గోవాడ (అమృతలూరు మండలం)

గోవాడ బాపట్ల జిల్లా, అమృతలూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన అమృతలూరు నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తెనాలి నుండి 20 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1149 ఇళ్లతో, 3610 జనాభాతో 1650 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1757, ఆడవారి సంఖ్య 1853. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1227 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 301. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590398.

గోవాడ (అమృతలూరు మండలం)
రెవెన్యూ గ్రామం
గోవాడ (అమృతలూరు మండలం)
అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°5′9.28″N 80°39′58.82″E
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	బాపట్ల
మండలం	అమృతలూరు
విస్తీర్ణం	16.5 కి.మీ2 (6.4 చ. మై)
జనాభా  (2011)	3,610
• జనసాంద్రత	220/కి.మీ2 (570/చ. మై.)
అదనపు జనాభాగణాంకాలు
• పురుషులు	1,757
• స్త్రీలు	1,853
• లింగ నిష్పత్తి	1,055
• నివాసాలు	1,149
ప్రాంతపు కోడ్	+91 ( )
పిన్‌కోడ్	522325
2011 జనగణన కోడ్	590398

గ్రామ చరిత్ర

ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు.

గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు

తాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది. ప్రాచీన చరిత్ర కలిగిన శ్రీబాలకోటేశ్వరస్వామి దేవస్థానం, గోవాడ, 11వ శతాబ్ది నాటిది.

పేరు వెనుక చరిత్ర

శైవులు, బౌద్ధుల మధ్య జరిగిన మత ఘర్షణలలో, ప్రజలు ఊరు విడిచి ఉత్తర దిక్కుగా 2 కి.మె.దూరంలో గోవులబీడులో పాకలు వేసుకొని నివాసమున్నారు. అనంతరం ఈ ప్రాంతం, "గోవులవీడు"గా ప్రసిద్ధికెక్కింది. అనంతరం, కాలక్రమేణా "గోవాడ"గా రూపాంతరం చెందినది.

గ్రామ భౌగోళికం

తెనాలి నుండి చెరుకుపల్లి మార్గంలో తెనాలి నుండి 20 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

సమీప గ్రామాలు

ఈ గ్రామానికి సమీపంలో పాంచాలవరం, అమృతలూరు, ఆరుంబాక(చెరుకుపల్లి), పెరవలిపాలెం, నడింపల్లి గ్రామాలు ఉన్నాయి.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి అమృతలూరులో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల తెనాలిలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్‌ పొన్నూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తెనాలిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

గోవాడలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

గోవాడలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

గోవాడలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 167 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 13 హెక్టార్లు
• తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 12 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 1458 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 201 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1257 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

గోవాడలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• కాలువలు: 1257 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

గోవాడలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, మినుము, పెసర

గ్రామంలో మౌలిక వసతులు

వైద్య సౌకర్యం

పావులూరి సుందరరాజేశ్వరి కృష్ణచౌదరి ప్రభుత్వ హోమియో వైద్యశాల

రు. 10 లక్షల అంచనా వ్యయంతో నూతనంగా నిర్మించిన ఈ వైద్యశాలను, 2016,ఫిబ్రవరి-19వ తెదీ మద్యాహ్నం 3 గంటలకు శ్రీశ్రీశ్రీ త్రిదండి చినజీయర్ స్వామి చేతులమీదుగా ప్రారంభించారు. ఈ ప్రాంతంలో ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో పూర్తిస్థాయిలో ఏర్పాటయిన తొలి హోమియో వైద్యశాల ఇదే కావడం విశేషం. ప్రముఖ హోమియో వైద్యులు డాక్టర్ పావులూరి కృష్ణచౌదరి ఈ భవననిర్మాణానికి సహాయసహకారాలు అందించారు. ఈ ఆసుపత్రి ద్వారా మధుమేహం, అధిక రక్తపోటు, పక్షవాతం, అన్ని చర్మవ్యాధులు, మానసిక సమస్యలతోపాటు, ఇతరత్రా అన్నిరకాల శారీరిక రుగ్మతలకు, పూర్తిగా ఉచిత వైద్య సేవలు, ఔషధాలు అందజేయుచున్నారు. ప్రత్యేకంగా స్త్రీలు, చిన్నపిల్లల వ్యాధులకు ఉచితంగా వైద్యంతోపాటు హోమియోమందులు అందజేయుచున్నారు. ఒక వైద్యుడు, ఇతర సిబ్బమంది ఇక్కడ అందుబాటులో ఉండి, రోగులకు హోమియో వైద్యసేవలందించుచున్నారు. గోవాడ గ్రామానికి చుట్టుప్రక్కల గల 7,8 కి.మీ.పరిధిలోగల గ్రామాల ప్రజలకు, ఈ ఆసుపత్రివలన పూర్తిగా మేలు చేకూరుతున్నది.

గ్రామ పంచాయతీ

2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో, కొమరగిరి కమలమ్మ, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు. ఉపసర్పంచిగా అజయ్ కుమార్ ఎన్నికైనారు.

దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు

శ్రీ బాలకోటేశ్వరస్వామి దేవస్థానం, గోవాడ

ఈ ఆలయం చుట్టుపక్కల ప్రసిద్ధి చెందినది. మహాశివరాత్రికి ఈ గుడి వద్ద జరిగే తిరునాళ్లకు దూర ప్రాంతాల నుండి కూడా ప్రజలు స్వామిని దర్శించుకునేందుకు వస్తారు. ఈ ఆలయంలో, 2015, ఫిబ్రవరి-2 న, నూతన ధ్వజస్తంభ ప్రతిష్ఠ నిర్వహించెదరు. దాత శ్రీ బసవపూర్ణప్రసాదు.

