వికీపీడియా

ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్

అణుశక్తితో పనిచేసే అరిహంత్ తరగతి జలాంతర్గామి
(INS అరిహంత్ నుండి దారిమార్పు చెందింది)

ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ (S-73) భారత్ నిర్మిస్తున్న అరిహంత్ తరగతికి చెందిన మొదటి అణు చోదిత బాలిస్టిక్ క్షిపణి జలాంతర్గామి.[5][6] 6,000 టన్నుల ఈ నౌకను అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ వెస్సెల్ (ATV) ప్రాజెక్టులో భాగంగా విశాఖపట్నం లోని నౌకా నిర్మాణ కేంద్రంలో నిర్మించారు.

ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్
History
భారత్
పేరు: ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్
నిర్మాణ సంస్థ: విశాఖపట్నం నౌకానిర్మాణకేంద్రం
జలప్రవేశం: 2009 జూలై 26
సేకరించినది: 2014 డిసెంబరు 13
కమిషనైనది: 2016 ఆగస్టు [1]
Homeport: విశాఖపట్నం
స్థితి: కమిషన్ కు సిద్ధం [1]
సాధారణ లక్షణాలు
తరగతి, రకం: -class బాలిస్టిక్ క్షిపణి జలాంతర్గామి
డిస్‌ప్లేస్‌మెంటు: surface: 6,000 టన్నులు (అంచనా) [2]
పొడవు: 111 మీ. (364 అ.)[3]
బీమ్: 15 మీ. (49 అ.)[3]
డ్రాఫ్ట్: 11 మీ. (36 అ.)[3]
స్థాపిత సామర్థ్యం: 83 MW (111,305 hp)
ప్రొపల్షన్: 40% శుద్ధి చేసిన యురేనియం వాడే ప్రెజరైజ్‌డ్ వాటర్ రియాక్టర్ (83 మె.వా.);[3] ఒక టర్బైను (47,000 hp/70 MW); ఒక షాఫ్టు; ఒక 7-బ్లేళ్ళ, ప్రొపెల్లరు (అంచనా)
పరిధి: అపరిమితం (ఆహార సరఫరాల కోసం తప్పించి)
పరీక్షా లోతు: 350 మీ. (1,150 అ.) (అంచనా)[4]
Complement: 95–100 సిబ్బంది
సెన్సార్లు,
ప్రాసెసింగ్ వ్యవస్థలు:		 USHUS సోనార్
ఆయుధాలు: 6 × 533 mమీ. (21 అం.) టార్పెడో ట్యూబులు *12 × సాగరిక SLBM *or *4 × కె-4

అరిహంత్ 2009 జూలై 26 విజయ్ దివస్ (కార్గిల్ యుద్ధం విజయ దినం) రోజున ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ ప్రారంభించాడు. విస్తృతమైన పరీక్షలు పూర్తయ్యాక, 2016 ఫిబ్రవరి 23 న ఈ జలాంతర్గామి, ఆపరేషన్‌కు సిద్ధమైందని ధ్రువీకరించారు.[7][1]

స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో నిర్మితమవుతున్న అరిహంత్ తరగతి జలాంతర్గాముల్లో ఇది మొదటిది. ఇంకో నాలుగు వేర్వేరు నిర్మాణ దశల్లో ఉన్నాయి. దీని పొడవు 111 మీటర్లు. బరువు 6000 టన్నులు.

