్కోవాలనే ఉద్దేశంతో ఉన్న మాణిక్య వాచకర్ కు ఇది మంచి అవకాశంగా భావించాడు.తన ప్రయాణానికి అవసరమైన మొత్తం బంగారాన్ని తనతో తీసుకువెళ్ళాడు. అతని మనస్సు గురువును తీవ్రంగా కోరుకుంటున్నందున, ఆపనికోసం ముందుగా దారిలో ఉన్న అన్ని దేవాలయాలను సందర్శించాడు.అలా పర్యటనలో భాగంగా తిరుపెరుండురై అనే గ్రామానికి చేరుకున్నాడు.
సిద్ధపురుషుడు రూపంలో పరమశివుని దర్శనం
మార్చు.jpg)
మాణిక్యవాచకర్ మనస్సు పరిపక్వతను గ్రహించిన పరమేశ్వరుడు దీనికి ఒక సంవత్సరం ముందు నుండి పాఠశాల ఉపాధ్యాయుని రూపంలో ఆ గ్రామంలోని ఆలయానికి సమీపంలో ఒక వీధి అరుగుపై కూర్చున్న గ్రామంలోని పేద పిల్లలకు బోధన చేస్తున్నాడు.ఉపాధ్యాయుడు రూపంలో ఉన్న అతను ప్రతిరోజూ తన విద్యార్థుల ఇంట్లో భోజనం చేస్తున్నాడు.అతను వండిన ఆకుపచ్చ కూరగాయలను మాత్రమే తింటున్నాడు అతను మాణిక్యవాచకర్ రాక కోసం ఆత్రుతగా ఎదురుచూస్తున్నాడు. మాణిక్యవాచకర్ వాస్తవానికి వచ్చే సమయానికి, ఈశ్వరుడు తన చుట్టూ అనేక సన్యాసిలతో ఒక సిద్ధ పురుష రూపం స్వీకరించి, ఆలయ సమ్మేళనం లోపల కురుందై చెట్టు కింద కూర్చున్నాడు.వాదవురర్ (మాణిక్య వాచకర్) ఆసమయానికి ఆలయానికి వచ్చాడు. ఆలయంలో భగవంతుని దర్శనం చేసుకోవటానికి, ఆలయం చుట్టూ ప్రదక్షిణ ద్వారా తిరుగుతున్నప్పుడు, సిద్ధ పురుషుడిని చూసి ఆశ్చర్యపోయాడు. అతని కళ్ళలో కన్నీళ్ళు వెల్లువెత్తాయి అతని హృదయం ఆనందం పరవళ్లు త్రొక్కింది.అప్రయత్నంగా అతని చేతులు నమస్కారంతో తలపైకి వెళ్ళాయి.అతను వెంటనే సిద్ధ పురుషుడిని పాదాల వద్ద పడిపోయాడు. కాసేపుటికి తేరుకుని మాణిక్యవాచకర్ లేచి, వినయపూర్వకమైన ఒక జీవిని శిష్యుడిగా అంగీకరించమని ప్రార్థించాడు.అతనికి దయ చూపడానికి మాత్రమే దిగివచ్చిన ఈశ్వరుడు, వెంటనే అతనికి జ్ఞాన దృష్టితో ఉపదేశాన్ని ఇచ్చాడు [నిజమైన జ్ఞానానికి దీక్ష]. ఆ ఉపదేశం అతని హృదయంలో లోతైన మూలాలను హత్తుకుంది.అతనికి వర్ణించలేని ఆనందాన్ని ఇచ్చింది. ముడుచుకున్న చేతులతో, ఆనందకరమైన కన్నీళ్లతో, ప్రదక్షిణ ద్వారా గురువు చుట్టూ తిరిగాడు. నమస్కారాలు అర్పించాడు. తన అధికారిక దుస్తులు, ఆభరణాలన్నింటినీ తీసివేసి గురువు దగ్గర ఉంచి, ఒక గోచితో మాత్రమే నిలబడ్డాడు.గురువును స్తుతిస్తూ పాడాలని భావించిన అతను రత్నాలలాంటి కొన్ని భక్తి పాటలు పాడాడు. ఈశ్వరుడు సంతోషించి అతన్ని ‘మణికావాకర్’ అని అర్ధం [అంటే రత్నాల లాంటి మాటలు అని అర్ధం] ఈశ్వరుడు రూపంలో ఉన్న సిద్ధ పురుషుడును ఆరాధించేటట్లు అక్కడే ఉండాలని ఆదేశించాడు.అప్పుడు సిద్ధపురుషుడు వెంటనే అదృశ్యమయ్యాడు.
