ములుకుదురు
ములుకుదురు, గుంటూరు జిల్లా, పొన్నూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన పొన్నూరు నుండి 5 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2340 ఇళ్లతో, 8063 జనాభాతో 1096 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3958, ఆడవారి సంఖ్య 4105. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2117 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 431. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590373.[1]
ములుకుదురు | |
|---|---|
 | |
.svg)  ములుకుదురు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°1′14.412″N 80°31′50.916″E / 16.02067000°N 80.53081000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | గుంటూరు |
| మండలం | పొన్నూరు |
| విస్తీర్ణం | 10.96 కి.మీ2 (4.23 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 8,063 |
| • జనసాంద్రత | 740/కి.మీ2 (1,900/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,958 |
| • స్త్రీలు | 4,105 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,037 |
| • నివాసాలు | 2,340 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522315 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590373 |
గ్రామo పేరు వెనుక చరిత్ర
మార్చుములుకుదురు అను పేరు "మునులకుదురు" నుండి వచ్చింది. పుర్వం ఇక్కడ మునులు తపస్సు చేసుకొనేవారు అని ప్రతీతి.
సమీప గ్రామాలు
మార్చుఈ గ్రామానికి సమీపంలో నండూరు, మాచవరం, చింతలపూడి, ఈతేరు, వల్లభరావుపాలెం గ్రామాలు ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 8, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి పొన్నూరులో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పొన్నూరులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల చింతలపూడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్‌ పొన్నూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల చింతలపూడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం పొన్నూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుములుకుదురులో ఉన్న రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ఈ గ్రామంలో జి.బి.సి. రహదారి ప్రక్కన నూతనంగా నిర్మించిన హోమియో వైద్యశాల భవన నిర్మాణం పూర్తయినది. ఈ భవన నిర్మాణానికి రాజ్యసభ సభ్యులు శ్రీ జె.డి.శీలం, మూడు లక్షల రూపాయాలను మంజూరు చేసారు.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుతాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుములుకుదురులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు (సిండికేట్ బ్యాంక్) ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుములుకుదురులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 327 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 32 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 2 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 12 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 720 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 24 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 696 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుములుకుదురులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 679 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 16 హెక్టార్లు
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో వీరంకి శివపార్వతి, సర్పంచిగా ఎన్నికైంది.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ ధనలక్ష్మీ అమ్మవారి ఆలయం
మార్చుఇక్కడ దసరాకు దేవీ నవరాత్రి ఉత్సవాలు ఘనంగా జరుపుతారు.
శ్రీ చెన్నకేశవ స్వామి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో స్వామివారి బ్రహ్మోత్సవాలు, ప్రతి సంవత్సరం, చైత్ర శుద్ధ ద్వాదశి నుండి నిర్వహించెదరు. ఈ సందర్భంగా, ప్రత్యేక ఉత్సవాలు, హోమాలు, పూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించెదరు.
శ్రీ షిర్డీ సాయిబాబా ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయ ద్వితీయ వార్షికోత్సవం, 2014, ఫిబ్రవరి-1న అత్యంత వైభవంగా జరిగింది.
శ్రీ వీరాంజనేయస్వామివారి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం హనుమజ్జయంతి వేడుకలు వైభవంగా నిర్వహించెదరు.
శ్రీ వెంకయ్యస్వామి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో విగ్రహప్రతిష్ఠ నిర్వహించి ఒక సంవత్సరంఅయిన సందర్భంగా, 2015, జూన్-8వ తేదీ సోమవారంనాడు ఆలయంలో, దేవాలయ ప్రథమ వార్షికోత్సవం ఘనంగా నిర్వహించారు.
శ్రీ షిర్డీ సాయిబాబా ఆలయం
మార్చుఈ గ్రామంలో 2015, ఫిబ్రవరి-22వ తేదీ, ఆదివారం నాడు, స్వామివారి విగ్రహ ప్రతిష్ఠ, వేదమంత్రాలు, మంగళవాయిద్యాల నడుమ ఘనంగా నిర్వహింరుచారు. ఈ సందర్భంగా భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొని, ప్రత్యేక పూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. దేవాలయ ప్రాంగణంలోని ఙానమందిరం, ద్వారకా మాయి, శ్రీ సాయి ఆరాధనా క్షేత్రాలను గూడా ప్రారంభించారు. అనంతరం భక్తులకు అన్నసంతర్పణ నిర్వహించారు.[10]
శ్రీ అద్దంకమ్మ తల్లి ఆలయం
మార్చు, శ్రీ గంగా పార్వతీ సమేత రామలింగేశ్వర స్వామి వారి దేవస్థానము అనగా శివాలయము దసరా బ్రహ్మోత్సవాలు తొమ్మిది రోజులు అమ్మవారి కుంకుమ పూజలు మహాశివరాత్రి రోజున బ్రహ్మోత్సవాలు మూడు రోజులపాటు శైవాగమ ప్రకారంగా జరుపబడును ఈ సందర్భంగా భక్తులు అధిక సంఖ్యలో పాల్గొని ప్రత్యేక అభిషేకములు పూజలు ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొంటారు
గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు
మార్చువరి, మినుము, మొక్కజొన్న, కూరగాయలు.
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చు- చిల్లర భవానీదేవి నానీల తొలి కవయిత్రి
గ్రామ విశేషాలు
మార్చుఈ గ్రామ విద్యార్థిని బొద్దులూరి ఫణికృష్ణప్రసన్న, 10వ తరగతిలో 10/10 గ్రేడ్ మార్కులు సంపాదించి (2015లో), తిరుపతిలో నిర్వహించిన ఒక కార్యక్రమంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి శ్రీ నారా చంద్రబాబునాయుడుగారి చేతులమీదుగా ప్రతిభా పురస్కారం అందుకున్నది.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 8493. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 4272, స్త్రీల సంఖ్య 4221, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 2310 ఉన్నాయి.గ్రామ విస్తీర్ణం 1096 హెక్టారులు.
మూలాలు
మార్చు