రూపకల్పన

మార్చు

అరిహంత్ తరగతి జలాంతర్గాముల డిజైను రష్యాకు చెందిన అకులా తరగతి జలాంతర్గాముల డిజైనుపై ఆధారపడి తయారు చేసినట్లు తెలుస్తోంది.[8] ఈ తరగతికి చెందిన ఐఎన్‌ఎస్ చక్ర (రష్యా నుంచి లీజుకు తీసుకున్న అకులా తరగతి జలాంతర్గామి) పై అరిహంత్ సిబ్బందికి శిక్షణ ఇస్తారు.[9][10]

అడ్మిరల్ నిర్మల్ వర్మ చెప్పిన దాని ప్రకారం "ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ పూర్తి ఆపరేషనల్ SSBN (షిప్ సబ్‌మెరీన్ బాలిస్టిక్ న్యూక్లియర్) అనే కంటే, దాన్ని ఒక టెక్నాలజీ డిమాన్‌స్ట్రేటర్ అనొచ్చు"[11]

అరిహంత్ కు అవసరమైన శక్తిని అందించేందుకు శుద్ధ యురేనియం తో పనిచేసే 83 మెగావాట్ల ప్రెషరైస్‌డ్ లైట్ వాటర్ రియాక్టరు ఉంది[12][13] ఒక ప్రోటోటైప్  రియాక్టరును కల్పాక్కంలో నిర్మిచి 2006 సెప్టెంబరు నుండి దాన్ని పని చేయిస్తున్నారు. మూడేళ్ల కాలంలో దాన్ని  విజయవంతంగా పనిచేయించి, దాన్నుండి గ్రహించిన డేటా సహాయంతో అరిహంత్ కోసం రియాక్టరును నిర్మించారు.[14][15] 2008 జనవరిలో 80 మె.వా.ల రియాక్టరు నిర్మాణం పూర్తైంది.[16]

జలాంతర్గామి డిజైనుకు చెందిన సవివరమైన ఇంజనీరింగును ఎల్ & టి వారి హజీరా నౌకా నిర్మాణ కేంద్రంలో చేసారు. జలాంతర్గామి నియంత్రణ వ్యవస్థలను టాటా పవర్ నిర్మించింది. స్టీమ్ టర్బైన్లు, దానికి సంబంధించిన వ్యవస్థలను వాల్‌చంద్‌నగర్ ఇండస్ట్రీస్ సరఫరా చేసింది.[17]

ఈ ప్రాజెక్టుకు కన్‌సల్టెన్సీని రష్యా అందించింది.[18] రియాక్టరును జలాంతర్గామిలో పట్టేంత చిన్నదిగా నిర్మించడం కోసం అవసరమైన సహాయాన్ని కూడా రష్యా BARC కు అందించింది.[19]

ఆయుధాగారం

మార్చు
 
ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ యొక్క భావనాత్మక రూపం

ఈ జలాంతర్గాములకు నిట్టనిలువుగా ఉండే నాలుగు క్షిపణి ప్రయోగ ట్యూబులు ఉన్నాయి. దీనిలో 12 సాగరిక క్షిపణులను గానీ (750 కిమీ పరిధి), 4 కె-4 క్షిపణులను గానీ (3,500 కి.మీ. పరిధి) మోహరించవచ్చు. కె-4 పరీక్షలు మొదలయ్యాయి.[20][21][22]

ప్రారంభం

మార్చు

ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ ను 2009 జూలై 26 న నాటి ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ భార్య గుర్‌శరన్ కౌర్ చేతుల మీదుగా ప్రారంభించారు.[23] కార్గిల్ యుద్ధ విజయానికి  పదేళ్ళు నిండిన సందర్భంగా జరిగిన ఈ కార్యక్రమంలో డ్రై డాక్‌లో నీళ్ళు నింపి జలాంతర్గామిని నీటిపై తేల్చారు.[24] విశాఖపట్నంలోని మత్స్య అనే రహస్య స్థావరంలో కొబ్బరికాయ కొట్టి ఈ ప్రారంభోత్సవం జరిపారు. డిఫెన్స్ ప్రొఫెషనల్స్ డైలీ, 'కీలకమైన న్యూక్లియర్ రియాక్టరు, నిఘా పరికరాలు, ఆయుధాలు ఏమీ లేకుండానే అరిహంత్ ప్రారంభం జరిగింది' అని వ్యాఖ్యానించింది.[25] అక్కడ ఫోటోగ్రఫీని నిషేధించారు. జాలాంతర్గామి పూర్తి ఫోటోలు లభించలేదు.[26][27] ప్రధాని తన ప్రసంగంలో ఇలా అన్నాడు, "నేను మన రష్యా మిత్రులకు, వారి నిరంతర సహాయ సహకారాలకు గాను నా ధన్యవాదాలు తెలుపుతున్నాను. ఈ సహకారం రష్యాతో మనకున్న వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యానికి సూచిక".[28] అణు త్రయాన్ని (భూమి, గాలి, సముద్రం ఈ మూడింటిపైనుండి అణ్వాయుధాలను ప్రయోగించగల సామర్థ్యం) అభివృద్ధి చెయ్యడంలో అరిహంత్ ఒక ముందడుగు.