తనను ఆశీర్వదించినవాడు ఈశ్వరుడు తప్ప మరెవరో కాదని పూర్తిగా నమ్మాడు. మణికావాకర్ భరించలేని దుఃఖంతో బాధపడ్డాడు.ఏడుస్తూ నేలమీద పడి ‘ఓ, నా ప్రభూ! నన్ను ఇక్కడ వదిలి ఎందుకు వెళ్ళిపోయారు? అని ఆక్రోశించాడు
ఈ విషయం గ్రామస్తులు తెలుసుకొని చాలా ఆశ్చర్యపోయారు.అప్పటి వరకు తమ గ్రామంలో పాఠశాల ఉపాధ్యాయుడిగా పనిచేస్తున్న వ్యక్తి కోసం అన్వేషణ ప్రారంభించారు.కానీ ఎంత వెదికినా అతన్ని ఎక్కడా కనుగొనలేకపోయారు.అది భగవంతుడైన శివని లీల అని వారు గ్రహించారు. కొంతకాలం తరువాత, మణికావాకకర్ తన దుఃఖాన్ని అధిగమించి, ఈశ్వర ఆదేశాల ప్రకారం పనిచేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. మదురైకి రాజు అప్పగించిన పని తను చేయలేకపోయనని పరాజయాన్ని అంగీకరిస్తూ సమాచారం పంపించాడు. బంగారం అంతా అతనితో ఉంచుకుని ఆలయంలో ఒంటరిగా అక్కడే గడిపాడు.[1]
శివుడు కలలో దర్శనమై గుర్రాలు విషయం చెప్పుట
మార్చురాజు జరిగినదంతా విని వెంటనే మదురైకి తిరిగి రావాలని మణికావాకకర్‌కు ఉత్తర్వు పంపాడు. అయితే గుర్రాలు లేకుండా రాజు దగ్గరకు ఎలా వెళ్ళగలడు? అతను వాటిని కొనాలనుకుంటే డబ్బు లేదు. ఏమి చేయాలో తెలియక సహాయం కోసం శివుడిని ప్రార్థించాడు. ఆ రాత్రి శివుడు కలలో అతనికి కనిపించి, అమూల్యమైన ఒక రత్నం ఇచ్చి, ‘రాజుకు ఇది ఇచ్చి వచ్చే శ్రావణ మాసంలో మూలా నక్షత్రం రోజున గుర్రాలు వస్తాయని చెప్పండి’ అనిచెప్పాడు
ఆ కలలో కనపడిన దర్శనంతో ఆశ్చర్యపోయిన అతను కళ్ళు తెరిచాడు. కాని కలలో కనిపించిన శివుడు ప్ర అక్కడ కనపడలేదు. మణికావాకర్ జరిగినదానికి చాలా సంతోషించాడు. అతను తన అధికారిక దుస్తులు ధరించి మదురై వెళ్ళాడు. అతను రత్నాన్ని రాజుకు ఇచ్చాడు. గుర్రాలు ఎప్పుడు వచ్చే సమయాన్ని రాజుకు చెప్పి ఆ రోజు కోసం ఎదురుచూడసాగాడు. అయితే అతను మంత్రిగా తన అధికారిక విధులను తిరిగి ప్రారంభించలేదు. అతని శరీరం మదురైలో ఉన్నప్పటికీ, అతని మనస్సు తిరుపెరుందురైలో ఉంది.