వొంగిమళ్ళ
వొంగిమళ్ళ, అన్నమయ్య జిల్లా, వీరబల్లె మండలానికి చెందిన గ్రామం.వీరబల్లి మండల కేంద్రానికి ఉత్తర సరిహద్దు అయిన మాండవ్య నదికి ఉత్తర భాగానఉంది. ఇది మండల కేంద్రమైన వీరబల్లె నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన రాయచోటి నుండి 22 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1479 ఇళ్లతో, 5688 జనాభాతో 1959 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2846, ఆడవారి సంఖ్య 2842. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1474 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 55. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593568[2].
వొంగిమళ్ళ | |
---|---|
అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 14°10′41.304″N 78°51′18.072″E / 14.17814000°N 78.85502000°E | |
దేశం | భారతదేశం |
రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
జిల్లా | అన్నమయ్య |
మండలం | వీరబల్లె |
విస్తీర్ణం | 19.59 కి.మీ2 (7.56 చ. మై) |
జనాభా (2011)[1] | 5,688 |
• జనసాంద్రత | 290/కి.మీ2 (750/చ. మై.) |
అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
• పురుషులు | 2,846 |
• స్త్రీలు | 2,842 |
• లింగ నిష్పత్తి | 999 |
• నివాసాలు | 1,479 |
ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( | )
పిన్కోడ్ | 516268 |
2011 జనగణన కోడ్ | 593568 |
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం వైఎస్ఆర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. [3]
చరిత్ర
మార్చుఈ ప్రాంతంలో పాలకొండలు పశ్చిమానికి వంగడంవల్ల ఈ గ్రామానికి వొంగిమళ్ల అని పేరు వచ్చింది. గ్రామం పాలకొండల అడుగున గంగనవాగుకు ఎడమవైపున ఉంది. మాండవ్య నది వంపులు తిరిగిన గండిలో ప్రవేశించి గడికోట వైపు ప్రవహించడానికి ఒక కిలోమీటరు ముందు గంగనవాగు అందులో కలుస్తుంది. గ్రామంలో ఒక సహకార సంఘం ఉంది.
వొంగిమళ్లలో అనేక గుళ్లు ఉన్నాయి. వాటిలో ఊరికి ఉత్తరం వైపు పాలకొండల దగ్గర ఉన్న మల్లేశ్వరస్వామి ఆలయం అన్నింటికంటే పెద్దది. ఆలయం ముందున్న మంటపంలో 8 స్థంబాలపై కళాత్మకమైన విష్ణువున దేవతల విగ్రహములు చెక్కబడి ఉన్నాయి. గుడి ముందు విజయనగర కాలం నాటి (శా.1466 లేదా సా.శ. 1544) శిలాశాసనం ఉంది.వొంగిమళ్ల దగ్గర కుగ్రామమైన రాచపల్లెలో అరిణమ్మ అనే గ్రామదేవత ఆలయం ఉంది. ఈ దేవత విగ్రహం భయంకరరూపంతో 9 అడుగుల ఎత్తు, 8 అడుగుల వెడల్పు ఉంది. దేవత కళ్లు నారింజల పరిమాణంలో, శరీరం తలలతో బీభత్సంగా ఉంది. ఇది దేవరాయల కాలం (శా.1336) నాటి ఆలయమని భావిస్తున్నారు
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 10, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి వీరబల్లెలో ఉంది.ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రాయచోటి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప జూనియర్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కడప లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చువొంగిమళ్ళలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చువొంగిమళ్ళలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చువొంగిమళ్ళలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 306 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 378 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 121 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 5 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 80 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 196 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 121 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 749 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 898 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 168 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చువొంగిమళ్ళలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 168 హెక్టార్లు
చెక్ డ్యాం
మార్చుపోలుచెన్నారెడ్డిగారిపల్లె సమీపంలో, శివాలయం సమీపాన,మాండవ్య నది ఒడ్డున,ఉన్న ఈ చెక్ డ్యాంను,రెండు సంవత్సరాల క్రితం,పది లక్షల రూపాయల వ్యయంతో, ఏర్పాటు చేసారు.
ఉత్పత్తి
మార్చువొంగిమళ్ళలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజపత్రము" (PDF). ahd.aptonline.in. Archived from the original (PDF) on 2022-09-06. Retrieved 2022-09-06.