అభివృద్ధి దశలు

మార్చు

2012 ఆగస్టు 7న అడ్మిరల్ వర్మ, 'రాబోయే నెలల్లో అరిహంత్ సముద్ర పరీక్షలు మొదలౌతున్నాయి, అది ఆపరేషను దిశలో పురోగమిస్తోంది' అని చెప్పాడు.[29] 2013 జనవరి 27 న, సాగరిక క్షిపణి చివరి ప్రయోగ పరీక్ష పూర్తై, జలాంతర్గామితో మేళవింపుకు సిద్ధమైంది.[30] 2013 ఆగస్టు 10 న అణు రియాక్టరు క్రిటికల్ స్థితికి చేరింది;[12] ఈ స్థితికి చేరేందుకు, తీరంలో ఉన్న హై ప్రెషర్ స్టీమ్ తో రియాక్టరును అనుసంధానించి, అనేక నెలల పాటు దాని వ్యవస్థల్లో పరీక్షలు చేసారు.[12][31]

పరీక్షలు, పనిలో చేరిక

మార్చు

2014 డిసెంబరు 13 న, అరిహంత్ పాక్షికంగా మునిగి విశాఖపట్నం రేవు నుండి బయటకు వచ్చింది. విస్తృత సముద్ర పరీక్షల కోసం బంగాళాఖాతంలోకి పయనించి వెళ్ళింది.[32][33][34][35] జలాంతర్గామి నుండి ప్రయోగించే బాలిస్టిక్, క్రూయిజ్ క్షిపణుల ప్రయోగం ఈ పరీక్షల్లో భాగం. ఇందులో పనిచేసే 100 మంది సిబ్బందికి రష్యా నిపుణులు శిక్షణ ఇచ్చారు. రక్షణ మంత్రి మనోహర్ పారికర్ ప్రకారం, ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్‌ను 8 నుండి 10 నెలల పాటు పరీక్షించాక, 2016 లో భారత నావికా దళంలోకి చేరుస్తారు.[36][37]

2015 నవంబరు 25 న డమ్మీ సాగరిక క్షిపణిని అరిహంత్ నుండి విజయవంతంగా ప్రయోగించారు.[38] 2016 లో విశాఖపట్నంలో జరిగిన అంతర్జాతీయ ఫ్లీట్ రివ్యూలో అరిహంత్‌ కూడా పాల్గొంటుందని భావించారు గానీ, భద్రతా కారణాల రీత్యా దాన్ని రద్దు చేసారు. ఫిబ్రవరి 23 న అరిహంత్ ఆపరేషన్స్‌కు సిద్ధంగా ఉందని అధికారికంగా ప్రకటించారు.[1]

2016 ఆగస్టులో అరిహంత్‌ను నావికాదళంలోకి చేర్చారు.[39]