అతను కేవలం తన సమయాన్ని తిరుపెరుందురైలో వెచ్చించేవాడు.అయితే, పాండ్య రాజు గూడచారులను అసలు విషయం తెలుసుకోవటానికి తిరుపెరుందురైకి పంపించాడు. అక్కడ రాజు కోసం గుర్రాలు లేవని, వారి కొనుగోలు కోసం అయ్యే డబ్బు అంతా ఆలయ పునర్నిర్మాణంలో ఖర్చు చేయబడిందని గూడచారుల ద్వారా తెలుసుకున్నాడు. అందువల్ల అతను వెంటనే మణికావాకర్ను జైలులో పెట్టాడు. జైలు జీవితంలో రాజు పెట్టిన అన్ని పరీక్షల కష్టాలకు గురయ్యాడు.[1]
గుర్రాలుతో శివుడు ప్రత్యక్షం
మార్చుఇంతలో మాణిక్యవాచాకర్ రాజుగారితో చెప్పినట్లుగా, మూలా నక్షత్రం రోజున, ఈశ్వరుడు గుర్రపు బండిని వేసుకుని, అడవిలోని నక్కలను గుర్రాలుగా మార్చి, రాజు వద్దకు తీసుకువచ్చాడు. దీనిపై రాజు ఆశ్చర్యపోయాడు. గుర్రాలను రాజు అప్పగించుకున్నాడు.అశ్వశాల కాపలాదారుడు సలహా ప్రకారం ఇతర గుర్రాలన్నింటినీ ఉంచిన అదే స్థలంలో వాటిని కట్టివేసాడు.రాజు అతని గుర్రపు స్వారీకి కృతజ్ఞతలు తెలిపాడు. అనేక బహుమతులతో అతనిని పంపిన తరువాత, మణికావాకర్ను క్షమాపణలతో జైలు నుండి విడుదల చేశాడు.అదే రాత్రి కొత్తగా వచ్చిన గుర్రాలు వాటి వాస్తవ రూపాల్లోకి మారి, గుర్రాలన్నింటినీ గుర్రపుశాలలో చంపి, వాటిని తిని, నగరంలో వినాశనాన్ని సృష్టించి పారిపోయాయి. రాజు చాలా కోపంగా పెంచుకుని, మణికావాకర్ను మోసగాడిగా ముద్రవేసి తిరిగి జైలులో పెట్టాడు.[1]
మదురై నగరం నీటిలో మునక
మార్చుతరువాత కొద్ది కాలానికి ఈశ్వర ఆదేశాలకు అనుగుణంగా, వైగై నదికి వరదలు పెరిగి, మదురై నగరం మొత్తం నీటితో మునిగింది.అది చూసి భయపడిన రాజు ప్రజలందరినీ సమీకరించి నది కట్టలను పెంచమని ఆదేశించాడు.ఈ ప్రయోజనం కోసం, ప్రతి పౌరుడు తనకు కేటాయించిన పనిని చేయడంలో విఫలమైతే, తిరిగి భయంకరమైన పరిణామాల ముప్పుతో మరికొంత పని చేయాలని రాజు ఆదేశించాడు.
