కవులూరు
కవులూరు ఎన్టీఆర్ జిల్లా, జి.కొండూరు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన జి.కొండూరు నుండి 10 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన విజయవాడ నుండి 19 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2327 ఇళ్లతో, 8067 జనాభాతో 2093 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4070, ఆడవారి సంఖ్య 3997. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1950 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 639. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 589145. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం కృష్ణా జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది..[2][3]
కవులూరు | |
|---|---|
 | |
.svg)  కవులూరు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°37′49″N 80°34′58″E / 16.63028°N 80.58278°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ఎన్టీఆర్ |
| మండలం | జి.కొండూరు |
| విస్తీర్ణం | 20.93 కి.మీ2 (8.08 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 8,067 |
| • జనసాంద్రత | 390/కి.మీ2 (1,000/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 4,070 |
| • స్త్రీలు | 3,997 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 982 |
| • నివాసాలు | 2,327 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 521228 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 589145 |
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుకవులూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. కొండపల్లి, మైలవరం నుండి రోడ్దురవాణా సౌకర్యం ఉంది. రైల్వేస్టేషన్: కొండపల్లి, చెరువు మాధవరం, విజయవాడ 20 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి జి.కొండూరులో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల విజయవాడలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ విజయవాడలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయవాడలో ఉన్నాయి.
బోగినేని రాజగోపాలరావు, పుష్పావతి జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల
మార్చుఈ పాఠశాలలో 2016-17 విద్యా సంవత్సరంలో పదవ తరగతి చదివిన షేక్‌జాకీరా అను విద్యార్థిని, పదవతరగతి పరీక్షలలో 9.8 జి.పి.ఏ సాధించడమేగాక, శ్రీకాకుళం ఐ.ఐ.ఐ.టిలో ప్రవేశానికి అర్హత సాధించింది. [16]
మండల పరిషత్తు ప్రాథమిక పాఠశాల
మార్చువైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుకవులూరులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో 5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు, ఇద్దరు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
ధన్వంతరి వైద్యశాల
మార్చుఈ వైద్యశాలలో ప్రతి నెలా రెండవ ఆదివారంనాడు రోగులకు ఉచిత వైద్యసేవలందించి, అవసరమైనవారికి, నెలకు సరిపడా మందులు ఉచితంగా అందజేసెదరు.
పశువైద్యశాల
మార్చుబ్యాంకులు
మార్చుసప్తగిరి గ్రామీణ బ్యాంకు:- ఈ గ్రామంలో 2014, నవంబరు-27, గురువారం నాడు సప్తగిరి గ్రామీణ బ్యాంకు నూతన శాఖను ప్రారంభించారు. ఈ బ్యాంకుద్వారా 2014, డిసెంబరు-18వ తేదీన, తొలిపంట ఋణం రు. 99,000-00 లను, స్థానిక రైతు శ్రీ చెరుకూరి శ్రీనివాసరావుకు, ప్రత్తి, మిర్చి పంటలకోసం మంజూరుచేసారు. [5]
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. పి.డబ్ల్యు.డి. చెరువు ఇక్కడి వ్యవసాయ అవసరాలకు సరిపడా నీరందిస్తున్నది.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చుఈ గ్రామ పంచాయతీకి 2013 జూలైలో జరిగిన ఎన్నికలలో శ్రీ చిన్ని వెంకటేశ్వరరావు సర్పంచిగా గెలుపొందారు.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ గంగా పార్వతీ సమేత శ్రీ ఓంకారేశ్వరస్వామివారి ఆలయo
మార్చుఈ ఆలయంలో నూతన ముఖద్వారాన్ని, 2015, నవంబరు-13వ తేదీనాడు, శాస్త్రోక్తంగా ఏర్పాటుచేసారు. ఈ ముఖద్వారం ఏర్పాటుకు, కీ.శే. మాచినేని వెంకటరామయ్య, వెంకాయమ్మ దంపతుల ఙాపకార్ధం, వారి మనుమడు శ్రీమతి & శ్రీ యార్లగడ్డ రాంబాబు దంపతులు వితరణచేసారు.
గ్రామదేవతలు అచ్చమ్మ, పాపయ్యల ఆలయం
మార్చు- ఈ గ్రామానికి చెందిన అచ్చమ్మ, పాపయ్యలు అకాలమరణంతో గ్రామదేవతలుగా వెలిశారనే విశ్వాసంతో శతాబ్దాలుగా, ప్రతి సంవత్సరం కోర్ల (మార్గశిర) పౌర్ణమికి నాలుగురోజులపాటు ఉత్సవాలు జరుపుకోవడం ఆనవాయితీగా వచ్చుచున్నది.
- ఈ గ్రామంలోని శ్రీ అచ్చమ్మ పాపయ్య మరియూ అంకమ్మ అమ్మవార్ల తిరునాళ్ళ మహోత్సవాలు 2013, డిసెంబరు 19 నుండి 22 వరకూ జరిగినవి.