శ్రీ బండ్లమ్మ తల్లి ఆలయం

గోవాడ గ్రామదేవత శ్రీ బండ్లమ్మ తల్లి ఆలయ పునర్నిర్మాణ పనులు 2014,ఫిబ్రవరి-2న ప్రారంభమైనవి.

దాతల సహకారంతో గ్రామమంలో, ఈ ఆలయనిర్మాణం పూర్తి అయినది. నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో, విగ్రహప్రతిష్ఠా కార్యక్రమాలు, 2015,జూన్-5వ తేదీ శుక్రవారంనుండి ప్రారంభమైనవి. 5వ తేదీ శుక్రవారంనాడు అఖండ స్థాపన, గణపతిపూజ, పుణ్యాహవచనం, 6వ తేదీ శనివారంనాడు, నిత్యనిధి, వాస్తుపూజ, మంటపారధన కార్యక్రమలు నిర్వహించారు. 7వ తేదీ ఆదివారంనాడు, వేదపండితుల మంత్రోచ్ఛారణలు, మంగళ వాయిద్యాల మధ్య, గ్రామదేవత విగ్రహం, ధ్వజస్తంభ, శిఖర ప్రతిష్ఠ ఘనంగా నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా మహాకుంభాభిషేకం, పూర్ణాహుతి, తదితర కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. భక్తులు పెద్దసంఖ్యలో విచ్చేసి, అమ్మవారిని దర్శించుకొని తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించారు. సుదూరప్రాంతాలనుండి వచ్చిన ఆడబడుచులతో గ్రామం కళకళలాడినది. అనంతరం భక్తులకు అన్నసంతర్పణ నిర్వహించారు. ఈ మూడురోజులూ ఉదయం, సాయంత్ర భజన కార్యక్రమాలు ఏర్పాటుచేసారు.

ఈ ఆలయంలో, 2015,జూన్-18 నుండి 24 వరకు, సప్తాహ మహోత్సవం నిర్వహించుచున్నారు. ఈ సందర్భంగా నిత్యం ఆలయంలో ప్రత్యేకపూజలు, అలంకరణలు నిర్వహించుచున్నారు. ఈ సందర్భంగా గ్రామంలోని మురళీకృష్ణా భజన సమాజం, గీతా సాయిలక్ష్మీ భజనమండలి ఆధ్వర్యంలో భజన కార్యక్రమం నిర్వహించుచున్నారు. గ్రామం పాడిపంటలతో, ప్రశాంతతతో సుభిక్షంగా ఉండాలని, ఈ సప్తాహ కార్యక్రమం ఏర్పాటుచేసారు.

శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయం

ఈ ఆలయంలో స్వామివారి బ్రహ్మోత్సవాలు ప్రతి సంవత్సరం, చైత్రమాసంలో పౌర్ణమికి వైభవంగా నిర్వహించెదరు.

శ్రీ అంకమ్మ తల్లి ఆలయం

కాట్రగడ్డవారి గ్రామదేవత శ్రీ అంకమ్మ తల్లి ఆలయ ప్రథమ వార్షికోత్సవం, 2016,జనవరి-30 శనివారంనాడు వైభవంగా నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా అమ్మవారికి అభిషేకం నిర్వహించి, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. అనంతరం పూలతో ప్రత్యేక అలంకరణ నిర్వహించారు.

గ్రామ ప్రముఖులు

• కొలకలూరి స్వరూపరాణి
• ఆలపాటి రవీంద్రనాధ్

గ్రామంలోని విశేషాలు

1. గోవాడ గ్రామానికి చెందిన ప్రవాసాంధ్రులు గ్రామంలో 11 పక్కా రహదారులు నిర్మించారు. ప్రయాణీకుల సౌకర్యార్ధం మహిళాప్రాంగణం, ఉన్నత పాఠశాలలో విద్యార్థుల సాంకేతిక విద్యకోసం కంప్యూటర్ శిక్షణాభవనం, నిర్మించారు.
2. గోవాడ గ్రామ డ్వాక్రా మహిళలు ఆత్మవిశ్వాసమే పెట్టుబడిగా ముందుకు పోవుచున్నారు. పెద్ద చదువులు చదవకపోయినా జీవితంలో రాణించవచ్చని నిరూపించుచున్నారు. చదువుకోలేదనీ, అబలలమనీ ఏనాడూ క్రుంగిపోలేదు. అందుబాటులోని చిరువ్యాపారాలతో కుటుంబపోషణలో తమవంతు పాత్ర పోషించుచూ, నలుగురికీ ఆదర్శంగా నిలుచుచున్నారు.
3. ఈ గ్రామంలో మండవ బసవమ్మ అను ఒక శతాధికవృద్ధురాలు ఉన్నారు. ఈమె 101 సంవత్సరాల వయస్సులో 2017,ఫిబ్రవరి-20వ తేదీ అర్ధరాత్రి, గ్రామంలోనే వయోభారంతో కాలధర్మం చెందినారు.

గణాంకాలు

2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 3835. ఇందులోపురుషుల సంఖ్య 1892, స్త్రీల సంఖ్య 1943,గ్రామంలో నివాసగృహాలు 1094 ఉన్నాయి.గ్రామ విస్తీర్ణం 1650 హెక్టారులు.