కారంచేడు
కారంచేడు బాపట్ల జిల్లాలో ఒక గ్రామం. ఈ గ్రామమే కారంచేడు మండలం ప్రధాన కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన చీరాల నుండి 8 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3392 ఇళ్లతో, 11667 జనాభాతో 3866 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5808, ఆడవారి సంఖ్య 5859. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1159 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 884. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590734[2].
కారంచేడు | |
|---|---|
 | |
.svg)  కారంచేడు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°52′56.3″N 80°19′1.2″E / 15.882306°N 80.317000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | బాపట్ల |
| మండలం | కారంచేడు |
| విస్తీర్ణం | 38.66 కి.మీ2 (14.93 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 11,667 |
| • జనసాంద్రత | 300/కి.మీ2 (780/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 5,808 |
| • స్త్రీలు | 5,859 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,009 |
| • నివాసాలు | 3,392 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08594  ) |
| పిన్‌కోడ్ | 523168 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590734 |
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 11,582. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 5,798, మహిళల సంఖ్య 5,784, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 3,062 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 3,866 హెక్టారులు
సమీప గ్రామాలు
మార్చుకుంకలమర్రు 6 కి.మీ, ఉజిలిపేట 6 కి.మీ, జయంతిపేట 7 కి.మీ, విజయనగరకాలని 7 కి.మీ, తిమిడితపాడు 7 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఏడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల చీరాలలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్‌ పర్చూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల చీరాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం చీరాలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలు లోనూ ఉన్నాయి.
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుకారంచేడులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఐదుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఒక డాక్టరు, ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో8 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు 8 మంది ఉన్నారు. ఐదు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుకారంచేడులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుకారంచేడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 629 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 3236 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 3236 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుకారంచేడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 1935 హెక్టార్లు
- ఇతర వనరుల ద్వారా: 1300 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుకారంచేడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుదర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చు- శ్రీ భూ సమేత శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం.
- శ్రీ గంగా భవానీ సమేత శ్రీ మల్లేశ్వరస్వామివారి ఆలయం
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చు- జాగర్లమూడి కుప్పుస్వామి చౌదరి మహాదాత, గొప్ప విద్యాపోషకుడు. కవి పండిత పోషకునిగా . నిష్కలంక రాజకీయవేత్తగా. సంఘ సేవకునిగా . ధార్మికవేత్తగా పేరు గడించారు.
- ఈ గ్రామానికి సర్పంచిగా 1953, 1958 లలో జాగర్లమూడి లక్ష్మీనారాయణ ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికైనారు. వీరు 1962లో చీరాల నుండి శాసనసభకు ఎన్నికైనారు.
- జాగర్లమూడి చంద్రమౌళి (1914 - 1987) రాజ్యసభ, శాసన సభలలో సభ్యునిగా రైతు నాయకుడుగా, విద్యాదాతగా పేరు గడించారు.
- 1980లో కారంచేడు సర్పంచిగా, ఈ గ్రామానికి చెందిన దగ్గుబాటి చౌదరి ఎన్నికైనారు. ఈయన 1983 లో పర్చూరు శాసనసభ్యులుగా గెలుపొందినారు.
- 1958 లో దగ్గుబాటి రామానాయుడు, ఈ గ్రామ పంచాయతీకి, వార్డు సభ్యులుగా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికై, ఉపసర్పంచి అయినారు. 40 సంవత్సరాల తరువాత వీరు 1999లో బాపట్ల లోక్ సభ సభ్యులుగా ఎన్నికైనారు.
- 2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో బాలిగ శివపార్వతి, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు.
- యార్లగడ్డ నాయుడమ్మ ప్రఖ్యాతి గాంచిన శిశు వైద్యుడు. అతి కష్టమైన శస్త్ర చికిత్సలు చేయుటలో నిష్ణాతుడు. జన్మతోనే వివిధ రీతులలో అతుక్కుని పుట్టిన మూడు అవిభక్త కవలల విజయవంతముగా శస్త్ర చికిత్స చేసి వేరు చేశాడు. 2016లో వైద్యరంగంలో ఆయన చేసిన సేవలకుగాను పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది.
- యార్లగడ్డ రామనాధ బాబు
- యార్లగడ్డ వెంకన్న
- యార్లగడ్డ దుర్గా ప్రసాద్ (దుర్గయ్య)
- దగ్గుబాటి వేంకటేశ్వర రావు
- దగ్గుబాటి పురందేశ్వరి
- గౌరిబోయిన కృష్ణారావు కార్మిక నేత
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".