భజన్ లాల్ బిష్ణోయ్
భజన్ లాల్ ( 1930 అక్టోబరు 6 - 2011 జూన్ 3) హర్యానా రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకుడు. అతను మూడు సార్లు హర్యానా రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేశాడు . 1979లో తొలిసారి ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు, 1982లో రెండోసారి ముఖ్యమంత్రిగా ఎన్నికయ్యాడు. 1991లో మూడోసారి హర్యానా రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా ఎన్నికయ్యాడు. రాజీవ్ గాంధీ ప్రభుత్వంలో వ్యవసాయ పర్యావరణ అటవీ శాఖ మంత్రిగా పనిచేశారు.
| భజన్ లాల్ | |||
| |||
| పదవీ కాలం 1991 మార్చి 21 – 1996 మే 11 | |||
| ముందు | హుకుం సింగ్ | ||
|---|---|---|---|
| తరువాత | బన్సీ లాల్ | ||
| పదవీ కాలం 1979 జూన్ 29 – 1986 జూలై 5 | |||
| ముందు | దేవీలాల్ | ||
| తరువాత | బన్సీ లాల్ | ||
| పదవీ కాలం 1991 జూలై 23 – 1996 మే 9 | |||
| ముందు | రాష్ట్రపతి పాలన | ||
| తరువాత | బన్సీ లాల్ | ||
వ్యక్తిగత వివరాలు
|
|||
| జననం | 1930 అక్టోబరు 6 పంజాబ్, భారతదేశం) | ||
| మరణం | 2011 జూన్ 3 (వయసు 80) హర్యానా, భారతదేశం | ||
| రాజకీయ పార్టీ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (1982–96) జనతా పార్టీ (1979–82) | ||
| సంతానం | 3 కుల్దీప్ బిష్ణోయ్ | ||
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చుభజన్ లాల్ బ్రిటీష్ ఇండియా కోరన్‌వాలి గ్రామంలో 1930 అక్టోబరు 6 న బిష్ణోయ్ కుటుంబంలో జన్మించాడు, ఆ గ్రామం ఇప్పుడు పాకిస్తాన్‌లో ఉంది.భజన్ లాల్ బహవల్‌నగర్‌లో తన విద్యను అభ్యసించాడు. భజన్ లాల్ బాల్యంలో చాలా కష్టాలను ఎదుర్కొన్నాడు. కొన్ని వస్తువులను సైకిల్ మీద వెళ్లి అమ్మేవాడు.[1][2] భజన్ లాల్ జస్మా దేవిని వివాహం చేసుకున్నాడు, వీరికి ఇద్దరు కుమారులు - చందర్ మోహన్ కులదీప్ ఒక కూతురు రోష్ని.
17 సంవత్సరాల వయస్సులో భజన్ లాల్ మార్కెట్లో వస్తువులను అమ్మేవాడు. భజన్ లాల్ పై 12 క్రిమినల్ కేసులు ఉన్నాయి. భజన్ లాల్ ఎమ్మెల్యే అయ్యాక ఆ కేసులను ఎత్తివేశారు.[3]
రాజకీయ జీవితం
మార్చుభజన్ లాల్ తన రాజకీయ జీవితాన్ని గ్రామ సర్పంచ్‌గా ప్రారంభించాడు. తరువాత హిసార్ పంచాయతీ సమితికి ఛైర్మన్ అయ్యాడు. భజన్ లాల్ కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరి, కాంగ్రెస్ మండల అధ్యక్షుడయ్యారు. 1968లో భజన్ లాల్ అడంపూర్‌లో మధ్యంతర ఎన్నికల్లో విజయం సాధించి హర్యానా అసెంబ్లీకి తొలిసారిగా ఎన్నికయ్యారు.
జనతా పార్టీ
మార్చు1977 ఎన్నికల్లో జనతా పార్టీలో చేరి భజన్ లాల్ మరోసారి ఎమ్మెల్యేగా గెలుపొందారు. దేవీలాల్ జనతా పార్టీ ప్రభుత్వంలో, భజన్ లాల్ డెయిరీ డెవలప్‌మెంట్ పశుసంవర్ధక శాఖ, కార్మిక ఉపాధి శాఖ అటవీ శాఖతో సహా అనేక శాఖలకు మంత్రిగా పనిచేశాడు. అయితే 1979లో భజన్ లాల్ ఎమ్మెల్యేల బృందంతో కలిసి కాంగ్రెస్ పార్టీ లోకి ఫిరాయించారు, తద్వారా జనతా పార్టీ ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టారు.[4]
ముఖ్యమంత్రిగా మొదటి రెండవ పర్యాయాలు
మార్చుభజన్ లాల్ జనతా పార్టీ నుంచి ఫిరాయించిన తర్వాత తక్కువ మెజారిటీతో హర్యానా ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. 1980లో సార్వత్రిక ఎన్నికలలో ఇందిరా గాంధీ నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్ (ఐ) విజయం సాధించడంతో, చాలా మంది జనతా పార్టీ నాయకులు పార్టీ ఫిరాయించడం ప్రారంభించారు, అప్పటికి భజన్ లాల్ 40 మంది జనతా పార్టీ ఎమ్మెల్యేలను కాంగ్రెస్‌లోకి ఆహ్వానించారు 50 మంది బలమైన మెజారిటీని సాధించారు. 90 మంది ఎమ్మెల్యేల అసెంబ్లీలో ఎమ్మెల్యేలు ఉన్నారు. పార్టీ ఫిరాయించిన ఎమ్మెల్యేలకు భూమి, డబ్బు, రాష్ట్ర కార్పొరేషన్లు, బోర్డుల్లో పదవులు, క్యాబినెట్‌ పదవులను ఆఫర్‌ చేసి, ఎమ్మెల్యేకు మంత్రి పదవులు ఇచ్చి భజనలాల్ విమర్శలు ఎదుర్కొన్నారు.