- కవులూరు వార్షిక తిరునాళ్ళ సందర్భంగా, గ్రామదేవతలైన అచ్చమ్మ, పాపయ్య విగ్రహాలను కొండపల్లిలో అలంకరణలు చేసి, 2014, డిసెంబరు-4 గురువారం, మార్గశిర త్రయోదశి నాడు, గ్రామానికి తీసికొని వచ్చి, గ్రామోత్సవం నిర్వహించి, అనంతరం ఆలయంలో విగ్రహాలను ఏర్పాటుచేసారు. డిసెంబరు-5, శుక్రవారం చతుర్దశినాడు, గ్రామంలో వైభవంగా ఊరేగించారు. డిసెంబరు-6, శనివారం, మార్గశిర పౌర్ణమి నాడు, అంకసేవ, 7వ తేదీ ఆదివారం నాడు తిరునాళ్ళు, శిడిబండి ఉత్సవం, వివిధ సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. రైతులు తమ పశువులను, ట్రాక్టర్లను గుడిచుట్టూ ప్రదర్శనలు చేయించి మొక్కులు తీర్చుకున్నారు. దేవాలయ ఆవరణలో వినాయకుడు, అంకమ్మ, నాగదేవత, పోతురాజులకు పూజలు నిర్వహించారు. కోలాటాలు, ప్రదర్శనలు చేసి శిడిబండి ఉత్సవం నిర్వహించారు. గ్రామానికి చెంది, వివిధ కారణాలతో దూరప్రాంతాలలో నివసించుచున్నవారు, తిరునాళ్ళ సందర్భంగా గ్రామానికి చేరుకొని, తిరునాళ్ళ సంబరాలలో పాల్గొనడంతో పాటు, మొక్కులు తీర్చు కోవడం ఆనవాయితీగా నిలిచింది.
శ్రీ సంతాన వేణుగోపాలస్వామి, ఆంజనేయస్వామి వారల దేవస్థానం
మార్చుఈ ఆలయానికి 20 ఎకరాల మాగాణి భూమి మాన్యం భూమి ఉంది. ఈ భూమిని కౌలుకు ఇచ్చుటకు, 3 సంవత్సరాలకొకసారి బహిరంగ వేలం నిర్వహించి వచ్చిన ఆదాయాన్ని దేవాలయం ఖాతాలో జమచేసెదరు. [8]
శ్రీ విజయ గణపతిస్వామివారి ఆలయం
మార్చుకవులూరు గ్రామ శివారు, పాతకవులూరులో వేంచేసియున్న ఈ స్వామివారి ఆలయ ప్రథమ వార్షికోత్సవం, 2017, మార్చి-23వతేదీ గురువారంనాడు వైభవంగా నిర్వహించారు. ఉదయం నుండి ప్రత్యేకపూజలు, విశేష అర్చనలు నిర్వహించారు. మద్యాహ్నం భక్తులకు అన్న సంతర్పణ నిర్వహించారు.
గ్రామ విశేషాలు
మార్చుకవులూరు గ్రామానికి చెందిన శ్రీ దొప్పల బుజ్జిబాబు , ఆయన సతీమణి శ్రీమతి ఝాన్సీ, జి.కొండూరు గ్రామానికి సమీపంలోని పారిశ్రామిక అభివృద్ధి ప్రాంతం (ఐ.డి.యే) లో ఎనిమిది సంవత్సరాలుగా భాగ్యలక్ష్మీ ఫ్లోర్ మిల్ పేరుతో ఒక కారం తయారీ పరిశ్రమను నిర్వహించుచున్నారు. పారిశ్రమిక రంగంలో ఎస్.సి. లను ప్రోత్సహించాలనే ఉద్దేశంతో, డిక్కీ (దళిత ఇండియన్ ఛాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్ అండ్ ఇండస్ట్రిఎస్) సమావేశాలను నిర్వహిస్తుంటారు. వీరు ప్రస్తుతం డిక్కీ జిల్లా కోఆర్డినేటర్ గా వ్యవహరించుచున్నారు. 2015, డిసెంబరు-29న ఢిల్లీలోని విఙాన్ భవన్ లో డిక్కీ నిర్వహించిన సమావేశంలో వీరు పాల్గొన్నారు. ఈ సమావేశంలో భారత ప్రధాని శ్రీ నరేంద్రమోడీ గూడ విచ్చేసారు. [12]
కవులూరు గ్రామానికి చెందిన శ్రీ భోగినేని సురేంద్ర అను రైతు, ప్రత్తిపంటలో అధిక దిగుబడి సాధించినందుకు జిల్లా ఉత్తమ రైతు పురస్కారానికి ఎంపికైనారు. వీరికి ఈ పురస్కారాన్ని విజయవాడ సిద్ధార్థ కళాశాలలో, 2016, జనవరి-13వ తేదీనాడు నిర్వహించిన సంక్రాంతి సంబరాలు కార్యక్రమంలో భాగంగా, రాష్ట్ర జలవనరులశాఖామంత్రి శ్రీ చేవినేని ఉమామహేశ్వరరావు, ఎన్టీఆర్ జిల్లా కలెక్టరు శ్రీ ఏ.బాబు చేతుల మీదుగా ఙాపిక, ప్రశంసా పత్రం అందజేసినారు.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుకవులూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 74 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 6 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 3 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 300 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 604 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1100 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 965 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 739 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుకవులూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 251 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 488 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుకవులూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చువరి, ప్రత్తి, మిరప, అపరాలు, కాయగూరలు
ప్రధాన వృత్తులు
మార్చువ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుబియ్యం
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 7155. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3702, స్త్రీల సంఖ్య 3453, గ్రామంలో నివాసగృహాలు 1738 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 2093 హెక్టారులు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజపత్రము" (PDF). ahd.aptonline.in. Archived from the original (PDF) on 2022-09-06. Retrieved 2022-09-06.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".