మిషన్ భగీరథ
మిషన్ భగీరథ తెలంగాణ ప్రభుత్వం చేపట్టిన కార్యక్రమం. తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని ప్రతి ఇంటికీ రక్షిత మంచినీటిని అందించాలనే ఉద్దేశంతో 43,791 కోట్ల బడ్జెట్‌తో తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఈ మిషన్ భగీరథను ప్రారంభించింది.[1] ముఖ్యమంత్రి కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖర్ రావు సిద్ధిపేట శాసనసభ్యుడిగా ఉన్నప్పడు 1998 సంవత్సరంలో "సిద్ధిపేట సమగ్ర తాగునీటి పథకం" (ప్రతి గృహానికి నీరు అందిచాలని) రూపొందించారు.[2] తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని అన్ని గ్రామాలలోని (100%) ఇళ్ళకు త్రాగునీరు అందిస్తున్నారు.[3] ఈ ప్రతిష్ఠాత్మక ప్రాజెక్ట్ గోదావరి నది (53.68 టిఎంసి), కృష్ణా నది (32.43 టిఎంసి) నుండి సేకరించిన నీటి ద్వారా రాష్ట్రంలోని అన్ని గృహాలకు స్వచ్ఛమైన తాగునీటిని సరఫరా చేస్తుంది.
| మిషన్ భగీరథ | |
|---|---|
 మిషన్ భగీరథ పైలాన్‌ను ప్రారంభిస్తున్న ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ | |
| ప్రాంతం | తెలంగాణ, భారతదేశం |
| ప్రధాన వ్యక్తులు | తెలంగాణ ప్రజలు |
| స్థాపన | ఆగస్టు 7, 2016 |
| వెబ్ సైటు | తెలంగాణ ప్రభుత్వ అధికారిక జాలగూడు |
| నిర్వాహకులు | ముఖ్యమంత్రి కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖరరావు, తెలంగాణ ప్రభుత్వం |
చరిత్ర
పురాణాల ప్రకారం, స్వర్గం నుండి గంగా నదిని భూమికి తీసుకువచ్చిన రాజు భగీరథుడి పేరుమీద ఈ ప్రాజెక్ట్ పేరు పెట్టబడింది.
కలుషితమైన భూగర్భ జలాలపై ఆధారపడిన నివాసితుల కోసం ఈ ప్రాజెక్ట్ నడపబడుతోంది. కరువు పీడిత నల్గొండ జిల్లాలో 973 గ్రామాలు ఫ్లోరోసిస్‌కు దారితీసే అధిక ఫ్లోరైడ్ కంటెంట్‌ను ఎదుర్కొన్నాయి.
1996-97లో సిద్దిపేట అసెంబ్లీ నియోజకవర్గానికి ఎమ్మెల్యేగా ఉన్న సమయంలో కేసీఆర్ రూ.100 కోట్లతో మానేరు మంచినీళ్ల పథకం అనే ప్రాజెక్టును రూపొందించారు. లోయర్ మానేర్ డ్యామ్ నుంచి నీటిని సేకరించి సిద్దిపేట నియోజకవర్గవ్యాప్తంగా 180 గ్రామాల్లోని ఇంటింటికీ సరఫరా చేశారు. 2018 నాటికి నీటి ప్రాజెక్టును పూర్తి చేయకుంటే 2019లో ఓట్లు అడగనని కేసీఆర్ 2016లో శపథం చేశాడు. 2018 అసెంబ్లీ ఎన్నికలనాటికి ఈ ప్రాజెక్టు విజయవంతంగా పూర్తయింది. రాష్ట్రంలోని ప్రతి ఇంటికీ పైపుల ద్వారా నీటిని అందిస్తున్న భారతదేశంలోని ఏకైక రాష్ట్రం తెలంగాణ అని రాజ్యసభలో కేంద్ర జలశక్తి మంత్రి గజేంద్ర సింగ్ షెకావత్ నుండి ప్రశంసలు కూడా అందుకుంది.
ప్రారంభం
మిషన్ భగీరథ పైలాన్‌ను ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ 2016, ఆగస్టు 7 ఆదివారం రోజున మధ్యాహ్నం 3 గంటలకు గజ్వేల్ శాసనసభ నియోజకవర్గం లోని కోమటిబండలో ఆవిష్కరించారు. దీంతో దేశంలోనే ఇంటింటికీ నల్లా సౌకర్యం పొందిన తొలి నియోజకవర్గంగా గజ్వేల్ చరిత్ర సృష్టించింది.[4][5][6]
ఈ పథకం ద్వారా సుమారు రూ .42,000 కోట్ల రూపాయలతో కృష్ణ, గోదావరి నదులతోపాటు ఇతర జలాశయాలను కలిపి, 1.30 లక్షల కిలోమీటర్లు పైపులైన్ల మార్గం రాష్ట్రంలోని 24,000 గ్రామాలు, 65 పట్టణాల్లోని ప్రతి ఇంటికీ తాగునీరు అందించబోతున్నారు.
