రఫీక్ జకారియా
రఫీక్ జకారియా ( 1920 ఏప్రిల్ 5 - 2005 జూలై 9) భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు, ఇస్లామిక్ మతగురువు. అతను భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీతో సన్నిహిత సంబంధం కలిగి ఉన్నాడు. అతను సాంప్రదాయ ఇస్లాంను సమర్థించడంలో ప్రసిద్ధి చెందాడు.[3]
రఫీక్ జకారియా | |
|---|---|
| జననం | 1920 ఏప్రిల్ 5 నాలా సోపారా, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 2005 జూలై 9 (వయసు 85)[1] |
| సమాధి స్థలం | ఔరంగాబాద్, మహారాష్ట్ర[2] |
| జాతీయత | భారతీయుడు |
| వృత్తి | భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు, ఇస్లామిక్ మత గురువు |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు |
|
గుర్తించదగిన సేవలు |
|
| జీవిత భాగస్వామి | ఫాతిమా జకారియా |
| పిల్లలు | 4, ఫరీద్ జకారియా |
| బంధువులు | ఆసిఫ్ జకారియా (మేనల్లుడు) ఆరిఫ్ జకారియా (మేనల్లుడు) |
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
మార్చుమహారాష్ట్రకు చెందిన కొంకణి ముస్లిం అయిన జకారియా ముంబైలోని ఇస్మాయిల్ యూసుఫ్ కళాశాల పూర్వ విద్యార్థి. ముంబై విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎం.ఎ పరీక్షలో చాన్సలర్ గోల్డ్ మెడల్ ను గెలుచుకున్న అతను 1948లో లండన్ విశ్వవిద్యాలయంలోని స్కూల్ ఆఫ్ ఓరియంటల్ అండ్ ఆఫ్రికన్ స్టడీస్ నుండి పి.హెచ్.డి పొందాడు.[4] అతని డాక్టరేట్ థీసిస్ పేరు ముస్లిమ్స్ ఇన్ ఇండియా: ఎ పొలిటికల్ అనాలిసిస్ (1885-1906 వరకు). ఇంగ్లాండులోని లింకన్ ఇన్ నుంచి బార్ కు పిలిపించారు.
కెరీర్
మార్చుముంబైలో న్యాయవాదిగా ప్రాక్టీస్ చేసిన జకారియా అక్కడ చీఫ్ పబ్లిక్ ప్రాసిక్యూటర్గా నియమితులయ్యారు. మహారాష్ట్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వంలో కొంతకాలం క్యాబినెట్ మంత్రిగా, తరువాత భారత పార్లమెంటు సభ్యుడిగా సహా 25 సంవత్సరాలకు పైగా ప్రజా సేవలో గడిపాడు. లోక్ సభలో కాంగ్రెస్ పార్టీ నాయకురాలు ఇందిరాగాంధీకి డిప్యూటీగా పనిచేశారు. జకారియా 1965, 1990, 1996 లో ఐక్యరాజ్యసమితితో సహా విదేశాలలో భారతదేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించాడు.
అతను ఉత్తర ప్రదేశ్లో అలీగఢ్ లోని జామియా ఉర్దూ ఛాన్సలర్, ముంబైలోని మహారాష్ట్ర కళాశాలకు అధ్యక్షుడు.
ఔరంగాబాద్
మార్చుజకారియా 1962లో కొత్తగా ఏర్పడిన మహారాష్ట్ర రాష్ట్ర తొలి ఎన్నికల్లో ఔరంగాబాద్ నుంచి పోటీ చేసి మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీకి ఎన్నికయ్యారు. కొత్త మంత్రివర్గంలో పట్టణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రిగా నియమితులయ్యారు. ఆయన మార్గదర్శకత్వంలోనే న్యూ ఔరంగాబాద్ ప్రణాళిక ప్రారంభమైంది. 1970వ దశకంలో అభివృద్ధిని ప్రారంభించిన సిడ్కోకు కొత్త నగర బాధ్యతలను అప్పగించారు.