మదురైలో పిట్టువానీ అమ్మయార్ అనే వృద్ధ మహిళ ఉంది. ఆమె శివుని భక్తురాలు. ఆమె ఒంటరిగా తిరిగేది, ప్రతిరోజూ పొడి బియ్యంతో తీపిగా పిట్టు తయారు చేసి అమ్మడం ద్వారా జీవనోపాధి సాగిస్తుంది. నది అడ్డుకట్టపై రాజు ఆమెకు కేటాయించిన పని చేయడానికి ఆమెకు ఎవరూ లేరు.ఒక వ్యక్తిని నియమించి చేయించటానికి ఆమెకు డబ్బు లేదు. అందువల్ల ఆమె చాలా ఆందోళన చెంది, ‘ఈశ్వర! నేను ఏమి చేయాలి? అని దేవుని ప్రార్థించింది.ఆమె నిస్సహాయత చూసి, ఈశ్వరుడు కూలీ వేషంలో భుజంపై సలగపారతో అక్కడికి వచ్చి, ‘బామ్మా,బామ్మా, మీకు కూలీ కావాలా?’ అని అడిగాడు.‘అవును,’అని ఆమె చెప్పి ‘అయితే నీకు చెల్లించటానికి నా చేతిలో పైసా లేదు. ఏం చేయాలి?' అని అంది.అతను, ‘నాకు డబ్బు అక్కరలేదు. మీరు అమ్మే పిట్టులో నేను తినడానికి కొంత భాగాన్ని ఇస్తే, అప్పుడు నేను నది కట్టపై నీకు కేటాయించిన పని చేస్తానని అన్నాడు.ఆ అవకాశానికి సంతోషించిన ఆమె పిట్టు తయారు చేయడం ప్రారంభించింది. కాని అవి ఇదివరికటిలా పూర్తి ఆకారంలో రాకుండా విరిగిపోతున్నాయి.దీనితో ఆశ్చర్యపోయిన ఆమె కూలీకి అన్ని ముక్కలుగా ఇచ్చింది. అతను వీలైనన్నింటిని తిన్నాడు.నదికట్టపై పెంచే పనికి హాజరవుతానని చెప్పి వెళ్ళిపోయాడు.ఆశ్చర్యకరంగా, వృద్ధురాలు తయారుచేసిన పిండి చెక్క ముక్కలను కూలీకి ఇచ్చినప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా పిండి చెక్క అలానే ఉన్నందుకు ఆశ్చర్యపోయింది. కూలీ పనిచేసే ప్రదేశానికి వెళ్ళింది. కాని పని చేయకుండా, అక్కడ వ్యర్థంగా నిలబడిననూ, ఇతరులు వారి బదులు పని చేస్తున్న విధంగా కనపడుతున్నారు.
రాజు నదికట్టపై జరుగుతున్న పని పురోగతిని చుట్టూ కలియతిరిగి పరిశీలించాడు.కాని అమ్మైయార్‌కు కేటాయించిన పని భాగాన్ని గమనించకుండా ఉండిపోయాడు.రాజు పనిని గురించి చేసిన విచారణలో, అతని సేవకులు ఆ అమ్మైయార్‌కు బదులుగా చేసిన కూలీ యొక్క చిలిపి పనులన్నీ రాజుకు చెప్పారు. రాజు కోపం తెచ్చుకుని ఆ కూలీని పిలిచి, ‘కేటాయించిన పని చేయకుండా, మీరు పడుకుని పాడుతున్నారు’ అని మందలించాడు.ఆ కోపంతో చేతిలో ఉన్న బెత్తంతో కూలీని వెనుకవైపు కొట్టాడు.ఆ దెబ్బ తిరిగి వచ్చి రాజునే కాకుండా, అక్కడి ప్రాణులందరికీ తగిలింది.వారందరూ ఆ దెబ్బతో బాధను అనుభవించారు. తనను కొట్టిన వ్యక్తి కూలీ వేషంలో పరమేశ్వరనేనని రాజు వెంటనే గ్రహించాడు.రాజు భయపడి నిలబడ్డాడు.ఆ తరువాత పరమేశ్వర అదృశ్యమయ్యాడు.వెంటనే ఆకాశం నుండి ఒక స్వరం, ‘ఓ రాజా! మణికావాకర్ నా ప్రియమైన భక్తుడు. అతని గొప్పతనాన్ని మీకు చూపించడానికి నేనే ఇవన్నీ చేశాను.అతని రక్షణ కోరండి అని వినిపించింది.[1]
రాజ్యాన్ని మీరే పరిపాలించండి
