సాయిబులు

సాహెబుల్ని గ్రామీణ ప్రజలు ఇలా పిలుస్తారు. ఉర్దూ మాట్లాడే ముస్లిముల్ని తురక సాయిబులనీ, తెలుగు మాట్లాడే వాళ్ళను దూదేకుల సాయిబు లనీ చెప్పుకుంటారు.

తురక సాయిబుల మీద సామెతలు

తురకా దూదేకుల తగాదాలో మురిగీ ముర్దార్ [మంచిదాన్నీ చెడ్డదనుకుంటారు]
మేకలు తప్పిపోతే తుమ్మల్లో, తురకలు తప్పిపోతే ఈదుల్లో (ఈతచెట్లలో) [ఆ అనుబంధం అలాంటిది]
తురకా కరకా రెండూ భేదికారులే. మొదటిది దగ్గరకు వస్తేనే చాలు, రెండోది లోపలికి పోవాలి. [అంత బెదురన్నమాట]
తురక కొట్టవస్తే చుక్కెదురని కదలకుంటారా? [కుండలేదని వండుకుతింటం మానేస్తామా?]
తురక దయ్యము మంత్రించినట్లు [ఏ కులందయ్యం ఎవర్ని పడుతుందోమరి]
తురకదాసరికి ఈతమజ్జిగ [బాంచేతు దేవుడికి మాదర్చోదు పత్రిలాగా]
తురకమెచ్చు గాడిదతన్ను [రెండూ అంతగట్టిగా ఉంటాయన్నమాట]
తురకలసేద్యం పెరిక లపాలు [రాజులసొమ్ము రాళ్ళపాలు లాగా]
తురకవాడకు గంగెద్దు పోతే కోసుకు తిన్నారట [అవసరం అసుంటిది ఎవరి అలవాటు వారిది ]
ఇదేందోయ్ పెంట తినే కోమటీ అంటే, పోవోయ్ బెల్లంతినే సాయిబా అన్నాడట.అట్లా అంటావేంటి కోమటీ అంటే ఎవరి అలవాటు వారిది అన్నాడట
తురక వీధిలో సన్యాసి భిక్షలాగా [కుంటోడైనా ఇంటోడు మేలు]
తురక వీధిలో విప్రుడికి పాదపూజ చేసేమి చెయ్యకేమి?[విప్రుల వీధిలో తురకాయనకు చేస్తే సరి]
తురక మరకా తిరగేసి నరకా [ఎల్లిశెట్టిలెక్క ఏకలెక్క]
తురకలలో మంచిఎవరంటే తల్లికడుపులో ఉన్నవాడూ, గోరీలో ఉన్నవాడు [పగవాణ్ణి పంచాంగం అడిగితే మధ్యాహ్నానికి మరణం అన్నాడట]
తురక ఎంతగొప్పవాడైనా ఇంటికి పేరులేదు, తలకు జుట్టు లేదు, మొలకు తాడు లేదు [ఎంత పెద్దకులస్తులకైనా ముడ్డి పీతికంపే]
పాకీదానితో సరసం కంటే అత్తరుసాయిబుతో కలహం మేలు [ గూని దున్న కంటే గుడ్డి దున్న మేలు]
సాయిబూ చిక్కిపోయావేంటంటే, ఇంకా చిక్కుతాం, మరీ చిక్కుతాం, మనసువస్తే చచ్చిపోతాం నీకేం అన్నాడట [ ఒంటేలుకి పోయి ఇంతసేపేంటిరా అంటే రెండేళ్ళుకు వచ్చింది అన్నాడట]
సన్నెకల్లు కడగరా సయ్యదాలీ అంటే కడిగినట్లే నాకినా కుదా తోడు అన్నాడట
ఆవో అంటేనే అర్ధంగాక అగోరిస్తుంటే కడో అనేదాన్ని అంటగట్టావా? [ఒకరుంటే దేవులాట ఇద్దరుంటే తన్నులాట ]

సాయిబులపై సామెతలు

ఫకీరుసాయిబును తీసుకొచ్చి పక్కలో పడుకోబెట్టుకుంటే లేచిలేచి మసీదు లోకి వెళ్ళాడట
ముద్ద ముద్దకీ బిస్మిల్లా నా
నమాజు చెయ్యబోతే మసీదు మెడమీద పడిందట
ఉర్సు లకు పోతే కర్సులకు కావాలి [ గోకుడుకి గీకుడు మందు ]
ఊదు వేయనిదే పీరు లేవదు [ గోల గోవిందుడిది అనుభవం వెంకటేశ్వర్లుది]
మునిగింది ముర్దారు తేలింది హలాలు [ గుంతకు వస్తే మరదలు మిట్టకు వస్తే వదిన ]
కాజీని ఫాజీగా ఫాజీని కాజీగా మార్చినట్లు [ గొల్ల ముదిరి పిళ్ళ అయినట్లు]
ఖానాకు నహీ ఎల్లీకి బులావ్ అన్నట్లు
గుర్రం పేరు గోడా ఐతే గోడ పేరు గుర్రం గదా? ఇక నాకు ఉర్దూ అంతా వచ్చేసింది అన్నాడట
నవాబు తల బోడి నా తలా బోడేనని వితంతువు విర్రవీగిందట
దర్జీ వాణ్ణి చూస్తే సాలె వాడికి కోపం

దూదేకుల సాయిబుల మీద సామెతలు

దూదేకులవానికి తుంబ తెగులు [ఇక ఏకే వృత్తి ఏం నడుస్తుంది పాపం?]
దూదేకుల సిద్దప్పకు దూదేకను రాదంటే లోటా? [ఏంలోటూ లేదు ఇంకో పని చేసుకొని బ్రతకొచ్చు]
తురకలు లేని ఊళ్ళో దూదేకులసాయిబే ముల్లా [ఏచెట్టూలేనిచోట ఆముదంచెట్టులాగా]
కాకర బీకర కాకు జాతారే అంటే దూబగుంటకు దూదేకను జాతారే అనుకున్నారట. [ఉర్దూరాక పాట్లు]

ఇలాంటి సామెతలు వీళ్ళ మీద అపహాస్యంగా చులకన భావంతో పుట్టించినా, అనాటి సాంఘిక పరిస్థితులు ఆయా కులాలు మతస్థుల మధ్య చాలా వివక్షతో కూడుకొని ఉండేవని అర్ధంఅవుతుంది.ఇప్పుడు జనం ఈ సామెతలు బయటికి అనలేరు.కానీ మన గత చరిత్ర ఎలా నడిచిందో మన పూర్వీకులు ఎదుర్కొన్న అనుభవాలను ఈ సామెతలు కళ్ళకు కడతాయి.

సాయిబుల మీద జానపద గీతాలు

అత్తరు సాయబు మంచోడమ్మా ఉత్తర మొచ్చింది... అత్తరు సాయబు మంచోడమ్మా ఉత్తర మొచ్చింది

ఉత్తర మొచ్చినరోజు నా మొగుడు ఊర్లో లేడమ్మో... అత్తరు సాయిబో రారా అందాల మారాజో రారా