1987 ఎన్నికలు
మార్చుకేంద్ర మంత్రి జాతీయ రాజకీయాలు
మార్చు1986లో ముఖ్యమంత్రిగా పదవీకాలం ముగిసిన తరువాత, భజన్ లాల్ రాజ్యసభ ఎంపీగా నియమించబడ్డాడు రాజీవ్ గాంధీ ప్రభుత్వంలో కేంద్ర పర్యావరణ అటవీ శాఖ మంత్రిగాపనిచేశాడు. 1988లో భజన్ లాల్ కేంద్ర వ్యవసాయ మంత్రిగా పనిచేశారు. 1989 లో భజన్ లాల్ ఫరీదాబాద్ నియోజకవర్గం నుంచి జనతా పార్టీ తరపున ఖుర్షీద్ అహ్మద్‌పై విజయం సాధించి లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యాడు.[4][5]
మూడోసారి ముఖ్యమంత్రి
మార్చుభజన్ లాల్ 1991లో ఎంపీ పదవికి రాజీనామా చేసి, 1991లో జరిగిన హర్యానా అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో అడంపూర్ నుంచి పోటీ చేసి, కాంగ్రెస్ ఎన్నికల్లో విజయం సాధించి, మూడోసారి హర్యానా రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. అయితే, 1996 ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ ఘోర పరాజయాన్ని చవిచూసింది, ఆ తర్వాత భజన్‌లాల్ ఎప్పుడూ ముఖ్యమంత్రి కాలేదు.[4]
కాంగ్రెస్‌ను వీడారు
మార్చు2007లో భజన్ లాల్, కాంగ్రెస్ పార్టీకి రాజీనామా చేశారు. హర్యానా జనహిత్ కాంగ్రెస్ అనే కొత్త పార్టీని ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు ప్రకటించారు. కాంగ్రెస్ర్ పార్టీ నాయకులను విమర్శించినందుకు భజన్ లాల్ కుమారుడు కుల్దీప్ బిష్ణోయ్‌ను భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ నుండి సస్పెండ్ చేయడంతో భజన్ లాల్ కొత్త పార్టీని స్థాపించారు.[6]
2009 లోక్ సభ ఎన్నికలు
మార్చుభజన్ లాల్ 2009 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో పోటీ చేసాడు, ఆ సమయంలో 79 సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్నప్పటికీ తాను ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి సిద్ధమన్నాడు.[7] భజన్ లాల్ 2009 లోక్ సభ ఎన్నికల్లో హిస్సార్ నుండి పోటీ చేసి 6983 ఓట్లతో సంపత్ సింగ్‌ను ఓడించాడు, కాంగ్రెస్‌కు చెందిన జై ప్రకాష్ మూడవ స్థానంలో నిలిచాడు.[8]
మరణం
మార్చుభజన్ లాల్ 2011 జూన్ 3 న హిసార్‌లో గుండెపోటుతో మరణించాడు [9][10]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Former Haryana chief minister Bhajan Lal dies of heart attack". NDTV. Press Trust of India. 3 June 2011. Archived from the original on 18 April 2016. Retrieved 18 April 2016.
- ↑ "Haryana Vidhan Sabha: Who's who: 2000" (PDF). Government of Haryana. p. 40. Archived from the original on 18 April 2016. Retrieved 18 April 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link) - ↑ "Bhajan Lal: The artful manipulator - Special Report News - Issue Date: Jun 30, 1982". 2022-08-29. Archived from the original on 29 August 2022. Retrieved 2022-08-29.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Choudhary, Ratnadeep (2019-06-03). "Bhajan Lal, the village sarpanch who rose to become Haryana's powerful CM". ThePrint. Retrieved 2022-08-29.
- ↑ "Members : Lok Sabha". 2022-08-29. Archived from the original on 29 August 2022. Retrieved 2022-08-29.
- ↑ "Bhajan Plans New Party". The Times of India. 14 March 2007. Retrieved 3 November 2010.
- ↑ "I am young enough to win polls: Bhajan Lal". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). 3 May 2009. Retrieved 2022-08-29.
- ↑ "Sampat Singh Quits INLD". Outlook (India). Retrieved 2020-01-05.
- ↑ "Bhajan Lal passes away". The Hindu. 3 June 2011. Retrieved 4 June 2011.
- ↑ "Bhajan Lal, 80, dies of heart attack". The Times of India. 3 June 2011. Retrieved 4 June 2011.