చౌడేపల్లె
చౌడేపల్లె, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, చిత్తూరు జిల్లా, చౌడేపల్లె మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన పుంగనూరు నుండి 16 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1781 ఇళ్లతో, 7026 జనాభాతో 1036 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3546, ఆడవారి సంఖ్య 3480. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 1003 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 136. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 596515[2].మొదట చౌడేపల్లెని చిక్కరాయపురం అని పిలిచేవారు. గ్రామదేవతగా చౌడేశ్వరమ్మ ఆవిర్బావంతో అటూ పిమ్మట చౌడపురిగా అ తర్వాత కాల క్రమేణా చౌడేపల్లెగా రుపాంతరం చెందింది.ఇది పుంగనూరు అసెంబ్లీ నియోజక వర్గంలో ఉంది. ప్రముఖ పుణ్య క్షేత్రమైన తిరుపతి నుంచి ఈ ఊరికి బస్సు సౌకర్యం ఉంది.
చౌడేపల్లె | |
|---|---|
 | |
.svg)  చౌడేపల్లె | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 13°26′3.44″N 78°41′28.75″E / 13.4342889°N 78.6913194°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | చిత్తూరు |
| మండలం | చౌడేపల్లె |
| విస్తీర్ణం | 10.36 కి.మీ2 (4.00 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 7,026 |
| • జనసాంద్రత | 680/కి.మీ2 (1,800/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,546 |
| • స్త్రీలు | 3,480 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 981 |
| • నివాసాలు | 1,781 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 517257 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 596515 |
దేవాలయాలు
మార్చు- మృత్యుంజయేశ్వరస్వామి ఆలయం - ఇక్కడి మృత్యుంజయేశ్వరస్వామి ఆలయం ప్రసిద్ధి చెందింది. చుట్టూ కొండలు, ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణం నడుమ మహిమాన్వితుడుగా మృత్యుంజయుడు పూజలందు కొంటున్నాడు. ఆలయ నిర్మణ కర్త అయిన పుంగనూరు జమిందారు మరణశయ్య నుంచి స్వామి వారి కటాక్షంతో మృత్యువును జయించడంతో పాటు, పూర్తి స్దాయిలో ఆలయ నిర్మాణం పూర్తి చేశాడు .రాష్ట్రం లోనే ఏ ప్రాంతంలోను లేని విదంగా మృత్యుంజయుని ఆలయం నిర్మించబడింది. రాష్ట్రం నుండే కాకుండా కర్ణాటక, తమిళనాడుల నుంచి విశేష సంఖ్యలో భక్తులు తరలి వచ్చి మృత్యుంజయుని దర్శించుకుంటారు.
ఆలయ స్థల పురాణం
మార్చుపుంగనూరు జమిందారుల ఏలుబడిలో ఈ ప్రాంతం ఉండేది. సా.శ. 600 శతాబ్డంలో రాజా చిక్కరాయలు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించేవారు. పుంగనూరుకు 30 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఆవులపల్లి దుర్గాలలో జమిందారులు వేసవి విడిది కోసం వేళ్ళేవారు. ఈ నేపథ్యంలో ఓ వేసవిలో చిక్కరాయలు తన పరివారంతో విడిది కోసం ఆవుల పల్లి దుర్గాలకు వేళ్ళాడు. అక్కడ నిద్రిస్తుండగా రాయలకు శివుడు కలలో కనిపించాడు. ఇక్కడ సమీపంలోని ఓ కోనేరు వద్ద తమ విగ్రహలున్నాయనీ వాటిని తీసి ఆలయాన్ని నిర్మించాలని రాయలను ఆదేశించాడు. వెంటనే రాయలు వెళ్ళి కోనేరులో తవ్వించి చూడగా శివ, పార్వతిల విగ్రహాలు లభించాయి. తమ సంస్థానంలో ఆలయాన్ని నిర్మించాలనే ఉద్దేశంతో స్వామి వారి విగ్రహాలను పుంగనూరుకు తరలించే ప్రయత్నం చేస్తూండగా చుట్టుకొండలు, ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణం గల ఓ ప్రాంతానికి వచ్చేసరికి పొద్దు పోవడంతో అందరూ విశ్రాంతి తీసుకోసాగారు. నిద్రిస్తూన్న రాయల వారి కలలో శివుడు ప్రత్యక్షమై ఈ ప్రాంతం తనకు నచ్చిందని ఇక్కడే ఆలయాన్ని నిర్మించాలని రాయలకు ఆదేశించాడు. దీంతో చిక్కరాయలు స్వామివారికి ఆలయాన్ని నిర్మించేందుకు సిద్దపడ్దారు.
