ఆర్య వైశ్యులు
తెలుగు మాతృ భాషగా కలిగిన హిందూ వైశ్య కుల వర్గాలలో ఆర్య వైశ్యులు (ఆంగ్లం : Arya Vysyas) వీరు కర్ణాటక, తమిళనాడు లలో కూడా ఎక్కువగా ఉన్నారు. ప్రధానంగా వీరి వృత్తి వ్యాపార, వాణిజ్యాలు, వ్యవసాయం. వీరు ప్రధానంగా శాకాహారులు. సాంప్రదాయిక ఆర్యవైశ్యులు వాసవి పురాణంలో చెప్పబడిన కర్మలను ఆచరిస్తారు. వీరి కుల దైవం శ్రీ వాసవి కన్యకా పరమేశ్వరి.
మూలాలు
తెలుగు నాట వైశ్యులు చారిత్రకముగా పూర్వ మధ్య యుగము, మధ్యయుగము వరకు జైనులు. గోమాత మతానుయాయులు కావున వీరికి గోమతి అను పేరు వచ్చింది. వీరి వలె ఉత్తర భారతమందు జైనులు వాణిజ్య వృత్తిలో ప్రముఖులు. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి చెందిన వైస్రాయి 1921, 1931 మధ్య కాలంలో ఒక కమిషన్ వేసాడు. దాని ప్రకారం ప్రతి కులానికి తమ పేర్లలో కోరిన మార్పులు రిజిస్టర్ చేసుకునే వెసులుబాటు కల్పించబడింది. దానిని అనుసరించి వైశ్య అసోసియేషన్ (1905) వారు తమ పేరును గోమతి నుండి ఆర్యవైశ్యగా మార్చుకున్నారు. ఆర్య అంటే గొప్ప వంశస్థుడు అని అర్ధం. దీన్ని ఒక జాతికి సంబంధించిన పదంగా పరిగణించరాదు. వీరంతా ద్రావిడ సంతతికి చెందిన వారు. వీరిలో చాలామంది ద్రవిడ భాష అయిన తెలుగు మాట్లాడుతూ ద్రావిడ సంస్కృతిని పాటిస్తారు.[1]
ఆర్యవైశ్యులకు నగరేశ్వరుడు (శివ) ఇలవేల్పు. వింధ్యవాసిని నగరేశ్వరునిదేవి లేదా కన్యక ఆఋయవైశ్య కులజులకు ఆరాధ్య దేవత.కాని కొన్ని ఆర్యవైశ్యులు ఇచ్చిన శాసనములలో మైలావరదేవర ప్రసక్తి కనబడుచున్నది. గుంటూరుజిల్లా ఎనమదల గ్రామమందు శ్రీరామస్వామి దేవరగల శిలాశాసనమునందు, గుంటూరు పట్టణమునందు అగస్త్యేశ్వరాలయమునందు (సా.శ.1310), నర్సరావుపేట తాలూకా, కొండవీడు గ్రామమునందు ఒక మసీదు మూడవ స్తంభమునందు, నాల్గవ స్తంభము మీదను వేర్వేరుగా చెక్కబడిన శాసనమునందు మైలావరదేవర స్వామి గురుంచి ఆర్యవైశ్యులు ప్రస్తావించారు.ఈదాతలు పెనుగొండ వాస్తవ్యులు. శ్రీ.జి.ఆర్.వర్మ (తాడేపల్లిగూడేం) గారు మైలావరదేవ అను గ్రంథమునందు ఈ మైలావరదేవర పుట్టుపూర్వోత్తరుములు, యేయే రూపమున యేయే స్థలములందు అర్చనలందుకొనెనొ, ఈ దేవునకు ఖండఖండాతరములలో గల వివిధ సారూప్యదేవతల ప్రశంస, అర్చనావిధానము ప్రస్తావించారు.మైలావరదేవుని ప్రస్తావన కాకతీయుల పాలనా కాలమునందు ఎక్కువ ప్రచారములోనికి వచ్చినట్లు తెలియుచున్నది. వల్లభామాత్యుడు క్రీడాభిరామము లో ఈ మైలావరదేవుని వర్ణించాడు.
ఆర్యవైశ్యు కుటుంబినుల కిష్టదైవమైన కన్యక అగ్ని ప్రవేశకాలమున విష్ణువర్ధనుడు యకృత్యమును గర్హించి, కోమటుల విశుద్ధవర్తన నీతినియమములకు సమ్మొహితులై తమ ప్రభుని కొలువు విరమించి వైశ్యుల పక్షము చేరి, పోరాడిన విష్ణువర్దనుని వీరభటులను మైలారులను, వీరముష్టులను ఇప్పటికినీ వైశ్యులు గౌరవించి, పూజించుట కనవచ్చును.