ఆపరేషను చరిత్ర

మార్చు

2017 ప్రమాదం

మార్చు

2017 లో అరిహంత్ డాక్ చేసి ఉండగా పొరపాటున జలాంతర్గామిలో వెనుక భాగం తెరుచుకుందని, దీని వలన ప్రొపల్షన్ కంపార్ట్‌మెంట్‌లోకి ఉప్పునీరు చేరిందనీ 2018 జనవరిలో వార్తలు వచ్చాయి. తుప్పు పట్టిన పైపులను మార్చేందుకు గాను జలాంతర్గామిని పది నెలలపాటు ఆపవలసి వచ్చిందని తెలిసింది.[40][41][42][43] జలాంతర్గామి డబుల్ హల్ డిజైనుపై[44] ఆధారపడి ఉండటంతో పాటు ప్రొపల్షన్ కంపార్ట్‌మెంట్‌కు తలుపేమీ లేదని పేర్కొంటూ, పై వార్తలను కొన్ని వర్గాలు తోసిపుచ్చాయి. భారత రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ ఈ ఆరోపణలను తిరస్కరించడానికి నిరాకరిస్తూ, ఈ విషయంపై మాట్లాడటం జాతీయ భద్రతకు విఘాతం కలిగిస్తుందని పేర్కొంది.[45][46]

తొలి గస్తీ ప్రయాణం

మార్చు

2018 నవంబరు 5 న ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ మొదటిసారిగా 20 రోజుల గస్తీని పూర్తి చేసినట్లు ప్రకటించారు.[47][48] పెట్రోలింగ్ తర్వాత అరిహంత్ సిబ్బందిని ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ అభినందించాడు.[49]

సిబ్బంది శిక్షణ

మార్చు

సిబ్బంది సామర్థ్యాన్ని నిరూపించడానికీ, SSBN ప్రోగ్రామ్‌ను ధ్రువీకరించడానికీ, 2022 అక్టోబరు 14 న ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్ నుండి బాలిస్టిక్ క్షిపణిని ప్రయోగించారు. ముందుగా నిర్ణయించిన పరిధితో చేసిన ఈ పరీక్షలో క్షిపణి అధిక ఖచ్చితత్వంతో బంగాళాఖాతంలోని లక్ష్య ప్రాంతాన్ని విజయవంతంగా చేధించింది.[50] ది హిందూ పత్రిక ప్రకారం, ప్రయోగించిన క్షిపణి కె-4 కాదు, పాత కె-15 . ప్రస్తుతం ఐఎన్‌ఎస్ అరిహంత్‌లో 750 కి.మీ. పరిధి కలిగిన K-15 సాగరిక క్షిపణులను మోహరించారు.[51]

