మొదటి ప్రవరసేన

మొదటి ప్రవరసేన (క్రీ.పూ. 270 - క్రీస్తుపూర్వం క్రీ.పూ. 330), వాకాటక రాజవంశం యొక్క స్థాపకుడు వింధ్యాశక్తి యొక్క వారసుడు. వింధ్యాశక్తి మొదటి సామ్రాజ్యాధిపతి, అతను సామ్రాట్ (సార్వత్రిక పాలకుడు) అని పిలిచారు, నాగ రాజులతో యుద్ధాలను నిర్వహించాడు. ఇతను తన సొంత హక్కులతో స్వంతంత్ర్యంగా ఒక చక్రవర్తి అయ్యాడు, బహుశా రాజవంశంలోని ఏకైక చక్రవర్తి, అతని రాజ్యం ఉత్తర భారతదేశం యొక్క అధిక భాగాన్ని, డెక్కన్ మొత్తాన్ని ఆక్రమణ చేసుకున్నాడు. అతను తన స్వహస్తాలతో ఉత్తరాన ఉన్న నర్మదానికి వెళ్ళి రాజ్యాన్ని విస్తరించాడు, సిసుకా అనే రాజు పాలించిన పూరిక రాజ్యం స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఏదేమైనా, అతను ఖచ్చితంగా ఉత్తరాన బుందేల్ఖండ్ నుండి పాలించాడు (దక్షిణాన ప్రస్తుత ఆంధ్రప్రదేశ్‌ నుండి నర్మదాకు దాటినట్లు డాక్టర్ మిరాషి అంగీకరించలేదు). పురాణాలు అతనిని 60 సంవత్సరాల పాలనను మాత్రం తెలియజేస్తాయి.

మొదటి ప్రవరసేన
రెండవ వాకాటక రాజు
పరిపాలన	(క్రీ.పూ. 270 - క్రీస్తుపూర్వం క్రీ.పూ. 330)
పూర్వాధికారి	వింధ్యాశక్తి
ఉత్తరాధికారి	మొదటి రుద్రసేన / సర్వసేన
House	వాకాటక రాజవంశం

వాకాటక సామ్రాజ్యం 250 సిఈ – 500 సిఈ
వింధ్యాశక్తి	(250–270)
మొదటి ప్రవరసేన	(270–330)
ప్రవరాపుర–నందివర్థన శాఖ
మొదటి రుద్రసేన	(330–355)
మొదటి పృధ్వీసేన	(355–380)
రెండవ రుద్రసేన	(380–385)
ప్రభావతిగుప్త (రిజెంట్)	(385–405)
దివాకరసేన	(385–400)
దామోదరసేన	(400–440)
నరేంద్రసేన	(440–460)
రెండవ పృధ్వీసేన	(460–480)
వత్సగుల్మ శాఖ
సర్వసేన	(330–355)
వింధ్యసేన	(355–400)
రెండవ ప్రవరసేన	(400–415)
తెలియదు	(415–450)
దేవసేన	(450–475)
హరిసేన	(475–500)

వి.వి.మిరాషి ప్రకారం, ఉత్తర మహారాష్ట్ర, గుజరాత్ లేదా కొంకణ్లలో మొదటి ప్రవరసేన విజయం సాధించలేకపోయాడు. కానీ మహారాష్ట్రలోని కొల్హాపూర్, సతారా, షోలాపూర్ జిల్లాలతో కూడిన ఉత్తర కుంతల ప్రాంతాలను ఇతను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. తూర్పున, అతను తన జైత్రయాత్ర దక్షిణ కోసల, కళింగ, ఆంధ్రాకు చేరుకుని ఉండవచ్చు. ఇతను వేద మతం యొక్క అనుచరుడు, అగ్నిష్టోమ, ఆప్తోర్యామ, ఉక్త్య, శోడశి, అతిరాత్రము, వాజపేయము, బృహస్పతిసేవ, సాద్యాస్కర లను కలిగి ఉన్న అనేక యజ్ఞాలు (త్యాగాలు), నాలుగు అశ్వమేధాలు చేసాడు. పురాణాల ప్రకారం వాజపేయ త్యాగం సమయంలో అతను బ్రాహ్మణులకు భారీగా విరాళంగా ఇచ్చాడు. అతను సామ్రాట్‌తో పాటు ధర్మమహరాజ అనే పేరును కూడా సంపాదించుకున్నాడు. అతను తనను తాను, హారతిపుత్ర అని పిలిచాడు. అతని ప్రధానమంత్రి దేవ చాలా పవిత్రమైన, బాగా విద్యలు నేర్చుకున్న బ్రాహ్మణుడు. పురాణాలు ప్రకారం మొదటి ప్రవరసేనాకు నలుగురు కుమారులు ఉన్నారని చెపుతారు. అతను తన కుమారుడు గౌతమీపుత్రను శక్తివంతమైన భారశివా కుటుంబానికి చెందిన రాజు భావనాగా కుమార్తెతో వివాహం జరిపించాడు. ఇది సహాయకారిగా నిరూపించబడి ఉండవచ్చు. అయితే, గౌతమీపుత్ర ఇతని కంటే ముందుగానే చనిపోయాడు, అతను గౌతమీపుత్ర మనవడు మొదటి రుద్రేసనను నియమించడం ద్వారా విజయం సాధించాడు. అతని రెండవ కుమారుడు, సర్వసేన తన రాజధానిని వత్సగుల్మలో (ప్రస్తుతం వాషిం) ఏర్పాటు చేశాడు. ఇతర ఇద్దరు కుమారులు ఏర్పాటు చేసిన రాజవంశాలు గురించి ఏమీ తెలియదు.

వాకాటక రాజవంశం (సుమారుగా 250 - క్రీస్తుశకం 500 సిఈ)

• వింధ్యాశక్తి (250-270)
• మొదటి ప్రవరసేన (270-330)

ప్రవరాపుర–నందివర్థన శాఖ

• మొదటి రుద్రసేన (330–355)
• మొదటి పృధ్వీసేన (355–380)
• రెండవ రుద్రసేన (380–385)
• ప్రభావతిగుప్త (రిజెంట్) (385–405)
• దివాకరసేన (385–400)
• దామోదరసేన (400–440)
• నరేంద్రసేన (440–460)
• రెండవ పృధ్వీసేన (460–480)

వత్సగుల్మ శాఖ

• సర్వసేన (330–355)
• వింధ్యసేన (355–400)
• రెండవ ప్రవరసేన (400–415)
• తెలియదు (415–450)
• దేవసేన (450–475)
• హరిసేన (475–500)