ఆయన తన నియోజకవర్గంలో అనేక పాఠశాలలు, కళాశాలలను స్థాపించారు. వీటిలో ఉమెన్స్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ సైన్సెస్, ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హోటల్ మేనేజ్మెంట్ ఉన్నాయి, దీనిని ఇప్పుడు ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ హోటల్ మేనేజ్మెంట్, ఔరంగాబాద్ (ఐహెచ్ఎం-ఎ) అని పిలుస్తారు. మౌలానా ఆజాద్ ఎడ్యుకేషన్ ట్రస్ట్ ఔరంగాబాద్ అనేక విద్యా సంస్థలను నిర్వహిస్తోంది.
పనులు
మార్చుఎ స్టడీ ఆఫ్ నెహ్రూ (సంకలనం), ఇస్లాంలో పోరాటం, ముహమ్మద్ అండ్ ఖురాన్, విభజన ధర, లౌకిక భారతదేశంలో మతపరమైన ఆవేశం వంటి అనేక పుస్తకాలు ఆయన రచించారు.[5]
జకారియా ఎక్కువగా భారతీయ వ్యవహారాలు, ఇస్లాం, బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదం గురించి రాశారు. ఇతని రచనలలో ఇవి ఉన్నాయి:
- ఎ స్టడీ ఆఫ్ నెహ్రూ
- ది మ్యాన్ హూ డివైడెడ్ ఇండియా
- రజియా: క్వీన్ ఆఫ్ ఇండియా
- ది వైడెనింగ్ డివైడ్
- డిస్కవరీ ఆఫ్ గాడ్
- ముహమ్మద్ అండ్ ది ఖురాన్
- ది స్ట్రగుల్ వితిన్ ఇస్లాం
- కాన్ఫ్లిక్ట్ బిట్వీన్ రిలీజియన్ అండ్ పాలిటిక్స్
- ఇక్బాల్, ది పొయెట్ అండ్ ది పొలిటిషన్ (1993)
- ది ప్రైస్ ఆఫ్ పార్టిషన్
- ఇండియన్ ముస్లింస్: వేర్ హ్యావ్ దే గాన్ రాంగ్?
- సర్దార్ పటేల్ అండ్ ఇండియన్ ముస్లింస్
- కమ్యూనల్ రేజ్ ఇన్ సెక్యులర్ ఇండియా (ఒన్ ది ఆఫ్టర్మత్ ఆఫ్ ది గోధ్రా రయట్స్)
- ది ట్రయల్ ఆఫ్ బెనజీర్ (1989)
ఆయన గతంలో యునైటెడ్ కింగ్ డమ్ లోని లండన్ లో న్యూస్ క్రానికల్, ది అబ్జర్వర్ పత్రికల్లో పనిచేశారు. టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా వార్తాపత్రికకు జకారియా వారానికి రెండుసార్లు కాలమ్ రాశారు.
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చుజకారియాకు రెండు పెళ్లిళ్లు అయ్యాయి. అతను తన ఇద్దరు భార్యల ద్వారా నలుగురు పిల్లలకు తండ్రి:
- మన్సూర్ జకారియా, ముంబైలోని ఇంటాక్ లో పనిచేసే కళా చరిత్రకారుడు తస్నీమ్ జకారియా మెహతా, అతని మొదటి భార్య షెహనాజ్ ఖాన్, భోపాల్ కులీనుల కుమార్తె.
- అర్షద్ జకారియా, ఫరీద్ జకారియా అనే అమెరికన్ జర్నలిస్ట్, అతని రెండవ భార్య ఫాతిమా జకారియా కొంతకాలం సండే టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా ఎడిటర్, 2008 లో తాజ్ హోటల్స్ తాజ్ మ్యాగజైన్ ఎడిటర్.[6]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Indian scholar Rafiq Zakaria dies". BBC South Asia. 9 July 2005. Retrieved 22 April 2021.
- ↑ "Islamic scholar Rafiq Zakaria dead". Outlook India. July 9, 2005. Retrieved 22 April 2021.
- ↑ Sivaswamy, Saisuresh (June 22, 2002). "Kalam, Islam and Dr Rafiq Zakaria". Rediff. Retrieved 22 April 2021.
- ↑ "Alumni". Archived from the original on 2012-07-31. Retrieved 2024-01-04.
- ↑ "Dr Rafiq Zakaria passes away". Rediff (in ఇంగ్లీష్). PTI. July 9, 2005. Retrieved 22 April 2021.
- ↑ Singh, Kushwant (26 July 2005). "Right time, right place". Malice. Cybernoon.com. Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 15 January 2014.