జయచామరాజేంద్ర వడియార్
జయచామరాజేంద్ర వడియార్ (18 జూలై 1919 - 23 సెప్టెంబర్ 1974) 1940 నుండి 1950 వరకు మైసూరు రాజ్యానికి మహారాజుగా ఉన్నారు. తరువాత మైసూరు మఱియు మద్రాసు రాష్ట్రాలకు గవర్నర్‌గా పనిచేశారు.
| జయచామరాజేంద్ర వడియార్ | |
|---|---|
 | |
| 25వ మైసూర్ మహారాజు | |
| పరిపాలన | 3 ఆగష్టు - 25 జనవరి 1950 |
| Coronation | సెప్టెంబరు 8, 1940 (మైసూర్ ప్యాలస్) |
| పూర్వాధికారి | మేనమామ కృష్ణరాజ వడియార్ IV |
| ఉత్తరాధికారి | (రాజ భరణం) కొడుకు శ్రీకంఠదత్త నరసింహరాజా వడియార్ |
| జననం | జూలై 18 1919 మైసూరు |
| మరణం | 23 సెప్టెంబరు 1974 బెంగుళూరు |
| Spouse | త్రిపుర సుందరి అమ్మని |
| తండ్రి | కంఠీరవ నరసింహరాజ వడియార్ |
| తల్లి | యువరాణి కెంపు చెలివరాజ అమ్మని |
| మతం | హిందువు |
జీవిత చరిత్ర
మార్చుజయచామరాజేంద్ర వడియార్, యువరాజ కంఠీరవ నరసింహరాజ వడియార్ మఱియు యువరాణి కెంపు చెలువజమణిల ఏకైక కుమారుడు. అతను 1938లో మైసూరులోని మహారాజా కళాశాల నుండి పట్టభద్రుడయ్యాడు, ఐదు పురస్కారాలూ, బంగారు పతకాలను సంపాదించాడు. అదే సంవత్సరం, 15 మే 1938న, మైసూర్ ప్యాలెస్‌లో మహారాణి సత్య ప్రేమ కుమారితో వివాహం జరిగింది. [1] అతను 1939 సమయంలో ఐరోపాలో పర్యటించాడు, లండన్‌లోని అనేక సంఘాలను సందర్శించాడు. చాలా మంది కళాకారులూ మఱియు పండితులతో పరిచయం పెంచుకున్నాడు. తన మేనమామ మహారాజా కృష్ణరాజ వడయార్ IV మరణానంతరం 8 సెప్టెంబర్ 1940న మైసూర్ రాజ్య సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. అతను 6 మే 1942న మహారాణి త్రిపుర సుందరి అమ్మనిని వివాహం చేసుకున్నాడు.
జయచామరాజేంద్ర వడియార్ తన 21వ ఏట తన తండ్రి యువరాజ కంఠీరవ నరసింహరాజ వడియార్‌ను కోల్పోయారు. ఐదు నెలల తర్వాత, అతని మేనమామ, మహారాజా కృష్ణరాజేంద్ర వడియార్ IV గడువు ముగియడంతో, అతని ఏకైక మేనల్లుడు అతని తర్వాత ఆసియాలో అత్యంత సంపన్నమైన రాష్ట్రాలలో ఒకటిగా పేరుపొందిన మైసూర్ రాజ్యానికి అధిపతి అయినాడు. జయచామరాజ వడియార్ తన పరిపాలనలో ప్రజాస్వామిక పద్ధతులను అనుసరించాడు.