కోమటి ఉప సమూహాలు
ఆర్య వైశ్య
ఆర్య వైశ్య (లేదా ఆర్య వైశ్య) అనేది కోమటి కులానికి చెందిన ఉపసమితి. ఆర్య వైశ్యులు సాంప్రదాయకంగా శాఖాహారులు;[41] ఆర్య వైశ్యులకు అహింస ముఖ్యమైనది. ఆర్థడాక్స్ ఆర్య వైశ్యులు మధ్య యుగాల చివరిలో వ్రాయబడిన మత గ్రంథమైన వాసవీ పురాణంలో సూచించిన ఆచారాలను అనుసరిస్తారు. సమాజాన్ని గతంలో కోమటి చెట్టియార్లు అని పిలిచేవారు కానీ ఇప్పుడు ఆర్య వైశ్యులుగా పిలవబడేందుకు ఇష్టపడుతున్నారు.[42]
కొన్ని మూలాధారాలు "వైశ్యులను" ఆర్య వైశ్యులు అని కూడా అంటారు.[43]
ఆర్య వైశ్యులు "వైష్ణవ , శైవ శాఖలకు" చెందిన దేవతలను పూజిస్తారు.[6]
విజయనగర సామ్రాజ్యం (1325-1565 CE) కాలంలో బలిజలతో పాటు కోమటి వ్యాపారులు వర్తక సంఘాలుగా ప్రసిద్ధి చెందారు , వైశ్య హోదాను కోరుకున్నారు.[35]
మెకెంజీ మాన్యుస్క్రిప్ట్‌లు గురు భాస్కరాచార్య (16వ శతాబ్దం CE) యొక్క రాగి పలక మంజూరు యొక్క రికార్డును అందిస్తాయి, ఇది గవర సమూహాన్ని ఏర్పరచిన 102 గోత్రాల ద్వారా అందించబడింది. వాసవీ పురాణం ప్రకారం, పెనుగొండ , 17 ఇతర పట్టణాల వైశ్యులు 714 గోత్రాల వైశ్యుల సమూహానికి చెందినవారు. అయితే, గవరల 102 గోత్రాలు విడిపోయి, గవర కోమటి సంఘంగా ఏర్పడ్డాయి.[44]
గవర/గవరాలు/గవర కోమటి
గవర అనేది ప్రధానంగా అనకాపల్లి , విశాఖపట్నం జిల్లాలకే పరిమితమైన కులం.ఈ కులం కోమటి యొక్క ముఖ్యమైన ఉపవిభాగమని చెప్పబడింది , దీనిని గవర కోమటి అని పిలుస్తారు.ఈ కుల బిరుదులు నాయుడు , రెడ్డి , రావు.ఈ కుల అసలు వృత్తి వ్యాపారం, వారి ఇంటిపేర్లు చాలా వరకు సెట్టితో ముగుస్తాయి.తూర్పు చాళుక్యుల రాజుల పురాతన రాజధాని అయిన వేంగిలో గవరలు నివసించారని ఒక సంప్రదాయం ఉంది, వీటి శిథిలాలు గోదావరి జిల్లాలోని ఎల్లూరు సమీపంలో ఉన్నాయి. రాజు వారి స్త్రీలలో గోషా (ఏకాంతంలో) ఉన్న ఒకరిని చూడాలని కోరుకున్నాడు, కానీ దీనికి వారు అంగీకరించలేదు. రాజు ఆదేశాల మేరకు వారి ఇళ్లకు నిప్పు పెట్టారు. వారిలో కొందరు తమను తాము లోపలికి లాక్కొని ధైర్యంగా చనిపోయారు, మరికొందరు తమ మహిళలను పెద్ద పెట్టెల్లో బంధించి, వారితో పాటు తీరానికి పారిపోయారు. వారు వెంటనే బయలుదేరి అనకాపల్లి తాలూకాలోని పూడిమడకలో దిగారు. అక్కడి నుండి వారు కొండకిర్ల వరకు కవాతు చేసారు, దాని సమీపంలో వారు వాడపల్లి లేదా వడపల్లి(వాడ్రాపల్లి) గ్రామాన్ని స్థాపించారు, అంటే పడవలలో వచ్చిన ప్రజల గ్రామం. ఆ తర్వాత గవర్ల అనకాపల్లి అనే మరో గ్రామాన్ని నిర్మించారు. వారు అనకాపల్లి స్థాపకుడైన రాజు పాయకరావు నుండి ఆహ్వానం అందుకున్నారు , ఉత్తరం వైపుకు వెళ్లి, అనకాపల్లి పట్టణంలోని గవరపేట అని పిలువబడే ప్రదేశంలో స్థిరపడ్డారు. సాధారణంగా ఈ ప్రయోజనం కోసం ఉపయోగించే పాల కర్ర (మిముసోప్స్ హెక్సాండ్రా)కి బదులుగా 'వైటెంట్స్' బారిన పడని సాంద్ర కర్ర (అకాసియా సుందర)ను పవిత్రం చేసి నాటడం ద్వారా వారు గ్రామ పునాదిని శుభప్రదంగా ప్రారంభించారు. తత్ఫలితంగా, అనకాపల్లి ఎల్లప్పుడూ అభివృద్ధి చెందింది.[2]