మార్చుఆ గొంతు విన్న వెంటనే, రాజు మాణికావాకర్ ను చూడటానికి వెళ్ళాడు. దారిలో పిట్టు తయారుచేసి అమ్మకునే బామ్మ చూడటానికి ఆమె ఇంట్లోకి అడుగుపెట్టాడు.ఆమె అప్పటికే ఒక విమానం (స్వర్గపు రథం) లో కూర్చొని కైలాష్ వెళ్ళే దారిలో ఉంది. రాజు ఎంతో ఆశ్చర్యపోయాడు. ఆమెకు నమస్కరించాడు. అక్కడ నుండి నేరుగా మణికావాకర్ వద్దకు వెళ్లి అతని పాదాల మీద పడ్డాడు. మణికావాకర్ రాజుని ఎంతో గౌరవంగా పైకి లేవనెత్తి అతని సంక్షేమాన్ని గురించి ఆరా తీశాడు. రాజు చివరికి ‘దయచేసి నన్ను క్షమించి ఈ రాజ్యాన్ని మీరే పరిపాలించండి’ అని రాజు ప్రార్థిస్తూ చెప్పాడు.[1]
మాణికావాకర్ తిరువన్నామలై సందర్శన
మార్చుతమిళ ప్రాంతంలో పర్యటించడానికి అతను ప్రశంసలలో పాటలు కూర్పు చేసి పాడటానికి మణిక్కావాకర్‌ను శివుడు ప్రత్యేకంగా నియమించాడు.ఆ రోజుల్లో కూడా ఒక ప్రధాన శైవ పుణ్యక్షేత్రంగా ప్రసిద్ధి చెందిన తిరువన్నామలై దర్శించాడు.మణిక్కవాకాకర్ తిరువన్నామలై దర్శించిన సందర్భంలో తిరువన్నకామయ సందర్శనలో తిరువకకం కవితలు, ‘తిరుప్పావై ’ ‘తిరువెంబావై’ అనే రెండు కవితలు కూర్పు చేసి పాడాడు.[2]అరుణాచల ప్రదక్షిణ చేస్తున్నప్పుడు ఒక సంప్రదాయం ఉంది.అన్నామలైలోని ప్రదక్షిణ రహదారిపై ఉన్న ఒక చిన్న ఆలయం రెండు కవితలు పాడిన ప్రదేశానికి గుర్తుగా ఉంది.భక్తులు ఆ ఆలయం దర్శించే సంప్రదాయం ఉంది.[1]
మహిమలు
మార్చుసింహళ రాజు కుమార్తెకి చిదంబరం నటరాజస్వామి సాక్షిగా మాణిక్యవాచకర్ మాటలు తెప్పించాడు మాణిక్యవాచకర్ నోటి నుండి తిరువాచకం వినాలని ధిల్లై నటరాజస్వామి బ్రాహ్మణ రూపంలో స్వయంగా వచ్చి మాణిక్యవాచకర్ చెప్తుంటే తాటి ఆకులపై రాసాడనే కథనం ఒకటి ఉంది.[3]
చివర మజిలీగా తిరువన్నామలై
మార్చుఆ తరువాత మణికావాకకర్ ఒక ప్రదేశం నుండి మరొక ప్రదేశానికి వెళ్లి, భక్తి పాటలు కూర్పు చేయటం, పాడటం చేస్తూ చివరకు చిదంబరంలో స్థిరపడ్డాడు.అతని తిరువకం తిరువన్నామలై శివుడి విగ్రహం దగ్గర ఉంచబడింది. చిదంబరం ఆలయ గోడలపై అనేక తిరువకం శ్లోకాలు కూడా చెక్కబడ్డాయి.[1]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 "A R U N A C H A L A S A M U D R A - Devotees - Ancient - Life of Manikkavacakar". www.arunachalasamudra.org. Archived from the original on 2020-02-21. Retrieved 2020-04-28.
- ↑ "తిరుప్పావై – తిరువెంబావై. ~ దైవదర్శనం". daivadarsanam.blogspot.com. Retrieved 2020-04-28.
- ↑ "బూడిద - విభూతి అరవైమూడు మంది నాయనార్లలో నలుగురు న". mymandir. Retrieved 2020-04-28.[permanent dead link]
వెలుపలి లంకెలు
మార్చు- Arunachala Samudra / Life of Minakkavacakar Archived 2020-02-21 at the Wayback Machine