1947లో భారత స్వాతంత్ర్యం తర్వాత కొత్తగా ఏర్పడిన ఇండియన్ యూనియన్‌లో తన రాజ్యాన్ని విలీనం చేయడానికి అంగీకరించిన మొదటి పాలకుడు జయచామరాజేంద్ర వడియార్. ఆగస్ట్ 1947లో భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన సందర్భంగా అతను యూనియన్ ఆఫ్ ఇండియాతో ఇన్‌స్ట్రుమెంట్ ఆఫ్ అక్సెషన్‌పై సంతకం చేశాడు. మైసూర్ రాచరిక రాష్ట్రం 26 జనవరి 1950న రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఇండియాలో విలీనం చేయబడింది. అతను 26 జనవరి 1950 నుండి 1 నవంబర్ 1956 వరకు మైసూర్ రాష్ట్రానికి రాజప్రముఖ్ (గవర్నర్) పదవిని నిర్వహించారు. పొరుగున ఉన్న కన్నడ-మెజారిటీ రాష్ట్రాలైన మద్రాస్ మఱియు హైదరాబాద్ రాష్ట్రాల విలీనం తరువాత, అతను 1 నవంబర్ 1956 నుండి 4 మే 1964 వరకు పునర్వ్యవస్థీకరించబడిన మైసూర్ రాష్ట్రానికి మొదటి గవర్నర్ అయ్యాడు. 4 మే 1964 నుండి 28 జూన్ 1966 వరకు మద్రాసు రాష్ట్రానికి గవర్నర్‌గా ఉన్నాడు.
రాష్ట్రం స్వతంత్ర భారతదేశంలో విలీనమైన తర్వాత, అతనికి భారత ప్రభుత్వం ప్రైవీ పర్స్, కొన్ని అధికారాలూ మఱియు మైసూర్ మహారాజా అనే బిరుదును బహూకరించింది. అయినప్పటికీ, అన్ని రకాల పరిహారం 1971లో 26వ భారత రాజ్యాంగ సవరణ తరువాత వాటిని ఉపసరించాయి.
అతను 55 సంవత్సరాల వయస్సులో, 23 సెప్టెంబర్ 1974న మరణించాడు. బ్రిటీష్ ఇండియాలో 21-గన్ సెల్యూట్ హోదా కలిగిన రాష్ట్రానికి ప్రధాన రాజుగా ఉన్న చివరిగా జీవించి ఉన్న వ్యక్తి.
క్రీడలు
మార్చుఅతను మంచి గుర్రపు స్వారీ మఱియు టెన్నిస్ ఆటపై గల మక్కువతో వింబుల్డన్‌లో పాల్గొనడానికి రామనాథన్ కృష్ణన్‌కు సహాయం చేసినాడు. అతను తన లక్ష్యసాధనకు కూడా ప్రసిద్ది చెందాడు. ఒక పోకిరీ ఏనుగు లేదా నరమాంస భక్షక పులి వారి సమీప పరిసరాలపై దాడి చేసినప్పుడల్లా ప్రజలు అతని సహాయం కోరేవార్య్. ప్యాలెస్ సేకరణలలో అతనికి అనేక వన్యప్రాణుల ట్రోఫీలు ఉన్నాయి. అతను ప్రసిద్ధ క్రికెటర్/ఆఫ్-స్పిన్ బౌలర్, క్రికెట్ క్రీడాకారుడు అయిన ప్రసన్న యొక్క వెస్టిండీస్ పర్యటనకు బాధ్యత వహించాడు.
సంగీతం
మార్చుఅతను పాశ్చాత్య మఱియు కర్నాటిక్ (దక్షిణ భారతీయ శాస్త్రీయ) సంగీతం రెండింటినీ తెలిసినవాడు. భారతీయ తత్వశాస్త్రం పై మక్కువ కలవాడు. అతను పాశ్చాత్య ప్రపంచానికి అంతగా తెలియని రష్యన్ స్వరకర్త నికోలాయ్ మెడ్ట్‌నర్ (1880-1951) సంగీతాన్ని కనుగొనడంలో సహాయం చేసాడు, పెద్ద సంఖ్యలో అతని కంపోజిషన్‌ల రికార్డింగ్‌కు ఆర్థిక సహాయం చేశాడు. 1949లో మెడ్‌నర్ సొసైటీని స్థాపించాడు. అతను 1945లో లండన్‌లోని గిల్డ్‌హాల్ స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్‌కు సభ్యత్వం వహించాడు. లండన్‌లోని ట్రినిటీ కాలేజ్ ఆఫ్ మ్యూజిక్ గౌరవ సభ్యత్వం పొందాడు. 1939లో అతని తండ్రి యువరాజా కంఠీరవ నరసింహరాజ వడియార్ ఆతని అకాల మరణంతో కచేరీ పియానిస్ట్ కావాలనే ఆకాంక్షలు నీరుగారి పోయాయి.