ఇతర ప్రాంతాల నుంచి కూలీలను తీసుకొచ్చి ఆలయ నిర్మాణాన్ని మొదలుపెట్టారు. పనులు జరుగుతున్న సమయంలో రాయలు అస్వస్థతకు గురయ్యాడు. ఆలయ నిర్మాణం పూర్తయ్యేవరకు తనను బ్రతికించాలని రాయలు శివుని ప్ర్ర్ర్రార్థించాడు. వెంటనే ఆయనకు జబ్బు నుంచి విముక్తి లభించింది. కోరిన కోర్కెలు తీర్చి మృత్యవు నుంచి కాపాడాడు కాబట్టి శ్రీ అభీష్టదమృత్యంజయేశ్వర స్వామిగా స్వామివారు ప్రసిద్ధికెక్కారు. ఆలయ నిర్మాణం పుర్తయి ద్వజస్తంభం నిలబెట్టేస్దాయికి పనులు జరిగాయి. 60అడుగులు పొడవుతో ఏకశిలగా రూపొందించిన ద్వజస్తంబాన్ని ఎవరూ నిలబెట్టలేక పోయారు. దీంతో ఆలయ నిర్మాణం అర్ధాంతరంగా నిలిపేసి మనస్ధాపంతో రాయలు పుంగనూరుకు వెనుదిరిగాడు. కొంతదూరం వేళ్ళేసరికి ఒక బ్రాహ్మణుడు చిక్కరాయలుకు ఎదురుపడి సమాచారం అడిగి తెలుసుకొన్నాడు .అతను రాజా ఓ సారి వెనుదిరిగి చుడమని బ్రాహ్మణుడు చెప్పగా రాయలు తిరిగి చూశాడు.ఆలయం వద్ద ద్వజస్తంభం నిలబడి ఉన్న దృశ్యం ఆయనకు కనిపించింది. వెంటనే బ్రాహ్మణుడుని చూసేసరికి అతను మాయమయ్యడు. శివుడే తనకు ఎదురుపడ్డాడాన్ని తలచిన రాయలు అక్కడ ఓ కొనేరు తవ్వించి గాలి గోపురాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు. ప్రస్తుతం ఆప్ర్రాంతాన్ని దొరబావిగా పిలుస్తున్నారు.అప్పటి నుంచి ఎవరు అయితే గుడి యొక్క అబివృద్ధిని చేస్తారో వారి పాదుకులను రాజు తన యొక్క తల మీద పెట్టుకుంటానని రాయలవారు శిలాశాసనంలో లిఖించాడు.
- బోయకొండ గంగమ్మ ఆలయం
గ్రామ విశేషాలు
మార్చు- ఈ ఊరి బొరుగులు సహితం బహు ప్రసిద్ధి. ఒకప్పుడు బొరుగులు తయారు చేయడం పెద్ద కుటుంబ పరిశ్రమగ వెలుగొందింది.
- ఫ్రసిద్ధి చెందిన మాబడి, పాఠశాల మాస పత్రికలు ఈ ఊరి నుంచే వెలువడుతాయి.
- ఈ ఊరిలో ప్రతి మంగళవారము వారపు సంత జరుగును.
