సోంపల్లె (ములకలచెరువు)
సోంపల్లె అన్నమయ్య జిల్లా, ములకలచెరువు మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన ములకలచెరువు నుండి 6 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మదనపల్లె నుండి 48 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1644 ఇళ్లతో, 6366 జనాభాతో 4233 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3199, ఆడవారి సంఖ్య 3167. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 895 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 123. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 595603[2].
సోంపల్లె (ములకలచెరువు) | |
|---|---|
 | |
.svg)  సోంపల్లె (ములకలచెరువు) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 13°50′34.1″N 78°16′14.9″E / 13.842806°N 78.270806°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | అన్నమయ్య |
| మండలం | ములకలచెరువు |
| విస్తీర్ణం | 42.33 కి.మీ2 (16.34 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 6,366 |
| • జనసాంద్రత | 150/కి.మీ2 (390/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,199 |
| • స్త్రీలు | 3,167 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 990 |
| • నివాసాలు | 1,644 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 517390 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 595603 |
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం చిత్తూరు జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. [3]
ఇక్కడి చెన్నకేశవస్వామి మందిరం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని ఎంతో అందమైన ఆలయాలలో ఒకటిగా చెబుతారు. శ్రీ మహావిష్ణువు, శ్రీ లక్ష్మీ సమేతంగా ఆవిర్భవించిన అతి పురాతన దివ్య క్షేత్రం ఇది. ఆలయం ఎదురుగా ఉన్న ఏకశిలా స్తంభం చక్కని శిలాకృతులతో విరాజిల్లుతుంది. ఆలయంలోని కళ్యాణమంటపంలోని శిల్పాలు ఎంతో ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి. 16వ శతాబ్దంలో, విజయనగర రాజులకాలంలో కట్టబడిన ఈ ఆలయనిర్మాణానికి ఒక గొర్రెల కాఫరి మూలకారకుడని ఇక్కడి కథ.
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుసోంపాళ్యం గ్రామంలో పాళెగాళ్ళువుండేవారు. సోంపాళ్యం గ్రామాన్ని నాయని పాలించారు వారిని దొరవారు అని అంటారు.చెన్నకేశవ స్వామి దేవాలయము ఆంధ్ర జిల్లాల్లో అత్యుత్తమ దేవాలయాలలో ఒకటి వంటి దావా. అత్యంత శృంగారమైన నిష్పత్తిలో ఒక ఏకశిలా ఒక అందమైన దృశ్యాలు ప్రదర్శించడం, ముందు నిలబడి.కల్యాణ మండపం రిచ్ చెక్కడం చాలా ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి. స్థానిక సంప్రదాయం ప్రకారం ఒక గొర్రెల కాపరి విజయనగర కాలంలో ఈ ఆలయ నిర్మాణం బాధ్యత ఉంది.
సమీప గ్రామాలు
మార్చుతల్లావారిపల్లి, గొడ్డుపల్లి, బత్తినివారిపల్లి, రెడ్డివారిపల్లి.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/ దేవాలయాలు
మార్చు- చెన్నకేశవ గుడి
- చౌడేశ్వరి గుడి
- శివాలయం
- ఆంజనేయస్వామిగుడి
- కోటమ్మ కోట
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 12, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం ములకలచెరువు లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల అంగల్లు లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల తిరుపతి లోను, పాలీటెక్నిక్‌ బసినికొండ లోను వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు మదనపల్లె లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుసోంపల్లెలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుసోంపల్లెలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుసోంపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- అడవి: 417 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 284 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 179 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 74 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 101 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 208 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 220 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 2746 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2917 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 257 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుసోంపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 257 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుసోంపల్లెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజపత్రము" (PDF). ahd.aptonline.in. Archived from the original (PDF) on 2022-09-06. Retrieved 2022-09-06.