సాంకేతిక సాధ్యత అధ్యయనం
కేంద్ర ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని వాటర్ అండ్ పవర్ కన్సల్టెన్సీ సర్వీసెస్ ఈ ప్రాజెక్టు పనుల డిపీఆర్, పర్యవేక్షణ, పర్యవేక్షణ, నాణ్యత నియంత్రణను పరిశీలించింది.
నీటిపారుదల అధికారులు సాంకేతిక సాధ్యాసాధ్యాలు, డిజైన్‌ను రూపొందించారు.[7] ఈ ప్రాజెక్ట్ కోసం పైప్ నెట్‌వర్క్ మోడలింగ్‌లో 20 సంవత్సరాల అనుభవం ఉన్న ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, ఇండియన్ వాటర్ వర్క్స్ అసోసియేషన్, పైప్డ్ నెట్‌వర్క్‌లో అగ్రగామి నిపుణుడు, కెంటకీ విశ్వవిద్యాలయంలో సివిల్ ఇంజినీరింగ్‌కు చెందిన డాక్టర్ శ్రీనివాస లింగిరెడ్డిని సంప్రదించారు. లీ అసోసియేట్స్ (లాసా) టెండర్ ప్రక్రియను సిద్ధం చేసింది.
ప్రాజెక్టు
ఈ ప్రాజెక్ట్ 26 విభాగాలుగా విభజించబడింది, ఇందులో 25,000 ఆవాసాలు ఉన్నాయి. దీని అంచనా వ్యయం ₹42,853 కోట్లు కాగా, ప్రస్తుత భారత ప్రభుత్వం పైసా నిధులు ఇవ్వలేదు. రాష్ట్రంలోని 25,000 గ్రామాలు, 65 పట్టణాల్లోని ప్రతి ఇంటికి శుద్ధిచేసిన తాగునీటిని అందించడంకోసం నీటిని సేకరించడం, నిల్వ చేయడం, సరఫరా చేయడం కోసం కృష్ణా, గోదావరి నదులు, ఇప్పటికే ఉన్న రిజర్వాయర్‌లను అనుసంధానం చేశారు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఒక్కొక్కరికి 100 లీటర్లు, పట్టణ ప్రాంతాల్లో 150 లీటర్లు తాగునీరు అందించాలనేది ఈ ప్రాజెక్టు లక్ష్యం. పారిశ్రామిక అవసరాల కోసం సుమారు 4 టీఎంసీలు ప్రణాళిక రూపొందించారు. ఈ ప్రాజెక్టుకు రైల్వే, రక్షణ, జాతీయ రహదారులు, అటవీ, నీటిపారుదల, పంచాయితీ రాజ్, రోడ్లు, భవనాల వంటి వివిధ శాఖల నుంచి 13,000 అనుమతులు అవసరమయ్యాయి.
ప్రభుత్వం మిషన్ భగీరథ అమలు కోసం ప్రభుత్వం తెలంగాణ డ్రింకింగ్ వాటర్ సప్లయ్ కార్పోరేషన్ ని ఏర్పాటుచేసింది.[8] 59 ఓవర్ హెడ్, గ్రౌండ్ లెవల్ ట్యాంకులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. 40 టీఎంసీల నీటిని ట్యాంకులు, రిజర్వాయర్ల నుంచి 100 ఎకరాల నుంచి 10,000 ఎకరాల వరకు పొందుతున్నారు.
పైపింగ్ వ్యవస్థ 1.697 లక్షల కిలోమీటర్లు నడుస్తుంది.[9] 182 మెగావాట్ల విద్యుత్ అవసరమవుతుంది.
నిర్వహణ
ప్రాజెక్ట్ కాంట్రాక్టర్ 10 సంవత్సరాలపాటు ప్రభుత్వం ఎటువంటి అదనపు ఖర్చు లేకుండా మొత్తం నీటి నెట్‌వర్క్ నిర్వహణను చూసుకోవాలి.
నీటి శుద్దీకరణ
150 నీటి శుద్ధి ప్లాంట్లు, 62 పంపింగ్ స్టేషన్లు, 35,573 ఓవర్ హెడ్ సర్వీస్ రిజర్వాయర్లు, 27 ఇంటెక్ వెల్స్ ఏర్పాటు చేశారు. ఎలక్ట్రిక్ మోటార్లు, పంపింగ్ సిస్టమ్‌లు అధునాతన సాంకేతికతతో భారత్ హెవీ ఎలక్ట్రికల్స్ లిమిటెడ్ నుండి తీసుకోబడ్డాయి.
బడ్జెట్ వివరాలు
- 2016-17 బడ్జెటులో మిషన్ భగీరథకు 36,976 కోట్ల రూపాయలు కేటాయించబడింది.