- ఈ ఊరి గ్రామ దేవత పేరు చౌడేశ్వరీదేవి
సమీపగ్రామాలు
మార్చుపందిళ్లపల్లె, 2 కి.మీ. చారాల 3 కి.మీ. కొండమర్రి 3 కి.మీ. దుర్గసముద్రం 5 కి.మి. వీరపల్లె 8 కి.మీ దూరములో ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుఈ గ్రామంలో 1 ప్రైవేటు బాలబడి,7 ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు, 2 ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు, 3 ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు, 2 ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు, 2 ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు, 1 ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల, 1 ప్రభుత్వ సీనియర్ మాధ్యమిక పాఠశాల, 1 ప్రభుత్వ అనియత విద్యా కేంద్రం ఉన్నాయి. గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపున ఉన్నాయి. సమీప ఆర్ట్స్, సైన్స్, కామర్సు డిగ్రీ కళాశాల (పుంగనూరులో), సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు (మదనపల్లె లో), సమీప వైద్య కళాశాల (తిరుపతిలో), సమీప మేనేజ్మెంట్ సంస్థ (మదనపల్లె లో), సమీప పాలీటెక్నిక్ (పలమనేరులో), సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల (పుంగనూరులో, సమీప దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల (తిరుపతిలో) గ్రామానికి 10 కి.మీ. మించి దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుఈ గ్రామములో 1 ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, 1 ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, 1 పశు వైద్యశాల, ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, సమీప మాతా శిశు సంరక్షణా కేంద్రం, సమీప టి.బి వైద్యశాల, సమీప టి.బి వైద్యశాల, సమీప ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సమీప ఆసుపత్రి, సమీప అలోపతీ ఆసుపత్రి, సమీప కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్లకు మించి దూరంలో ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చురక్షిత మంచినీటి సరఫరా గ్రామంలో ఉంది. గ్రామంలో మంచినీటి అవసరాలకు చేతిపంపుల నీరు, గొట్టపు బావులు / బోరు బావుల నుంచి నీటిని వినియోగిస్తున్నారు.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో మూసిన డ్రైనేజీ వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీరు నేరుగా నీటి వనరుల్లోకి వదలబడుతోంది. ఈ ప్రాంతం పూర్తి పారిశుధ్యపథకం కిందికి వస్తుంది. సామాజిక మరుగుదొడ్ల సౌకర్యం ఈ గ్రామంలో లేదు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుఈ గ్రామములో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, టెలిఫోన్ (లాండ్ లైన్), పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు సౌకర్యం, మొబైల్ ఫోన్ కవరేజి, ఇంటర్నెట్ కెఫెలు / సామాన్య సేవా కేంద్రాల సౌకర్యం, ప్రైవేటు కొరియర్ సౌకర్యం, పబ్లిక్ బస్సు సర్వీసు, ప్రైవేట్ బస్సు సర్వీసు, ఆటో సౌకర్యం, టాక్సీ సౌకర్యం, ట్రాక్టరు ఉన్నాయి. సమీప రైల్వే స్టేషన్, గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్లకు మించి దూరంలో ఉన్నాయి..సమీప జాతీయ రహదారి గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది. గ్రామంరాష్ట్ర రహదారితో అనుసంధానమై ఉంది. గ్రామంప్రధాన జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానమై ఉంది. గ్రామంఇతర జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానమై ఉంది.
- రోడ్డు రవాణా..
ఇక్కడికి దగ్గరగా వున్న టౌన్ పుంగనూరు 16 కి.మీ. దూరములో ఉంది. సోమల బస్ స్టేషను, పుంగనూరు బస్ స్టేషనులు ఇక్కడికి సమీపములో ఉన్నాయి. ఇక్కడి నుండి ఇతర ప్రాంతాలకు ఆంధ్రప్రదేశ్ రోడ్డు రవాణా సంస్థ వారి బస్సులు అనేకము తిరుగుతున్నవి.
- రైలు వసతి.
ఇక్కడికి పది కి.లోమీటర్ల లోపు రైలు వసతి లేదు. ప్రముఖ రైల్వే స్టేషను కాట్పాడి ఇక్కడికి 78 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ ఋణ సంఘం, వ్యవసాయ ఋణ సంఘం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారీ సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉంది. సమీప ఏటియం, గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్లకు మించి దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుఈ గ్రామంలో ఏకీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం (పోషకాహార కేంద్రం), ఇతర (పోషకాహార కేంద్రం), ఆటల మైదానం, సినిమా / వీడియో హాల్, అంగన్ వాడీ కేంద్రం (పోషకాహార కేంద్రం), ఆశా కార్యకర్త (గుర్తింపు పొందిన సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్త), గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, వార్తాపత్రిక సరఫరా, అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుఈ గ్రామములో విద్యుత్తు ఉంది.
భూమి వినియోగం
మార్చుగ్రామంలో భూమి వినియోగం ఇలా ఉంది (హెక్టార్లలో):
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 241.8
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 87
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 17.8
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 14.98
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 21
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 214.35
- బంజరు భూమి: 50.58
- నికరంగా విత్తిన భూ క్షేత్రం: 388.49
- నీటి సౌకర్యం లేని భూ క్షేత్రం: 547.52
- నీటి వనరుల నుండి నీటి పారుదల లభిస్తున్న భూ క్షేత్రం: 105.9
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో వ్యవసాయానికి నీటి పారుదల వనరులు ఇలా ఉన్నాయి (హెక్టార్లలో):
బావులు/గొట్టపు బావులు: 105.9
ఉత్పత్తి
మార్చుఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి చేస్తోంది (పై నుంచి కిందికి తగ్గుతున్న క్రమంలో):
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".