లీలావతి మున్షీ భారతీయ రాజకీయ నాయకురాలు, గుజరాతీ వ్యాసకర్త. ఆమె 1937 నుండి 1946 వరకు బొంబాయి శాసనసభ సభ్యురాలిగా, 1952 నుండి 1958 వరకు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సభ్యురాలిగా రాజ్యసభ సభ్యురాలిగా ఉన్నది. ఆమె వ్యాసాలు, స్కెచ్ లు రాసింది.

లీలావతి మున్షీ
పార్లమెంటు సభ్యురాలు (రాజ్యసభ)
In office
1952–1958
నియోజకవర్గంబాంబే రాష్ట్రం
బాంబే లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ సభ్యురాలు
In office
1937–1946
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం(1899-05-21)1899 మే 21
మరణం1978 ఫిబ్రవరి 20(1978-02-20) (వయసు 78)
రాజకీయ పార్టీఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్
జీవిత భాగస్వామి
  • లాల్భాయ్ షేత్
    (died 1926)
  • కనయ్యాలాల్ మానెక్లాల్ మున్షీ
    (m. 1926; died 1971)
సంతానంఇద్దరు కుమారులు, నలుగురు కుమార్తెలు

జీవితచరిత్ర

మార్చు

లీలావతి 1899 మే 21న కేశవలాల్ అనే గుజరాతీ జైన కుటుంబంలో జన్మించింది.[1][2]

1920ల నుండి, ఆమె భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం సంబంధం కలిగి ఉన్నది. ఆమె ఉప్పు సత్యాగ్రహం, శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం పాల్గొంది.[2] ఆమె క్రియాశీలత కారణంగా బ్రిటిష్ అధికారులు ఆమెను ఖైదు చేశారు.[3]

1950వ దశకంలో ఆమె బొంబాయిలో సొసైటీ ఫర్ ది ప్రివెన్షన్ ఆఫ్ హెల్తీ ట్రెండ్స్ ఇన్ మోషన్ పిక్చర్స్ ను స్థాపించింది. 1954 లో, ఆమె 'అవాంఛనీయ' సినిమాలు, అశ్లీల సన్నివేశాల ప్రదర్శనను నిషేధించే తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది, దీనిని సభ ఆమోదించింది, తరువాత ప్రభుత్వం 1959 లో సినిమాటోగ్రఫీ చట్టాన్ని సవరించింది. 1950ల వరకు భారతీయ సినిమాల్లో ముద్దు సన్నివేశాలు అసాధారణం కాదు. ఆమె కదలికల కారణంగానే అవి కనుమరుగయ్యాయి.[2]

ఆమె 1937 నుండి 1946 వరకు మునుపటి బొంబాయి శాసనసభ సభ్యురాలిగా ఉన్నది. ఆమె 1952 ఏప్రిల్ 3 నుండి 1958 ఏప్రిల్ 2 వరకు భారత పార్లమెంటు ఎగువ సభ అయిన రాజ్యసభ సభ్యురాలిగా భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సభ్యురాలిగా బొంబాయి రాష్ట్రానికి ప్రాతినిధ్యం వహించింది.[1][2]

ఆమె 1978 ఫిబ్రవరి 20న మరణించింది.[1]

సాహిత్య రచనలు

మార్చు

క్యారెక్టర్ స్కెచ్ లు, వ్యక్తిగత వ్యాసాల రంగంలో ఆమె గణనీయమైన కృషి చేసింది. 1925లో రేఖచిత్రం అనే బిజా లేకో అనే క్యారెక్టర్ స్కెచ్ ల సంకలనం ప్రచురితమైంది. ఇందులో పౌరాణిక, చారిత్రక, సాహిత్య ప్రముఖుల పాత్రలు, సమకాలీన స్త్రీపురుషులు, ఎక్కువగా గుజరాతీలు ఉన్నారు. వధు రేఖచిత్రం (1935) లో మరికొన్ని స్కెచ్ లు ఉన్నాయి. కుమారదేవి అనే ఆమె వ్యాసాల సంకలనం 1929లో ప్రచురితమైంది. ఆమె చిన్న కథలు, చిన్న నాటకాలు జవాన్ ని వాటే (1977) లో సేకరించబడ్డాయి. సంచయ (1975) ఆమె రాసిన వ్యాసాల సంకలనం. [4][5][3][6]

వ్యక్తిగత జీవితం

మార్చు

ఆమె మొదటి వివాహం లాల్ భాయ్ సేథ్ తో జరిగింది. 1926 లో అతను మరణించిన తరువాత, ఆమె గుజరాతీ రచయిత కనయ్యలాల్ మానెక్లాల్ మున్షీని వివాహం చేసుకుంది. వీరికి ఇద్దరు కుమారులు, నలుగురు కుమార్తెలు.[2][7][1]

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Rajya Sabha Members Biographical Sketches 1952 - 2003" (PDF). Rajya Sabha. Retrieved 9 November 2015.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Khan, Saeed (2012-05-06). "Gujarat woman gave censor the scissors". The Times of India. Ahmedabad.
  3. 3.0 3.1 Chaudhari, Raghuveer; Dalal, Anila, eds. (2005). "લેખિકા-પરિચય" [Introduction of Women Writers]. વીસમી સદીનું ગુજરાતી નારીલેખન [20 Century Women's Writings in Gujarati] (in గుజరాతి) (1st ed.). New Delhi: Sahitya Akademi. p. 351. ISBN 8126020350. OCLC 70200087.
  4. Amaresh Datta (1989). Encyclopaedia of Indian Literature: k to navalram. New Delhi: Sahitya Akademi. p. 2804. ISBN 978-81-260-1804-8.
  5. Jhaveri, Krishnalal Mohanlal (1956). Further milestones in Gujarāti literature (2nd ed.). Mumbai: Forbes Gujarati Sabha. p. 347.   This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  6. Broker, Gulabdas (1971). "Chapter 4: Gujarati". Maharashtra Gazetteers: Language and Literature (PDF). Maharashtra State Gazetteers. Mumbai: Directorate of Government Printing, Stationery and Publications, Maharashtra State. pp. 370–371.
  7. R. K. Yajnik (1934). The Indian Theatre. New York: Haskell House Publishers Ltd. p. 267. GGKEY:WYN7QH8HYJB. Retrieved 18 September 2017.