మహారాజా అయిన తర్వాత, అప్పటి వరకు మైసూర్ ఆస్థానంలో ఉన్న సాంస్కృతిక చైతన్యం కారణంగా అతను భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీతం (కర్ణాటిక్ సంగీతం) వైపుకి ఆకర్షించ బడ్డాడు. వీణ వాయించడం నేర్చుకున్నాడు. ఆస్థాన విద్వాంసుడు శ్రీవాసుదేవాచార్య ఆధ్వర్యంలో కర్ణాటక సంగీతం యొక్క సూక్ష్మ నైపుణ్యాలను నేర్చుకున్నారు. అతను తన గురువు శిల్పి సిద్దలింగస్వామి ద్వారా ఉపాసకునిగా (చిత్ప్రభానంద అనే పేరుతో) శ్రీ విద్య యొక్క రహస్యాలను ప్రారంభించాడు. ఇది శ్రీ విద్య అనే ఊహాజనిత పేరుతో 94 కర్ణాటక సంగీత కృతిలను కంపోజ్ చేయడానికి అతనిని ప్రేరేపించింది. అన్ని కంపోజిషన్‌లు వేర్వేరు రాగాలలో ఉంటాయి. ఈ ప్రక్రియలో అతను మైసూర్ నగరంలో మూడు దేవాలయాలను కూడా నిర్మించాడు: మైసూర్ ప్యాలెస్ కోట లోపల ఉన్న భువనేశ్వరి ఆలయం, గాయత్రి ఆలయం మఱియు మైసూర్‌లోని రామానుజ రోడ్డులో ఉన్న శ్రీ కామకామేశ్వరి ఆలయం. మూడు దేవాలయాలు మహారాజు గురువు ప్రసిద్ధ శిల్పి సిద్దలింగస్వామిచే చెక్కబడ్డాయి. అతని 94 కంపోజిషన్లను ఆయన అల్లుడు శ్రీ ఆర్. రాజా చంద్ర ప్రచురించారు. 2010లో "శ్రీ విద్యా గాన వారిధి"గా ఆర్.రాజా చంద్ర. పుస్తకానికి సంపాదకత్వం వహించిన శ్రీ. ఎస్. కృష్ణ మూర్తి, మహారాజా గురువైన మైసూర్ వాసుదేవచార్య యొక్క మనుమడు.
చాలా మంది గుర్తించిన భారతీయ సంగీతకారులు అతని కోర్టులో పోషకం పొందారు, ఇందులో మైసూర్ వాసుదేవచర్ , వీణ వెంకటగిరియాప్ప, బి. దేవేంద్రప్ప, వి . డోరైస్వామి అయ్యంగార్, టి . వైద్యలింగ భాగవతార్ .
సాహిత్య రచనలు
మార్చు- ది క్వెస్ట్ ఫర్ పీస్: యాన్ ఇండియన్ అప్రోచ్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మిన్నెసోటా, మిన్నియాపాలిస్ 1959.
- దత్తాత్రేయ: ది వే & ది గోల్, అలెన్ & అన్విన్, లండన్ 1957.
- ది గీత అండ్ ఇండియన్ కల్చర్, ఓరియంట్ లాంగ్‌మాన్స్, బొంబాయి, 1963.
