వాగ్భటుడు
ఆయుర్వేద వైద్యుడు
వాగ్భటుడు ఒక సుప్రసిద్ద భారతీయ ఆయుర్వేద వైద్యుడు.
చరక సుశ్రుత కాశ్యప సంహితల్లోని ముఖ్యాంశాలను సంక్షిప్తం చేసి, మరికొన్ని శాస్త్రాలను మిళితం చేసి సరళీకృతమైన సంస్కృతంలో అందించిన గ్రంథాలే... ‘అష్టాంగ సంగ్రహం’, ‘అష్టాంగ హృదయం’ . వీటిలో మొదటిదాన్ని రాసింది వృద్ధ వాగ్భటుడు. రెండోది రాసినవాడు లఘువాగ్భటుడు. వీటినే ‘వాగ్భట సంహిత’లని అంటారు. ఈ సంహితల్లో జ్వరాలను తగ్గించే ఎన్నో కష్టాలను పేర్కొన్నారు. త్రిదోషాల్లో ఒకటైన శ్లేషాన్ని (కఫం) అవలంబక, క్లేదక, బోధక, శ్లేషక, శ్లేష్మాలు అంటూ ఐదు రకాలుగా విభజించిన ప్రత్యేకత వీరిది.[1]
చరక, సుశ్రుత, వాగ్భటులను వృద్ధత్రయం అంటారు.
రచించిన గ్రంధాలు
మార్చువీరి రచనలు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా పలు భాషలలోకి తర్జుమా అయ్యాయి.[1]: 656 కొన్ని ఎంపిక చేయబడిన రచనలు పెంగ్విన్ సిరీస్ వారు ప్రచురించారు.[2]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 Meulenbeld, G. Jan (1999–2002). History of Indian Medical Literature. Vol. IA. Groningen: Egbert Forsten.
- ↑ Wujastyk, Dominik (2003). The Roots of Ayurveda. London etc.: Penguin. ISBN 0-14-044824-1.
బయటి లంకెలు
మార్చు- Scanned text of the Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā, from the sixth edition edited by Kunte and Navare (Bombay: Nirṇayasāgara, 1939) Contains 2 Commentaries. At archive.org
- Swadeshi chikitsa
- Machine-readable edition of the Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā[permanent dead link]