కళింగ వైశ్య
కళింగ వైశ్యులు కళింగలో నివసిస్తున్న గవర కోమటిల పాక్షిక సమూహం, వారు ప్రాచీన భారతదేశంలోని రాజ్యాలు , భూభాగాల ప్రవాహం, ఇది సమాజాలను నిరంతరం మార్చడానికి , ఆ కాలపు సామాజిక , మత ప్రవాహాలకు అనుగుణంగా మార్చడానికి చేసింది. కళింగ కోమటిలు బౌద్ధమతానికి పోషకులుగా ఉన్నారు , తరువాత భగవంతుడు జగన్నాథునికి ఉన్నారు. కళింగ వైశ్యులు "వైష్ణవ , శైవ శాఖలకు చెందిన దేవతలను ఆరాధిస్తారు".[6] కళింగ వైశ్యులు పాత కళింగ దేశంలో విశాఖపట్నం నుండి "ఒరిస్సా [sic] రాష్ట్రంలోని ఆనుకుని ఉన్న ప్రాంతాలు" వరకు కనిపిస్తారు.[6]
త్రివర్ణిక వైశ్య
త్రివర్ణిక వైశ్యులు తమను తాము త్రివర్ణిక వైష్ణవులుగా పిలుచుకుంటారు.[6] తమ సంఘం 11వ శతాబ్దంలో రామానుజుల కాలంలో ప్రారంభమైందని వారు చెప్పారు.[6]
జైన్ కోమటి
గొమ్మటేశ్వర అనుచరులు సాంప్రదాయకంగా కోమటి వ్యాపారులు మధ్య , దక్షిణ భారతదేశం అంతటా వ్యాపించి ఉన్నారు. కోమటిలు ఇప్పటికీ జైనమతంలోని అహింస, లాక్టో-వెజిటేరియన్ ఆహారం , వాణిజ్యంలో నిమగ్నమై వంటి అనేక అంశాలను పాటిస్తున్నారు. వారు అహింసను సమర్థించినందుకు , యుద్ధాలను నివారించినందుకు యువరాణి శాంతి మాత వాసవిని పూజిస్తారు. కోమటిలు జైన మతం యొక్క పోషకులు , సన్యాసుల కోసం అనేక బసదీలను , మధ్య , దక్షిణ భారతదేశంలోని శాంతి మాత వాసవి కోసం దేవాలయాలను ద్రావిడ నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించారు. అనేక ఆలయాల మంజూరు, దానధర్మాలు ధనవంతులైన కోమటి వ్యాపారులు చేశారు, ప్రస్తుత తెలంగాణలో కోమటి యుగంలో చివరి జైన దేవాలయం కనుగొనడం జైనమతం యొక్క కోమటి పోషణకు నిదర్శనం[1].
బీరి వైశ్య
బీరి కోమటిస్ అనేది 1000 కంటే ఎక్కువ మంది వైశ్యుల సమూహం, వారిలో ఎక్కువ మంది యువరాణి యొక్క ఏకాంత నిర్ణయానికి కట్టుబడి ఉండడానికి సిద్ధంగా లేరు. చాలామంది రాజు విష్ణువర్ధనతో పోరాడటానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు , కొందరు ఇప్పటికే ఉన్న పొత్తులను బలోపేతం చేయాలని కోరుకున్నారు. ఇది కోమటిలతో పోరాడటానికి లేదా యుద్ధాలు చేయడానికి లేదా రాజుల డిమాండ్లకు లొంగిపోవడానికి ఇష్టపడని వారితో పతనానికి దారితీసింది, రెండోది మరింత శక్తివంతమైన విరోధి.