ఇవి కూడా చూడండి

మార్చు

మూలాలు వనరులు

మార్చు
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "India's first nuclear submarine INS Arihant ready or operations, passes deep sea tests - The Economic Times". The Economic Times. Retrieved 2016-02-23.
  2. ↑ "India to Construct Two More Arihant Nuclear Submarines for Navy". DefenceNow. Archived from the original on 12 జూలై 2015. Retrieved 2 June 2015.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Subramanian, T.S. (15 August 2009). "Nuclear Arm". The Frontline. Vol. 26, no. 17. Archived from the original on 26 మే 2013. Retrieved 2 June 2015.
  4. ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2014-08-26. Retrieved 2016-07-27.
  5. ↑ http://timesofindia.indiatimes.com/india/INS-Arihant-What-Indias-new-nuclear-submarine-could-mean-for-the-world/articleshow/51169525.cms
  6. ↑ http://www.ndtv.com/india-news/india-nears-completion-of-nuclear-triad-with-armed-submarine-1281635
  7. ↑ "INS Arihant not to feature at International Fleet Review: Indian Navy chief - The Economic Times". The Economic Times. Archived from the original on 2016-02-09. Retrieved 2016-02-05.
  8. ↑ "SSBN Arihant Class Submarine, India". naval-technology.com. Retrieved 2 June 2015.
  9. ↑ "Arihant – Advanced Technology Vessel (ATV)". Global Security. Retrieved 2 June 2015.
  10. ↑ "Leased Russian n-submarine to set sail for India this month end". indiatoday. 15 December 2011. Retrieved 2 June 2015.
  11. ↑ Pandit, Rajat (3 December 2009). "Home-made nuke sub INS Arihant to be inducted in 2 years". The Times of India. Archived from the original on 13 జూన్ 2016. Retrieved 2 June 2015.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 Pandit, Rajat (10 August 2013). "Reactor of India's first indigenous nuclear submarine INS Arihant goes 'critical'". The Times of India. Retrieved 2 June 2015.
  13. ↑ Pandit, Rajat (17 July 2009). "India set to launch nuclear-powered submarine". The Times of India. Archived from the original on 24 అక్టోబరు 2012. Retrieved 2 June 2015.
  14. ↑ Subramanian, T.S. (2 August 2009). "PWR building shows indigenous capability, says Kakodkar". The Hindu. Chennai, India. Archived from the original on 8 ఆగస్టు 2009. Retrieved 2 August 2009.
  15. ↑ Venkatesh, MR (2 August 2009). "Arihant propulsion reactor unveiled". Hindustan Times. Retrieved 2 June 2015.[permanent dead link]
  16. ↑ "The secret undersea weapon". indiatoday. 17 January 2008. Retrieved 2 June 2015.
  17. ↑ Joseph, Josy (27 July 2009). "Private sector played a major role in Arihant – India – DNA". Daily News and Analysis. Retrieved 2 June 2015.
  18. ↑ Bagla, Pallava (3 August 2009). "Russians helped with INS Arihant's heart: Kakodkar". NDTV. Retrieved 2 June 2015.
  19. ↑ Malhotra, Jyoti (12 August 2013). "How India's pride INS Arihant was built". Business Standard. Retrieved 2 June 2015.
  20. ↑ Subramanian, T.S. (8 May 2014). "Success on debut for undersea launch of missile". The Hindu. Retrieved 2 June 2015.
  21. ↑ "India tests new underwater nuclear missile". The Times of India. 26 March 2014. Retrieved 2 June 2015.
  22. ↑ Thapar, Vishal (10 May 2014). "India tests 3,000 km range n-missile in secret". The Sunday Guardian. Archived from the original on 20 మే 2015. Retrieved 2 June 2015.
  23. ↑ "Wife of Indian PM launches home-made nuclear attack submarine". Xinhuanet. 26 July 2009. Retrieved 2 June 2015.
  24. ↑ Unnithan, Sandeep (16 July 2009). "Exclusive: PM's wife to launch INS Arihant, India's first nuclear submarine". indiatoday. Retrieved 2 June 2015.
  25. ↑ "India inducts nuke submarine into navy". The Hindu. Chennai, India. 26 July 2009. Archived from the original on 29 జూలై 2009. Retrieved 10 September 2009.
  26. ↑ "PIB's Latest Photograph". Pib.nic.in. Archived from the original on 4 ఆగస్టు 2009. Retrieved 27 జూలై 2016.
  27. ↑ "PIB's Latest Photograph". Pib.nic.in. Archived from the original on 17 జూలై 2011. Retrieved 27 జూలై 2016.
  28. ↑ Singh, Harmeet Shah (26 July 2009). "India launches nuclear submarine". CNN. Archived from the original on 19 ఆగస్టు 2009. Retrieved 17 August 2009.