- 2018 తెలంగాణ రాష్ట్ర బడ్జెట్లో 1,081 కోట్ల రూపాయలు కేటాయించారు.[10][11]
లక్ష్యాలు
- తాగునీటి సమస్యలను తీర్చడం
- స్వచ్ఛమైన మంచినీరు అందించడం
- మూడు సెగ్మెంట్లలో పనులన్నీ పూర్తి చేసి, 2019 నాటికి తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని ప్రతి ఇంటికీ నల్లాను ఏర్పాటుచేసి, సురక్షిత మంచినీటిని అందించాలనే ఆశయం
మిషన్ భగీరథ ప్రాజెక్టు
మల్లన్న సాగర్‌ జలాశయం నుండి గోదావరి నీటిని తరలించేందుకు మిషన్ భగీరథలో భాగంగా ఈ గ్రామంలో 1,212 కోట్ల రూపాయలతో రిజర్వాయర్‌ నిర్మించబడింది. సిద్దిపేట, జనగామ, యాదాద్రి భువనగిరి, మేడ్చల్‌ మల్కాజిగిరి, మెదక్‌ (కొంతభాగం), సూర్యాపేట (కొంతభాగం) జిల్లాలలోని 1,921 గ్రామాలలో 2048 నాటి జనాభాకు సరిపడేలా రూపకల్పన చేసిన ఈ ప్రాజెక్టులో 2023, ఏప్రిల్ 10న తెలంగాణ రాష్ట్ర మంత్రులు టి. హరీశ్‌రావు, ఎర్రబెల్లి దయాకర్‌రావు ట్రయల్‌ రన్‌ ప్రారంభించారు.[12][13]
విమర్శలు
మిషన్ భగీరథ పనులు నాణ్యంగా సాగట్లేదని, సరైన సమయానికి పూర్తి కాలేదని పలు విమర్శలు ఎదురయ్యాయి.[14] ప్రత్యేకించి మిషన్ భగీరథ విషయమై టీఆర్‌ఎస్ చేసిన వాగ్దానాలు నెరవేరలేదన్నది 2018 ఎన్నికల్లో ప్రతిపక్షాలకు ఒక ముఖ్యమైన ప్రచారాస్త్రం అయింది.
మూలాలు
- ↑ నమస్తే తెలంగాణ. "మిషన్ భగీరధ..!". www.namasthetelangaana.com. Archived from the original on 29 May 2016. Retrieved 20 December 2016.
- ↑ "MISSION BHAGIRATHA". missionbhagiratha.telangana.gov.in. Retrieved 2020-10-28.
- ↑ "ఈనాడు". epaper.eenadu.net. Retrieved 2020-10-28.
- ↑ వెబ్ దునియా. "మిషన్ భగీరథ అంటే ఏమిటి?". www.telugu.webdunia.com. Archived from the original on 12 అక్టోబరు 2016. Retrieved 20 December 2016.
- ↑ ఇండియన్ ఎక్స్ ప్రెస్. "PM Modi to launch Mission Bhagiratha today: All you need to know". Retrieved 20 December 2016.
- ↑ హన్స ఇండియా. "PM launches first phase of Mission Bhagiratha". Retrieved 20 December 2016.
- ↑ "Help for Mission Bhagiratha". 24 June 2016 – via www.thehindu.com.
- ↑ Chronicle, Deccan (29 January 2018). "Telangana: Bhagiratha grows with drinking water projects". Deccan Chronicle.
- ↑ "MISSION BHAGIRATHA". missionbhagiratha.telangana.gov.in.
- ↑ "తెలంగాణ బడ్జెట్ 2018: ఈటల ప్రసంగం". Samayam Telugu. 2018-03-15. Archived from the original on 2022-10-12. Retrieved 2022-10-12.
- ↑ Mar 15, TIMESOFINDIA COM / Updated:; 2018; Ist, 13:23 (2018-03-15). "Telangana Budget 2018: Highlights of Telangana budget 2018-19 | Hyderabad News - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2018-04-17. Retrieved 2022-10-12.
{{cite web}}:|last2=has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "మల్లన్నసాగర్ నుంచి మిషన్ భగీరథకు నీటి విడుదల". ETV Bharat News. Archived from the original on 2023-05-05. Retrieved 2023-05-05.
- ↑ telugu, NT News (2023-04-10). "Mission Bhagiratha | మిషన్ భగీరథలో కీలక ఘట్టం ఆవిష్కృతం.. సిద్దిపేట జిల్లా మంగోల్‌ వద్ద ట్రయల్స్‌ ప్రారంభించిన మంత్రులు". www.ntnews.com. Archived from the original on 2023-04-10. Retrieved 2023-05-05.
- ↑ "భగీరథ యత్నమే!". Sakshi. 29 July 2018. Retrieved 9 December 2018.