జనాభా శాస్త్రం
ఆర్య వైశ్యులు కోమటిలలో అతిపెద్ద ఉపవర్గం, కళింగ వైశ్యులు రెండవ అతిపెద్ద ఉపవిభాగం.[6] త్రివర్ణిక వైశ్యులు ఆర్య వైశ్యులు , కళింగ వైశ్యుల కంటే తక్కువ సంఖ్యలో ఉన్నారు.[6]
గోత్రాలు
ఆర్య వైశ్యులలో మొత్తం 102 గోత్రములకు చెందిన వారు ఉన్నారు. వాసవి మాత బలిదాన సమయంలో ఆత్మార్పణం చేసుకున్న 102 దంపతుల గోత్రీకులే వీరు. ప్రతి గోత్రము నకు ఒక గోత్ర ఋషి మూల పురుషుడు. ఆ గోత్ర ఋషి పేరుతొనే గోత్ర నామాలు ఏర్పడ్డాయి.
వారిలో కొంతమంది ప్రముఖ వ్యక్తులు
- కొణిజేటి రోశయ్య - ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి , తమిళనాడు మాజీ గవర్నరు
- పొట్టి శ్రీరాములు - ఆంధ్రరాష్ట్రం ఏర్పాటు కొరకు ఆమరణ నిరాహారదీక్ష చేసి, ప్రాణాలర్పించిన అమరజీవి
- పెండేకంటి వెంకటసుబ్బయ్య - ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకుడు
- గ్రంధి సుబ్బారావు - ప్రముఖ వ్యాపారవేత్త, దాత, ఆధ్యాత్మికవేత్త. క్రేన్ వక్కపొడి ఉత్పత్తి చేసే క్రేన్ సంస్థల అధిపతిగా సుప్రసిద్ధుడు.
- టి జి వెంకటేష్ - ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన భారతీయ వ్యాపారవేత్త, రాజకీయ నాయకుడు
- గ్రంధి మల్లికార్జున రావు - చైర్మెన్ , జి.ఎమ్.ఆర్.గ్రూపు అనబడే వ్యాపార సంస్థల సముదాయానికి అధినేత.
ఆర్య వైశ్య నిత్యాన్న సత్రాలు
- బ్రహ్మంగారి మఠం - ఆర్యవైశ్య అన్న సత్రం, మైదుకూరు రోడ్డు, పోలేరమ్మ గుడి దగ్గర.
- శ్రీశైలం: అఖిల భారత శ్రీశైలక్షేత్ర ఆర్యవైశ్య నిత్యాన్నపూర్ణ సత్రం
- శ్రీశైలం: వాసవి సత్రం - 518101
- పుట్టపర్తి: వాసవి నివాసం - 616134
- తిరుమల: వాసవి భవన్ - 517504
- తిరుపతి - వాసవి నిలయం.
- మంత్రాలయం: ఆర్యవైశ్య, పటేల్ రోడ్, రాయచూర్ - 584101
- మహానంది: వాసవి కన్యకా పరమేశ్వంరి సత్రం
- విజయవాడ: శ్రీ కన్యకా పరమేశ్వరి అన్నసత్రం కమిటీ.
- అన్నవరం: ఆర్యవైశ్య నిత్యాన్న సత్రం - 533406
- వేములవాడ: ఎస్.ఆర్.ఆర్.కె. ఆర్యవైశ్య వాసవి నిత్యాన్న సత్ర సంఘం - 505302
- అహోబిలం: ఆర్యవైశ్య వాసవి అన్న సత్ర సంఘం - 518545
- యాదగిరి గుట్ట: శ్రీ వాసవి కన్యకా పరమేశ్వరిఆర్యవైశ్య నిత్యాన్నసత్ర సంఘం.
- భద్రాచలం: శ్రీ వాసవి కన్యకా పరమేశ్వరి ఆర్యవైశ్య నిత్యాన్న సత్రం ట్రస్ట్, మార్కెట్ రోడ్.
- బాసర: ఆర్య ఇందూర్ ఆర్యవైశ్య జ్ఞాన సరస్వతి ఛారిటబుల్ ట్రస్ట్
- మధోల్: ఆర్యవైశ్య నిత్యాన్న సత్రం.
- ధర్మపురి:శ్రీ లక్ష్మీనరసింహ క్షేత్ర శ్రీ ధర్మపురి ఆర్యవైశ్య వాసవి నిత్యాన్న సత్ర సంఘం