పెనుమంట్ర
పెనుమంట్ర, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోనిపశ్చిమ గోదావరి జిల్లా, పెనుమంట్ర మండలంలోని గ్రామం.ఇది పెనుమంట్ర మండలానికి పరిపాలనా కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన తణుకు నుండి 16 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2900 ఇళ్లతో, 10658 జనాభాతో 1523 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5247, ఆడవారి సంఖ్య 5411. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2204 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 39. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588641.[2] మార్టేరు, అత్తిలి ప్రధాన రహదారిపై ఉంది. ఈ గ్రామం మంచి అభివృద్ధి చెందిన గ్రామం.
పెనుమంట్ర | |
|---|---|
 | |
.svg)  పెనుమంట్ర | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°41′N 81°40′E / 16.683°N 81.667°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | పశ్చిమ గోదావరి |
| మండలం | పెనుమంట్ర |
| విస్తీర్ణం | 15.23 కి.మీ2 (5.88 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 10,658 |
| • జనసాంద్రత | 700/కి.మీ2 (1,800/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 5,247 |
| • స్త్రీలు | 5,411 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,031 |
| • నివాసాలు | 2,900 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 534124 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 588641 |
గ్రామచరిత్ర
మార్చుమొదట ఈ గ్రామం అనే పిలువ బడుతుండేది. ఈ గ్రామంలో చాలా కాలం ముందు వరుసగా కొన్ని సంవత్సరాలు ప్రతి వేసవిలోనూ అగ్ని ప్రమాదాలు జరిగి గ్రామంలో ఏదో ఒకవైపు చాలావరకు కాలిపోవుట జరుగుతుండేది. సమీప గ్రామంలవారు పెద్దగా మండేమంటలను చూసి పెనుమంటలు మండుతున్నవి అనుకొనేవారు. అది పరిపాటిగా జరుగుతుండుటచే మెల్లగా ఆ ప్రాంతాన్ని పెనుమంటగా వాడుకలో పెనుమంట్రగా పిలువడం మొదలెట్టారు.గ్రామం తణుకు తాలుకాలో ఉంది.
దేవాలయాలు
మార్చు- ఉమా ఇంద్రేశ్వరస్వామివారి దేవస్థానం. ఇది పెనుమంట్రలోని అతి పురాతన దేవాలయం.
- శ్రీ భద్రాచలసీతారామచంద్రస్వామివారి దేవస్థానం.
- శ్రీ సాయిబాబా దేవాలయం.
- శ్రీరామాలయం [ద్వారంపూడివారి వీధి]. ఇది కూడా పెనుమంట్రలో మొదటగా కట్టబడిన అతి పురాతన ఆలయం.
- శ్రీ కనకదుర్గమ్మవారి దేవస్థానం (పెద్ద చెరువు వెనుక). ఈ కనకదుర్గమ్మవారి దేవస్థానంలో ఏప్రిల్ నెలలో పౌర్ణమికి జరిగే ఉత్సవాలు ఇక్కడ బహుప్రసిద్ధం. ఈ ఉత్సవాలను చూసేందుకు లక్షలాదిగా ప్రజలు తరలి వస్తుంటారు. పౌర్ణమి రాత్రికి జరిగే బాణాసంచా కార్యక్రమం ఈ ఉత్సవాలలో ప్రధాన ఆకర్షణగా ఉంటుంది. ఊరిలో వారు రెండు వర్గాలుగా ఈ కార్యక్రమం నిర్వహిస్తారు. తదనంతరం ఎవరు బాగా బణాసంచా కాల్చారో వారికి బహుమతి ప్రదానం జరుగుతుంది.
ఊరి విశేషాలు
మార్చుఊరిలో ప్రజల వినోదం కోసం నిర్మింపబడిన శ్రీ వెంకటేశ్వరా థియేటర్ 1996 వ సంవత్సరంలో నష్టాలబాట పట్టడంతో మూసివేయబడింది. ప్రతి శనివారము సంత జరుగుతుంది.
ఊరి పెద్దలు
మార్చు- మేడపాటి రామ కృష్ణారెడ్డి, ప్రసిద్ధ వైద్యులు, రాజకీయ నాయకులు, పేదలకు ఉచిత వైద్యం చేసెవారు, రోగులకు అతి తక్కువ ఖర్చుతో కార్పురేట్ వైద్యం చేసెవారు.
- డాట్ల రామరాజు ప్రజావైధ్యశాల బహుప్రసిద్ధం. ఏరోగికైనా ఒకేఒక రూపాయి ఫీజు తీసుకొనుట ఇక్కడి ప్రత్యేకత. ఎప్పుడు ఏసమయంలొ ఏరోగి వచ్చినా లేదనకుండా వైద్యం చేసి ఒకే ఒక రూపాయి ఫీజుగా తీసుకొనే రామరాజు గారిని మండలంలోనే కాక జిల్లాలో సైతం ఎందరో గౌరవిస్తారు.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 11,061. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 5491, మహిళల సంఖ్య 5570, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 2820 ఉన్నాయి.
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2900 ఇళ్లతో, 10658 జనాభాతో 1523 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5247, ఆడవారి సంఖ్య 5411. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2204 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 39. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588641.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ కళాశాల ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఉంది. ఒక ప్రభుత్వ అనియత విద్యా కేంద్రం ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల అత్తిలి లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు తణుకులోనూ ఉన్నాయి. సమీప దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, ఏలూరులో ఉంది.
విద్యాలయాలు
మార్చుఉన్న తణుకు లేదా పెనుగొండలకు వెళ్ళవలసి రావడంతో పలు ఇబ్బందులు పడేవారు. విద్యార్థుల ఇబ్బందులను గమనించి కొందరు విదేశాలలో స్థిరపడిన స్థానికులు, ఊరి పెద్దలు కళాశాల నిర్మించాలని ఉత్సాహంగా విరాళాలు ఇవ్వడంతో ఆంధ్రా అసోషియేషన్ యు.కె కాలేజి శరవేగంతో నిర్మాణం జరిగిపోయింది. ఈ కళాశాల వలన మండల, పరిసర గ్రామ విద్యార్థులకు దగ్గరలో విద్యనభ్యసించే అవకాశం కలిగినది. పదవతరగతి వరకూ సేవలందిస్తున్న శ్రీ రామయ్య అచ్యుతానంద ఉన్నత పాఠశాల చరిత్ర బహుప్రసిద్ధం. ప్రతి సంవత్సరం పదవతరగతిలో మొదటగా వచ్చిన విద్యార్థికి బంగారు పతకం ఇవ్వడం ఆనవాయితీగా వస్తున్నది. బోర్డుస్కూల్స్-ఊరిలో నాలుగు ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఉన్నాయి.ఒకటి మంచినీటి చెరువు వెనుక, రెండవది సాంబయ్య చెరువు గట్టున, మూడవది రజక పేటలోనూ నాల్గవది వెలమపేటలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుపెనుమంట్రలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరుఇద్దరు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుపెనుమంట్రలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుపెనుమంట్రలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 221 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1302 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1302 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుపెనుమంట్రలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 1302 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుపెనుమంట్రలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".