శైలేంద్ర
ఈ వ్యాసాన్ని పూర్తిగా అనువదించి, తరువాత ఈ మూసను తీసివేయండి. అనువాదం చేయాల్సిన వ్యాస భాగం ఒకవేళ ప్రధాన పేరుబరిలో వున్నట్లయితే పాఠ్యం సవరించు నొక్కినప్పుడు కనబడవచ్చు. అనువాదం పూర్తయినంతవరకు ఎర్రలింకులు లేకుండా చూడాలంటే ప్రస్తుత ఆంగ్ల కూర్పుని, భాషల లింకుల ద్వారా చూడండి(అనువాదకులకు వనరులు) |
శైలేంద్ర కలం పేరుతో ప్రసిద్ధిచెందిన శంకర్దాస్ కేసరీలాల్ (1923 ఆగస్టు 30 – 1966 డిసెంబరు 14) ప్రముఖ హిందీ గీత రచయిత. ఇతడు ప్రముఖ చిత్రనిర్మాత రాజ్ కపూర్, సంగీతదర్శకులు శంకర్-జైకిషన్ లతో కలిసి ఎన్నో మరపురాని సినిమా గీతాల్ని అందించారు.
శైలేంద్ర Shailendra | |
---|---|
వ్యక్తిగత సమాచారం | |
జన్మ నామం | శంకర్దాస్ కేసరీలాల్ |
జననం | రావల్పిండి, పంజాబ్ | 1923 ఆగస్టు 30
మరణం | 1966 డిసెంబరు 14 | (వయసు 50)
వృత్తి | గీత రచయిత |
క్రియాశీల కాలం | 1949-1966 |
జీవిత సంగ్రహం
మార్చుShailendra hailed from Ara district of Bihar and the film "Teesri Kasam" was shot in the state as well.[1]
Shailendra started his career as a welder with Indian Railways. His job brought him to Mumbai (then Bombay) in 1947. He started writing poetry during these days.
The filmmaker Raj Kapoor noticed Shailendra, when the latter was reading out his poem Jalta hai Punjab at a mushaira (poetic symposium).[2] Kapoor offered to buy poems written by Shailendra and use them for his movie Aag (1948). Shailendra, a member of the left wing IPTA, was wary of mainstream Indian cinema and refused. However, after his wife became pregnant, Shailendra himself approached Raj Kapoor in need of money. At this time, Raj Kapoor was filming Barsaat (1949), and two of the film songs had not been written yet. For ₹ 500, Shailendra wrote these two songs: Patli kamar hai and Barsaat mein. The music for Barsaat was composed by Shankar-Jaikishan.
The team of Raj Kapoor, Shailendra and Shankar-Jaikishan went on to produce many other hit songs. The song "Awara Hoon" from the 1951 film Awaara, written by Shailendra, became the most appreciated Hindustani film song outside India at the time.[3]
In the days when composers would recommend lyricists to producers, Shankar-Jaikishan once promised Shailendra that they would recommend him around, but didn't keep their promise. Shailendra sent them a note with the lines, Chhoti Si Yeh Duniya, Pehchaane Raaste Hain. Kahin To Miloge, Phir Poochhenge Haal ("The world is small, the roads are known. We'll meet sometime, and ask 'How do you do?'"). Shankar-Jaikishan realized what the message meant and having said sorry, turned the lines into a popular song. The song was featured in the film Rangoli (1962), for which the producer Rajendra Singh Bedi wanted to sign up Majrooh Sultanpuri as the lyricst. However, Shankar-Jaikishen insisted on Shailendra and the producer had to oblige.[4]
Apart from Shankar-Jaikishan, Shailendra also shared a rapport with composers such as Salil Chowdhary (Madhumati), Sachin Dev Burman (Guide, Bandini, Kala Bazar), and Ravi Shankar (Anuradha). Apart from Raj Kapoor, he shared a rapport with filmmakers such as Bimal Roy (Do Bigha Zameen, Madhumati, Bandini) and Dev Anand (Guide and Kala Bazar).
In the mid-1960s, Shailendra invested heavily in the production of the movie Teesri Kasam (1966), which won the National Film Award for Best Feature Film. However, the film was a commercial failure.[5] The falling health resulting from tensions associated with film production and anxiety due to financial loss, coupled with alcohol abuse, ultimately led to his death.[6]
శ్hailendra's son Shaily Shailendra also became a lyricist. The contemporary lyricist Hasrat Jaipuri stated once in a TV-interview that Shailendra was the best lyricist the Indian film industry ever had.
పురస్కారాలు
మార్చుశైలేంద్ర మూడు సార్లు ఉత్తమ గేయ రచయితగా ఫిలింఫేర్ పురస్కారం గెలుచుకున్నాడు.
- 1958: "యే మేరా దీవానాపన్ హై" (యహూది)
- 1959: "సబ్ కుఛ్ సీఖా హమ్నే" (అనారీ)
- 1968: "మై గావూ తుమ్ సో జావో" (బ్రహ్మచారి)
ప్రసిద్ధిచెందిన హిందీ పాటలు
మార్చుశైలేంద్ర రచించిన కొన్ని ప్రజాదరణ పొందిన పాతలివి:
- "ఆవారా హూ" - ఆవారా
- "రామయ్యా వస్తావయ్యా" - శ్రీ 420
- "ముడ్ ముడ్ కే నా దేఖ్" - శ్రీ 420
- "మేరీ జూతా హై జపానీ" - శ్రీ 420
- "ఆజ్ ఫిర్ జీనే కీ" - గైడ్
- "గాతా రహే మేరా దిల్" - గైడ్
- "పియా తొసె నైనా లగే రే" - గైడ్
- "క్యా సే క్యా హో గయా" - గైడ్
- "హర్ దిల్ జో ప్యార్ కరేగా" - సంగం
- "దోస్త్ దోస్త్ నా రహా" - సంగం
- "సబ్ కుఛ్ సీఖా" - అనారీ
- "కిసీ కీ ముష్కురాహతోం పే" - అనారీ
- "దిల్ కీ నజర్ సే" - అనారీ
- "ఖోయా ఖోయా చాంద్" - కాలా బజార్
- "ప్యార్ హువా ఇక్రార్ హువా" - శ్రీ 420
- "అజీబ్ దాస్తాన్ హై యే" - దిల్ అప్నా ఔర్ ప్రీత్ పరాయీ
మూలాలు
మార్చు- ↑ http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-04-26/news-interviews/38842005_1_film-chief-minister-nitish-kumar-national-award Archived 2013-05-03 at the Wayback Machine"
- ↑ Dinesh Raheja; Jitendra Kothari (1996). The hundred luminaries of Hindi cinema. India Book House Publishers. p. 68. ISBN 978-81-7508-007-2.
- ↑ Ashraf Aziz, "Shailendra", Light of the universe: essays on Hindustani film music, Three Essays Collective, 2003, pp. 37–76, ISBN 9788188789078
- ↑ Madan Gaur (1973). Other side of the coin: an intimate study of Indian film industry. Trimurti Prakashan. p. 69.
- ↑ Gulzar, Govind Nihalani, Saibal Chatterjee, ed. (2003). Encyclopaedia of Hindi Cinema. Popular Prakashan. p. 556. ISBN 978-81-7991-066-5. Retrieved 9 May 2012.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: editors list (link) - ↑ Ashis Nandy (1998). The Secret Politics of Our Desires: Innocence, Culpability and Indian Popular Cinema. Palgrave Macmillan. p. 125. ISBN 978-1-85649-516-5. Retrieved 9 May 2012.