- రిలిజియన్ అండ్ మ్యాన్, ఓరియంట్ లాంగ్‌మాన్స్, బొంబాయి, 1965. ఆధారంగా ప్రొ. 1961లో కర్ణాటక యూనివర్శిటీలో రనడే సీరీస్ లెక్చర్స్ ప్రారంభించబడింది.
- అవధూత: కారణం & గౌరవం, ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ వరల్డ్ కల్చర్, బెంగళూరు, 1958.
- భారతీయ సౌందర్యశాస్త్రం యొక్క కోణం, మద్రాస్ విశ్వవిద్యాలయం, 1956.
- పురాణాలు యాజ్ ది వెహికల్స్ ఆఫ్ ఇండియాస్ ఫిలాసఫీ ఆఫ్ హిస్టరీ, జర్నల్ పురాణం, సంచిక #5, 1963.
- అద్వైత తత్వశాస్త్రం, శృంగేరి సావనీర్ వాల్యూమ్, 1965, పేజీలు 62–64.
- శ్రీ సురేశ్వరాచార్య, శృంగేరి సావనీర్ వాల్యూమ్, శ్రీరంగం, 1970, పేజీలు 1–8.
- కుండలిని యోగా, సర్ జాన్ వుడ్రోఫ్చే "సర్ప శక్తి" యొక్క సమీక్ష.
- పెద్ద నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులకు ముందు పర్యావరణ సర్వేలపై గమనిక - వెస్లీ ప్రెస్, మైసూర్; 1955
- ఆఫ్రికన్ సర్వే -బెంగళూరు ప్రెస్; 1955
- ది వర్చుయస్ వే ఆఫ్ లైఫ్ – మౌంటైన్ పాత్ – జూలై 1964 ఎడిషన్
ఇతర సభ్యత్వాలు
మార్చు- సహచరుడు మఱియు సంగీత నాటక అకాడమీ అధ్యక్షుడు, న్యూఢిల్లీ, 1966.
- ఇండియన్ వైల్డ్ లైఫ్ బోర్డ్ మొదటి చైర్మన్.
సన్మానాలు
మార్చు- 1946లో నైట్ గ్రాండ్ క్రాస్ ఆఫ్ ది మోస్ట్ హానరబుల్ ఆర్డర్ ఆఫ్ ది బాత్ ( GCB ).
- నైట్ గ్రాండ్ కమాండర్ ఆఫ్ ది మోస్ట్ ఎక్సల్టెడ్ ఆర్డర్ ఆఫ్ ది స్టార్ ఆఫ్ ఇండియా ( GCSI ), 1945.
- ఆస్ట్రేలియాలోని క్వీన్స్‌లాండ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి డాక్టర్ ఆఫ్ లిటరేచర్ . [1] [2]
- తమిళనాడులోని అన్నామలై విశ్వవిద్యాలయం నుండి డాక్టర్ ఆఫ్ లిటరేచర్ .
- బనారస్ హిందూ యూనివర్సిటీ నుండి డాక్టర్ ఆఫ్ లా .
- డాక్టర్ ఆఫ్ లాస్, మైసూర్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి గౌరవనీయులు, 1962.
- సంగీత నాటక అకాడమీ ఫెలోషిప్, 1966.
ప్రస్తావనలు
మార్చు- ↑ "Wedding Of Prince Of Mysore 1938". British Pathe News. Retrieved 27 September 2021.
- ↑ "The Constitution (26 Amendment) Act, 1971", indiacode.nic.in, Government of India, 1971, retrieved 9 November 2011
బాహ్య లింకులు
మార్చు- Maharaja of Mysore H.H. Dr.Jaya Chamaraja Wadiyar యూట్యూబ్లో
- Maharaja of Mysore H.H. Dr.Jaya Chamaraja Wadiyar : V- II యూట్యూబ్లో
- Speech as a Freemason Archived 2011-07-16 at the Wayback Machine
- Profile at the Mysore Samachar Archived 2011-01-02 at the Wayback Machine
- Jaya Chamaraja, the last Maharaja Archived 2007-09-13 at the Wayback Machine