  29. ↑ "India's first home-built nuclear submarine INS Arihant set for trials". 7 August 2012.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (link) [dead link]
  30. ↑ Mallikarjun, Y.; Subramanian, T. S. (27 January 2013). "India successfully test-fires underwater missile". The Hindu. Chennai, India. Retrieved 2 June 2015.
  31. ↑ "Arihant achieves criticality when the boat was "already in the sea"". Jagran Josh. 11 August 2013. Retrieved 2 June 2015.
  32. ↑ "India's nuclear submarine Arihant flagged off for sea trials". Economic Times. 13 December 2014. Retrieved 2 June 2015.
  33. ↑ Subrahmanyam, G.S. (13 December 2014). "INS Arihant sails out of harbour". The Hindu. Retrieved 2 June 2015.
  34. ↑ "India's first nuclear-powered Submarine INS Arihant will head out for sea trials by Year-end". IANS. 2 November 2014. Archived from the original on 3 జూలై 2015. Retrieved 2 June 2015.
  35. ↑ "Agni-5, INS Arihant to be ready for induction next year". livemint.com. 7 February 2014. Retrieved 2 June 2015.
  36. ↑ Ojha, Anjali (2 November 2014). "Indigenous nuclear-armed submarine INS Arihant's sea trials by year-end". The Economic Times. Archived from the original on 28 జనవరి 2016. Retrieved 2 June 2015.
  37. ↑ Ojha, Anjali (18 October 2015). "Indian Navy keen on fielding indigenous nuclear-powered submarine at international fleet review". The Economic Times. Archived from the original on 21 అక్టోబరు 2015. Retrieved 18 October 2015.
  38. ↑ Luthra, Gulshan (26 November 2015). "Nuclear capable Arihant submarine successfully test-fires unarmed missile". The Economic Times. Archived from the original on 28 జనవరి 2016. Retrieved 26 November 2015.
  39. ↑ "Now, India has a nuclear triad". The Hindu. Archived from the original on 24 September 2015. Retrieved 17 October 2016.
  40. ↑ "India Learned One Way How to Sink a $3 Billion Dollar Submarine: Leave a Hatch Open". The National Interest. 22 August 2019. Retrieved 25 December 2020.
  41. ↑ Peri, Dinakar; Joseph, Josy (8 January 2018). "INS Arihant left crippled after 'accident' 10 months ago". The Hindu (in Indian English). Archived from the original on 17 May 2019. Retrieved 29 January 2019.
  42. ↑ Pubby, Manu (8 January 2018). "India's only nuclear-armed submarine is back in the water after contamination fears". The Print. Archived from the original on 6 March 2019. Retrieved 5 March 2019.
  43. ↑ Suciu, Peter (2021-06-28). "The Dumbest Way Ever to Sink a Submarine? An Open Hatch (It Nearly Happened)". 19FortyFive (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2021-07-09. Retrieved 2021-06-30.
  44. ↑ Bedi, Rahul (2021-12-30). "India Quietly Launches Third Arihant-Class Nuclear-Powered Submarine: Report". The Wire. It also features a double hull
  45. ↑ "Deep diving into the facts about INS Arihant 'accident'". The Economic Times. 12 January 2018.
  46. ↑ "Is INS Arihant Damaged? Can't Divulge Information in National Interest, Says Government". News18. 21 March 2018.
  47. ↑ Siddiqui, Huma (5 November 2018). "INS Arihant: India's first indigenous nuclear-powered submarine completes Nuclear Triad; PM Modi hails crew; top things to know". The Financial Express. Archived from the original on 5 November 2018. Retrieved 5 November 2018.
  48. ↑ Unnithan, Sandeep (5 November 2018). "INS Arihant returned yesterday from 20-day deterrent patrol". India Today (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-10-13.
  49. ↑ "Prime Minister felicitates crew of INS Arihant on completion of Nuclear Triad". Press Information Bureau, Government of India. 5 November 2018. Retrieved 2019-09-17.
  50. ↑ "INS Arihant carries out successful launch of submarine launched ballistic missile". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2022-10-14. Retrieved 2022-10-14.
  51. ↑ Peri, Dinakar (2022-10-14). "INS Arihant launches Submarine Launched Ballistic Missile". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-10-14.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఐఎన్‌ఎస్_అరిహంత్&oldid=4358713" నుండి వెలికితీశారు